Στην δημοσιότητα δόθηκε η «Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας», που συνυπέγραψαν ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας. 

Θετικές εξελίξεις δρομολογεί η Διακήρυξη των Αθηνών στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Όμως δεν μπορεί να μην τονίσουμε την απουσία συνεργασίας ή αναφοράς σε κοινές δράσεις σε θέματα κλιματικής κρίσης και προσαρμογής στα  νέα κλιματικά δεδομένα, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην προώθηση του σιδηρόδρομου, σε θέματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (που θα μπορούσε να συμβάλλει στο πάγωμα κατασκευής πυρηνικών μονάδων στο Ακούγιου και στη Σινώπη), στη μείωση των στρατιωτικών δαπανών και στην συνεργασία μεταξύ αυτοδιοικήσεων, πανεπιστημίων και της κοινωνίας των πολιτών των δύο χωρών. Για το περιβάλλον υπάρχει κάποια αναφορά μόνο στην “προκήρυξη κοινού διαγωνισμούς στους τομείς: βιο-επιστημών, υγείας, φαρμακευτικών προϊόντων, αγρο-διατροφής, κυκλικής οικονομίας, βιώσιμης ενέργειας, δομικών υλικών, πολιτισμού, τουρισμού και δημιουργικής βιομηχανίας” καθώς και στην διοργάνωση διαγωνισμού Hackathon, όπου “οι συμμετέχοντες θα κληθούν να καταθέσουν ιδέες και προτάσεις πάνω σε ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος και καθημερινότητας σε αστικό περιβάλλον. Η πρόταση που θα βραβευθεί θα υποστηριχθεί από τις δύο χώρες προκειμένου να υλοποιηθεί.”

PP1. Αναγνωρίζοντας την ανανεωμένη βούληση για συνεργασία μεταξύ των Κυβερνήσεων των δύο χωρών,

PP2. Υπογραμμίζοντας ότι οι δεσμοί μεταξύ των δύο γειτονικών εθνών έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν σημαντικά την ευημερία και τη δυναμική της περιοχής,

PP3. Δίνοντας έμφαση στην ανάγκη να συνεχίσουν να εργάζονται από κοινού προς όφελος και των δύο κοινωνιών σε κλίμα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης,

PP4. Επιδιώκοντας ενίσχυση των διμερών σχέσεων μέσω των υφιστάμενων θεσμικών μηχανισμών,

PP5. Τονίζοντας ότι, προκειμένου να ενισχυθούν οι σχέσεις καλής γειτονίας, αμφότερα τα Μέρη, χωρίς να θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους, θα καλλιεργούν πνεύμα αλληλεγγύης απέναντι στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις,

PP6. Υπογραμμίζοντας ότι για την προώθηση της εν λόγω θετικής ατμόσφαιρας και ατζέντας, αμφότερα τα Μέρη θα ενθαρρύνουν την ανταλλαγή επισκέψεων σε κάθε επίπεδο με προσέγγιση προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων,

PP7. Υπενθυμίζοντας ότι μεταξύ των θεμελιωδών σκοπών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των παγκοσμίως αναγνωρισμένων αρχών του διεθνούς δικαίου είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και η φιλική συνεργασία μεταξύ των κρατών,

PP8. Έχοντας αποφασίσει να καλλιεργούν φιλικές σχέσεις, αμοιβαίο σεβασμό, ειρηνική συνύπαρξη και κατανόηση και να επιλύουν κάθε διαφορά μεταξύ τους με ειρηνικά μέσα και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο,

PP9. Υπογραμμίζοντας τη σημασία των αποτελεσματικών διαύλων και μηχανισμών επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο για την επιτυχή διαχείριση των διμερών τους σχέσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης,

PP10 Τονίζοντας ότι και τα δύο Μέρη θα προσεγγίσουν τις σχέσεις τους με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και την εμβάθυνση των δεσμών μεταξύ των λαών, συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο στην ευημερία και την ειρηνική συνύπαρξη των δύο γειτονικών λαών τους, τονίζοντας περαιτέρω ότι προς τούτο, υπό το φως της επιτευχθείσας σημαντικής προόδου σχετικά με την προώθηση της θετικής ατζέντας σε οικονομικά και εμπορικά θέματα μέσω του Κοινού Σχεδίου Δράσης, οι δύο πλευρές θα διερευνήσουν επιπρόσθετα θέματα συνεργασίας,

