Πολύ συζήτηση γίνεται για την παρουσία νεοναζί στην Ουκρανία. Ο Πούτιν χρησιμοποίησε πολύ για να δικαιολογήσει ένα βάρβαρο πόλεμο και την εισβολή στην Ουκρανία του “επιχειρήματος” ότι η “Ουκρανία κυριαρχείται από νεοναζί και η “ειρηνευτική επιχείρηση” στόχευσε στην “αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας”. Είναι έτσι πράγματι η κατάσταση, είναι τόσο έντονη η παρουσία νεοναζί στην Ουκρανία, έχουν την εξουσία, πολύ περισσότερο πραγματοποιούν γενοκτονία ή αυτό ήταν μια φτηνή δικαιολογία; Και που οφείλεται η κάποια παρουσία νεοναζί στην Ουκρανία; Το κείμενο που ακολουθεί δίνει μια καθαρή εικόνα για την πραγματικότητα στην Ουκρανία, και έχει συνταχθεί από αναρχικούς που όμως έχουν μια άμεση σχέση και συμμετοχή σε όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα. Είναι έτσι πολύ διαφωτιστικό. Αν και έχει συνταχθεί πριν την εισβολή και τον πόλεμο, αποτελεί πολύ χρήσιμο εργαλείο κατανόησης των εξελίξεων.

Δημοσιεύθηκε στο αυτολεξεί εδώ μετάφραση για το αυτολεξεί από την αγγλική εκδοχή. Μία συλλογική αποτίμηση της κατάστασης στην Ουκρανία. Αναρχικοί της Ουκρανίας αναλύουν τις διαδηλώσεις του Μαϊντάν του 2014, την ηγεμονία των φασιστών και τη σημερινή απειλή πολέμου με τη Ρωσία. Το παρόν αποτελεί ένα κρίσιμο ιστορικό ντοκουμέντο που θέτει δύσκολα στρατηγικά ερωτήματα. Παροτρύνουμε όλες-ους να το διαβάσουν.

Το κείμενο αυτό συντάχθηκε από αρκετούς ενεργούς αντιεξουσιαστές ακτιβιστές από την Ουκρανία. Δεν εκπροσωπούμε μια οργάνωση, αλλά βρεθήκαμε μαζί ώστε να γράψουμε αυτό το κείμενο και να προετοιμαστούμε για έναν πιθανό πόλεμο. Εκτός από εμάς, το παρακάτω κείμενο επεξεργάστηκε από περισσότερα από δέκα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων στα γεγονότα που περιγράφονται στο κείμενο, δημοσιογράφων που έλεγξαν την ακρίβεια των ισχυρισμών μας και αναρχικών από τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και την Ευρώπη. Λάβαμε πολλές διορθώσεις και διευκρινίσεις ώστε να γράψουμε το εν λόγω κείμενο με όσον το δυνατόν πιο αντικειμενικό τρόπο.

Σε περίπτωση που ξεσπάσει πόλεμος, δεν γνωρίζουμε αν το αντιεξουσιαστικό κίνημα θα επιβιώσει, αλλά θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε. Εν τω μεταξύ, αυτό το κείμενο είναι μια προσπάθεια να αποτυπώσουμε στο διαδίκτυο την εμπειρία που έχουμε συσσωρεύσει.

Επί του παρόντος, ο κόσμος συζητά ενεργά για έναν πιθανό πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας συνεχίζεται ήδη από το 2014.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Οι διαδηλώσεις του Μαϊντάν στο Κίεβο

Το 2013, ξεκίνησαν μαζικές διαδηλώσεις στην Ουκρανία, οι οποίες πυροδοτήθηκαν από την Berkut (ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας) που ξυλοκόπησαν φοιτητές διαδηλωτές οι οποίοι ήταν δυσαρεστημένοι με την άρνηση του τότε προέδρου Viktor Yanukovych να υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτός ο ξυλοδαρμός λειτούργησε ως ένα κάλεσμα για δράση για πολλά κομμάτια της κοινωνίας. Είχε γίνει σαφές σε όλους πια ότι ο Yanukovych είχε ξεπεράσει τα όρια. Οι διαδηλώσεις οδήγησαν τελικά τον πρόεδρο να διαφύγει από την πρωτεύουσα.

Στην Ουκρανία, αυτά τα γεγονότα ονομάστηκαν “Η Επανάσταση της Αξιοπρέπειας”. Η ρωσική κυβέρνηση τα παρουσιάζει ως ναζιστικό πραξικόπημα, σχέδιο του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ και ούτω καθεξής. Οι ίδιοι οι διαδηλωτές αποτέλεσαν ένα ετερόκλητο πλήθος: ακροδεξιοί με τα σύμβολά τους, φιλελεύθεροι ηγέτες που μιλούσαν για ευρωπαϊκές αξίες και ευρωπαϊκή ενσωμάτωση, απλοί Ουκρανοί που βγήκαν κατά της κυβέρνησης, μερικοί αριστεροί. Τα αντι-ολιγαρχικά συναισθήματα κυριάρχησαν μεταξύ των διαδηλωτών, ενώ ολιγάρχες που δεν συμπαθούσαν τον Yanukovych χρηματοδότησαν τις διαδηλώσεις επειδή, μαζί με τον εσωτερικό του κύκλο, προσπάθησε να μονοπωλήσει τις μεγάλες επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της θητείας του. Δηλαδή, για άλλους ολιγάρχες, η διαμαρτυρία σηματοδοτούσε μια ευκαιρία να σωθούν οι επιχειρήσεις τους. Επίσης, πολλοί εκπρόσωποι μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων συμμετείχαν στη διαδήλωση επειδή οι άνθρωποι του Yanukovych δεν τους επέτρεψαν να εργαστούν ελεύθερα, απαιτώντας χρήματα από αυτές. Οι απλοί άνθρωποι ήταν δυσαρεστημένοι με το υψηλό επίπεδο διαφθοράς και την αυθαίρετη συμπεριφορά της αστυνομίας. Οι εθνικιστές που αντιτάχθηκαν στον Yanukovych με το επιχείρημα ότι ο ίδιος ήταν φιλορώσσος πολιτικός επαναβεβαιώθηκαν σημαντικά. Λευκορώσοι και Ρώσοι ομογενείς συμμετείχαν σε διαδηλώσεις, αντιλαμβανόμενοι τον Yanukovych ως φίλο των Λευκορωσών και Ρώσων δικτατόρων Αλεξάντερ Λουκασένκο και Βλαντιμίρ Πούτιν.

Εάν έχετε δει βίντεο από τη συγκέντρωση στο Μαϊντάν, ίσως έχετε παρατηρήσει ότι ο βαθμός βίας ήταν υψηλός. Οι διαδηλωτές δεν είχαν πού να υποχωρήσουν, οπότε έπρεπε να πολεμήσουν μέχρι το πικρό τέλος. Η Berkut χρησιμοποίησε χειροβομβίδες αναισθητοποίησης με βίδες οι οποίες άφησαν πληγές από τα θραύσματα μετά την έκρηξη, χτυπώντας τους ανθρώπους στα μάτια τους· γι’ αυτό και υπήρξαν πολλοί τραυματίες. Στα τελικά στάδια της σύγκρουσης, οι δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν στρατιωτικά όπλα — σκοτώνοντας 106 διαδηλωτές.

Ως απάντηση, οι διαδηλωτές παρήγαγαν DIY εκρηκτικά και έφεραν πυροβόλα όπλα στο Μαϊντάν. Η κατασκευή μολότοφ έμοιαζε μικρή.

Στις διαδηλώσεις του Μαϊντάν το 2014, οι αρχές χρησιμοποίησαν μισθοφόρους (titushkas), τους έδωσαν όπλα, τους συντόνισαν και προσπάθησαν να τους χρησιμοποιήσουν ως μία οργανωμένη και αφοσιωμένη δύναμη. Υπήρχαν συγκρούσεις με αυτούς που περιελάμβαναν τη χρήση κονταριών, σφυριών, μαχαιριών.

Σε αντίθεση με την άποψη ότι το Μαϊντάν αποτέλεσε μια “χειραγώγηση από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ”, οι υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης είχαν ζητήσει ειρηνική διαμαρτυρία, χλευάζοντας τους συγκρουσιακούς διαδηλωτές ως υποχείρια. Η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες επέκριναν τις καταλήψεις κυβερνητικών κτιρίων. Φυσικά, στη διαδήλωση συμμετείχαν «φιλοδυτικές» δυνάμεις και οργανώσεις, αλλά δεν είχαν τον έλεγχο ολόκληρης της διαμαρτυρίας. Διάφορες πολιτικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της ακροδεξιάς, παρενέβησαν ενεργά στο κίνημα και προσπάθησαν να επιβάλουν την ατζέντα τους. Σύντομα βρήκαν τον προσανατολισμό τους και έγιναν μια οργανωτική δύναμη, χάρη στο γεγονός ότι δημιούργησαν τα πρώτα αποσπάσματα μάχης και κάλεσαν όλους να τους ακολουθήσουν, εκπαιδεύοντας και κατευθύνοντάς τους.

Ωστόσο, καμία από τις δυνάμεις δεν ήταν απολύτως κυρίαρχη. Η κύρια τάση ήταν ότι ήταν μια αυθόρμητη κινητοποίηση διαμαρτυρίας εναντίον του διεφθαρμένου και μη δημοφιλούς καθεστώτος Yanukovych. Ίσως το Μαϊντάν μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία από τις πολλές κλεμμένες επαναστάσεις. Οι θυσίες και οι προσπάθειες δεκάδων χιλιάδων απλών ανθρώπων σφετερίζονταν από μια χούφτα πολιτικούς που κατευθύνθηκαν προς την εξουσία και τον έλεγχο της οικονομίας.

