του Παναγιώτη Αθ. ΓΡΕΔΗ*

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε στις 12.05.2021 το «Σχέδιο δράσης της ΕΕ για μηδενική ρύπανση του αέρα, του νερού και του εδάφους», που αποτελεί ένα βασικό παραδοτέο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και είναι το κύριο θέμα της φετινής Πράσινης Εβδομάδας της ΕΕ (1–4 Ιουνίου 2021). Το σχέδιο δράσης σκιαγραφεί ένα ολοκληρωμένο όραμα για το 2050, ήτοι έναν κόσμο όπου η ρύπανση θα έχει μειωθεί σε επίπεδα που δεν είναι πια επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία και τα φυσικά οικοσυστήματα, και περιγράφει τα βήματα για την επίτευξη του οράματος αυτού.

Το σχέδιο δράσης συνδυάζει όλες τις σχετικές πολιτικές της ΕΕ με σκοπό την αντιμετώπιση και την πρόληψη της ρύπανσης, με ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο χρήσης ψηφιακών λύσεων για την αντιμετώπιση της ρύπανσης. Προβλέπεται η επανεξέταση της σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας, ώστε να εντοπιστούν τα κενά που εξακολουθούν να υπάρχουν και να προσδιοριστούν οι τομείς όπου χρειάζεται καλύτερη υλοποίηση για την εκπλήρωση αυτών των νομικών υποχρεώσεων.

Για να οδηγήσει την ΕΕ στην πορεία προς έναν υγιή πλανήτη για υγιείς ανθρώπους έως το 2050, το σχέδιο δράσης θέτει βασικούς στόχους για το 2030 για τη μείωση της ρύπανσης στην πηγή, σε σύγκριση με τη σημερινή κατάσταση. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τους εξής στόχους:

• Βελτίωση της ποιότητας του αέρα για να μειωθεί ο αριθμός των πρόωρων θανάτων που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση κατά 55 %.
• Βελτίωση της ποιότητας του νερού, την οποία θα επιτύχουμε μειώνοντας τα απόβλητα και τα πλαστικά απορρίμματα στη θάλασσα (κατά 50%), καθώς και τα μικροπλαστικά που απελευθερώνονται στο περιβάλλον (κατά 30%).
• Βελτίωση της ποιότητας των εδαφών, την οποία θα επιτύχουμε μειώνοντας τις απώλειες σε θρεπτικές ουσίες και τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων κατά 50 %.
• Μείωση κατά 25 % των οικοσυστημάτων της ΕΕ στα οποία η ατμοσφαιρική ρύπανση απειλεί τη βιοποικιλότητα.
• Μείωση κατά 30 % του ποσοστού των ατόμων που υφίστανται χρόνια ενόχληση από τον θόρυβο από μέσα μεταφοράς.
• Σημαντική μείωση της παραγωγής αποβλήτων και μείωση κατά 50 % των υπολειμματικών αστικών αποβλήτων.

Στο σχέδιο δράσης περιγράφονται ορισμένες εμβληματικές πρωτοβουλίες και δράσεις της ΕΕ, μεταξύ των οποίων αναφέρονται ενδεικτικά:

-Η μεγαλύτερη ευθυγράμμιση των προτύπων ποιότητας του αέρα με τις πλέον πρόσφατες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

-Η επανεξέταση των προτύπων για την ποιότητα του νερού, μεταξύ άλλων και για τους ποταμούς και τις θάλασσες της ΕΕ.

-Η μείωση της ρύπανσης του εδάφους και η ενίσχυση της αποκατάστασής του.

-Η επανεξέταση των περισσότερων ενωσιακών νόμων για τα απόβλητα, ώστε να προσαρμοστούν στις αρχές της καθαρής και κυκλικής οικονομίας.

-Η προώθηση της μηδενικής ρύπανσης από την παραγωγή και την κατανάλωση.

-Η παρουσίαση ενός πίνακα αποτελεσμάτων με τις οικολογικές επιδόσεις των περιφερειών της ΕΕ, ώστε να προωθηθεί η μηδενική ρύπανση σε όλες τις περιφέρειες.

