Του Αλέξανδρου Λασκαράτου
Γεν. Γραμ. Των Πράσινων Αλληλεγγύη

Με αφορμή τα 35 χρόνια, από τον θάνατο του Σάκη Καράγιωργα (1930-1985) πολλά ΜΜΕ και εφημερίδες αναφέρονται στη ζωή και τους αγώνες του.

Γεννήθηκε στον Πύργο Ηλείας. Σε ένα οικογενειακό περιβάλλον με δημοκρατικές αξίες και γραπτή κληρονομιά από τον πατέρα του να σέβονται τον άνθρωπο, όχι με γνώμονα τα ρούχα και τα χρήματα που δεν έχει. Σπουδάζει στην Ανωτάτη Βιομηχανική κι εν συνεχεία στην Ανωτάτη Εμπορική. Με κρατική υποτροφία κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στο London School of Economics στην Αγγλία.

Γίνεται διδάκτορας και επιστρέφει στην Τράπεζα Ελλάδος όπου συνεχίζει την ερευνητική του δραστηριότητα. Το 1966 εκλέγεται έκτακτος καθηγητής της Δημόσιας Οικονομίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο  και σύντομα κυκλοφορούν και τα πρώτα πανεπιστημιακά του εγχειρίδια. Καταξιώνεται σιγά σιγά και διεθνώς ως οικονομολόγος.

Με την έλευση της χούντας το 1967, εντάσσεται στη “Δημοκρατική Άμυνα” μαζί με τους Νίκο Κωνσταντόπουλο, Βασ. Φίλια, Χαρ. Πρωτοπαππά, Παν. Ανδριτσάκη, Παν. Τσαγκαράκη, Στρατηγό Γ. Ιορδανίδη και άλλους. Tον Ιούλιο του 1969 συλλαμβάνεται καθώς σκάει στα χέρια του εκρηκτικός μηχανισμός, ο οποίος προοριζόταν για αντιστασιακή δράση κατά του καθεστώτος. Ο Καράγιωργας βασανίστηκε απάνθρωπα όντας βαριά τραυματισμένος. Ακολουθεί η δίκη της Δημοκρατικής Άμυνας και η καταδίκη του από το Έκτακτο Στρατοδικείο τον Απρίλιο του 1970 σε ισόβια, ποινή που θα εκτίσει ως την αμνηστία του 1973.

Περνά 4 χρόνια και κάτι, στις φυλακές Αβέρωφ, Ιτζεδίν, Αλικαρνασσό και Κορυδαλλό. Στη διάρκεια της φυλάκισης οι βασανισμοί δεν σταματούν, με εκδικητικές τιμωρίες.

Σε κάποιο κείμενό του, που έτυχε να διαβάσω στις αρχές το ’80, αναφέρεται αρκετά εκτεταμένα στην υπαγωγή του εξωτερικού κόστους ενός προϊόντος στο εσωτερικό του κόστος. Δεν γνωρίζω αν ο Σ. Καράγιωργας είχε ανησυχίες και ευαισθησίες “οικολογικές” ή “πράσινες” εκείνην την εποχή, αλλά ο βαθμός και η έκταση της αναφοράς του στο θέμα αυτό ξεπερνούσε την απλή παράθεση μιας οικονομικής θεωρίας και πρόδιδε μια μεγάλη πολιτική διεισδυτικότητα, τέτοια που θα μπορούσαμε άνετα να τον χαρακτηρίσουμε «πατέρα» της πράσινης θεωρίας στην Ελλάδα.

Με απλά λόγια εσωτερικό κόστος ενός προϊόντος είναι η τιμή με την οποία το αγοράζουμε π.χ. 2€/lt η αμόλυβδη. Όμως η καύση της βενζίνης έχει και κλιματικό (απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου), και υγειονομικό (απελευθέρωση καρκινογόνων ουσιών) αποτύπωμα και άλλα, η καταπολέμηση των οποίων (εξωτερικό κόστος) θα ξεπερνούσε κατά πολύ την τιμή των 2€/lt (εσωτερικό κόστος). Με λίγα λόγια η τιμή της βενζίνης είναι στην πραγματικότητα πολύ χαμηλότερη από αυτήν που θα ήταν αν
εφαρμόζαμε (όπως θα έπρεπε να κάνουμε) την αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει” ή σωστότερα όπως είναι σήμερα “ο χρήστης πληρώνει”.

Η εφαρμογή αυτής της αρχής, έστω και σταδιακά, θα έφερνε την οικονομία και την κατανάλωση σε υγιέστερη βάση και θα καθιστούσε την καταπολέμηση της ρύπανσης, της κλιματικής αλλαγής, κλπ., πιο δίκαια κατανεμημένη στις κοινωνικές τάξεις.

Τιμή λοιπόν στη μνήμη του αγωνιστή της ελευθερίας και λαμπρό οικονομολόγο Σάκη Καράγιωργα