Ο ρόλος των αναρχικών στις διαδηλώσεις του 2014

Παρά το γεγονός ότι οι αναρχικοί στην Ουκρανία έχουν μακρά ιστορία, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Στάλιν, όλοι όσοι συνδέονταν με τους αναρχικούς με οποιονδήποτε τρόπο υπέστησαν καταστολή, το κίνημα σβήστηκε και, κατά συνέπεια, η μετάδοση της επαναστατικής εμπειρίας διακόπτηκε. Το κίνημα άρχισε να ανακάμπτει τη δεκαετία του 1980 χάρη στις προσπάθειες των ιστορικών και τη δεκαετία του 2000 έλαβε μεγάλη ώθηση λόγω της ανάπτυξης μουσικών υποκουλτούρων καθώς και του αντιφασισμού. Αλλά το 2014, δεν ήταν ακόμη έτοιμο για σοβαρές ιστορικές προκλήσεις.

Πριν από την έναρξη των διαδηλώσεων, οι αναρχικοί ήταν κυρίως μεμονωμένοι ακτιβιστές ή διασκορπισμένοι σε μικρές ομάδες. Λίγοι υποστήριξαν ότι το κίνημα θα έπρεπε να οργανωθεί και να επαναστατήσει. Από τις γνωστές οργανώσεις που προετοιμάζονταν για τέτοιες εκδηλώσεις, υπήρχε η Επαναστατική Συνομοσπονδία Αναρχοσυνδικαλιστών Μαχνό (RCAS of Makhno), αλλά στην αρχή των ταραχών διαλύθηκε, καθώς οι συμμετέχοντες δεν μπορούσαν να αναπτύξουν στρατηγική για τη νέα κατάσταση.

Τα γεγονότα του Μαϊντάν ήταν σαν μια κατάσταση στην οποία οι ειδικές δυνάμεις εισβάλλουν στο σπίτι σας και πρέπει να κάνετε κάποιες αποφασιστικές ενέργειες, αλλά το οπλοστάσιό σας αποτελείται μόνο από πανκ στίχους, βιγκανισμό, βιβλία 100 ετών και, στην καλύτερη περίπτωση, την εμπειρία της συμμετοχής στον δρόμο κατά του φασισμού και των τοπικών κοινωνικών συγκρούσεων. Κατά συνέπεια, υπήρξε μεγάλη σύγχυση, καθώς οι άνθρωποι προσπαθούσαν να κατανοήσουν τι ακριβώς συνέβαινε.

Εκείνη την εποχή, δεν ήταν δυνατόν να διαμορφωθεί ένα ενιαίο όραμα της κατάστασης. Η παρουσία της ακροδεξιάς στους δρόμους αποθάρρυνε πολλούς αναρχικούς να στηρίξουν τις διαδηλώσεις, καθώς δεν ήθελαν να σταθούν δίπλα στους ναζί, στην ίδια πλευρά των οδοφραγμάτων. Αυτό έφερε πολλές διαμάχες εντός του κινήματος. Μερικοί άνθρωποι κατηγόρησαν εκείνους που αποφάσισαν να συμμετάσχουν στις διαμαρτυρίες του φασισμού.

Οι αναρχικοί που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις ήταν δυσαρεστημένοι με τη βιαιότητα της αστυνομίας και με τον ίδιο τον Γιανουκόβιτς και τη φιλορωσική του θέση. Ωστόσο, δεν μπορούσαν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις διαμαρτυρίες, καθώς βρίσκονταν ουσιαστικά στην κατηγορία των ξένων.

Στο τέλος, οι αναρχικοί συμμετείχαν στην επανάσταση του Μαϊντάν ατομικά και σε μικρές ομάδες, κυρίως σε εθελοντικές/μη μαχητικές πρωτοβουλίες. Μετά από λίγο, αποφάσισαν να συνεργαστούν και να φτιάξουν τη δική τους ομάδα κρούσης (μια ομάδα μάχης 60-100 ατόμων). Αλλά κατά τη διάρκεια της καταγραφής της απόσπασής τους από το κυρίως σώμα (μια υποχρεωτική διαδικασία στο Μαϊντάν), οι ολιγάριθμοι αναρχικοί διαλύθηκαν από τους ακροδεξιούς συμμετέχοντες με όπλα. Οι αναρχικοί παρέμειναν, αλλά δεν επιχείρησαν πλέον να δημιουργήσουν μεγάλες οργανωμένες ομάδες.

Μεταξύ αυτών που σκοτώθηκαν στο Μαϊντάν ήταν και ο αναρχικός Σεργκέι Κέμσκι [Sergei Kemsky], ο οποίος, κατά ειρωνικό τρόπο, χαρακτηρίστηκε μετά θάνατον ως Ήρωας της Ουκρανίας. Πυροβολήθηκε από ελεύθερο σκοπευτή κατά τη διάρκεια της έντονης στιγμής της σύγκρουσης με τις δυνάμεις ασφαλείας. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, ο Σεργκέι απηύθυνε γραπτή έκκληση στους διαδηλωτές με τίτλο “Το ακούς, Μαϊντάν;” στην οποία περιέγραψε πιθανούς τρόπους ανάπτυξης της επανάστασης, τονίζοντας τις πτυχές της άμεσης δημοκρατίας και του κοινωνικού μετασχηματισμού. Το κείμενο είναι διαθέσιμο στα αγγλικά ΕΔΩ.

Η αρχή του πολέμου: Η προσάρτηση της Κριμαίας

Η ένοπλη σύγκρουση με τη Ρωσία ξεκίνησε πριν από οκτώ χρόνια τη νύχτα της 26ης-27ης Φεβρουαρίου 2014, όταν το κτίριο του Κοινοβουλίου της Κριμαίας και το Συμβούλιο Υπουργών καταλήφθηκαν από άγνωστους ένοπλους άνδρες. Χρησιμοποίησαν ρωσικά όπλα, στολές και εξοπλισμό, αλλά δεν είχαν τα σύμβολα του ρωσικού στρατού. Ο Πούτιν δεν αναγνώρισε το γεγονός της συμμετοχής των ρωσικών στρατιωτικών σε αυτή την επιχείρηση, αν και αργότερα το παραδέχθηκε προσωπικά στο ντοκιμαντέρ προπαγάνδας “Κριμαία: Ο δρόμος προς την Πατρίδα”.

Εδώ, χρειάζεται να καταλάβει κανείς ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου του Yanukovych, ο ουκρανικός στρατός βρισκόταν σε πολύ κακή κατάσταση. Γνωρίζοντας ότι υπήρχε ένας τακτικός ρωσικός στρατός 220.000 στρατιωτών που δρουν στην Κριμαία, η προσωρινή κυβέρνηση της Ουκρανίας δεν τόλμησε καν να τον αντιμετωπίσει.

Μετά την κατοχή, πολλοί κάτοικοι αντιμετώπισαν μία καταστολή που συνεχίζεται έως σήμερα. Οι σύντροφοί μας βρίσκονται επίσης μεταξύ των καταπιεσμένων. Μπορούμε να αναφέρουμε εν συντομία μερικές από τις πιο σημαντικές υποθέσεις. Ο αναρχικός Αλεξάντερ Κολτσένκο συνελήφθη μαζί με τον φιλοδημοκρατικό ακτιβιστή Όλεγκ Σέντσοφ και μεταφέρθηκε στη Ρωσία στις 6 Σεπτεμβρίου 2019. Πέντε χρόνια αργότερα, αφέθηκαν ελεύθεροι ως αποτέλεσμα της ανταλλαγής κρατουμένων. Ο αναρχικός Αλεξέι Σεστάκοβιτς βασανίστηκε, πνίγηκε με μια πλαστική σακούλα στο κεφάλι του, ξυλοκοπήθηκε και απειλήθηκε με αντίποινα· κατάφερε να δραπετεύσει. Ο αναρχικός Εβγκένι Καρακάσεφ συνελήφθη το 2018 για μία αναδημοσίευση στο Vkontakte (κοινωνικό δίκτυο)· παραμένει υπό κράτηση.

Παραπληροφόρηση

Φιλορωσικές συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν σε ρωσόφωνες πόλεις κοντά στα ρωσικά σύνορα. Οι συμμετέχοντες φοβούνταν το ΝΑΤΟ, τους φανατικούς εθνικιστές και την καταστολή με στόχο τον ρωσόφωνο πληθυσμό. Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, πολλά νοικοκυριά στην Ουκρανία, τη Ρωσία και τη Λευκορωσία είχαν οικογενειακούς δεσμούς, αλλά τα γεγονότα του Μαϊντάν προκάλεσαν σοβαρό διχασμό στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων. Όσοι βρίσκονταν έξω από το Κίεβο και παρακολουθούσαν τη ρωσική τηλεόραση ήταν πεπεισμένοι ότι το Κίεβο είχε αιχμαλωτιστεί από μια ναζιστική χούντα και ότι υπήρχαν εκκαθαρίσεις του ρωσόφωνου πληθυσμού εκεί.

Η Ρωσία ξεκίνησε μια προπαγανδιστική εκστρατεία χρησιμοποιώντας τα ακόλουθα μηνύματα: «τιμωροί», δηλαδή ναζί, έρχονται από το Κίεβο στο Ντονέτσκ, θέλουν να καταστρέψουν τον ρωσόφωνο πληθυσμό (αν και το Κίεβο είναι επίσης μια κατά κύριο λόγο ρωσόφωνη πόλη). Στις δηλώσεις παραπληροφόρησης, οι προπαγανδιστές χρησιμοποίησαν φωτογραφίες της ακροδεξιάς και διέδωσαν κάθε είδους ψευδείς ειδήσεις. Κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών, εμφανίστηκε ένα από τα πιο διαβόητα hoax: η λεγόμενη σταύρωση ενός τρίχρονου αγοριού που φέρεται να ήταν δεμένο σε ένα τανκ και να σύρθηκε κατά μήκος του δρόμου. Στη Ρωσία, αυτή η ιστορία μεταδόθηκε σε ομοσπονδιακά κανάλια και έγινε viral στο διαδίκτυο.