Διακήρυξη των Αθηνών 

OP1. Τα Μέρη συμφωνούν να συμμετέχουν σε συνεχείς εποικοδομητικές και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με βάση τους ακόλουθους πυλώνες:

(α) Πολιτικός Διάλογος:

– σε θέματα αμοιβαίου συμφέροντος

– Διερευνητικές/ Διαβουλευτικές συνομιλίες

(β) Θετική Ατζέντα, στο πλαίσιο του ενισχυμένου Κοινού Σχεδίου Δράσης, που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς της επιχειρηματικότητας-οικονομίας, τουρισμού, μεταφορών, ενέργειας, καινοτομίας, επιστήμης και τεχνολογίας, γεωργίας, περιβαλλοντικής προστασίας, κοινωνικής ασφάλισης και υγείας, νεολαίας, εκπαίδευσης και αθλητισμού και όποιον άλλο τομέα συμφωνηθεί από κοινού, με στόχο την επίτευξη σημαντικών και συγκεκριμένων παραδοτέων, εξορθολογίζοντας και επικαιροποιώντας συνεχώς την ατζέντα, με δομημένο τρόπο και νέα θέματα.

(γ) Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που περιλαμβάνουν μέτρα στον στρατιωτικό τομέα που θα συνέβαλλαν στην εξάλειψη αδικαιολόγητων πηγών έντασης, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές,

OP2. Τα Μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους.

OP3. Τα Μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Αυτή η Διακήρυξη δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο. Καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη.

Έγινε στην Αθήνα, την 7η Δεκεμβρίου 2023, σε δύο αντίγραφα, καθένα στην Ελληνική, Τουρκική και Αγγλική γλώσσα με όλα τα κείμενα να θεωρούνται εξίσου αυθεντικά. Σε περίπτωση διαφοράς ως προς την ερμηνεία, υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.

8 Μνημόνια συνεργασίας και κατανόησης, μια Συμφωνία και Κοινές Δηλώσεις / Διακηρύξεις

Συμφωνία στον Τομέα της Παιδείας

Υπογράφουν ο Υπουργός Παιδείας κ. Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Τούρκος Υπουργός. Παιδείας κ. Yusuf Tekin
Η συμφωνία στοχεύει στην ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων Παιδείας της Ελλάδας και της Τουρκίας στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Αναφέρεται στην αναγνώριση διπλωμάτων τεχνικής εκπαίδευσης, στην ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών, στην οργάνωση κοινών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για διδάσκοντες και σπουδαστές, στις ανταλλαγές σπουδαστών.

Μνημόνια 

Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) ΑΔΜΗΕ – TEIAS στον Τομέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης

Υπογράφουν ο Γενικός Διευθυντής Λειτουργίας, Υποδομών και Αγοράς του ΑΔΜΗΕ κ. Δημήτρης Μίχος και ο Πρόεδρος TEIAS κ. Orhan Kaldirim
Το μνημόνιο αφορά στη δημιουργία νέας διασυνδετικής γραμμής μεταξύ Νέα Σάντας και Μπαμπαέσκι με στόχο την αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Τουρκίας και την αύξηση του όγκου αμφίδρομης ροής ενέργειας κατά 600 MW.

Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) στον Τομέα των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων

Υπογράφουν ο Υπουργός  Ανάπτυξης κ. Κώστας Σκρέκας και ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών κ. Hakan Fidan
Το μνημόνιο αναφέρεται στην ανάπτυξη δομών δικτύωσης μεταξύ μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων των δύο χωρών, καθώς και στην αλληλοενημέρωση και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την απλοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) ECG – Eximbak στον Τομέα των Εξαγωγών

Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ κ. Κώστας Φραγκογιάννης και o CEO της Turk Eximbank κ. Ali Guney

Το μνημόνιο προωθεί τη συνεργασία των φορέων Export Credit Greece και Turk Eximbank με σκοπό την αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών. Η συνεργασία περιλαμβάνει ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τεχνογνωσίας, εκπαίδευση προσωπικού, ενημέρωση και διευκόλυνση στην επίλυση προβλημάτων, ανάπτυξη κοινών ερευνητικών προγραμμάτων σε Ελλάδα, Τουρκία και τρίτες χώρες.

Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) EG – Invest in TR στον Τομέα των Επενδύσεων

Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ κ. Κώστας Φραγκογιάννης και ο Πρόεδρος του Invest in Turkiye κ. Burak Daglioglu
Το μνημόνιο αναφέρεται στη συνεργασία των φορέων Enterprise Greece και Invest in Turkiye με σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η αλληλοενημέρωση σε θέματα οικονομικού ενδιαφέροντος, η δημιουργία σταθερού και ευέλικτου επενδυτικού κλίματος, η προώθηση και διεύρυνση της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων, η ανάπτυξη αμοιβαία επωφελών επενδυτικών προγραμμάτων.

Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) μεταξύ EG – TOBB στον Τομέα των Επενδύσεων/Επιχειρήσεων

Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ κ. Κώστας Φραγκογιάννης και ο Αντιπρόεδρος του ΤΟΒΒ κ. Cengiz Gunay
Το μνημόνιο αφορά τη συνεργασία των φορέων Enterprise Greece και Union of Chambers and Commodity Exchanges of Turkiye (TOBB) με σκοπό τη στήριξη των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δύο χωρών. Η συνεργασία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη στρατηγικών για την αύξηση των εμπορικών και επιχειρηματικών αποστολών, την ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας, τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού και τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) στον Τομέα των Κοινωνικών Υπηρεσιών με έμφαση στην Προστασία ΑμΕΑ

Υπογράφουν η Υπουργός Οικογενειακής Πολιτικής και Κοινωνικής Συνοχής κ. Σοφία Ζαχαράκη και ο Τούρκος ΥΠΕΞ κ. Hakan Fidan
Το μνημόνιο προωθεί τη συνεργασία για την ανάπτυξη στρατηγικών και υπηρεσιών με σκοπό την ισότιμη πρόσβαση και συμπερίληψη των ατόμων με ειδικές ανάγκες στον κοινωνικό ιστό. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η ανταλλαγή καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας, η οργάνωση συνεδρίων και σεμιναρίων για την εξάλειψη των ανισοτήτων, τη βελτίωση της προσβασιμότητας, τη φροντίδα και την απο-ϊδρυματοποίηση των ΑμΕΑ.

Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) στον Τομέα του Αθλητισμού

Υπογράφουν ο ΥΠΕΞ κ. Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan
Το παρόν μνημόνιο αντικαθιστά το παλαιότερο Πρωτόκολλο του 2013 και προωθεί την ενδυνάμωση του θεσμού των Ολυμπιακών Αγώνων, τη συνεργασία για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αγώνων, τη συνεργασία και τις ανταλλαγές μεταξύ εθνικών ομοσπονδιών και αθλητικών ομίλων.

Κοινές δηλώσεις / Διακηρύξεις

Κοινή Δήλωση /Διακήρυξη για συνεργασία στον Τομέα του Τουρισμού

Υπογράφουν η Υπουργός Τουρισμού κ. Όλγα Κεφαλογιάννη και ο Τούρκος Υπουργός Πολιτισμού & Τουρισμού κ. Mehmet Ersoy
Οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν τον ρόλο του τουρισμού ως γέφυρας συνεργασίας μεταξύ των δύο λαών και τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη και στήριξη επαγγελματιών, επιχειρήσεων και τοπικών κοινωνιών. Στο πλαίσιο αυτό συμφωνούν να συνέρχεται κάθε χρόνο η Κοινή Επιτροπή Τουρισμού με σκοπό να προωθήσει την άμεση συνεργασία ταξιδιωτικών φορέων και τουριστικών πρακτόρων, να ενισχύσει την ανταλλαγή καλών πρακτικών και εμπειριών, να διερευνήσει τις δυνατότητες για κοινές τουριστικές επενδύσεις, με απώτερο στόχο την αύξηση των τουριστικών ροών.

