Stop στις στρεβλές θαλάσσιες επιδοτήσεις

Του Πάρι Κακλαμάνου

Αυτές τις μέρες βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις μεταξύ κρατών-μελών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου με σκοπό τη μεταρρύθμιση ενός στρεβλού συστήματος αλιευτικών επιδοτήσεων που συμβάλλει στη δημιουργία πλεονάζουσας αλιευτικής παραγωγικής ικανότητας, υπεραλίευσης και εν τέλει εξάντλησης των ιχθυο-αποθεμάτων.

Πρόσφατη επιστημονική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Science Direct1 υπολογίζει τις παγκόσμιες επιδοτήσεις που έλαβαν οι αλιευτικοί στόλοι κατά το 2018 στα 35,4 δις δολάρια, εκ των οποίων 22,2 δις δολάρια χρησιμοποιήθηκαν για την αύξηση την παραγωγικής ικανότητας των αλιευτικών στόλων. Με δύο λόγια η συντριπτική πλειοψηφία των επιδοτήσεων (63% επί του συνόλου) κατευθύνθηκε στην κάλυψη του κόστους των καυσίμων ή χρησιμοποιήθηκε για φορο-ελαφρύνσεις που έλαβαν οι αλιευτικοί στόλοι με συνέπεια τη μεγέθυνση της αλιευτικής προσπάθειας (δηλαδή την αύξηση της συνολικής βιομάζας που αφαιρέθηκε από τα θαλάσσια οικοσυστήματα εξαιτίας της αλιείας). Αντίθετα, οι «ωφέλιμες επιδοτήσεις», για παράδειγμα οι επιδοτήσεις που κατευθύνονται στη διατήρηση και τη διαχείριση των αλιευτικών πόρων, κυμάνθηκαν στα 10,6 δις δολάρια κατά το 2018 (ή 30% του παγκόσμιου συνόλου).

Κάτι τέτοιο, όμως, αντιβαίνει τους στόχους που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη για τη βιώσιμη ανάπτυξη (Sustainable Development Goals ή SDG). Συγκεκριμένα, ο στόχος 14.6 των SDG αναφέρεται στην απαγόρευση συγκεκριμένων μορφών επιδοτήσεων αλιείας που συμβάλλουν στην πλεονάζουσα αλιευτική παραγωγική ικανότητα και την υπεραλίευση, όπως και την εξάλειψη επιδοτήσεων που συμβάλλουν στην παράνομη, αδήλωτη και λαθραία αλιεία. Ο χρονικός ορίζοντας για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου είναι το τέλος του 2020. Μάλιστα, ο εν λόγω στόχος του ΟΗΕ κάνει ειδική μνεία στην «ειδική και διαφορική μεταχείριση των αναπτυσσόμενων και λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τις επιδοτήσεις αλιείας».

Ο λόγος είναι επειδή οι χώρες/υπερεθνικές οντότητες που ξοδεύουν τα μεγαλύτερα ποσά για τις αλιευτικές επιδοτήσεις δεν είναι άλλες από τις χώρες που παρουσιάζουν τους υψηλότερους δείκτες οικονομικής ανάπτυξης (δηλαδή η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ, η Βόρεια Κορέα, η Ιαπωνία) μαζί με την Κίνα. Όλες αυτές οι χώρες μαζί συνεισφέρουν το 58% (ή 20,5 δισ. δολάρια) των συνολικών εκτιμώμενων αλιευτικών επιδοτήσεων.

Ειδικότερα για την Ευρωπαϊκή Ένωση αξίζει να αναφέρουμε πως αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη (υπερεθνική) οντότητα από άποψη αλιευτικών επιδοτήσεων μετά την Κίνα, με συνολικές εκτιμώμενες επιδοτήσεις ύψους 3,8 δις δολαρίων κατά το 2018 (ή 11% του συνόλου), από τις οποίες το 54% συνέβαλε στην ενίσχυση της αλιευτικής ικανότητας και το 40% μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ωφέλιμες επιδοτήσεις».

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου έχει καλέσει τις χώρες-μέλη να καταλήξουν σε συμφωνία μέχρι τις 4 του Δεκέμβρη. Περαιτέρω αναβολές στη μεταρρύθμιση του στρεβλού και μυωπικού συστήματος αλιευτικών επιδοτήσεων θα υποσκάψει ακόμα περισσότερο το μέλλον των θαλασσών και όσων εξαρτώνται από αυτές.

 

1 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0308597X19303677#tbl2 (‘Updated estimates and analysis of global fisheries subsidies’), ημ/νία έκδοσης Νοέμβριος 2019

Posted on 25/11/2020 in Άρθρα

Share the Story

Back to Top