Το 2014, κατά τη γνώμη μας, η παραπληροφόρηση διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην πρόκληση της ένοπλης σύγκρουσης: ορισμένοι κάτοικοι του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ φοβούνταν ότι θα σκοτωθούν, έτσι πήραν τα όπλα και κάλεσαν τα στρατεύματα του Πούτιν.

Ένοπλη σύγκρουση στα ανατολικά της Ουκρανίας

“Το έναυσμα του πολέμου δόθηκε”, όπως είπε ο Ιγκόρ Γκίρκιν, συνταγματάρχης της FSB (κρατική υπηρεσία ασφαλείας, διάδοχος της KGB) της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Ο Γκίρκιν, υποστηρικτής του ρωσικού ιμπεριαλισμού, αποφάσισε να ριζοσπαστικοποιήσει τις φιλορωσικές διαδηλώσεις. Πέρασε τα σύνορα με μια ένοπλη ομάδα Ρώσων και (στις 12 Απριλίου 2014) κατέλαβε το κτίριο του υπουργείου Εσωτερικών στο Σλάβιανσκ για να πάρει στην κατοχή του όπλα. Οι φιλορωσικές δυνάμεις ασφαλείας άρχισαν να ενώνονται με τον Γκίρκιν. Όταν εμφανίστηκαν πληροφορίες για τις ένοπλες ομάδες του Γκίρκιν, η Ουκρανία ανακοίνωσε αντιτρομοκρατική επιχείρηση.

Ένα μέρος της ουκρανικής κοινωνίας, αποφασισμένο να προστατεύσει την εθνική κυριαρχία, συνειδητοποιώντας ότι ο στρατός είχε μικρή ικανότητα, οργάνωσε ένα μεγάλο εθελοντικό κίνημα. Όσοι ήταν κάπως ικανοί στις στρατιωτικές υποθέσεις έγιναν εκπαιδευτές ή σχημάτισαν τάγματα εθελοντών. Μερικοί άνθρωποι εντάχθηκαν στον τακτικό στρατό και σε τάγματα ως εθελοντές ανθρωπιστικής βοήθειας. Συγκέντρωσαν χρήματα για όπλα, τρόφιμα, πυρομαχικά, καύσιμα, μεταφορές, ενοικιάσεις αυτοκινήτων και άλλα παρόμοια. Συχνά, οι συμμετέχοντες στα τάγματα εθελοντών ήταν οπλισμένοι και εξοπλισμένοι καλύτερα από τους στρατιώτες του κρατικού στρατού. Αυτά τα αποσπάσματα επέδειξαν ένα σημαντικό επίπεδο αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης και αντικατέστησαν, στην πραγματικότητα, τις κρατικές λειτουργίες της εδαφικής άμυνας, επιτρέποντας στον στρατό (ο οποίος ήταν ανεπαρκώς εξοπλισμένος εκείνη την εποχή) να αντισταθεί επιτυχώς στον εχθρό.

Τα εδάφη που ελέγχονταν από φιλορωσικές δυνάμεις άρχισαν να συρρικνώνονται ραγδαία. Τότε παρενέβη ο τακτικός ρωσικός στρατός.

Μπορούμε να υπογραμμίσουμε 3 βασικά χρονικά σημεία:

1. Ο ουκρανικός στρατός συνειδητοποίησε ότι τα όπλα, οι εθελοντές και οι στρατιωτικοί ειδικοί προέρχονταν από τη Ρωσία. Ως εκ τούτου, στις 12 Ιουλίου 2014, ξεκίνησαν μια επιχείρηση στα ουκρανικά-ρωσικά σύνορα. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής πορείας, ο ουκρανικός στρατός δέχθηκε επίθεση από το ρωσικό πυροβολικό και η επιχείρηση απέτυχε. Οι ένοπλες δυνάμεις υπέστησαν βαριές απώλειες.

2. Ο ουκρανικός στρατός επιχείρησε να καταλάβει το Ντόνετσκ. Ενώ προχωρούσαν, περικυκλώθηκαν από ρωσικά τακτικά στρατεύματα κοντά στο Ιλοβάισκ. Άνθρωποι που γνωρίζουμε, που ήταν μέρος ενός από τα τάγματα εθελοντών, αιχμαλωτίστηκαν επίσης. Είδαν τον ρωσικό στρατό από πρώτο χέρι. Μετά από τρεις μήνες, κατάφεραν να επιστρέψουν ως αποτέλεσμα ανταλλαγής αιχμαλώτων πολέμου.

3. Ο ουκρανικός στρατός έλεγχε την πόλη Debaltseve, η οποία είχε μια μεγάλη σιδηροδρομική διασταύρωση. Αυτό διέκοψε τον άμεσο δρόμο που συνδέει το Ντόνετσκ με το Λουγκάνσκ. Την παραμονή των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ποροσένκο (του τότε προέδρου της Ουκρανίας) και του Πούτιν, οι οποίες υποτίθεται ότι θα ξεκινούσαν μία μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός, οι ουκρανικές θέσεις δέχθηκαν επίθεση από μονάδες με την υποστήριξη ρωσικών στρατευμάτων. Ο ουκρανικός στρατός περικυκλώθηκε και υπέστη και πάλι βαριές απώλειες.

Προς το παρόν (Φεβρουάριος του 2022), οι πλευρές συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός υπό τους όρους της «ειρήνης και ησυχίας» της τάξης, η οποία διατηρείται, αν και υπάρχουν συνεχείς παραβιάσεις. Αρκετοί άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μήνα.

Η Ρωσία αρνείται την παρουσία τακτικών ρωσικών στρατευμάτων και την προμήθεια όπλων σε εδάφη ανεξέλεγκτα από τις ουκρανικές αρχές. Ο ρωσικός στρατός που συνελήφθη ισχυρίζεται ότι τέθηκαν σε επιφυλακή για μια άσκηση, και μόνο όταν έφτασαν στον προορισμό τους συνειδητοποίησαν ότι βρίσκονταν στη μέση του πολέμου στην Ουκρανία. Πριν περάσουν τα σύνορα, αφαίρεσαν τα σύμβολα του ρωσικού στρατού, όπως έκαναν οι συνάδελφοί τους στην Κριμαία. Στη Ρωσία, οι δημοσιογράφοι έχουν βρει νεκροταφεία πεσόντων στρατιωτών, αλλά όλες οι πληροφορίες σχετικά με τον θάνατό τους παραμένουν άγνωστες: οι επιτάφιοι στις ταφόπλακες δείχνουν μόνο τις ημερομηνίες θανάτου τους ως το έτος 2014.

Υποστηρικτές των Μη Αναγνωρισμένων Δημοκρατιών

Η ιδεολογική βάση των αντιπάλων του Μαϊντάν ήταν επίσης διαφορετική. Οι κύριες ενοποιητικές ιδέες ήταν η δυσαρέσκεια για τη βία κατά της αστυνομίας και η αντίθεση στις ταραχές στο Κίεβο. Οι άνθρωποι που μεγάλωσαν με ρωσικές πολιτισμικές αφηγήσεις, ταινίες και μουσική φοβόντουσαν την καταστροφή της ρωσικής γλώσσας. Οι υποστηρικτές της ΕΣΣΔ και θαυμαστές της νίκης της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πίστευαν ότι η Ουκρανία πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τη Ρωσία και ήταν δυσαρεστημένοι με την άνοδο φανατικών εθνικιστών. Οι υποστηρικτές της Ρωσικής Αυτοκρατορίας αντιλήφθηκαν τις διαδηλώσεις του Μαϊντάν ως απειλή για το έδαφος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Οι ιδέες αυτών των συμμάχων θα μπορούσαν να εξηγηθούν με αυτή τη φωτογραφία που δείχνει τις σημαίες της ΕΣΣΔ, της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της κορδέλας του Αγίου Γεωργίου ως σύμβολο νίκης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μπορούμε να τους χαρακτηρίσουμε ως αυταρχικούς συντηρητικούς, υποστηρικτές της παλιάς τάξης.

Η φιλορωσική πλευρά αποτελούνταν από: την αστυνομία, από επιχειρηματίες, πολιτικούς και τον στρατό που συμπαθεί τη Ρωσία, από απλούς πολίτες φοβισμένους από ψευδείς ειδήσεις, από διάφορες ακροδεξιές προσωπικότητες, συμπεριλαμβανομένων Ρώσων πατριωτών και διαφόρων τύπων υπέρ της μοναρχίας, από φιλορώσους ιμπεριαλιστές, την ομάδα task force “Rusich”, την ομάδα PMC [Ιδιωτική Στρατιωτική Εταιρεία] “Βάγκνερ”, συμπεριλαμβανομένου του διαβόητου νεοναζί Αλεξέι Μίλτσακοφ, του πρόσφατα αποθανόντος Egor Prosvirnin, τον ιδρυτή του σοβινιστικού ρωσικού εθνικιστικού προγράμματος στα μίντια “Σπούτνικ και Πόγκρομ” και πολλών άλλων. Υπήρχαν επίσης αυταρχικοί αριστεροί, οι οποίοι γιορτάζουν την ΕΣΣΔ και τη νίκη της στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ουκρανία

Όπως περιγράψαμε, η δεξιά πτέρυγα κατάφερε να κερδίσει συμπάθεια κατά τη διάρκεια του Μαϊντάν οργανώνοντας μονάδες μάχης και όντας έτοιμη να αντιμετωπίσει σώμα με σώμα τη Berkut. Η παρουσία στρατιωτικών όπλων τούς επέτρεψε να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους και να αναγκάσουν τους υπόλοιπους να τους αντιμετωπίσουν. Παρά τη χρήση απροκάλυπτα φασιστικών συμβόλων όπως σβάστικες, αγκίστρια λύκων, κέλτικοι σταυροί και λογότυπα των SS, ήταν δύσκολο να δυσφημιστουν, καθώς η ανάγκη καταπολέμησης των δυνάμεων της κυβέρνησης Yanukovych προκάλεσε πολλούς Ουκρανούς να ζητήσουν συνεργασία μαζί τους.

