Την Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου, η Επιτροπή της ΕΕ πρότεινε να κηρύξει την πυρηνική ενέργεια και το ορυκτό φυσικό αέριο ως «βιώσιμες επενδύσεις» στο πλαίσιο του καταλόγου “βιώσιμων επενδύσεων” που θα μπορούν να επωφεληθούν από δημόσιες και ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι Πράσινοι επισημαίνουν ότι αυτό θα θέσει υπό αμφισβήτηση την κλιματική ουδετερότητα και την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης. Δισεκατομμύρια ευρώ θα ρέουν προς το (ορυκτό) αέριο και την πυρηνική ενέργεια προσποιούμενοι ότι είναι εξίσου καλές με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το κλίμα και το περιβάλλον, ενώ σαφώς δεν είναι. Η ενεργειακή μετάβαση δεν πρέπει να πέσει θύμα του greenwashing (πράσινο ξέπλυμα)!

Ενώ βρίσκονται σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις και οι σχεδιασμοί για το κλιματικό πακέτο «Fit-for-55» της ΕΕ (μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030), διαφαίνεται μια μοιραία απόφαση, υπό την πίεση ορισμένων λόμπι και κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων η Γαλλική, η Ολλανδική, η Ελληνική και ορισμένες ανατολικο-ευρωπαϊκές.

Με αυτόν τον τρόπο επισημαίνουν οι πράσινοι ευρωβουλευτές “Η κλιματική ουδετερότητα και η βιωσιμότητα του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης διακυβεύονται. Συγκεκριμένα: Οι νέοι πυρηνικοί σταθμοί και σταθμοί φυσικού αερίου θα χαρακτηριστούν ως «βιώσιμες επενδύσεις». Αυτό θα σήμαινε ότι το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια θα βάφονταν πράσινες και θα ανοίξουν οι πύλες χρηματοδότησης για αυτές τις πηγές ενέργειας. Μια τέτοια επιλογή θα έστελνε την κλιματική και ενεργειακή πολιτική της ΕΕ σε εντελώς λάθος δρόμο!”

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται εδώ και μήνες για ένα νέο πρότυπο της ΕΕ για βιώσιμες επενδύσεις, τη λεγόμενη “ταξινόμηση της ΕΕ” (EU Taxonomy). Αυτό το πρότυπο θα ορίζει, για παράδειγμα, ποιες πηγές ενέργειας θεωρούνται βιώσιμες. Έτσι, η “ταξινόμηση” είναι μια “ετικέτα βιωσιμότητας”. Η ταξινόμηση ως βιώσιμης επένδυσης έχει τεράστιες συνέπειες: Στο μέλλον, όχι μόνο οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες και άλλοι παράγοντες της χρηματοπιστωτικής αγοράς θα βασίζουν τις επενδυτικές τους αποφάσεις σε αυτό το πρότυπο της ΕΕ, αλλά και οι μικροεπενδυτές. Και όχι μόνο αυτό: οι ευρωπαϊκές και εθνικές επιδοτήσεις και τα χρήματα των φορολογουμένων θα διοχετεύονταν επίσης στην πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο εάν δοθεί σε αυτές τις πηγές ενέργειας το σήμα “βιωσιμότητας”.

Αυτό είναι τόσο σημαντικό γιατί η Ευρώπη πρέπει να μεταβάλλει τον ενεργειακό εφοδιασμό της προς την κλιματική ουδετερότητα, δηλαδή να σταματήσει η εξάρτηση από πηγές ενέργειας που συμβάλλουν στην αλλαγή του κλίματος. Ο ρόλος του λεγόμενου φυσικού, αλλά στην πραγματικότητα ορυκτού, αερίου και της πυρηνικής ενέργειας είναι ένα θέμα που διχάζει μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Οι πηγές ενέργειας που χαρακτηρίζονται ως βιώσιμες από την ΕΕ θα είναι πολύ δημοφιλείς τα επόμενα χρόνια. Εάν μια πηγή ενέργειας δεν αποτελεί μέρος της ταξινόμησης της ΕΕ, δεν θα απαγορευτεί, αλλά θα είναι πολύ πιο δύσκολη η χρηματοδότησή της από δημόσιους πόρους αλλά και ιδιώτες.

Η κατάρρευση συνέβη στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 22 Οκτωβρίου 2021: Η επικεφαλής της Επιτροπής της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα παρουσίαζε πρόταση για το “σήμα βιωσιμότητας” της ΕΕ, η οποία περιλαμβάνει, επίσης, την πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο. Μέχρι τώρα μιλούσε πάντα εναντίον της πυρηνικής ενέργειας και του αερίου στην ταξινόμηση. Το αποτέλεσμα: Νέοι πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής και ακόμη και σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με αέριο που δεν είναι τελευταίας τεχνολογίας θα μπορούσαν να ελπίζουν σε γενναίες χρηματοδοτήσεις και απροσδόκητα κέρδη. Συνεπώς, οι επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια και το αέριο θα λάβουν σχεδόν το ίδιο σήμα βιωσιμότητας με την κατασκευή ανεμογεννητριών και ηλιακών συστημάτων. Αυτό θα οδηγούσε σε κατάρρευση για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας!

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραδόθηκε στην τελευταία σύνοδο κορυφής της ΕΕ και ενέδωσε στο πράσινο ξέπλυμα της πυρηνικής ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο, μια απόφαση για το αέριο και την πυρηνική ενέργεια στην ταξινόμηση της ΕΕ θα μπορούσε πλέον να ληφθεί μέσα σε λίγες μέρες. Όλα εξαρτώνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Ursula von der Leyen και την πρότασή της για κανόνες βιωσιμότητας.

Βάφοντας τα πυρηνικά και το αέριο με πράσινο χρώμα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Πρώτος Αντιπρόεδρός της Φρανς Τίμερμανς θα αθετούσαν επίσης την υπόσχεση για τη δική τους «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία». Θα ήταν η πρώτη σαφής αλλαγή πορείας στην πορεία της Ευρώπης προς την κλιματική ουδετερότητα – μια απόκλιση από την πραγματική βιωσιμότητα και τον στόχο για συγκράτηση της ανόδου της μέσης θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5 βαθμό Κελσίου.

Μόλις η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάσει την πρότασή της, θα χρειαστεί η λεγόμενη «ειδική πλειοψηφία» μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ για να σταματήσει το έργο. Αυτό είναι πρακτικά εξαιρετικά δύσκολο.

Με πρωτοβουλία των πράσινων ευρωβουλευτών Michael Bloss  – Bas Eickhout  – Ernest Urtasun  – Damien Careme  – Yannick Jadot  – Michèle Rivasi  – Eleon έχει ξεκινήσει μια καμπάνια συλλογής υπογραφών για να σταματήσει μια τέτοια εξέλιξη. Οι ευρωβουλευτές μας καλούν να υπογράψουμε την αναφορά αυτή προς την Πρόεδρο Ursula von der Leyen και τον Αντιπρόεδρο Frans Timmermans: “Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνική ενέργεια και αέριο δεν είναι βιώσιμη. Επομένως, τα πυρηνικά και το αέριο δεν πρέπει να ταξινομηθούν ως βιώσιμες επενδύσεις στο πλαίσιο της ταξινόμησης της ΕΕ!“