Climate book
Ένας (πολύ) ζεστός Φεβρουάριος…
1) O Φεβρουάριος 2024 ήταν, παγκοσμίως, κατά 1.77°C θερμότερος σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα (από το 1850 έως το 1900), και κατά 0.81°C θερμότερος σε σχέση με την μέση τιμή της περιόδου 1991-2020.
2) O Φεβρουάριος του 2024 αποτελεί τον 9o συνεχόμενο μήνα (από τον Ιούνιο 2023) όπου σημειώνεται ρεκόρ θερμοκρασίας παγκοσμίως.
3) Ειδικά για την Ευρώπη, οι θερμοκρασίες του Φεβρουαρίου ήταν κατά 3.3°C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020.
4) Πολύ μεγάλες θετικές αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, όπου η μέση θερμοκρασία για τον Φεβρουάριο 2024 ήταν μέχρι και 6-8 °C πάνω από την μέση τιμή της περιόδου 1991-2020.
5) Συνολικά, για την Ευρώπη, ο φετινός χειμώνας, από τον Δεκέμβριο μέχρι και τον Φεβρουάριο, ήταν ο δεύτερος πιο θερμός όλων των εποχών.
Tο γεγονός πως η μέση παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 1.56°C σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, για τους τελευταίους 12 μήνες, σημαίνει πως -προς το παρόν τουλάχιστον – έχει «χαθεί» ο στόχος της (αναθεωρημένης) Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα, που ζητούσε η άνοδος της θερμοκρασίας να περιοριστεί κάτω από τους 1.5°C.
Πώς και πόσο έχει αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας η υπερθέρμανση του πλανήτη από τις αρχές του 20ου αιώνα;
Η επιταχυνόμενη άνοδος της στάθμης της θάλασσας από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα είναι δεδομένη. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, κατά την περίοδο 1901-1990 είχαμε άνοδο της παγκόσμιας μέσης στάθμης της θάλασσας κατά 12 εκατοστά, ενώ κατά την περίοδο μόνο από το 1993 μέχρι σήμερα είχαμε άνοδο λίγο πάνω από 10 εκατοστά. Αβεβαιότητα στις εκτιμήσεις αυτές υπάρχει αλλά είναι αισθητά μικρότερη για την περίοδο από το 1993 και μετά λόγω της ανάπτυξης της δορυφορικής αλτιμετρίας [2]. Μέχρι τότε, οι μετρήσεις της στάθμης της θάλασσας βασίζονταν αποκλειστικά σε παλλιροιογράφους.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω αύξησης στην συγκέντρωση αερίων θερμοκηπίου αδιαμφισβήτητα αποτελεί την αιτία πίσω από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Οι βασικοί μηχανισμοί με τους οποίους αυξάνεται η παγκόσμια μέση στάθμη της θάλασσας είναι δύο:
α) Η αύξηση της θερμοκρασίας του νερού προκαλεί την θερμική διαστολή του, δηλαδή την μείωση της πυκνότητας και αύξηση του όγκου του. Άμεση συνέπεια αυτών είναι η αύξηση της στάθμης της θάλασσας.
β) H αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος οδηγεί στην αποσταθεροποίηση και σταδιακή υποχώρηση των παγετώνων προς την θάλασσα. Οι παγετώνες είναι μεγάλα σώματα συμπιεσμένου πάγου που σχηματίζονται σε βάθος δεκαετιών ή αιώνων από την συσσώρευση χιονιού σε περιοχές πολύ χαμηλών θερμοκρασιών όπως η Γροιλανδία, η Ανταρκτική και άλλοι ορεινοί όγκοι σε μικρότερα γεωγραφικά πλάτη. Την αέναη μεγέθυνση αυτού του σώματος σταματάει κάποια στιγμή η βαρύτητα, η οποία το θέτει σε κίνηση προς την θάλασσα σαν ποτάμι πάγου με ταχυτήτα μόνο λίγων εκατοστών ή μέτρων τη μέρα. Σε συνθήκες υπερθέρμανσης, ο ρυθμός τήξης τους έχει γίνει μεγαλύτερος από τον ρυθμό αναπλήρωσης τους από φρέσκο χιόνι, οπότε έχουμε στην ουσία αύξηση της μάζας του νερού της θάλασσας και άρα της στάθμης της. Μια γραφική απεικόνιση του φαινομένου μπορείτε να δείτε σε βίντεο προσομοίωσης της NASA.