Μετά το Μαϊντάν, η δεξιά πτέρυγα κατέστειλε ενεργά τις συγκεντρώσεις των φιλορωσικών δυνάμεων. Στην αρχή των στρατιωτικών επιχειρήσεων, άρχισαν να σχηματίζουν τάγματα εθελοντών. Ένα από τα πιο διάσημα είναι το τάγμα “Azov”. Στην αρχή, αποτελούνταν από 70 μαχητές. Τώρα αποτελεί ένα σύνταγμα 800 ανθρώπων με τα δικά του θωρακισμένα οχήματα, πυροβολικό, εταιρεία αρμάτων μάχης, και ένα ξεχωριστό πρόγραμμα σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ, τη σχολή λοχίων. Το τάγμα Azov είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές μονάδες μάχης στον ουκρανικό στρατό. Υπήρχαν επίσης και άλλοι φασιστικοί στρατιωτικοί σχηματισμοί, όπως η Εθελοντική Ουκρανική Μονάδα “Δεξιός Τομέας” και η Οργάνωση Ουκρανών Εθνικιστών, αλλά δεν είναι τόσο ευρέως γνωστοί.

Κατά συνέπεια, η ουκρανική Δεξιά συγκέντρωσε κακή φήμη στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης. Αλλά πολλοί στην Ουκρανία θεώρησαν ότι αυτό που ήταν μισητό στη Ρωσία ήταν σύμβολο πάλης στην Ουκρανία. Για παράδειγμα, το όνομα του εθνικιστή Stepan Bandera, ο οποίος θεωρείται συνεργάτης των ναζί στη Ρωσία, χρησιμοποιήθηκε ενεργά από τους διαδηλωτές ως μορφή κοροϊδίας. Μερικοί αυτοαποκαλούνταν ως ιουδαϊστές-Banderans για να τρολάρουν τους υποστηρικτές των εβραϊκών/μασονικών θεωριών συνωμοσίας.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτό βγήκε εκτός ελέγχου. Οι δεξιοί φορούσαν ανοιχτά ναζιστικά σύμβολα. Οι απλοί υποστηρικτές του Μαϊντάν ισχυρίστηκαν ότι ήταν οι ίδιοι Banderans που τρώνε ρωσικά μωρά και έκαναν μιμίδια για τον σκοπό αυτό. Η ακροδεξιά έγινε mainstream: προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν σε τηλεοπτικές εκπομπές και άλλες πλατφόρμες εταιρικών μέσων ενημέρωσης, στις οποίες παρουσιάστηκαν ως πατριώτες και εθνικιστές. Φιλελεύθεροι υποστηρικτές του Μαϊντάν πήραν το μέρος τους, πιστεύοντας πως οι ναζί ήταν μια ψευδής είδηση που εφευρέθηκε από τα ρωσικά ΜΜΕ.

Από το 2014 έως το 2016, οποιοσδήποτε ήταν έτοιμος να πολεμήσει αγκαλιάστηκε, είτε ήταν ναζί, αναρχικός, κεφαλή οργανωμένου εγκλήματος ή πολιτικός που δεν εκπλήρωσε καμία από τις υποσχέσεις του.

Η άνοδος της Ακροδεξιάς οφείλεται στο γεγονός ότι ήταν καλύτερα οργανωμένη σε κρίσιμες καταστάσεις και ήταν σε θέση να προτείνει αποτελεσματικές μεθόδους μάχης σε άλλους επαναστάτες. Οι αναρχικοί παρείχαν κάτι παρόμοιο στη Λευκορωσία, όπου κατάφεραν επίσης να κερδίσουν τη συμπάθεια του κοινού, αλλά όχι τόσο σημαντικό όσο η Ακροδεξιά στην Ουκρανία.

Μέχρι το 2017, μετά την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός και τη μείωση της ανάγκης για μαχητές, η SBU (Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας) και η κρατική κυβέρνηση οικειοποιούνταν το δεξιό κίνημα, φυλακίζοντας ή εξουδετερώνοντας όποιον είχε μια περισσότερο «αντισυστημική» ή ανεξάρτητη προοπτική για το πώς να αναπτυχθεί η δεξιά — συμπεριλαμβανομένων των Oleksandr Muzychko, Oleg Muzhchil, Yaroslav Babich και άλλων.

Σήμερα, παραμένουν ένα μεγάλο κίνημα, αλλά η δημοτικότητά τους είναι σε συγκριτικά χαμηλό επίπεδο και οι ηγέτες τους συνδέονται με τις υπηρεσίες ασφαλείας, την αστυνομία και τους πολιτικούς· δεν αντιπροσωπεύουν επουδενί μια πραγματικά ανεξάρτητη πολιτική δύναμη. Οι συζητήσεις για το πρόβλημα της ακροδεξιάς γίνονται όλο και πιο συχνές στo δημοκρατικό στρατόπεδο, όπου οι άνθρωποι αναπτύσσουν κατανόηση των συμβόλων και των οργανώσεων που χρειάζεται να αντιμετωπίσουν, αντί να απορρίπτουν σιωπηλά τις ανησυχίες τους.

Αναρχική και αντιφασιστική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του πολέμου

Με το ξέσπασμα των στρατιωτικών επιχειρήσεων, εμφανίστηκε μια διαίρεση μεταξύ εκείνων που είναι υπέρ της Ουκρανίας και εκείνων που υποστηρίζουν το λεγόμενο DNR/LNR (“Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ” και “Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ”).

Υπήρχε ένα διαδεδομένο συναίσθημα του «πείτε όχι στον πόλεμο» μέσα στην πανκ σκηνή κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών του πολέμου, αλλά δεν κράτησε πολύ. Ας αναλύσουμε τα φιλο-ουκρανικά και φιλο-ρωσικά στρατόπεδα.

Φιλο-ουκρανοί

Λόγω της έλλειψης μαζικής οργάνωσης, οι πρώτοι αναρχικοί και αντιφασίστες εθελοντές πήγαν στον πόλεμο ατομικά ως μεμονωμένοι μαχητές, στρατιωτικοί γιατροί και εθελοντές. Προσπάθησαν να σχηματίσουν τη δική τους ομάδα, αλλά λόγω έλλειψης γνώσεων και πόρων, αυτή η προσπάθεια ήταν ανεπιτυχής. Μερικοί εντάχθηκαν ακόμη και στο τάγμα Azov και το OUN (Οργάνωση Ουκρανών Εθνικιστών). Οι λόγοι ήταν κοινότοποι: εντάχθηκαν στα πιο προσβάσιμα στρατεύματα. Κατά συνέπεια, ορισμένοι άνθρωποι προσηλυτίστηκαν στην πολιτική της Δεξιάς…

Οι άνθρωποι που δεν συμμετείχαν στις μάχες συγκέντρωσαν χρήματα για την αποκατάσταση των ανθρώπων που τραυματίστηκαν στην Ανατολή και για την κατασκευή ενός καταφυγίου βομβών σε ένα νηπιαγωγείο που βρίσκεται κοντά στην πρώτη γραμμή. Υπήρχε επίσης μια κατάληψη που ονομάστηκε «Αυτονομία» στο Χάρκοβο, ένα ανοιχτό αναρχικό κοινωνικό και πολιτιστικό κέντρο. Εκείνη την εποχή, επικεντρώθηκαν στο να βοηθήσουν τους πρόσφυγες. Παρείχαν στέγαση και ένα μόνιμο χαριστικό παζάρι, συμβουλεύοντας τους νεοαφιχθέντες, κατευθύνοντάς τους στις προμήθειες και διεξάγοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Επιπλέον, το κέντρο έγινε χώρος για θεωρητικές συζητήσεις. Δυστυχώς, το 2018, το έργο αυτό έπαψε να υπάρχει.

Όλες αυτές οι δράσεις ήταν ατομικές πρωτοβουλίες συγκεκριμένων ανθρώπων και ομάδων. Δεν συνέβησαν μέσα στο πλαίσιο μιας ενιαίας στρατηγικής.

Ένα από τα σημαντικότερα φαινόμενα εκείνης της περιόδου ήταν μια πρώην μεγάλη εθνικιστική οργάνωση, η “Autonomnyi Opir” (Αυτόνομη Αντίσταση). Άρχισαν να κλίνουν προς τα αριστερά το 2012. Μέχρι το 2014, είχαν μετατοπιστεί τόσο πολύ προς τα αριστερά που μεμονωμένα μέλη θα αυτοαποκαλούνταν ακόμη και «αναρχικοί». Χαρακτήρισαν τον εθνικισμό τους ως αγώνα για «ελευθερία» και αντίβαρο στον ρωσικό εθνικισμό, χρησιμοποιώντας το κίνημα των Ζαπατίστας και τους Κούρδους ως πρότυπα. Σε σύγκριση με τα άλλα προγράμματα στην ουκρανική κοινωνία, θεωρήθηκαν ως οι στενότεροι σύμμαχοι, έτσι ορισμένοι αναρχικοί συνεργάστηκαν μαζί τους, ενώ άλλοι επέκριναν αυτή τη συνεργασία και την ίδια την οργάνωση. Μέλη της AO συμμετείχαν επίσης ενεργά σε εθελοντικά τάγματα και προσπάθησαν να αναπτύξουν την ιδέα του “αντι-ιμπεριαλισμού” εντός του στρατού. Υπερασπίστηκαν επίσης το δικαίωμα των γυναικών να συμμετέχουν στον πόλεμο· γυναίκες μέλη της AO συμμετείχαν στις πολεμικές επιχειρήσεις. Η AO βοήθησε τα εκπαιδευτικά κέντρα στην εκπαίδευση μαχητών και γιατρών, μπήκε εθελοντικά στον στρατό και οργάνωσε το κοινωνικό κέντρο “Citadel” στο Λβιβ όπου φιλοξενήθηκαν πρόσφυγες.

