Η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία θέτει τη συζήτηση για την ενέργεια σε νέα βάση. Υπάρχουν κάποιοι που επιδιώκουν επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης στην εποχή μετά τα ορυκτά καύσιμα, αλλά και άλλοι – κυβερνήσεις και λόμπι – που επιδιώκουν μεγαλύτερη δόση από ορυκτά καύσιμα, με πρόσχημα την κρίση.
Αφορμή της συνέντευξης αποτέλεσε η κοινή επιστολή 36 οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών – μεταξύ των οποίων και το Green Tank – προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με την οποία καλούν την Ευρωπαϊκή Ένωση να σταματήσει την προώθηση της χρήσης ορυκτού αερίου στα Δυτικά Βαλκάνια.
Σχολιάζοντας την επιστολή, ο Νίκος Μάντζαρης διευκρίνισε πως τα Δυτικά Βαλκάνια εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το κάρβουνο και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και για τη θέρμανση, με τεράστια επιβάρυνση στην ποιότητα της ατμόσφαιρας. Λόγω της διεθνούς κλιματικής πολιτικής, η κατάσταση αυτή αρχίζει να αντιστρέφεται με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή τα Δυτικά Βαλκάνια να βρίσκονται σε ένα ενεργειακό σταυροδρόμι, αναζητώντας τρόπους να αντικαταστήσουν το κάρβουνο. Εκεί εμφανίζεται μια παραδοξότητα. Παρόλο που τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν πολύ χαμηλή εξάρτηση από το ορυκτό αέριο, υπάρχουν πολλές φωνές – και στα Δυτικά Βαλκάνια και στην ΕΕ – που προωθούν τη μετάβαση από το κάρβουνο στο ορυκτό αέριο αντί να προωθούν την απευθείας μετάβαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Ανάμεσά τους και ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Διεύρυνση που υποστηρίζει ανοιχτά τη δημιουργία υποδομών αερίου στην περιοχή, όπως και άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Απαντώντας σε ερώτημα της δημοσιογράφου για το κατά πόσο οι ΑΠΕ αρκούν για να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες, ο Νίκος Μάντζαρης υποστήριξε πως αυτό αποδεικνύεται από το παράδειγμα του REPowerEU, το σχέδιο της ΕΕ-27 για ενεργειακή απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο σε απάντηση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Συγκεκριμένα, στόχος του REPowerEU είναι η απεξάρτηση από 100 δις κυβικών μέτρων ρωσικού αερίου μέσα στο 2022, από τα οποία τα 40 θα αντικατασταθούν από έργα ΑΠΕ και εξοικονόμησης. Απώτερος στόχος η πλήρης απεξάρτηση έως το 2027. Την ίδια στιγμή υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν πως η πλήρης απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο μπορεί να επιτευχθεί πολύ νωρίτερα με περαιτέρω αξιοποίηση των ΑΠΕ.
Ειδικότερα για την εξάρτηση της Ελλάδας από το ρωσικό αέριο, διευκρίνισε πως έως το 2020 η χώρα βρισκόταν κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε σχέση με την ΕΕ-27. Επίσης, η βασική τελική χρήση του ήταν και εξακολουθεί να είναι η ηλεκτροπαραγωγή και όχι η θέρμανση κάτι που διευκολύνει σημαντικά την αντικατάστασή του μέσω της ανάπτυξης αιολικών και φωτοβολταϊκών.
Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν μπορούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να διασφαλίσουν την ενεργειακή επάρκεια, αλλά το γιατί υπάρχουν φωνές που προωθούν ακόμα και σήμερα λάθος συνταγές και στα Δυτικά Βαλκάνια και στην Ευρώπη, ενώ η στροφή στην καθαρή ενέργεια και στην εξοικονόμηση θα εξασφαλίσουν ταχύτερη και οικονομικότερη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα.
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στις 09 Απριλίου 2022. Μπορείτε να την ακούσετε εδώ