-Η μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας που προκαλούνται από το δυσανάλογο μερίδιο των επιβλαβών επιπτώσεων στην υγεία που σήμερα επωμίζονται τα πιο ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού.

-Η μείωση του εξωτερικού αποτυπώματος ρύπανσης της ΕΕ, την οποία θα επιτύχουμε περιορίζοντας τις εξαγωγές σε τρίτες χώρες προϊόντων και αποβλήτων που έχουν επιβλαβείς και τοξικές επιπτώσεις.

-Η δημιουργία «ζωντανών εργαστηρίων» για πράσινες ψηφιακές λύσεις και έξυπνη μηδενική ρύπανση.

-Η εδραίωση των κέντρων γνώσεων της ΕΕ για μηδενική ρύπανση και η συγκέντρωση των ενδιαφερόμενων μερών στην «Πλατφόρμα ενδιαφερόμενων μερών για μηδενική ρύπανση».

-Η αυστηρότερη επιβολή της μηδενικής ρύπανσης από κοινού με τις περιβαλλοντικές και άλλες αρχές.

Από κοινού με τη «Στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων» που εγκρίθηκε πέρυσι, αυτό το σχέδιο δράσης υλοποιεί τη φιλοδοξία της ΕΕ για μηδενική ρύπανση με στόχο ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες. Συμβαδίζει με τους στόχους της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα, υγεία, βιοποικιλότητα και αποδοτική χρήση των πόρων, και αξιοποιεί υφιστάμενες πρωτοβουλίες στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας, της κινητικότητας, των τροφίμων, της κυκλικής οικονομίας και της γεωργίας. 

Η φετινή «Πράσινη Εβδομάδα της ΕΕ», ήτοι η μεγαλύτερη ετήσια εκδήλωση για την οικολογική πολιτική, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 1–4 Ιουνίου 2021, θα δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες σε ολόκληρη την ΕΕ να συζητήσουν τις πολλές πτυχές της μηδενικής ρύπανσης, τόσο επιτόπου στον χώρο της κύριας διάσκεψης των Βρυξελλών, όσο και διαδικτυακά και σε περισσότερες από 600 εκδηλώσεις εταίρων.

Τι σημαίνει «μηδενική ρύπανση»; 

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία έθεσε ως φιλοδοξία την επίτευξη του στόχου μηδενικής ρύπανσης έως το 2050, έτσι ώστε να μπορούμε όλοι να ζούμε σε ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες. Για να εξασφαλιστεί αυτό θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η ρύπανση θα μειωθεί σε επίπεδα που δεν θα είναι πλέον επιβλαβή για την υγεία και τα φυσικά οικοσυστήματα και ότι θα σεβόμαστε τα όρια αντοχής του πλανήτη μας.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επανεξετάσουμε τον τρόπο σχεδιασμού, παραγωγής, διάθεσης, άσκησης και/ή χρήσης και απόθεσης των αγαθών και υπηρεσιών και να συμπεριλάβουμε την πρόληψη της ρύπανσης σε όλες τις συναφείς πολιτικές της ΕΕ. Η πρόληψη θα πρέπει, κατ’ αρχάς, να προλαμβάνεται στην πηγή. Όταν η πλήρης πρόληψη της ρύπανσης στην πηγή δεν είναι ακόμη δυνατή, η ρύπανση θα πρέπει να ελαχιστοποιείται. Τέλος, όταν σημειώνεται ρύπανση, αυτή θα πρέπει να αποκαθίσταται και η σχετική βλάβη θα πρέπει να αποζημιώνεται. 

