Του Νίκου Χρυσόγελου

Ευρωβουλευτή των Πράσινων /

Υποψήφιου με το ευρωψηφοδέλτιο

«ΠΡΑΣΙΝΟΙ – Αλληλεγγύη, Δημιουργία, Οικολογία»

Αν και εμείς οι Πράσινοι αντιπροσωπεύουμε μόλις το 8% στο Ευρωκοινοβούλιο, αναλαμβάνουμε σημαντικές πολιτικές πρωτοβουλίες και έχουμε καταφέρει πολλά δημιουργώντας ευρύτερες συμμαχίες. Μια από τις σημαντικότερες επιτυχίες μας ήταν η λογοδοσία της Τρόικα και γενικότερα η αξιολόγηση των πολιτικών λιτότητας.

Με πρωτοβουλία των Πράσινων και συγκεκριμένα του Σβεν Γκίγκολντ,  στις 14 Νοεμβρίου 2013, η Σύνοδος των Προέδρων των πολιτικών κομμάτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε το “πράσινο φως” για να ξεκινήσει διαδικασία αξιολόγησης των επιπτώσεων των πολιτικών της Τρόικα στις χώρες που εφαρμόζεται το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής (Ελλάδα,  Κύπρος, Πορτογαλία, Ιρλανδία). Και σε άλλες επιτροπές, όπως εγώ στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης και στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, μέσω των συντονιστών της ομάδας μας έθεσα το θέμα της αξιολόγησης των επιπτώσεων στην δημόσια υγεία αλλά και στην περιφερειακή ανάπτυξη.

Το ποτήρι είχε ξεχυλίσει και είχε πλέον αρχίσει να γίνεται αποδεκτό – όχι μόνο μεταξύ των πράσινων –  ότι δεν υπάρχει δημοκρατική νομιμοποίηση στις αποφάσεις της Τρόικα. Το ευρωκοινοβούλιο προχώρησε, λοιπόν, σε ένα συστηματικό διάλογο με φορείς, ενώ οι εκπρόσωποι των δυο επιτροπών που ανέλαβαν τελικώς να συντάξουν τις εκθέσεις επισκέφθηκαν και τις 4 χώρες που ακολουθούν προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.

Στις 5 Νοεμβρίου 2013 πραγματοποιήθηκε δημόσια ακρόαση παρουσία οικονομολόγων και στελεχών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όχι όμως και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο αρνήθηκε να συμμετάσχει με εκπρόσωπο.

Οι γνωστοί στην Ελλάδα από τη συμμετοχή τους στο σχεδιασμό και παρακολούθηση του Ελληνικού προγράμματος  Servaas Deroose της Κομισιόν / ECFIN και Klaus Masuch της ΕΚΤ, βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις πολύ έντονες αντιδράσεις των ευρωβουλευτών, αλλά και εμπεριστατωμένες αμφισβητήσεις έγκριτων οικονομολόγων που για ακόμη μία φορά παρουσίασαν το αδιέξοδο των επιλογών της Τρόικα και την ανάγκη αλλαγής πλεύσης στη στρατηγική διαχείρισης της δημοσιονομικής κρίσης.

Οι εκπρόσωποι της Τρόικα προσπάθησαν να δικαιολογήσουν τις επιλογές τους υποστηρίζοντας ότι η απόκλιση μεταξύ προβλέψεων και αποτελεσμάτων οφείλεται στη μη έγκαιρη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων.

Δικαίως, οι ευρωβουλευτές που συμμετείχαν στη διαδικασία τόνισαν με δόση ειρωνείας ότι Κομισιόν, ΔΝΤ και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν πέσει έξω στις προβλέψεις τους χειρότερα και από αποτυχημένες προγνώσεις του καιρού…

Σε συνέχεια της πρωτοβουλίας του Σβεν Γκίγκολντ, στις 7 Νοεμβρίου 2013 ζήτησα κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου να ξεκινήσει μια παρόμοια διαδικασία με θέμα τις επιπτώσεις των πολιτικών της Τρόικα στους τομείς περιφερειακής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Στην πρόταση μου επισημαίνονταν η ανάγκη να προσκληθούν εκπρόσωποι της Τρόικα, αλλά και των περιφερειών, οικονομολόγοι και κοινωνικοί φορείς.

