Να ξέρουν οι θιασώτες της βίας πως
«Ό, τι χρειάζεται βία για να διατηρηθεί, είναι καταδικασμένο» [Χένρυ Μίλλερ]
Του Στέφανου Σταμέλλου*
Όσα και να γράψει κανείς, όσα να πει γι’ αυτή τη βία που μας περικυκλώνει καθημερινά και μας καταπιέζει αφόρητα, θα είναι λίγα∙ και είναι η κρατική βία, η βία της εξουσίας και η αστυνομική βία, η βία των ΜΜΕ, η ψυχολογική βία και η βία του φόβου του COVID-19, η οικονομική βία, η λεκτική, η συναισθηματική, η ενδοοικογενειακή, η σεξουαλική και τόσες άλλες μορφές βίας.
Ακούσαμε μετά τα θλιβερά γεγονότα στη Νέα Σμύρνη, την πατερναλιστική παρέμβαση του πρωθυπουργού – πατερναλισμός, παιδική αρρώστια του συντηρητισμού – τον ακούσαμε να λέει «απευθύνομαι ειδικά στους νέους μας, που είναι προορισμένοι να δημιουργούν…» και «δεν θα επιτρέψω σε κανέναν να μας διχάσει, δεν θα επιτρέψω σε κανέναν να μας γυρίσει πίσω». Οι νέοι «μας» όμως, με τη 40% ανεργία και τόσοι άλλοι με συμβάσεις ΟΑΕΔ – όσοι βέβαια δεν έφυγαν «σε άλλη γη σε άλλα μέρη» – είναι προορισμένοι να φυτοζωούν με 400 ευρώ το μήνα∙ και όχι να δημιουργούν… Δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να διχάσει ποιους; Και πού να μας πάει πίσω; Ποιο είναι το πίσω και ποιο το μπροστά; Ο πατερναλισμός, ως έκφραση του συντηρητισμού και δεκανίκι του νεοφιλελευθερισμού, δεν οδηγεί παρά στο μεγαλύτερο βάθεμα των κοινωνικών ανισοτήτων και στη βία της οικονομικής ελίτ, που θέλει να διατηρήσει με κάθε τρόπο τα προνόμιά της.
Δεν υπάρχει πρωτογενής βία∙ και η βία δεν προέρχεται από μια εσωτερική ανάγκη. Όλα δε αυτά, που ζούμε σήμερα, δεν είναι τυχαία∙ και ούτε γίνονται σε «κενό αέρος». Την αιτία και το κοινωνικό περιβάλλον, που τα καλλιεργεί, όσοι μπορούν και σκέφτονται, τα ξέρουν. Αν δεν αποδεχτούμε την ανθρώπινη αντίδραση που προκαλούν η αδικία, η άνιση κατανομή του πλούτου, η φτώχεια, ο ρατσισμός και η διαφθορά, δεν πρόκειται να βελτιωθεί τίποτα σε σχέση με τη βία σ’ αυτή τη χώρα. Η άρνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η καταπάτηση των ελευθεριών πηγαίνουν μαζί με τη φτώχεια, όπως και οι ανθρώπινες διακρίσεις, οι απειλές, οι αυθαίρετες συλλήψεις, οι κρατήσεις και η βίαιη μεταχείριση. Η αδικία φέρνει μόνο αδικία και η βία γεννάει μόνο βία!
Η έλλειψη δημοκρατικής κουλτούρας μιας κοινωνίας και η συντηρητικοποίηση οδηγεί στην έξαρση της βίας. Ο νεοσυντηρητισμός, με την έννοια της επιφυλακτικής και εχθρικής στάσης απέναντι στους δημοκρατικούς θεσμούς, τις αρχές και τις αξίες της κοινωνίας, επιδιώκει να αποτρέψει τους κινδύνους και τους κραδασμούς για το κατεστημένο∙ επιδιώκει να μην αλλάξει το στάτους σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Από την άλλη, η οικονομική βία και η ανέχεια σπρώχνει περισσότερους πολίτες στην περιθωριοποίηση και στον ατομικισμό, άρα και στον συντηρητισμό, τους σπρώχνει στο να αποδέχονται μοιρολατρικά αυτή την καταπίεση και τη βία χωρίς ιδιαίτερη διαμαρτυρία.
Μια προέκταση όλων αυτών είναι και η βία απέναντι στη φύση και στη βιοποικιλότητα. Και δε μένει παρά να επαναλάβουμε την προσήλωσή μας στη μη βία και να αγωνιστούμε για μια κουλτούρα αλληλεγγύης, δικαιοσύνης και συνεργασίας στο εσωτερικό της κοινωνίας. Κυρίως πρέπει να αναζητηθεί μια νέα αναγκαία σχέση ανάμεσα στον πολίτη και τους διοικητικούς θεσμούς, την οποία δεν εγγυάται το νεοφιλελεύθερο αυτό σύστημα που μας δυναστεύει. Είναι πια εμφανές στην εποχή μας, εποχή του άκρατου νεοφιλελευθερισμού, ότι ο αγώνας για μια καλύτερη κοινωνία και μια ποιότητα ζωής πρέπει να είναι συνδεδεμένος με τη δικαιότερη κατανομή του πλούτου, με τη συμμετοχή, την κοινωνική αλληλεγγύη και το σεβασμό στη φύση, ιδιαίτερα μετά και την εμπειρία του COVID-19.
Ας βάλουμε λοιπόν ως στόχο μια κοινωνία που θα κυριαρχείται από τις πραγματικές ανάγκες των μελών της και τους όρους της κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας.
Λαμία, 10.3.2021
* http://www.e-ecology.gr
https://www.facebook.com/stefanos.stamellos/
Photo by Daniele Levis Pelusi on Unsplash