Η χώρα μας και το πολιτικό μας σύστημα ειδικότερα εδώ και πολλά χρόνια αποστρέφονται τον σοβαρό και συνεπή σχεδιασμό και ευνοούν την κακή νομοθέτηση. Το κόστος της κακονομίας και ανασφάλειας δικαίου το πληρώνει το περιβάλλον, η κοινωνία, αλλά και η οικονομία.
Το νέο επεισόδιο στο σήριαλ κακής περιβαλλοντικής νομοθέτησης έφθασε από το ΥΠΕΝ στη Βουλή την επόμενη μέρα ακριβώς του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο – μαμούθ 263 άρθρων. Είχε προηγηθεί τμηματική προδημοσίευση μερών του, τα οποία ενώθηκαν σε ένα με προσθήκη μερικών ακόμα διατάξεων που δεν εμφανίστηκαν ποτέ σε κανέναν δημόσιο διάλογο. Όχι, δεν πρόκειται για διαφήμιση σε πιτσαρία – ‘τρία στην τιμή του ενός και δώρο το αναψυκτικό’ – αλλά για νομοθετικό έργο που επηρεάζει σημαντικά τα περιβαλλοντικά πράγματα και οικονομικούς τομείς της χώρας μας.
Η προχειρότητα του νομοσχεδίου είναι εμφανής. Στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) προστίθενται οι αρμοδιότητες των αποβλήτων και του πόσιμου νερού χωρίς να έχει προηγηθεί καμία εκτίμηση των επιπτώσεων και της διαχειριστικής και επιχειρησιακής ετοιμότητας της ΡΑΕ να αναλάβει δυο πολύ κρίσιμους και ευαίσθητους τομείς, μαζί με την ενέργεια.
Το νομοσχέδιο περιέχει και πολλές ρυθμίσεις πελατειακού χαρακτήρα που ευνοούν συγκεκριμένους τομείς και αγνοούν επιδεικτικά τους κινδύνους. Τι κι αν η κλιματική κρίση επιβάλλει να προστατευθεί η παράκτια ζώνη, ως φυσική θωράκιση απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα; Με το νομοσχέδιο αυτό διευκολύνεται η δόμηση κοντά στο κύμα, καθώς τουριστικές κατοικίες μπορούν να οικοδομούνται στα 30 μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού. Την επόμενη φορά που θα δούμε τη θάλασσα να ‘εισβάλλει’ σε ξενοδοχεία και σπίτια, θυμηθείτε αυτό το νομοσχέδιο.
Σε ότι αφορά την προστασία της φύσης, τομέας στον οποίο ήδη η χώρα μας εγκαλείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλημμελή εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας, το υπουργείο ανατρέπει δικό του νόμο (4685/2020) ο οποίος είχε με την σειρά του ανατρέψει προηγούμενο νόμο, φέρνοντας τεράστια αναστάτωση στην ήδη καθυστερημένη υποχρέωση για θεσμική προστασία των περιοχών Natura. Αποτέλεσμα; Νέα αβεβαιότητα και καθυστέρηση, υποβάθμιση και απαξίωση των προστατευόμενων περιοχών. Αυτά συμβαίνουν ενώ πριν 18 μήνες ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε δεσμευτεί πως «η ανακήρυξη του καθεστώτος προστασίας για όλες τις περιοχές Natura 2000 θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2022, μέσω μιας απολύτως διαφανούς και συμπεριληπτικής διαδικασίας».
Τέλος, ένα σχόλιο για την απαράδεκτη και μειωτική για την κοινωνία διαδικασία. Βασικό στοιχείο δημοκρατίας είναι η καλή νομοθέτηση, μέσα από καθαρές ρυθμίσεις, δομημένο διάλογο και σοβαρή διαβούλευση. Τα τρία μέρη του πολυνομοσχεδίου βγήκαν σε ασφυκτικά μικρές διαβουλεύσεις. Ούτε καν το ελάχιστο των δυο βδομάδων που προβλέπει ο νόμος αυτής της κυβέρνησης για το επιτελικό κράτος δεν τηρήθηκε. Στην πιο κραυγαλέα από τις τρεις περιπτώσεις, για 142 άρθρα ο υπουργός πρόσφερε στην κοινωνία και τους φορείς συνολικά 4 ημέρες διαβούλευσης, μέσα στο τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας! Στο τέλος της διαβούλευσης, όταν τα τρία νομοσχέδια ενώθηκαν σε ένα και υποβλήθηκαν στη Βουλή, συνοδεύονταν από μια μονοσέλιδη «έκθεση διαβούλευσης» που λακωνικά αναφέρει ότι κανένα σχόλιο δεν γίνεται δεκτό.
Στις πολύ δύσκολες αυτές μέρες, με την ελληνική κοινωνία να ζει με τον πιο τραγικό τρόπο τις διαχρονικές παθογένειες της πολιτείας, είναι κρίμα και ντροπή το ΥΠΕΝ να μας θυμίζει άλλη μια – αυτήν της κακής νομοθέτησης.
Δημήτρης Καραβέλλας
Γενικός Διευθυντής WWF Ελλάς
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην “Καθημερινή” (11/03/2023)