Στις 13 Μαρτίου 2014 η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου υπερψήφισε τις δυο εκθέσεις αξιολόγησης των πολιτικών της τρόικα. Κι όμως αυτές οι δυο εκθέσεις δείχνουν ότι υπάρχει ένας άλλος δρόμος για την διέξοδο από την κρίση, προτείνουν μια σειρά από ενέργειες που πρέπει να γίνουν με στόχο να προσαρμοστούν οι δημοσιονομικές πολιτικές στις ευρωπαϊκές πολιτικές αλλά και να εφαρμοστεί ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Η έκθεση ζητάει την υπέρβαση της τρόικα και την δημιουργία ενός ευρωπαϊκού θεσμού στη θέση της που θα ελέγχεται από το Ευρωκοινοβούλιο, ενώ ζητάει την δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείο.  Με έκπληξη, είναι αλήθεια, είδα να  καταψηφίζουν τελικά τις εκθέσεις τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τα πολιτικά κόμματα να σιωπούν, αν και θα περίμενε κανείς ΟΛΗ η ελληνική κοινωνία, ΟΛΑ τα πολιτικά κόμματα και ΟΛΑ τα ΜΜΕ να κάνουν σημαία τους αυτές τις δυο αποφάσεις, τόσο την κριτική που άσκησε το Ευρωκοινοβούλιο (πχ ότι οι υπουργοί αποφάσισαν τις πολιτικές και μετά επικαλούνται ότι είναι αποφάσεις της Ευρώπης ή ότι αυτοί που υπέγραφαν τις αποφάσεις δεν είχαν ιδέα για τις επιπτώσεις των πολιτικών αυτών) όσο και κυρίως τι και πώς πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής.

Η ενίσχυση της αυτονομίας του ευρωκοινοβουλίου και η επιτυχία των πολιτικών μας συμμαχιών

Αν και πάνω από το 55% των ευρωβουλευτών ανήκουν σε κόμματα που συμμετέχουν σε κυβερνήσεις, το Ευρωκοινοβούλιο παραμένει ένα θεσμικό ευρωπαϊκό όργανο που έχει, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, την δική του αυτονομία και δυναμική και μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη λήψη των αποφάσεων.

Το Ευρωκοινοβούλιο, τα τελευταία δύο χρόνια, με σειρά ψηφισμάτων και αποφάσεων του, όπως για το “ευρωπαϊκό εξάμηνο” και το “εξαπλό πακέτο”, αλλά και πιο εξειδικευμένες αποφάσεις που σχετίζονται με την κοινωνική πολιτική, τον προϋπολογισμό της Ένωσης και τη διαχείριση των ταμείων, είχε ασκήσει κριτική στις πολιτικές που εφαρμόζονται αλλά κυρίως είχε επικεντρώσει στην αδιαφάνεια, στην έλλειψη λογοδοσίας και στην ανάγκη αξιολόγησης των πολιτικών της Τρόικα.

Είχε ζητήσει να αναθεωρείται το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής αν αποτυγχάνει ή έχει μη προβλεπόμενες συνέπειες, να μην πλήττονται από το πρόγραμμα η υγεία και η παιδεία, να μην επιβάλλεται με νομοθετικά μέτρα κατώτατος μισθός και οι αλλαγές στα προγράμματα προσαρμογής να γίνονται μετά από διάλογο, όχι μόνο με τις κυβερνήσεις αλλά και με τους κοινωνικούς φορείς.

Αν λάβουμε υπόψη και το γεγονός ότι η Κομισιόν ξεκίνησε μια έρευνα για τα υπερβολικά εμπορικά πλεονάσματα της Γερμανίας σε μια εποχή που πολλές χώρες υποφέρουν από το χρέος και τα προγράμματα λιτότητας, φαίνεται ότι επιταχύνονται ορισμένες διεργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να επιστρέψει η Ευρώπη  και οι δυο τουλάχιστον από τους θεσμούς της (Ευρωκοινοβούλιο, Κομισιόν) σε μια τροχιά που θα είναι προς όφελος των κοινωνιών. Αυτή η διαδικασία μπορεί να επιταχυνθεί αν στις εκλογές της 25^ης Μαΐου δοθεί ώθηση προς μια τέτοια κατεύθυνση με μια ισχυρή εκπροσώπηση των Πράσινων στο νέο Ευρωκοινοβούλιο.

Είναι εκπληκτικό το πώς το ελληνικό πολιτικό σύστημα στο σύνολό του έμεινε βουβό μπροστά σε όλες αυτές τις διαδικασίες στο Ευρωκοινοβούλιο, με αποκορύφωμα αυτές για αξιολόγηση των πολιτικών της τρόικα αλλά και του «μοντέλου» τρόικα. Αμήχανο όταν  οι εξελίξεις δεν εντάσσονταν στο πλαίσιο στο οποίο κινούνται τα ελληνικά πολιτικά κόμματα σε ένα θέμα τόσο καθοριστικό για την χώρα μας. Στο σύνολό της η ελληνική πολιτική τάξη, παλιά και νέα, έχει αποδείξει ότι δεν γνωρίζει πώς να πετυχαίνει συμμαχίες, να αξιοποιεί ευρωπαϊκές πολιτικές και να συμμετέχει ισότιμα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Παραμένει σε τακτικές που δείχνουν άγνοια των ευρωπαϊκών δεδομένων αλλά και των συμμαχιών που μπορεί να διαμορφωθούν.