Μικρότερες αλλαγές στην παγκόσμια στάθμη της θάλασσας προκαλούν και οι μεταβολές στη συγκέντρωση υπέργειων και υπόγειων υδάτων στην στεριά λόγω φυσικών (π.χ., καιρικά φαινόμενα) και ανθρωπογενών (κατασκευή φραγμάτων, άντληση υδάτων) παραγόντων. Πρέπει εδώ να τονιστεί ότι σε τοπικό επίπεδο η άνοδος της στάθμης της θάλασσας μπορεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερη ή μικρότερη από την παγκόσμια μέση τιμή λόγω τοπικών μεταβολών στη θερμοκρασία, στην αλατότητα, στα θαλάσσια ρεύματα, στις κάθετες μετατοπίσεις της στεριάς, σε βαρυτικές προσαρμογές από την υποχώρηση των παγετώνων και άλλους παράγοντες.
Διαβάστε περισσότερα εδώ:
Πώς και πόσο έχει αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας η υπερθέρμανση του πλανήτη από τις αρχές του 20ου αιώνα;
Θαλάσσιος καύσωνας στη Μεσόγειο τροφοδότησε γιγαντιαίο χαλάζι στην Ισπανία
Στις 30 Αυγούστου του 2022, ισχυρή χαλαζόπτωση έπληξε την Τζιρόνα της Ισπανίας, προκαλώντας εκτεταμένες υλικές ζημιές, τραυματισμούς και μια ανθρώπινη απώλεια.
Η ατμοσφαιρική αστάθεια που προκάλεσε την χαλαζόπτωση ήταν τόσο μεγάλη που οι κόκκοι του χαλαζιού έφτασαν περί τα 12 εκατοστά σε διάμετρο, το μεγαλύτερο μέγεθος που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ισπανία μέχρι τώρα. Πρόσφατη έρευνα, ανέλυσε τις συνθήκες δημιουργίας του ακραίου αυτού καιρικού φαινομένου, αποδεικνύοντας την σημαντική επίδραση της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής αλλά και του θαλάσσιου καύσωνα που έλαβε χώρα στη περιοχή εκείνες τις μέρες.
Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες μελέτησαν τις ατμοσφαιρικές διεργασίες εκείνης της περιόδου, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η μεγάλη ένταση της χαλαζόπτωσης ήταν αποτέλεσμα της μεγάλης συσσωρευμένης ενέργειας που υπήρχε στην ατμόσφαιρα, κυρίως λόγω της μεταφοράς θερμότητας από την θάλασσα, που βρισκόταν σε καθεστώς θαλάσσιου καύσωνα. Μάλιστα, χρησιμοποιώντας κλιματικές προσομοιώσεις οι ερευνητές διαπίστωσαν πως σε ανάλογες συνθήκες προβιομηχανικής περιόδου (απουσία ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής) η χαλαζόπτωση θα ήταν λιγότερο έντονη ενώ στο σενάριο όπου ο θαλάσσιος καύσωνας απουσίαζε οι ατμοσφαιρικές θερμοδυναμικές συνθήκες θα ήταν λιγότερο ευνοϊκές για την δημιουργία χαλαζόπτωσης.
Παρ’όλο που φαινόμενα χαλαζόπτωσης είναι συχνά στην περιοχή της Μεσογείου, εντούτοις, η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή φαίνεται να συμβάλει στην περαιτέρω αύξηση της έντασης των ακραίων αυτών συνθηκών, οι οποίες οδηγούν σε εντονότερες κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις. Σε μια εποχή που η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό, οι επιπτώσεις αναμένονται να είναι είναι ακόμα πιο έντονες, ειδικότερα σε περιοχές ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή, όπως η Μεσόγειος.
Δείτε το άρθρο:
https://climatebook.gr/thalassios-kafsonas-sti-mesogeio-trofodotise-gigantiaio-chalazi-stin-ispania/