Ποιο είναι το πεδίο κάλυψης του σχεδίου δράσης;

Το «Σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση» καλύπτει τη ρύπανση που επηρεάζει τον αέρα, τα ύδατα και το έδαφος, καθώς και τα καταναλωτικά προϊόντα. Περιλαμβάνει, επίσης, τη θαλάσσια ρύπανση ή την ηχορύπανση. Για ορισμένες μορφές ρύπανσης, όπως η ατμοσφαιρική, υπάρχει μια στέρεη βάση τεκμηρίωσης που καταδεικνύει την ανάγκη επανεξέτασης του νομικού πλαισίου. Για άλλες μορφές ρύπανσης, όπως η ρύπανση από ελαφρά σωματίδια, απαιτούνται περισσότερα στοιχεία για να προσδιοριστεί τι πρέπει να γίνει σε επίπεδο ΕΕ. Η παρακολούθηση και οι προοπτικές μηδενικής ρύπανσης θα συμβάλουν στη συλλογή περισσότερων τέτοιων στοιχείων, και η πρώτη σχετική έκθεση αναμένεται να υποβληθεί το 2022.

Εκτός από τις στοχευμένες δράσεις για κάθε τομέα, το σχέδιο δράσης εξετάζει επίσης οριζόντια ζητήματα, για παράδειγμα τον τρόπο στήριξης της δράσης για τη ρύπανση στις περιφέρειες και τις πόλεις, τον τρόπο καλύτερης εφαρμογής και επιβολής της νομοθεσίας σχετικά με τη ρύπανση, τον τρόπο βελτίωσης της παρακολούθησης της ρύπανσης και τον τρόπο βέλτιστης χρήσης των ψηφιακών λύσεων για μηδενική ρύπανση.

Ποια μέτρα προτείνονται για τον αέρα;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει να ευθυγραμμιστούν περισσότερο τα πρότυπα της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα με τις επικείμενες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και να ενισχυθούν οι διατάξεις για την παρακολούθηση, τη μοντελοποίηση και τα σχέδια για την ποιότητα του αέρα, ώστε να βοηθηθούν οι τοπικές αρχές, βελτιώνοντας παράλληλα τη συνολική εκτελεστότητα του κανονιστικού πλαισίου.

Επιπλέον, η Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, θα δώσει συνέχεια στα εθνικά προγράμματα ελέγχου και στις δεσμεύσεις μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης για να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή της Οδηγίας για τις εθνικές δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών, έτσι ώστε, έως το 2030, ο αριθμός των χερσαίων οικοσυστημάτων και των οικοσυστημάτων γλυκών υδάτων στα οποία ο ευτροφισμός που συνδέεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση απειλεί τη βιοποικιλότητα να μειωθεί κατά 25 %.

Παράλληλα, η Επιτροπή θα θεσπίσει αυστηρότερες απαιτήσεις για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πηγή, όπως από τη γεωργία, τη βιομηχανία, τα κτίρια και την ενέργεια, και τις μεταφορές, μεταξύ άλλων μέσω μιας σειράς μέτρων και στρατηγικών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, όπως η Βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα, το Κύμα Ανακαινίσεων ή «Από το αγρόκτημα στο πιάτο». 

Ποια μέτρα για τα ύδατα;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επικεντρωθεί στην ενίσχυση της εφαρμογής και τον εκσυγχρονισμό της ισχύουσας νομοθεσίας για τα ύδατα. Η Οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων θα αναθεωρηθεί το 2022 για να μειωθεί η ρύπανση, π.χ. όσον αφορά τις θρεπτικές ουσίες και τους αναδυόμενους ρύπους, όπως τα μικροπλαστικά και οι μικρορύποι, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακευτικών προϊόντων. Αυτό θα συνοδευτεί από την επικαιροποίηση των καταλόγων προβληματικών ουσιών για τα επιφανειακά και τα υπόγεια ύδατα, με σκοπό την προστασία της φύσης και της ανθρώπινης υγείας από τις πιο σημαντικές ουσίες βάσει των πλέον πρόσφατων επιστημονικών γνώσεων. Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης την αναθεώρηση και, κατά περίπτωση, τον εκσυγχρονισμό άλλων νόμων για τα ύδατα και τη θάλασσα, ιδίως της Οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική, ώστε να καταστεί καταλληλότερη για τη μείωση χημικών προσμείξεων και μικροπλαστικών, καθώς και τον πιθανό προσδιορισμό νέων παραμέτρων στην Οδηγία για τα ύδατα κολύμβησης.

Λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατα εκδοθείσα Οδηγία για το πόσιμο νερό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη προωθούν τη βιώσιμη και αποδοτική κατανάλωση νερού, αποθαρρύνουν τη ρύπανση των υδάτων και προβλέπουν κοινωνικά δίκαιους λογαριασμούς ύδρευσης για όλους τους χρήστες και τους ρυπαίνοντες, ήτοι τη βιομηχανία, τη γεωργία και τους οικιακούς καταναλωτές, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα έσοδα για βιώσιμες επενδύσεις. Θα στηρίξει, επίσης, την καλύτερη παρακολούθηση και την πρόληψη ή τη μείωση της ρύπανσης από βασικές ουσίες στα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα.

Ποια μέτρα για το έδαφος;

Έως τα τέλη του 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει στρατηγική για το έδαφος. Οι δράσεις επικεντρώνονται στον εντοπισμό και την αποκατάσταση μολυσμένων τόπων. Η συμπερίληψη καταλόγου επιτήρησης προτεραιότητας της ΕΕ για τους ρύπους του εδάφους και μιας ενότητας μηδενικής ρύπανσης του εδάφους στη μελλοντική έρευνα LUCAS για το έδαφος θα συμβάλει στον εντοπισμό μολυσμένων τόπων. Η Επιτροπή θα επεξεργαστεί, επίσης, κατευθυντήριες γραμμές για τη θέσπιση διαβατηρίου για την ασφαλή, βιώσιμη και κυκλική χρήση του χώματος από εκσκαφές. Η Επιτροπή θα αυξήσει, επίσης, την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των μολυσμένων εδαφών και υπόγειων υδάτων. 

Γιατί χρειάζεται περαιτέρω ρύθμιση όσον αφορά τη ρύπανση;

Η ΕΕ έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στη μείωση της ρύπανσης τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως χάρη στη νομοθεσία της. Ωστόσο, η ρύπανση εξακολουθεί να επηρεάζει υπερβολικά την υγεία μας και το περιβάλλον. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, πρέπει πρώτα να βελτιώσουμε τον τρόπο εφαρμογής και επιβολής των νόμων που ήδη ισχύουν. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να αδράξουν την ευκαιρία, αξιοποιώντας την ενωσιακή χρηματοδότηση της ανάκαμψης, για να κατευθύνουν τις οικονομίες τους προς μια πιο πράσινη και καθαρότερη πορεία.

Επιπλέον, το σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση προτείνει ένα νέο πλαίσιο για την καλύτερη παρακολούθηση των επιπέδων ρύπανσης και την πρόβλεψη μελλοντικών τάσεων. Αυτό θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της ρύπανσης με πιο στοχευμένους, ολοκληρωμένους και αποτελεσματικούς τρόπους. Τέλος, θα χρειαστεί επίσης να γίνει επικαιροποίηση σε ορισμένους από τους νόμους της ΕΕ σχετικά με τη ρύπανση, είτε αυτό αφορά στην καλύτερη ευθυγράμμιση με τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία είτε αφορά στην αντιμετώπιση ειδών ρύπανσης που δημιουργούν όλο και περισσότερες ανησυχίες. 

Πώς επηρεάζει η μηδενική ρύπανση την κλιματική αλλαγή;

Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, η μείωση της ρύπανσης και η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου συμβαδίζουν. Για παράδειγμα, η μόνωση κτιρίων, η εγκατάσταση αποδοτικότερων και καθαρότερων συστημάτων θέρμανσης και η μετάβαση σε καθαρές δημόσιες μεταφορές, στο περπάτημα και στο ποδήλατο συμβάλλουν στον καθαρισμό του αέρα και στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Πώς θα προωθήσει την καινοτομία το σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση;

Η έρευνα και η καινοτομία είναι καίριας σημασίας για την πραγματοποίηση της φιλοδοξίας μηδενικής ρύπανσης. Η κλίμακα των προκλήσεων απαιτεί μια πιο φιλόδοξη και ολοκληρωμένη προσέγγιση, για την ταχύτερη διάθεση ρηξικέλευθων τεχνολογιών στην αγορά και για να αναδειχθεί ότι η παραγωγή με μηδενική ρύπανση μπορεί να γίνει πραγματικότητα.