Τα  συμπεράσματα της έκθεσης για τη «δράση» της Τρόικα

• Ίδια “συνταγή διάσωσης” με φασόν προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, αγνοώντας και αδιαφορώντας για τις διαφορετικές συνθήκες σε κάθε χώρα.
• Αποτυχία να επέμβει διορθωτικά όταν οι αποφάσεις της αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές ή βασισμένες σε λανθασμένες υποθέσεις.
• Ευθύνες των υπουργών οικονομικών των κρατών μελών. Τα μέλη του Eurogroup είναι αυτά που λαμβάνουν τις τελικές αποφάσεις σχετικά με τη χρηματοδοτική συνδρομή και τους όρους παροχής της βοήθειας.
• Έλλειψη διαφάνειας κατά τις διαπραγματεύσεις των μνημονίων, καθώς, όταν ζητήθηκε η γνώμη τους, τα εθνικά κοινοβούλια βρέθηκαν αντιμέτωπα με την επιλογή μεταξύ της χρεοκοπίας και της αποδοχής μνημονίων που ήταν προϊόντα διαπραγμάτευσης μεταξύ της Τρόικας και των εθνικών αρχών και όχι δημοκρατικής διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους.
• Αντίθεση των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής με τις ευρωπαϊκές πολιτικές, όπως η «Στρατηγική Ευρώπη 2020».Η Τρόικα είναι ένας θεσμός εκτός της “κοινοτικής μεθόδου”, γι’ αυτό η έκθεση συνιστά «ριζική επανεξέταση του πλαισίου», με συμμετοχή του ΔΝΤ μόνο εάν είναι απολύτως απαραίτητο και με παρουσία της ΕΚΤ ως «σιωπηλού παρατηρητή». Προτείνεται η δημιουργία Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, για το οποίο η Κομισιόν θα πρέπει να καταθέσει σχετική πρόταση μέχρι τέλος του 2014.Η αξιολόγηση των πολιτικών της Τρόικα από το ΕΚ, μια διαδικασία που ξεκίνησε ως πρωτοβουλία των Πράσινων αλλά πήρε θεσμική μορφή, καθιστά το μόνο δημοκρατικά εκλεγμένο θεσμικό όργανο της ΕΕ, ουσιαστική ασφαλιστική δικλίδα διαφάνειας και δημοκρατίας του συστήματος ευρωπαϊκής διακυβέρνησης.Έχει φτάσει πια η ώρα για την αναθεώρηση της πολιτικής αντιμετώπισης της κρίσης μέσα από ουσιαστικό διάλογο με την κοινωνία των πολιτών, τους επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς, όπως έχουμε προτείνει εμείς οι Πράσινοι αλλά και ζητάει με αποφάσεις του το Ευρωκοινοβούλιο. Χρειαζόμαστε εναλλακτικό δημιουργικό σχέδιο διεξόδου από την κρίση με δίκαιο και ορθολογικό τρόπο σε μια ομοσπονδιοποιημένη Ευρώπη της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής.Κάτι τέτοιο, φυσικά, δεν μπορεί να το πετύχει μόνο του το πράσινο γαλατικό χωριό. Χρειάζονται ευρύτερες συμμαχίες, οι οποίες μπορούν να δημιουργηθούν με βάση τις αντιθέσεις και τις συγκρούσεις που υπάρχουν στον κεντρικό πυρήνα της ΕΕ. Αφού η πολιτική της λιτότητας που έχει επιβληθεί, είναι πλέον φανερό ότι έχει αποτύχει.Είναι αναγκαία περισσότερο από κάθε άλλη φορά η εκλογή ευρωβουλευτών από το συνδυασμό “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – Αλληλεγγύη, Δημιουργία, Οικολογία”, γιατί η δική μας παρουσία είναι ευέλικτη, ουσιαστική και καθοριστική για την αλλαγή πολιτικής στην ΕΕ.

Τι άλλο έχουμεκαταφέρει οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο:

• Έλεγχο του χρηματοπιστωτικού τομέα: Συμβάλαμε στον καθορισμό ανωτάτων ορίων για τα πριμ των στελεχών τραπεζών, τη θέσπιση φορέων για εποπτεία των τραπεζών.
• Φρένο στα «μεταλλαγμένα», για να μην μπουν στο χωράφι και να μην φτάσουν ποτέ στο ράφι! Συγκεντρώσαμε 77 υπογραφές ευρωβουλευτών και θα καταθέσουμε μομφή στην Κομισιόν αν τολμήσει να εγκρίνει την καλλιέργεια του γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού 1507. Συμμετείχαμε στην καμπάνια για τις μέλισσες, την προστασία των σπόρων, την αλλαγή της γεωργίας.
•  
• Ψήφιση της νέας Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής προς όφελος των ψαράδων και του θαλάσσιου πλούτου.
• Ενεργή συμμετοχή στη διαπραγμάτευση της Οδηγίας για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα, τον Κανονισμό του Ταμείου Συνοχής και του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ.
• Συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών κατά της Εμπορικής Συμφωνίας για την Καταπολέμηση της Παραποίησης (ACTA), για την υπεράσπιση της ελευθερίας στο διαδίκτυο και του δικαιώματος στο ιδιωτικό απόρρητο. Πρωτοστατούμε να μην υπογραφεί καταστροφική εμπορική συμφωνία με ΗΠΑ και Καναδά.

Και πολλά άλλα που μπορείτε να δείτε στον απολογισμό της θητείας μου στην ιστοσελίδα www.chrysogelos.gr