Κοινή Δήλωση /Διακήρυξη ΓΓΕΤ- TUBITAK για συνεργασία στον Τομέα της Έρευνας και της Καινοτομίας

Υπογράφουν ο Υπ. Ανάπτυξης κ. Κώστας Σκρέκας και ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών κ. Hakan Fidan
Οι εθνικοί φορείς έρευνας και τεχνολογίας των δύο χωρών, με σκοπό τη συνέχιση και διεύρυνση της επιστημονικής συνεργασίας τους, επιβεβαιώνουν την πρόθεσή τους να προκηρύξουν κοινό διαγωνισμό στους τομείς: βιο-επιστημών, υγείας, φαρμακευτικών προϊόντων, αγρο-διατροφής, κυκλικής οικονομίας, βιώσιμης ενέργειας, δομικών υλικών, πολιτισμού, τουρισμού και δημιουργικής βιομηχανίας.

Κοινή Δήλωση/Διακήρυξη για σύγκληση Κοινής Επιτροπής Οικονομίας και Εμπορίου (JEC – JETCO)

Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ κ. Φραγκογιάννης και ο Τούρκος Υφυπουργός Εμπορίου κ. Sezai Ucarmak
Οι δύο πλευρές συμφωνούν στη σύγκληση της 6ης Συνόδου Κοινής Επιτροπής Οικονομίας και Εμπορίου. Η τουρκική πλευρά έχει προτείνει να πραγματοποιηθεί στις 2 Φεβρουαρίου 2024 στην Κωνσταντινούπολη. Στη σύνοδο θα εξεταστούν θέματα εμπορίου, ενέργειας, μεταφορών, τουρισμού.

Κοινή Δήλωση/ Διακήρυξη για συνεργασία στον τομέα της Αγροτικής Ανάπτυξης

Υπογράφουν ο Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αυγενάκης και ο Τούρκος ΥΠΕΞ κ. Hakan Fidan
Οι δύο πλευρές εκφράζουν την πρόθεσή τους να προχωρήσουν στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας στον τομέα των αγροτικών καλλιεργειών, να συνεργαστούν στην αντιμετώπιση πλημμυρών ή ξηρασίας, να συνεργαστούν στην πρόληψη και αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών, να καταπολεμήσουν την παράνομη αλιεία, να προωθήσουν την έρευνα στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης.

Κοινή Δήλωση/ Διακήρυξη για Τελωνειακή Συνεργασία

Υπογράφουν ο Πρόεδρος Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων κ. Γιώργος Πιτσιλής και ο Τούρκος Υφυπ. Εμπορίου Sezai Ucarmak
Οι δύο πλευρές επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να αναπτύξουν περαιτέρω τη συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών αρχών. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνούν στη διοργάνωση κοινών σεμιναρίων, την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών προκειμένου να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά των τελωνειακών υπηρεσιών, να καταπολεμήσουν την απάτη, να προωθήσουν την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών.

Κοινή Δήλωση/ Διακήρυξη για τη διοργάνωση Hackathon

Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ κ. Φραγκογιάννης και ο Τούρκος ΥΦΥΠΕΞ κ. Burak Akcapar
Οι δύο πλευρές προγραμματίζουν την διοργάνωση διαδικτυακού διαγωνισμού με ενεργό συμμετοχή μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, νεοφυών επιχειρήσεων, εμπορικών και βιομηχανικών επιμελητηρίων των δύο χωρών. Οι συμμετέχοντες θα κληθούν να καταθέσουν ιδέες και προτάσεις πάνω σε ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος και καθημερινότητας σε αστικό περιβάλλον. Η πρόταση που θα βραβευθεί θα υποστηριχθεί από τις δύο χώρες προκειμένου να υλοποιηθεί.

Κοινή Δήλωση/ Διακήρυξη για επόμενη σύγκληση τεχνικής Επιτροπής για 2η γέφυρα στον Έβρο – ΕΓΝΑΤΙΑ

Υπογράφουν ο CEO ΕΓΝΑΤΙΑΣ κ. Κουτσούκος και ο Τούρκος Αν. Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Αυτοκινητοδρόμων Τουρκίας κ. Selahattin Bayramcavus
Οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν την πρόοδο των εργασιών στην κατασκευή δεύτερης διασυνοριακής γέφυρας στην περιοχή Κήποι – Ύψαλα, την οποία εποπτεύει η Εγνατία Οδός Α.Ε., και ανακοινώνουν την επόμενη συνάντηση τεχνικών επιτροπών και εμπειρογνωμόνων.