Κάθε χρόνο, εκατομμύρια ζώα μεταφέρονται σε χώρες εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό την αναπαραγωγή, εκτροφή ή σφαγή τους, αλλά και τη συμμετοχή τους σε αγώνες ή την πώλησή τους. Από το 2009 μέχρι το 2015, ο αριθμός των ζώων που μεταφέρθηκαν εντός της ΕΕ αυξήθηκε κατά 19% – από τα 1252.1 εκατομμύρια στα 1492.8 εκατομμύρια. Ο αριθμός των χοίρων, πουλερικών και ίππων αυξήθηκε, ενώ ο αριθμός των βοοειδών, προβάτων και αιγοπροβάτων μειώθηκε. Κατά την ίδια περίοδο, ο αριθμός των αποστολών ζώντων ζώων στην ΕΕ αυξήθηκε από περίπου 400.000 σε 430.000 το χρόνο.

• 4 εκατομμύρια βοοειδή
• 28 εκατομμύρια χοίροι
• 4 εκατομμύρια πρόβατα
• 243 εκατομμύρια πουλερικά
• 150.000 ίπποι

Αν και υπάρχουν ήδη κανόνες της ΕΕ για την προστασία και καλή μεταχείριση των ζώων κατά την μεταφορά τους, το ψήφισμα που πρόκειται να ψηφιστεί κατά την ολομέλεια, στις 14 Φεβρουαρίου, ζητά την αποτελεσματικότερη επιβολή τους, αυστηρότερες κυρώσεις και μεταφορές μικρότερης διάρκειας.

Το 2020, το Κοινοβούλιο αποφάσισε να συγκροτήσει εξεταστική επιτροπή για την μεταφορά των ζώων προκειμένου να διερευνηθούν οι εικαζόμενες παραβιάσεις ως προς την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά. Η επιτροπή ψήφισε την τελική της έκθεση τον Δεκέμβριο του 2021 και η οποία εγκρίθηκε κατά την πρώτη σύνοδο ολομέλειας του 2022.

Η επικεφαλής της επιτροπής, Τίλι Μετς (Πράσινοι, Λουξεμβούργο) δηλώνει ότι “είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί το ίδιο επίπεδο προστασίας των ζώων κατά τη διάρκεια ολόκληρου του ταξιδιού τους, αλλά και η συμμόρφωση των μεταφορέων και οδηγών σε ένα και μοναδικό σύστημα κανόνων κατά τη διασυνοριακή μεταφορά”.

Η αποτυχία εφαρμογής των κανόνων μεταφοράς ζώων αποτελεί κίνδυνο για την ευεξία των ζώων και αδικία για τους αγρότες, δηλώνει η επικεφαλής της αρμόδια εξεταστικής επιτροπής, Τίλι Μετς.

Πώς θέλει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να βελτιώσει τις συνθήκες μεταφοράς των ζώων;

Η Επιτροπή εντόπισε συστηματικές αποτυχίες στην προσπάθεια εφαρμογής των ισχυόντων κανόνων για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά τους και προέβη σε συστάσεις για την αναθεώρησή τους, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2023.

Η Επιτροπή ζήτησε τη μείωση της διάρκειας της μεταφοράς των ζώων στις 8 ώρες όταν αφορά ζώα που προορίζονται για σφαγή και στις 4 ώρες όταν πρόκειται για ζώα εκτροφής ή ζώα που προορίζονται για την παραγωγή γάλακτος και αυγών. Ζήτησε επίσης την προστασία των νεαρών και κυοφορούντων ζώων. Συγκεκριμένα, τα μη απογαλακτισμένα ζώα δεν πρέπει να μεταφέρονται πριν το πέρας 5 εβδομάδων (αντί για το όριο των 10 ημερών που ίσχυε μέχρι σήμερα), και τα κυοφορούντα ζώα δεν θα μπορούν να μεταφερθούν αν έχουν ήδη ολοκληρώσει τα δύο τρίτα του χρόνου κύησης (αντί για το όρο του 90% που ίσχυε μέχρι σήμερα).

Όσον αφορά τη μεταφορά ζώων εκτός ΕΕ, η επιτροπή ζήτησε η μεταφορά ζώντων ζώων να περιορίζεται σε χώρες που τηρούν τα πρότυπα ασφαλούς διαβίωσης ζώων.

“Ένα ακόμα σημαντικό βήμα είναι να διασφαλίσουμε την παροχή έγκυρων πληροφοριών στους καταναλωτές για τα ζωικά προϊόντα που αγοράζουν, ενθαρρύνοντάς τους να επιλέγουν προϊόντα που τηρούν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα για την ασφαλή διαβίωση των ζώων”, τονίζει η Μετς.