Φιλο-ρώσοι

Ο σύγχρονος ρωσικός ιμπεριαλισμός βασίζεται στην αντίληψη ότι η Ρωσία είναι ο διάδοχος της ΕΣΣΔ – όχι στο πολιτικό της σύστημα, αλλά για εδαφικούς λόγους. Το καθεστώς Πούτιν θεωρεί τη σοβιετική νίκη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όχι ως ιδεολογική νίκη επί του ναζισμού, αλλά ως νίκη επί της Ευρώπης που δείχνει τη δύναμη της Ρωσίας. Στη Ρωσία και στις χώρες που ελέγχει, ο πληθυσμός έχει λιγότερη πρόσβαση σε πληροφορίες, οπότε η μηχανή προπαγάνδας του Πούτιν δεν μπαίνει στον κόπο να δημιουργήσει ένα περίπλοκο πολιτικό σημασιακό πλαίσιο. Το αφήγημα έχει ουσιαστικά ως εξής: Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη φοβόντουσαν την ισχυρή ΕΣΣΔ, η Ρωσία είναι ο διάδοχος της ΕΣΣΔ και ολόκληρο το έδαφος της πρώην ΕΣΣΔ είναι ρωσικό, ρωσικά άρματα μάχης εισήλθαν στο Βερολίνο, πράγμα που σημαίνει ότι «μπορούμε να το κάνουμε ξανά» και θα δείξουμε στο ΝΑΤΟ ποιος είναι ο ισχυρότερος εδώ, ο λόγος που η Ευρώπη «σαπίζει» είναι επειδή όλοι οι ομοφυλόφιλοι και οι μετανάστες είναι εκτός ελέγχου εκεί.

Το ιδεολογικό θεμέλιο που διατηρούσε μια φιλορωσική θέση μεταξύ της Αριστεράς ήταν η κληρονομιά της ΕΣΣΔ και η νίκη της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεδομένου ότι η Ρωσία λέει ότι η κυβέρνηση στο Κίεβο καταλήφθηκε από τους ναζί και τη χούντα, οι αντίπαλοι του Μαϊντάν περιγράφηκαν ως μαχητές κατά του φασισμού και της χούντας του Κιέβου. Αυτός ο χαρακτηρισμός προκάλεσε συμπάθεια εντός της αυταρχικής Αριστεράς – για παράδειγμα, στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης “Borotba”. Κατά τη διάρκεια των σημαντικότερων γεγονότων του 2014, πήραν αρχικά μια θέση πιστού και στη συνέχεια μια φιλορωσική θέση. Στην Οδησσό, στις 2 Μαΐου 2014, αρκετοί από τους ακτιβιστές τους σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια ταραχών στους δρόμους. Μερικοί άνθρωποι από αυτή την ομάδα συμμετείχαν επίσης στις μάχες στις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, και μερικοί από αυτούς πέθαναν εκεί.

Η “Borotba” περιέγραψε τα κίνητρά της ως επιθυμία για καταπολέμηση του φασισμού. Προέτρεψαν την ευρωπαϊκή Αριστερά να σταθεί αλληλέγγυα προς τη «Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ» και τη «Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ». Μετά την παραβίαση του e-mail του Βλάντισλαβ Σούρκοφ (πολιτικού στρατηγικού σχεδιαστή του Πούτιν), αποκαλύφθηκε ότι μέλη της Borotba είχαν λάβει χρηματοδότηση και κατευθύνονταν από τον κύκλο του Σουρκόφ.

Οι αυταρχικοί κομμουνιστές της Ρωσίας αγκάλιασαν τις αποσχισθείσες δημοκρατίες για παρόμοιους λόγους.

Η παρουσία ακροδεξιών υποστηρικτών στο Μαϊντάν παρακίνησε επίσης τους α-πολιτικούς αντιφασίστες να στηρίξουν τις “DNR” και “LNR” (“Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ” και “Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ”). Και πάλι, μερικοί από αυτούς συμμετείχαν στις μάχες στις περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, και μερικοί από αυτούς πέθαναν εκεί.

Μεταξύ των Ουκρανών αντιφασιστών, υπήρχαν α-πολιτικοί αντιφασίστες, συνδεδεμένοι άνθρωποι της υποκουλτούρας που είχαν αρνητική στάση απέναντι στον φασισμό «επειδή οι παππούδες μας πολέμησαν εναντίον του». Η κατανόησή τους για τον φασισμό ήταν αφηρημένη: οι ίδιοι ήταν συχνά πολιτικά ασυνάρτητοι, σεξιστές, ομοφοβικοί, πατριώτες της Ρωσίας και άλλα παρόμοια.

Η ιδέα της στήριξης των αυτοαποκαλούμενων “δημοκρατιών” κέρδισε ευρεία υποστήριξη από την Αριστερά στην Ευρώπη. Οι πιο αξιοσημείωτοι μεταξύ των υποστηρικτών τους ήταν το ιταλικό ροκ συγκρότημα “Banda Bassotti” και το γερμανικό κόμμα Die Linke. Εκτός από τη συγκέντρωση χρημάτων, η Banda Bassotti έκανε μια περιοδεία στη “Νοβοροσία”. Όντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Die Linke υποστήριξε το φιλορωσικό αφήγημα με κάθε δυνατό τρόπο και οργάνωσε βιντεοσυνεδρίες με φιλορώσσους μαχητές, πηγαίνοντας στην Κριμαία και στις μη αναγνωρισμένες δημοκρατίες. Τα νεότερα μέλη του Die Linke, καθώς και το Ίδρυμα Rosa Luxembourg (το ίδρυμα του κόμματος Die Linke), υποστηρίζουν ότι αυτή τη θέση δεν τη συμμερίζονται όλοι οι συμμετέχοντες, παρ’ όλα αυτά διαδίδεται από τα πιο εξέχοντα μέλη του κόμματος, όπως η Sahra Wagenknecht και η Sevim Dağdelen.

Η φιλορωσική θέση δεν κέρδισε εν τέλει δημοτικότητα ανάμεσα στους αναρχικούς.

Μεταξύ των ατομικών δηλώσεων, η πιο ορατή ήταν η θέση του Jeff Monson, ενός μαχητή μικτών πολεμικών τεχνών από τις ΗΠΑ που έχει τατουάζ με αναρχικά σύμβολα. Προηγουμένως θεωρούσε τον εαυτό του αναρχικό, αλλά στη Ρωσία εργάζεται ανοιχτά για το κυβερνών κόμμα Ενωμένη Ρωσία και υπηρετεί ως βουλευτής στη Δούμα.

Κάνοντας μια σύνοψη του φιλορωσικού «αριστερού» στρατοπέδου, βλέπουμε το έργο των ρωσικών ειδικών υπηρεσιών και τις συνέπειες της ιδεολογικής ανεπάρκειας. Μετά την κατοχή της Κριμαίας, υπάλληλοι της ρωσικής FSB προσέγγισαν τοπικούς αντιφασίστες και αναρχικούς σε συζητήσεις, προσφέροντάς να τους επιτρέψουν να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους, αλλά προτείνοντας να συμπεριλάβουν στο εξής την ιδέα ότι η Κριμαία πρέπει να είναι μέρος της Ρωσίας στην προπαγάνδα τους. Στην Ουκρανία, υπάρχουν μικρές ενημερωτικές και ακτιβιστικές ομάδες που αυτοαποκαλούνται αντιφασίστες, ενώ εκφράζουν παράλληλα μια ουσιαστικά φιλορωσική θέση· πολλοί άνθρωποι τους υποπτεύονται ότι εργάζονται για τη Ρωσία. Η επιρροή τους είναι ελάχιστη στην Ουκρανία, αλλά τα μέλη τους υπηρετούν τους Ρώσους προπαγανδιστές ως πληροφοριοδότες.

Υπάρχουν επίσης προσφορές “συνεργασίας” από τη ρωσική πρεσβεία και φιλορωσικά μέλη του κοινοβουλίου όπως ο Ilya Kiva. Προσπαθούν να παίξουν με την αρνητική στάση απέναντι σε ναζί, όπως το τάγμα του Αζόφ, και προσφέρουν να πληρώσουν τους ανθρώπους για να αλλάξουν τη θέση τους. Προς το παρόν, μόνο η Rita Bondar παραδέχτηκε ανοιχτά ότι έλαβε χρήματα με αυτόν τον τρόπο. Συνήθιζε να γράφει για αριστερά και αναρχικά μέσα ενημέρωσης, αλλά λόγω της ανάγκης για χρήματα, έγραφε με ψευδώνυμο για πλατφόρμες των ΜΜΕ που συνδέονται με τον Ρώσο προπαγανδιστή Dmitry Kiselev.

Στην ίδια τη Ρωσία, είμαστε μάρτυρες της εξόντωσης του αναρχικού κινήματος και της ανόδου των αυταρχικών κομμουνιστών που εκδιώχνουν τους αναρχικούς από την αντιφασιστική υποκουλτούρα. Μια από τις πιο ενδεικτικές πρόσφατες στιγμές είναι η διοργάνωση ενός αντιφασιστικού τουρνουά το 2021 στη μνήμη του «Σοβιετικού Στρατιώτη».

