του Νίκου Χρυσόγελου
π. Ευρωβουλευτή Πράσινων
μέλος Συμβουλίου Πράσινων
1. Ο κλιματικός νόμος, αν θέλει να είναι σύμφωνος με τις απαιτήσεις που προκύπτουν από την επιστήμη, πρέπει:
– Να ξεκαθαρίζει ότι εγκαταλείπονται όλα τα σχέδια για έρευνα, εξόρυξη και κατασκευή αγωγών για μεταφορά ορυκτών καυσίμων. Νέα έργα επιτρέπονται μόνο αν αφορούν στην περιβαλλοντική επίδοση υπαρχόντων εγκαταστάσεων.
– Το ορυκτό αέριο δεν είναι μεταβατικό καύσιμο και οι επενδύσεις που αφορούν σε νέα έργα επέκτασης δικτύων αερίου ή μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αέριο επιτρέπονται μόνο αν υποκαθιστούν παλιότερες μονάδες με χαμηλότερη απόδοση και υψηλότερες εκπομπές CO2.
– Οι μονάδες λιγνίτη που αποσύρονται αντικαθίστανται από μικρότερες ή μεγαλύτερες μονάδες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και μόνο, όχι από μονάδες αερίου.
– H άδεια λειτουργίας όλων των μονάδων ορυκτών καυσίμων (παλιότερες ή νεότερες) ολοκληρώνεται το 2040. Καμία νέα μονάδα δεν παίρνει άδεια λειτουργίας που ξεπερνάει το 2040.
Ο κλιματικός νόμος πρέπει να στοχεύει σε κλιματική ουδετερότητα της χώρας μέχρι το 2040 μια και η περιοχή μας πλήττεται ήδη πολύ σοβαρά από ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω κλιματικής κρίσης και οι υποδομές της δεν αντέχουν τις πιέσεις που πλέον προκύπτουν.
Ο κλιματικός νόμος πρέπει να προβλέπει ότι η συμμετοχή της χώρας στο Φόρουμ Αερίου Ανατολικής Μεσογείου ή άλλους διακρατικούς θεσμούς που σχετίζονται με ορυκτά καύσιμα επιτρέπεται μόνο για την προώθηση πολιτικών και μέτρων βελτίωσης της περιβαλλοντικής επίδοσης υπαρχόντων έργων, αλλά δεν επιτρέπεται αν προωθούνται νέα έργα και σχέδια για προώθηση ορυκτών καυσίμων
Η Ελλάδα οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλία για μετατροπή του Φόρουμ Αερίου Ανατολικής Μεσογείου σε Φόρουμ Ενεργειακής Μετάβασης και Πράσινης Συμφωνίας Ανατολικής Μεσογείου.
2. Η πολιτική για το κλίμα πρέπει να έχει συνοχή με την πολιτική για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την πράσινη ανάκαμψη της οικονομίας, να χαρακτηρίζεται από κλιματική και κοινωνική δικαιοσύνη και να συνδέει τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σχέδια και στόχους με άμεσα μέτρα απανθρακοποίησης με δίκαιο τρόπο όλων των δραστηριοτήτων και τομέων που συμβάλλουν στην κλιματική κρίση.
3. Ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους του κλιματικού νόμου θα πρέπει να είναι η επίτευξη ενεργειακής αποτελεσματικότητας στο 90% των κτιρίων μέχρι το 2040, ώστε να μετατρέπεται κάθε χρόνο τουλάχιστον το 4-5% των κτιρίων σε μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, με έμφαση στις κατοικίες, στα σχολεία, στα νοσοκομεία και στα δημόσια/δημοτικά.
4. Ο κλιματικός νόμος πρέπει να προωθεί και να προβλέπει μεγιστοποίηση εφαρμογών ανανεώσιμης ενέργειας (με προτεραιότητα την ηλιακή και γεωθερμία) σε κτίρια και γειτονιές, σε συνδυασμό με προγράμματα αποθήκευσης ανταλλαγής και πώλησης σε επίπεδο τοπικό, γειτονιάς και όπου είναι εφικτό, κατοικίας.
Για την προώθηση του στόχου της απανθρακοποίησης τόσο του ηλεκτρισμού όσο και της θέρμανσης/δροσισμού και των μετακινήσεων πρέπει να διατίθεται ένα σημαντικό ποσοστό του δημόσιου προϋπολογισμού, του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΛΛΑΔΑ 2.0), του ΕΣΠΑ/ΠΔΠ 2021-2027, των εσόδων από τα δικαιώματα εκπομπών, το Πράσινο Ταμείο ώστε να διασφαλίζεται η επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.
Να προβλέπονται φορολογικά κίνητρα και αντικίνητρα για την συμμετοχή των ιδιωτών στην προώθηση της απανθρακοποίησης
5. Η απανθρακοποίηση στη γεωργία, τις κατασκευές, τις μεταφορές στην ξηρά και στη θάλασσα αφορά όλο τον κύκλο ζωής, όχι μόνο το τελικό στάδιο του προϊόντος ή της υπηρεσίας.
6. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που συμβάλλουν στην απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να χρεώνονται με το χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ, ενώ τα προϊόντα και οι δραστηριότητες που συμβάλλουν στην κλιματική κρίση να επιβαρύνονται με τον μεγαλύτερο συντελεστή ΦΠΑ (24%) και φόρο άνθρακα.
Τα έσοδα από αυτά πρέπει να καταλήγουν σε ταμείο που ενισχύει την εξάλειψη της οικονομικής και ενεργειακής φτώχειας με ενεργητικά μέτρα (ενεργειακή αναβάθμιση, αντικατάσταση συσκευών, απανθρακοποίηση της θέρμανσης / δροσισμού).