Ποιες ευρωπαϊκές πολιτικές πρέπει να αλλάξουν;

“Η ΕΕ πρέπει να βελτιώσει και να ολοκληρώσει τη νομοθεσία της για την ασφαλή διαβίωση των ζώων ώστε να εξασφαλίζεται ότι όλα τα ζώα λαμβάνουν το ίδιο επίπεδο προστασίας, ανεξαρτήτως του τόπου γέννησης, εκτροφής ή σφαγής“, αναφέρει η Μετς.

“Οι κανόνες, οι έλεγχοι και οι κυρώσεις πρέπει να εναρμονιστούν“, δηλώνει η ευρωβουλευτής, τονίζοντας ότι ο ρόλος της ΕΕ είναι “να διασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού για τους αγρότες και τους μεταφορείς“. Η έκθεση προτείνει τη συγκέντρωση ορισμένων κρίσιμων αρμοδιοτήτων σε επίπεδο ΕΕ, όπως είναι η θέσπιση δεσμευτικών προτύπων για την αδειοδότηση οχημάτων και σκαφών. Οι αγρότες λαμβάνουν στήριξη μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής αλλά χρειάζονται “συγκεκριμένες λύσεις” για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ζώων.

Απαραίτητη κρίνει την εισαγωγή νέων εργαλείων πολιτικής για τη στήριξη των μικρών τοπικών δομών και της επιτόπου σφαγής στο αγρόκτημα, μέσω κινητών σφαγείων, με σκοπό την κατάργηση των μεταφορών ζώων όπου είναι δυνατόν.

Οι μεταφορές ζώντων ζώων σε τρίτες χώρες απαιτούν εναρμονισμένους κανόνες καθώς τα ζώα ορισμένων κρατών μελών μεταφέρονται εκτός της ΕΕ και “το παρόν σύστημα δυσκολεύει την επιβολή των προτύπων” για την καλή διαβίωση των ζώων.

Πώς μπορούν να επωφεληθούν οι πολίτες και οι αγρότες;

Σύμφωνα με την ευρωβουλευτή, η επιτροπή “δε θα είχε συσταθεί ποτέ χωρίς τις συνεχείς προσπάθειες της κοινωνίας των πολιτών, των ανήσυχων πολιτών που έχουν βαρεθεί να διαβάζουν για τις συνθήκες μεταφοράς των ζώων στις ειδήσεις“. “Ήταν ξεκάθαρο ότι η πλειοψηφία των πολιτών ζητά την άμεση βελτίωση της κατάστασης“.

Οι πρωτοβουλίες των πολίτων, όπως είναι η “End the Cage Age”, έχουν επηρεάσει σημαντικά το έργο της επιτροπής και “τα αιτήματα των πολίτων έχουν ληφθεί σημαντικά υπόψη”. Παρόλα αυτά η Μετς παραδέχεται ότι “υπάρχουν ακόμα περιθώρια βελτίωσης των προτάσεων.”

Η ευρωβουλευτής θεωρεί ότι “πολλοί πολίτες ζητούν αυστηρότερους κανόνες και περισσότερες ποινές λόγω των ηθικών τους προβληματισμών, της επιθυμίας τους να πάψει ή να περιοριστεί έστω η ταλαιπωρία των ζώων. Για αυτούς επομένως, κάθε βελτίωση της κατάστασης συνιστά μια νίκη, πέραν της μείωσης των κινδύνων για τη δημόσια υγεία και τις περιβαλλοντικές ανησυχίες“.

Η έκθεση δεν αφορά μόνο τους πολίτες – και οι αγρότες θα επωφεληθούν από ένα “δικαιότερο και διαφανέστερο σύστημα το οποίο θα επιβραβεύει τα συστήματα καλής μεταχείρισης των ζώων μέσω της παροχής γενναιόδωρης δημόσιας στήριξης,” τονίζει η επικεφαλής της επιτροπής.

“Πολλοί αγρότες αποδοκιμάζουν την έλλειψη διαφάνειας και ελέγχου που συναντάται στο παρόν σύστημα. Οι περισσότεροι από αυτούς φροντίζουν τα ζώα που μεγάλωσαν ή γεννήθηκαν στην φάρμα τους αλλά συχνά δεν γνωρίζουν τι τα περιμένει αφού τα πουλήσουν.”

• Διαδικαστικός φάκελος 
• Γράφημα: 40 χρόνια προστασίας των ζώων 
• Έρευνα: Προστασία των ζώων στην ΕΕ 
• Έρευνα: Προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά τους 
• Τα βασικά επιτεύγματα της ΕΕ σχετικά με την προστασία και καλή μεταχείριση των ζώων