Ευρωπαϊκές συμπράξεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», συμπεριλαμβανομένων των αποστολών για υγιείς ωκεανούς, υγιή εδάφη, υγιεινά τρόφιμα και κλιματικά ουδέτερες πόλεις θα συμβάλουν στην πραγματοποίηση της φιλοδοξίας για μηδενική ρύπανση. Για παράδειγμα, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα επενδύσει στην ενίσχυση της γνώσης και στην ανάπτυξη τεχνολογιών για την αποκατάσταση του εδάφους και των υπόγειων υδάτων, εστιάζοντας ιδίως σε νέες τεχνικές απολύμανσης για αναδυόμενους ρύπους. Συμπράξεις, όπως η σύμπραξη «processes4planet», η ευρωπαϊκή σύμπραξη για την αξιολόγηση του κινδύνου των χημικών προϊόντων, η σύμπραξη «Νερό για όλους» ή η σύμπραξη «Για οδικές μεταφορές μηδενικών εκπομπών» θα έχουν επίσης έντονη εστίαση προς μηδενική ρύπανση.

Ποιες ψηφιακές λύσεις μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη μηδενικής ρύπανσης;

Υπάρχουν ήδη πολλές λύσεις που χρησιμοποιούν μαζικά δεδομένα ή έξυπνους αισθητήρες και συμβάλλουν στη μείωση της ρύπανσης του αέρα, των υδάτων ή του εδάφους. Περιπτωσιολογικές μελέτες για την έξυπνη κινητικότητα, τη γεωργία ακριβείας, την ηλεκτρονική υγεία ή το ψηφιακό νερό περιέχουν ψηφιακές λύσεις για μηδενική ρύπανση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέταξε έγγραφο με το οποίο παρουσιάζονται οι δυνατότητες αυτές, ενθαρρύνεται η βιώσιμη ανάπτυξη ψηφιακών λύσεων και δρομολογείται η ανταλλαγή ορθών πρακτικών με τον ιδιωτικό τομέα, την κοινωνία των πολιτών και τις διοικήσεις.

Πόσο θα κοστίσει η επίτευξη μηδενικής ρύπανσης;

Το κόστος και τα οικονομικά οφέλη θα αναλυθούν στις εκτιμήσεις επιπτώσεων για τις επιμέρους νομοθετικές προτάσεις. Οι δράσεις του σχεδίου θα μειώσουν το σημαντικό κόστος της ρύπανσης στην οικονομία, όπως το κόστος για την υγειονομική περίθαλψη, τις χαμένες ημέρες εργασίας ή τις φθορές κτιρίων και τις απώλειες καλλιεργειών. Το κόστος της αδράνειας υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος της δράσης. Για παράδειγμα, το κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης για την υγεία και τις οικονομικές δραστηριότητες εκτιμάται σε 330 έως 940 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως στην ΕΕ, ενώ όλα τα μέτρα που έχουν ληφθεί έως τώρα στην ΕΕ για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα έχουν εκτιμώμενο συνδυασμένο κόστος ύψους 70 έως 80 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

Συνολικά, στόχος του «Σχεδίου δράσης για μηδενική ρύπανση» είναι η εξασφάλιση οικονομικών και κοινωνικών οφελών. Η πραγματοποίηση της φιλοδοξίας μας για μηδενική ρύπανση θα δημιουργήσει ευκαιρίες για καθαρές επιχειρήσεις. Θα συμβάλει στην προστασία των ευάλωτων ατόμων, ιδίως των παιδιών, των ατόμων με ιατρικές παθήσεις, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία, καθώς και των ατόμων που ζουν σε χειρότερες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες.

Επί του θέματος έγιναν οι ακόλουθες δηλώσεις από μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

Ο κ. Φρανς Τίμερμανς, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, δήλωσε: «Η Πράσινη Συμφωνία αποσκοπεί στην οικοδόμηση ενός υγιούς πλανήτη για όλους. Για να εξασφαλίσουμε ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες για τους ανθρώπους και τον πλανήτη, πρέπει να δράσουμε τώρα. Το σχέδιο αυτό θα καθοδηγήσει τις εργασίες μας για να επιτύχουμε τον στόχο μας. Οι νέες πράσινες τεχνολογίες που ήδη υπάρχουν μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της ρύπανσης και να προσφέρουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Οι προσπάθειες της Ευρώπης να ανοικοδομήσει μια καθαρότερη, δικαιότερη και πιο βιώσιμη οικονομία πρέπει επίσης να συμβάλουν στην επίτευξη της φιλοδοξίας για μηδενική ρύπανση.»

Ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους, δήλωσε: «Η περιβαλλοντική ρύπανση επηρεάζει αρνητικά την υγεία μας, ιδίως την υγεία των πιο ευάλωτων και κοινωνικά μειονεκτουσών ομάδων, ενώ παράλληλα αποτελεί ένα από τα κύρια αίτια της απώλειας βιοποικιλότητας. Σήμερα η ΕΕ έχει περισσότερα κίνητρα παρά ποτέ για να ηγηθεί του παγκόσμιου αγώνα κατά της ρύπανσης. Με το σχέδιο δράσης για τη μηδενική ρύπανση, θα δημιουργήσουμε ένα υγιές περιβάλλον διαβίωσης για τους Ευρωπαίους, θα συμβάλουμε σε μια ανθεκτική ανάκαμψη και θα προωθήσουμε τη μετάβαση σε μια καθαρή, κυκλική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία.»

Ρύπανση: ιστορικό πλαίσιο

Η ρύπανση είναι η μεγαλύτερη περιβαλλοντική αιτία πολλών ψυχικών και σωματικών ασθενειών και πρόωρων θανάτων, ιδίως μεταξύ των παιδιών, των ατόμων με ορισμένες παθήσεις και των ηλικιωμένων. Οι άνθρωποι που διαμένουν σε πιο υποβαθμισμένες περιοχές συχνά ζουν κοντά σε ρυπασμένες ή και μολυσμένες τοποθεσίες ή σε περιοχές όπου υπάρχει πολύ μεγάλη κυκλοφοριακή ροή. Ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες έχει επίσης κρίσιμη σημασία όσον αφορά στην προστασία της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων, καθώς η ρύπανση είναι από τους κύριους λόγους απώλειας βιοποικιλότητας. Μειώνει την ικανότητα των οικοσυστημάτων να παρέχουν υπηρεσίες όπως η παγίδευση του διοξειδίου του άνθρακα και η απορρύπανση του αέρα και του νερού.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) για την υγεία και το περιβάλλον, στην ΕΕ κάθε χρόνο πάνω από 400 000 πρόωροι θάνατοι, μεταξύ των οποίων θάνατοι από καρκίνο, αποδίδονται στη ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα, και 48.000 περιστατικά ισχαιμικών καρδιοπαθειών καθώς και 6,5 εκατομμύρια περιστατικά χρόνιας διαταραχής του ύπνου αποδίδονται στον θόρυβο, μαζί με άλλες νόσους που αποδίδονται και στις δύο αυτές αιτίες.

Η ΕΕ έχει ήδη θέσει πολλούς στόχους που συνδέονται με τη ρύπανση. Η υπάρχουσα νομοθεσία για τον αέρα, το νερό, τη θάλασσα και τον θόρυβο καθορίζει στόχους για την ποιότητα του περιβάλλοντος, ενώ πολλοί νόμοι έχουν ως αντικείμενο τις πηγές ρύπανσης. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και τη «Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα», έχει ανακοινώσει ορισμένους γενικούς στόχους μέσω των οποίων θα μειωθούν οι απώλειες σε θρεπτικές ουσίες και η χρήση φυτοφαρμάκων, έτσι ώστε να επιτευχθούν οι επιδιώξεις μας για τη βιοποικιλότητα.

Πηγές:

–https://ec.europa.eu/press

–https://ec.europa.eu/environment/pdf/zero-pollution-action-plan/communication_en.pdf

• Ο Πάνος ΓΡΕΔΗΣ είναι ιδρυτικό μέλος του κόμματος ΠΡΑΣΙΝΟΙ. Υποψήφιος Ευρωβουλευτής το 2014 και 2019.