Υπάρχει απειλή πολέμου μεγάλης κλίμακας με τη Ρωσία; Μια αναρχική θέση

Πριν από περίπου δέκα χρόνια, η ιδέα ενός καθολικού πολέμου στην Ευρώπη θα φαινόταν τρελή, καθώς τα κοσμικά ευρωπαϊκά κράτη του 21ου αιώνα επιδιώκουν να αναπαράγουν τον “ανθρωπισμό” τους και να αποκρύπτουν τα εγκλήματά τους. Όταν συμμετέχουν σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, το κάνουν κάπου μακριά από την Ευρώπη. Αλλά όσον αφορά τη Ρωσία, γίναμε μάρτυρες της κατοχής της Κριμαίας και των επακόλουθων ψεύτικων δημοψηφισμάτων, του πολέμου στο Ντονμπάς και του αεροπορικού δυστυχήματος του MH17. Η Ουκρανία βιώνει συνεχώς επιθέσεις χάκερ και απειλές για βόμβες, όχι μόνο σε κρατικά κτίρια αλλά και μέσα στα σχολεία και τα νηπιαγωγεία.

Στη Λευκορωσία το 2020, ο Λουκασένκο ανακηρύχθηκε με τόλμη νικητής των εκλογών με το 80% των ψήφων. Η εξέγερση στη Λευκορωσία οδήγησε ακόμη και σε απεργία λευκορωσικών προπαγανδιστών. Αλλά μετά την προσγείωση των ρωσικών αεροσκαφών της FSB, η κατάσταση άλλαξε δραματικά και η κυβέρνηση της Λευκορωσίας κατάφερε να καταστείλει βίαια τις διαδηλώσεις.

Ένα παρόμοιο σενάριο παίχτηκε στο Καζακστάν, αλλά εκεί, οι τακτικοί στρατοί της Ρωσίας, της Λευκορωσίας, της Αρμενίας και της Κιργιζίας προσήχθησαν για να βοηθήσουν το καθεστώς να καταστείλει την εξέγερση στο πλαίσιο της συνεργασίας του CSTO (Οργανισμός Συλλογικής Συνθήκης Ασφαλείας).

Οι ρωσικές ειδικές υπηρεσίες παρέσυραν πρόσφυγες από τη Συρία στη Λευκορωσία προκειμένου να δημιουργήσουν σύγκρουση στα σύνορα με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια ομάδα της ρωσικής FSB αποκαλύφθηκε επίσης ότι συμμετείχε σε πολιτικές δολοφονίες χρησιμοποιώντας χημικά όπλα – το ήδη γνωστό “novichok”. Εκτός από τους Σκριπάλ και Ναβάλνι, έχουν επίσης σκοτώσει και άλλες πολιτικές προσωπικότητες στη Ρωσία. Το καθεστώς του Πούτιν απαντά σε όλες τις κατηγορίες λέγοντας «δεν είμαστε εμείς, λέτε όλοι ψέματα». Εν τω μεταξύ, ο ίδιος ο Πούτιν έγραψε ένα άρθρο πριν από μισό χρόνο στο οποίο ισχυρίζεται ότι οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί είναι ένα έθνος και πρέπει να είναι μαζί. Ο Vladislav Surkov (πολιτικός στρατηγός που χτίζει ρωσική κρατική πολιτική, που συνδέεται με τις κυβερνήσεις-μαριονέτες στο λεγόμενο DNR και LNR) δημοσίευσε ένα άρθρο δηλώνοντας ότι “η αυτοκρατορία πρέπει να επεκταθεί, διαφορετικά θα χαθεί”. Στη Ρωσία, τη Λευκορωσία και το Καζακστάν τα τελευταία δύο χρόνια, το κίνημα διαμαρτυρίας έχει κατασταλεί βάναυσα και ανεξάρτητα και αντιπολιτευόμενα μέσα ενημέρωσης καταστρέφονται. Σας συνιστούμε να διαβάσετε περισσότερα για τις δραστηριότητες της Ρωσίας ΕΔΩ.

Δεδομένων όλων των πραγμάτων που εξετάζουμε, η πιθανότητα ενός πολέμου πλήρους κλίμακας είναι υψηλή – και κάπως υψηλότερη φέτος από πέρυσι. Ακόμα και οι πιο έξυπνοι αναλυτές είναι απίθανο να είναι σε θέση να προβλέψουν ακριβώς πότε θα ξεκινήσει. Ίσως μια επανάσταση στη Ρωσία να ανακούφιζε την ένταση στην περιοχή. Ωστόσο, όπως γράψαμε παραπάνω, το κίνημα διαμαρτυρίας εκεί έχει πνιγεί.

Οι αναρχικοί στην Ουκρανία, τη Λευκορωσία και τη Ρωσία υποστηρίζουν ως επί το πλείστον την ανεξαρτησία της Ουκρανίας άμεσα ή έμμεσα.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, ακόμη και με όλη την εθνική υστερία, τη διαφθορά και έναν μεγάλο αριθμό ναζί, σε σύγκριση με τη Ρωσία και τις χώρες που ελέγχονται από αυτήν, η Ουκρανία μοιάζει με νησί ελευθερίας. Αυτή η χώρα διατηρεί τέτοια “μοναδικά φαινόμενα” στη μετασοβιετική περιοχή όπως η δυνατότητα αντικατάστασης του προέδρου, ένα κοινοβούλιο που έχει κάτι περισσότερο από μία εικονική εξουσία και το δικαίωμα ειρηνικής συνάθροισης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, λαμβάνοντας υπόψη την πρόσθετη εγρήγορση της κοινωνίας, τα δικαστήρια μερικές φορές λειτουργούν ακόμη και σύμφωνα με το δηλωμένο πρωτόκολλό τους. Το να πούμε ότι αυτό είναι προτιμότερο από την κατάσταση στη Ρωσία δεν είναι κάτι νέο. Όπως έγραφε κάποτε ο Μπακούνιν, «Είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι ότι η πιο ατελής δημοκρατία είναι χίλιες φορές καλύτερη από την πιο φωτισμένη μοναρχία».

Υπάρχουν πολλά προβλήματα στο εσωτερικό της Ουκρανίας, αλλά αυτά τα προβλήματα είναι πιθανότερο να επιλυθούν χωρίς την παρέμβαση της Ρωσίας.

Αξίζει τον κόπο να πολεμήσουμε τα ρωσικά στρατεύματα σε περίπτωση εισβολής; Πιστεύουμε ότι η απάντηση είναι ΝΑΙ. Οι επιλογές που εξετάζουν επί του παρόντος οι Ουκρανοί αναρχικοί περιλαμβάνουν την ένταξη στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, την εμπλοκή στην εδαφική άμυνα, στη στράτευση και τον εθελοντισμό.

Η Ουκρανία βρίσκεται τώρα στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά του ρωσικού ιμπεριαλισμού.

Η Ρωσία έχει μακροπρόθεσμα σχέδια για την καταστροφή της όποιας δημοκρατίας στην Ευρώπη. Γνωρίζουμε ότι δεν έχει δοθεί ακόμη ιδιαίτερη προσοχή σε αυτόν τον κίνδυνο στην Ευρώπη. Αλλά αν ακολουθήσετε τις δηλώσεις πολιτικών υψηλού προφίλ, ακροδεξιών οργανώσεων και αυταρχικών κομμουνιστών, με την πάροδο του χρόνου, θα παρατηρήσετε ότι υπάρχει ήδη ένα μεγάλο δίκτυο κατασκόπων στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι, μετά την αποχώρησή τους από το αξίωμα, λαμβάνουν θέση σε ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία (Gerhard Schröder, François Fillon).

Θεωρούμε ότι τα συνθήματα “Πείτε Όχι στον Πόλεμο” ή “Ο Πόλεμος μεταξύ των Αυτοκρατοριών” είναι αναποτελεσματικά και λαϊκιστικά. Το αναρχικό κίνημα δεν έχει καμία επιρροή στις διαδικασίες, επομένως τέτοιες δηλώσεις δεν αλλάζουν τίποτα.

Η θέση μας βασίζεται στο γεγονός ότι δεν θέλουμε να το σκάσουμε, δεν θέλουμε να είμαστε όμηροι και δεν θέλουμε να σκοτωθούμε δίχως να πολεμήσουμε. Μπορείτε να κοιτάξετε το Αφγανιστάν και να καταλάβετε τι σημαίνει “Όχι στον πόλεμο”: όταν οι Ταλιμπάν προελαύνουν, οι άνθρωποι φεύγουν μαζικά, πεθαίνουν στο χάος στα αεροδρόμια και εκείνοι που παραμένουν εκκαθαρίζονται. Αυτό περιγράφει το τι συμβαίνει στην Κριμαία και μπορείτε να φανταστείτε τι θα συμβεί μετά την εισβολή της Ρωσίας σε άλλες περιοχές της Ουκρανίας.

Όσον αφορά τη στάση απέναντι στο ΝΑΤΟ, οι συντάκτες αυτού του κειμένου χωρίζονται σε δύο απόψεις. Ορισμένοι από εμάς έχουμε μια θετική προσέγγιση προς αυτήν την κατάσταση. Είναι προφανές ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της τη Ρωσία. Ακόμη και λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο εθελοντικό κίνημα, απαιτούνται σύγχρονες τεχνολογίες και όπλα. Εκτός από το ΝΑΤΟ, η Ουκρανία δεν έχει άλλους συμμάχους που να μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό.

Εδώ, μπορούμε να θυμηθούμε την ιστορία του Συριακού Κουρδιστάν. Οι ντόπιοι αναγκάστηκαν να συνεργαστούν με το ΝΑΤΟ κατά του ISIS – η μόνη εναλλακτική λύση ήταν να διαφύγουν ή να σκοτωθούν. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η υποστήριξη από το ΝΑΤΟ μπορεί να εξαφανιστεί πολύ γρήγορα εάν η Δύση αναπτύξει νέα συμφέροντα ή καταφέρει να διαπραγματευτεί ορισμένους συμβιβασμούς με τον Πούτιν. Ακόμη και τώρα, οι Κούρδοι αναγκάζονται να συνεργαστούν με το καθεστώς Άσαντ, κατανοώντας ότι δεν έχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις.

