Του Νίκου Χρυσόγελου
συμπροέδρου των ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
@chrysogelos
www.facebook.com/nikos.chrysogelosb
www.chrysogelos.gr
Υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα για την έκταση της καταστροφής στην Ανατολική Αττική που πρέπει να διερευνηθούν: Πως ξεκίνησε η φωτιά, γιατί επεκτάθηκε τόσο γρήγορα (οι άνεμοι είναι η μία παράμετρος αλλά δεν είναι η μόνη), γιατί – όπως φάνηκε – δεν υπήρχαν συστήματα πρόληψης και έγκαιρης αντιμετώπισης της επέκτασης της φωτιάς, που ήταν το σχέδιο έγκαιρης παρέμβασης σε περίπτωση επικίνδυνων καταστάσεων, γιατί δεν έχει αξιοποιηθεί η εμπειρία και τα συμπεράσματα δεκάδων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές, ποιος ήταν ο συντονισμός κατά την διάρκεια των κρίσιμων ωρών και γιατί δεν λειτούργησε εξοπλισμός που έχει αγοραστεί, ποια ήταν η ενημέρωση προς τους κατοίκους και τους παραθεριστές ώστε να μην παγιδευτούν και πολλά άλλα
Δύο από τα πιο σημαντικά ερωτήματα είναι όμως:
(α) γιατί δεν υπάρχουν σχέδια αντιμετώπισης ακραίων καταστάσεων από φυσικές καταστροφές που η χώρα, τα υπουργεία, οι περιφέρειες και οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να εκπονούν και να εφαρμόζουν ακριβώς όταν υπάρχουν ακραίες καταστάσεις. Ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας είχε εκδώσει τον Απρίλιο 2007 σχετική εγκύκλιο και στην πορεία η ΓΓΠΠ εξειδίκευσε τα θέματα που πρέπει να περιλαμβάνονται. Η νομοθεσία ορίζει σαφώς τις υποχρεώσεις για κάτι τέτοιο. Αληθεύει ότι μέχρι σήμερα μόνο για την Πάρνηθα – μετά την καταστροφή – υπάρχει παρόμοιο σχέδιο; Δεν έχουν όλοι οι αρμόδιοι (υπουργοί διαχρονικά με αρμοδιότητα/ευθύνη για τα δάση και την πολιτικ΄ξη προστασία, γενικοί γραμματείες, περιφερειάρχες, δήμαρχοι) πολιτικές αλλά και ποινικές ευθύνες;
(β) επειδή πολλοί χρησιμοποιούν ως καραμέλα όταν “συμφέρει” , δηλαδή για να απαλλαγούν από τις ευθύνες τους, το θέμα της (υπαρκτής) κλιματικής αλλαγής, μπορούν να μας πουν κυβέρνηση, περιφέρεια και Δήμοι τι έχουν κάνει μέχρι σήμερα για την προστασία του κλίματος αλλά και για την προετοιμασία και προσαρμογή όλων των υποδομών και της οργάνωσης στα νέα κλιματικά δεδομένα; Ήδη από το 2007 χρησιμοποιούν αυτή την καραμέλα (φυσικά η κλιματική αλλαγή έχει ως συνέπεια πιο έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα) αλλά πότε την επόμενη μέρα της καταστροφής ξεκίνησε ο επανασχεδιασμός των υποδομών λαμβάνοντας υπόψη της “στρατηγική για πράσινες υποδομές” ως άμυνα στα νέα κλιματικά δεδομένα; Αυτό που ακούμε είναι για αποζημιώσεις από το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ το οποίο όμως κανονικά για να αξιοποιηθεί απαιτεί να ληφθούν όλα τα μέτρα ώστε να μην επαναληφθούν οι καταστροφές (δηλαδή αν είναι μπαζωμένα τα ρέματα τα ευρωπαϊκά χρήματα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποκατασταθούν τα αυθαίρετα, το ίδιο ισχύει και τα αυθαίρετα στα δάση).
Είναι έτοιμοι οι κυβερνώντες να εγκαταλείψουν τα σχέδια για επέκταση της ζωής των λιγνιτικών μονάδων, την δίκαιη μετάβαση στην μεταλιγνιτική εποχή, την απόσυρση των σχεδίων για τις νέες λιγνιτικές μονάδες, την ακύρωση των συμβάσεων έρευνας κι εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Ήπειρο, τις θαλάσσιες περιοχής Δυτικής Ελλάδας, Ιονίου και Κρήτης; Γιατί διαφορετικά όλα θυμίζουν την ιστορία με τον λύκο, μόνο που στην περίπτωση αυτή η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και η απουσία στρατηγικής για την κλιματική αλλαγή μας αφήνει εκτεθειμένους/ες σε μεγάλες καταστροφές όλο και πιο συχνά κυρίως γιατί οι υποδομές και η οργάνωση δεν αντέχουν ούτε τις “κανονικές” συνθήκες, πόσο περισσότερο τις ακραίες καταστάσεις.
Και ένα κρίσιμο επίσης ερώτημα: η κυβέρνηση κατακρίνει τα αυθαίρετα – δήθεν – τώρα αλλά προσπάθησε να τα νομιμοποιήσει αλλά δεν της βγήκε και δημιούργησε μια επιτροπή που τώρα κάνει την εισήγησή της για την νομιμοποίηση και τακτοποίηση χιλιάδων στρεμμάτων “οικιστικών πυκνώσεων” μέσα στα δάση με νομοθετική ρύθμιση που θα έρθει τον Οκτώβριο. Κυβέρνηση, αντιπολίτευση και κοινωνία θα δεχθούν να περάσει άλλη μια φορά η εγκληματική νομιμοποίηση αυθαιρέτων (ακόμα και αν βρίσκονται μέσα – σε επικίνδυνες λόγω κινδύνου πυρκαγιάς και για τους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους – δασικές περιοχές;
Πόσες άλλες περιοχές είναι σαν το Μάτι (πράγματι δεν είναι όλα τα σπίτια εκεί αυθαίρετα ή παράνομα αλλά συνολικά η περιοχή κατέληξε να είναι μια πυριτιδαποθήκη κατοικιών μέσα σε εύφλεκτο δάσος).
Δεν είναι καλύτερα να σχεδιαστεί μια σταδιακή αποκατάσταση των δασικών περιοχών με ισορροπημένη μετακίνηση των ανθρώπων σε άλλες αστικές περιοχές και ανάπτυξη σχεδίων οικολογικής διαχείρισης τους και ανάπτυξη δραστηριοτήτων με επιστημονική παρακολούθηση που θα περιορίσει τις πυρκαγιές μέσα στο δάσος (συλλογή ρετσινιού, αποκατάσταση βιοποικιλότητας που κάνει τα δάση λιγότερο εύφλεκτα, οργανωμένη βόσκηση για μείωση της βιομάζας σε οικολογικά αποδεκτά επίπεδα, παραγωγή πράσινων προϊόντων από το δάσος που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας μέσα στο δάσος για να το προστατεύουν;
Η καταπάτηση του δάσους και η εγκατάλειψη του δημιουργούν τους κινδύνους. Η οικολογική διαχείρισή του δεν το προστατεύει μόνο αλλά και δημιουργεί βιώσιμες μορφές οικονομικής δραστηριότητας και νέες θέσεις εργασίας κοινωνικά χρήσιμες