Μια πιθανή ρωσική εισβολή αναγκάζει τον ουκρανικό λαό να αναζητήσει συμμάχους στον αγώνα κατά της Μόσχας. Όχι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά στον πραγματικό κόσμο. Οι αναρχικοί δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους στην Ουκρανία ή αλλού για να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στην εισβολή στο καθεστώς του Πούτιν. Ως εκ τούτου, πρέπει να σκεφτούμε την αποδοχή της στήριξης από το ΝΑΤΟ.

Η άλλη άποψη, στην οποία προσυπογράφουν άλλοι σε αυτή την ομάδα γραφής, είναι ότι τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η ΕΕ, ενισχύοντας την επιρροή τους στην Ουκρανία, θα εδραιώσουν το σημερινό σύστημα του “άγριου καπιταλισμού” στη χώρα και θα καταστήσουν τις δυνατότητες μιας κοινωνικής επανάστασης ακόμη λιγότερο εφικτές. Στο σύστημα του παγκόσμιου καπιταλισμού, η ναυαρχίδα του οποίου είναι οι ΗΠΑ ως ηγέτης του ΝΑΤΟ, η Ουκρανία έχει το σημείο ενός ταπεινού συνόρου: ενός προμηθευτή φθηνής εργασίας και πόρων. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό για την ουκρανική κοινωνία να συνειδητοποιήσει την ανάγκη ανεξαρτησίας από όλους τους ιμπεριαλιστές. Στο πλαίσιο της αμυντικής ικανότητας της χώρας, η έμφαση δεν πρέπει να δίνεται στη σημασία της τεχνολογίας του ΝΑΤΟ και της στήριξης του τακτικού στρατού, αλλά στις δυνατότητες της κοινωνίας για λαϊκό ανταρτοπόλεμο.

Θεωρούμε αυτόν τον πόλεμο πρωτίστως κατά του Πούτιν και των καθεστώτων υπό τον έλεγχό του. Εκτός από το κοινότοπο κίνητρο να μην ζούμε υπό μια δικτατορία, βλέπουμε δυνατότητες στην ουκρανική κοινωνία, η οποία είναι μία από τις πιο δραστήριες, ανεξάρτητες και επαναστατικές στην περιοχή. Η μακρά ιστορία της αντίστασης των ανθρώπων τα τελευταία τριάντα χρόνια είναι μια σταθερή απόδειξη αυτού. Αυτό μας δίνει την ελπίδα ότι οι έννοιες της άμεσης δημοκρατίας έχουν γόνιμο έδαφος εδώ.

Η τρέχουσα κατάσταση των αναρχικών στην Ουκρανία και οι νέες προκλήσεις

Η θέση των ξένων κατά τη διάρκεια του Μαϊντάν και του πολέμου είχε αποθαρρυντικό αποτέλεσμα στο κίνημα. Η προσέγγιση παρεμποδίστηκε καθώς η ρωσική προπαγάνδα μονοπώλησε τη λέξη “αντιφασισμός”. Λόγω της παρουσίας των συμβόλων της ΕΣΣΔ μεταξύ των φιλο-ρωσικών μαχητών, η στάση απέναντι στη λέξη «κομμουνισμός» ήταν εξαιρετικά αρνητική, οπότε ακόμη και ο συνδυασμός «αναρχο-κομμουνισμός» έγινε αντιληπτός αρνητικά. Οι δηλώσεις κατά της φιλο-ουκρανικής Ακροδεξιάς ρίχνουν μια σκιά αμφιβολίας στους αναρχικούς στα μάτια των απλών ανθρώπων. Υπήρξε μια άτυπη συμφωνία ότι η ακροδεξιά δεν θα επιτίθονταν σε αναρχικούς και αντιφασίστες αν δεν επεδείκνυαν τα σύμβολά τους σε συγκεντρώσεις και παρόμοια. Η Δεξιά είχε πολλά όπλα στα χέρια της. Αυτή η κατάσταση δημιούργησε ένα αίσθημα απογοήτευσης· η αστυνομία δεν λειτούργησε καλά, έτσι κάποιος θα μπορούσε εύκολα να σκοτωθεί χωρίς συνέπειες. Για παράδειγμα, το 2015, ο φιλορώσος ακτιβιστής Oles Buzina σκοτώθηκε.

Όλα αυτά ενθάρρυναν τους αναρχικούς να προσεγγίσουν το θέμα πιο σοβαρά.

Ένας υπόγειος ριζοσπαστισμός άρχισε να αναπτύσσεται από το 2016. Άρχισαν να εμφανίζονται ειδήσεις σχετικά με ριζοσπαστικές ενέργειες. Εμφανίστηκαν ριζοσπαστικοί αναρχικοί πόροι που εξηγούσαν πώς να αγοράζουν όπλα και πώς να φτιάχνουν κρύπτες, σε αντίθεση με τις παλιές, οι οποίες περιορίζονταν μόνο σε μολότοφ.

Στο αναρχικό περιβάλλον, έχει γίνει αποδεκτό να υπάρχουν νόμιμα όπλα. Βίντεο με αναρχικά στρατόπεδα εκπαίδευσης με πυροβόλα όπλα άρχισαν να εμφανίζονται. Ή ηχώ αυτών των αλλαγών έφθασε στη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Στη Ρωσία, η FSB εκκαθάρισε ένα δίκτυο αναρχικών ομάδων που είχαν νόμιμα όπλα. Οι συλληφθέντες βασανίστηκαν με ηλεκτρικό ρεύμα για να τους αναγκάσουν να ομολογήσουν την τρομοκρατία και καταδικάστηκαν σε ποινές που κυμαίνονταν από 6 έως 18 χρόνια. Στη Λευκορωσία, κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του 2020, μια επαναστατική ομάδα αναρχικών με το όνομα «Μαύρη Σημαία» τέθηκε υπό κράτηση ενώ προσπαθούσε να διασχίσει τα σύνορα Λευκορωσίας-Ουκρανίας. Είχαν ένα πυροβόλο όπλο και μια χειροβομβίδα μαζί τους. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Ίγκορ Αλίνεβιτς, αγόρασε το όπλο στο Κίεβο.

Η παρωχημένη προσέγγιση της οικονομικής ατζέντας των αναρχικών έχει επίσης αλλάξει: αν και στο παρελθόν, η πλειονότητα εργαζόταν σε χαμηλόμισθη εργασία “πιο κοντά στους καταπιεσμένους”, τώρα πολλοί προσπαθούν να βρουν δουλειά με καλό μισθό, τις περισσότερες φορές στον τομέα της πληροφορικής.

Αντιφασιστικές ομάδες του δρόμου συνέχισαν τις δραστηριότητές τους, συμμετέχοντας σε συγκρούσεις σε περιπτώσεις ναζιστικών επιθέσεων. Μεταξύ άλλων, πραγματοποίησαν το τουρνουά “No Surrender” μεταξύ αντιφασιστών και κυκλοφόρησαν ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο “Hoods”, το οποίο μιλάει για τη γέννηση της antifa ομάδας του Κιέβου. (Οι αγγλικοί υπότιτλοι είναι διαθέσιμοι).

Ο αντιφασισμός στην Ουκρανία αποτελεί ένα σημαντικό μέτωπο, διότι εκτός από έναν μεγάλο αριθμό ντόπιων ακροδεξιών, πολλοί διαβόητοι ναζί έχουν μετεγκατασταθεί εδώ από τη Ρωσία (συμπεριλαμβανομένων των Σεργκέι Κορότκικ και Αλεξέι Λέβκιν) και από την Ευρώπη (όπως ο Denis “White Rex” Kapustin), ακόμη και από τις ΗΠΑ (Robert Rando). Οι αναρχικοί ερευνούν τις δραστηριότητες της Ακροδεξιάς.

Υπάρχουν ομάδες ακτιβιστών διαφόρων ειδών (κλασικοί αναρχικοί, κουήρ αναρχικοί, αναρχικές-φεμινίστριες, Food Not Bombs, οικολογικές πρωτοβουλίες κ.ά.), καθώς και μικρές πλατφόρμες πληροφόρησης. Πρόσφατα, ένας πολιτικά αντιφασιστικός χώρος εμφανίστηκε στο telegram @uantifa, που αναδημοσιεύει όλες τις αναρτήσεις και στα αγγλικά.

Σήμερα, οι εντάσεις μεταξύ των ομάδων εξομαλύνονται σταδιακά, καθώς πρόσφατα υπήρξαν πολλές κοινές δράσεις και κοινή συμμετοχή σε κοινωνικές συγκρούσεις. Μεταξύ των μεγαλύτερων από αυτές είναι η καμπάνια κατά της απέλασης του Λευκορώσου αναρχικού Aleksey Bolenkov (ο οποίος κατάφερε να κερδίσει μια δίκη κατά των ουκρανικών ειδικών υπηρεσιών και να παραμείνει στην Ουκρανία) και η υπεράσπιση μιας από τις περιοχές στο Κίεβο (Podil) από τις επιδρομές της αστυνομίας και τις επιθέσεις της Ακροδεξιάς.

Εξακολουθούμε να έχουμε πολύ μικρή επιρροή στην κοινωνία γενικότερα. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι η ίδια η ιδέα της ανάγκης για οργάνωση και για δομές αγνοήθηκε ή απορρίφθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα. (Στα απομνημονεύματά του, ο Νέστορ Μαχνό παραπονέθηκε επίσης για αυτή την ανεπάρκεια μετά την ήττα των αναρχικών). Οι αναρχικές ομάδες διαλύθηκαν πολύ γρήγορα από την SBU [Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας] ή την Ακροδεξιά.

Τώρα βγήκαμε από τη στασιμότητα και αναπτυσσόμαστε, και ως εκ τούτου αναμένουμε νέα καταστολή και νέες προσπάθειες από την SBU να αναλάβει τον έλεγχο του κινήματος.

Σε αυτό το στάδιο, ο ρόλος μας μπορεί να περιγραφεί ως ο πιο ριζοσπαστικός, σε προσεγγίσεις και απόψεις, εντός του δημοκρατικού στρατοπέδου.

Εάν οι φιλελεύθεροι προτιμούν να διαμαρτύρονται στην αστυνομία σε περίπτωση επίθεσης από την αστυνομία ή την Ακροδεξιά, οι αναρχικοί προτιμούν να συνεργαστούν με άλλες ομάδες που υποφέρουν από κάποιο παρόμοιο πρόβλημα και να υπερασπιστούν θεσμούς ή γεγονότα εάν υπάρξει κίνδυνος επίθεσης.

Οι αναρχικοί προσπαθούν τώρα να δημιουργήσουν οριζόντιους δεσμούς βάσης στην κοινωνία, με βάση το κοινό συμφέρον, έτσι ώστε οι κοινότητες να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δικές τους ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης της αυτοάμυνας. Αυτό διαφέρει σημαντικά από τη συνήθη ουκρανική πολιτική πρακτική, στην οποία συχνά προτείνεται να ενωθούν γύρω από οργανώσεις, εκπροσώπους ή την αστυνομία. Οι οργανώσεις και οι εκπρόσωποι συχνά δωροδοκούνται και οι άνθρωποι που έχουν συγκεντρωθεί γύρω τους παραμένουν εξαπατημένοι. Η αστυνομία μπορεί, για παράδειγμα, να υπερασπίζεται δράσεις της LGBT κοινότητας, αλλά να θυμώνει αν αυτοί οι ακτιβιστές συμμετάσχουν σε εξέγερση κατά της αστυνομικής βαρβαρότητας.

Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο βλέπουμε προοπτική στις ιδέες μας – αλλά αν ξεσπάσει ένας πόλεμος, το κύριο ζήτημα θα είναι και πάλι η ικανότητα συμμετοχής σε μία ένοπλη σύγκρουση.

15.02.2022

—————————————————————————–

UPDATE:

Απάντηση στο κείμενο των Ουκρανών συντρόφων «Πόλεμος και αναρχικοί» από την ομάδα Ρώσων συντρόφων «Αναρχικός Μαχητής»:

Το κείμενο «Πόλεμος και αναρχικοί», που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από συντρόφους απ’ την Ουκρανία, έχει ήδη διαδοθεί πολύ πλατιά. Αν δεν το έχετε ακόμα διαβάσει, ήρθε η ώρα. Όπως ήρθε η ώρα να γράψουμε μια κριτική για το συγκεκριμένο κείμενο. Ακόμη περισσότερο σήμερα, σε μια σημαδιακή ημερομηνία: την επέτειο από την έναρξη των συγκρούσεων στο Μαϊντάν, στις 18 Φεβρουαρίου του 2014, μετά τις οποίες ξεκίνησε μια καινούρια περίοδος στην ιστορία της Ουκρανίας, αλλά και όλης της πρώην σοβιετικής επικράτειας.

Το κείμενο είναι πραγματικά ενδιαφέρον. Το πιο δυνατό σημείο του είναι η παράθεση των γεγονότων, η χρονολογική αφήγηση και οι λεπτομέρειες. Κάποια πράγματα τα μάθαμε πρώτη φορά απ’ το κείμενο αυτό. Ενδιαφέρον, επίσης, έχει το τέλος του κειμένου, σχετικά με την κατάσταση των ελευθεριακών στην Ουκρανία σήμερα. Όμως, σε κάποια σημεία του κειμένου απαιτούνται ορισμένα κριτικά σχόλια:

«Το επίπεδο της βίας [στο Μαϊντάν] ήταν υψηλό, οι διαδηλωτές δεν είχαν τη δυνατότητα να υποχωρήσουν, γι’ αυτό αναγκάστηκαν να φτάσουν μέχρι το τέλος»:

Είχαν τη δυνατότητα να υποχωρήσουν, το Μαϊντάν δεν ήταν ένα πολιορκημένο φρούριο. Το υψηλότερο επίπεδο αντίστασης, σε σχέση με αυτό που εκδηλώθηκε στη Ρωσία και τη Λευκορωσία, οφείλεται:

1. Στη μικρότερη έκταση της καταστολής και την ανεκτικότητα από πλευράς αστυνομίας κατά την περίοδο πριν το Μαϊντάν.

2. Στην παρουσία, μεταξύ των διαδηλωτών, οργανωμένων ομάδων, έτοιμων να χρησιμοποιήσουν βία. Τα μέλη αυτών των ομάδων δεν ήταν λίγα και οι συγκεκριμένες δομές υπήρχαν παραπάνω από έναν χρόνο.

3. Γενικά, στη μεγάλη «περηφάνια» και «τόλμη» της ουκρανικής κοινωνίας, που, κατά τη μετασοβιετική περίοδο, δεν αντιμετώπισε ποτέ τους εκπροσώπους της εξουσίας σαν θεούς.

Ενδεχομένως, το πιο αδύναμο σημείο του κειμένου είναι η σχεδόν ολοκληρωτική απουσία αντανακλαστικών όσον αφορά την εσωτερική πολιτική και την κοινωνική δομή της Ουκρανίας. Για παράδειγμα, τον μπαλαντέρ στα χέρια των υποστηρικτών του «ρωσικού κόσμου», εν μέρει, τον έβαλε η ίδια η ουκρανική βουλή που σχηματίστηκε μετά το Μαϊντάν, με τον «Νόμο 5670», ο οποίος στόχευε στον περιορισμό της χρήσης της ρωσικής γλώσσας. Είναι αξιοσημείωτο ότι ορισμένοι κάτοικοι της Κριμαίας, υποστηρικτές του Πούτιν, βλέπουν στη νέα τάξη πραγμάτων μεγαλύτερη κοινωνική προστασία σε σύγκριση με την Ουκρανία. Αυτό, σε καμία περίπτωση, δεν ξεπλένει το καθεστώς Πούτιν, το οποίο αφαίρεσε χρήματα από άλλες ρωσικές περιοχές, προκειμένου να ενισχύσει τη δημοφιλία του στην Κριμαία. Όμως, η φτώχεια στην Ουκρανία σχετίζεται αποκλειστικά με το δικό της νεοφιλελεύθερο σύστημα, με την απουσία οποιασδήποτε προστασίας της εργασίας και πραγματικού ελέγχου της κοινωνίας σε αυτούς που ασκούν την εξουσία. Αυτά τα στοιχεία όχι μόνο δεν εξαλείφθηκαν, αλλά, σε ένα βαθμό, εντάθηκαν μετά το Μαϊντάν.

Δεν είναι πολύ ξεκάθαρο για ποιο λόγο δίνεται τόση σημασία στα μεμ περί «εβραιο-μπαντεριστών», τη στιγμή που οι χρήστες αυτών των μεμ στο Μαϊντάν ήταν λιγότεροι από τους πραγματικούς υποστηρικτές του Μπαντέρα, τους οργανωμένους και αφοσιωμένους. Συγκεκριμένα, δουλειά τους ήταν η προώθηση της ακροδεξιάς αφήγησης και, σε καμία περίπτωση, ένα «τρολάρισμα που βγήκε εκτός ελέγχου», επιτρέποντας έτσι στους υποστηρικτές του Πούτιν να περιγράφουν το Μαϊντάν ως μια φασιστική αναταραχή και όχι μια λαϊκή εξέγερση.

Προκαλούν έκπληξη οι ισχυρισμοί ότι οι αναρχικοί αποτελούν «την πιο ριζοσπαστική προσέγγιση και οπτική στο δημοκρατικό στρατόπεδο» και η αρκετά αμφίβολη (στη συγκεκριμένη περίπτωση αβάσιμη) θέση ότι «η Ρωσία έχει μακροπρόθεσμα σχέδια να καταστρέψει τη δημοκρατία στην Ευρώπη» (θέση που συνήθως εκφράζουν οι ακραίοι νεοφιλελεύθεροι). Πρώτον, η ίδια η έννοια της «δημοκρατίας» είναι υπερβολικά γενική και θεωρητική. Στη σύγχρονη πολιτική ζωή, ως δημοκρατία ονομάζουν τον φιλελευθερισμό/νεοφιλελευθερισμό. Για να το κάνουμε πιο απλό: η αντιπροσωπευτική δημοκρατία στην πολιτική και ο καπιταλισμός στην οικονομία. Είναι ξεκάθαρο τόσο ότι οι αναρχικοί δεν αποτελούν, σε καμία περίπτωση, κομμάτι αυτού του σχήματος, όσο και ότι δεν αξίζει να υπερασπιστούμε κάτι τέτοιο στην Ευρώπη.

Τέλος, δεν μπορούμε να μην χαρούμε με την επιδίωξη των συντρόφων που γράψαν το κείμενο να αναμειχθούν ενεργά στην πολιτική και να συμμετέχουν στη μάχη ενάντια στον ιμπεριαλισμό του Πούτιν, γεγονός, που όπως ήδη γράψαμε, είναι ιδιαίτερα ευχάριστο. Όμως, μια επαναστατική και ελευθεριακή τοποθέτηση σε σχέση με την κατάσταση χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά. Ελπίζουμε ότι η κοινότητά μας, μέσα από κοινές προσπάθειες και συντροφικές συζητήσεις, θα καταφέρει να την επεξεργαστεί.

(Μετάφραση και αναδημοσίευση από το ρωσικό σάιτ Автономное Действие: https://avtonom.org/freenews/otvet-na-tekst-ukrainskih-tovarishchey-voyna-i-anarhisty)