Η κυβέρνηση βάζει το θέμα του σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου από την πίσω πόρτα τόσο με την είσοδο στην Ευρώπη αμερικάνικου σχιστολιθικού αερίου και πετρελαίου μέσω της Αλεξανδρούπολης (κάτι που πανηγύρισε μάλιστα ο πρωθυπουργός) όσο και με την νομοθεσία που πέρασε από την Ολομέλεια της Βουλής την Πέμπτη 7/3/2019. Το απαράδεκτο είναι ότι η τροπολογία αυτή (πλέον άρθρο 79 του ν 4602/2019) πέρασε χωρίς αντιδράσεις – αφού τα άλλα κόμματα στην πραγματικότητα αδιαφορούν.
Τι είναι το σχιστολιθικό πετρέλαιο και αέριο και η μέθοδος εξόρυξης fracking
Τα τελευταία χρόνια έχει εκδηλωθεί μεγάλο ενδιαφέρον διεθνώς γύρω από το θέμα του σχιστολιθικού φυσικού αερίου (Shale Gas) και πετρελαίου. Μεγάλες ποσότητες υδρογονανθράκων βρίσκονται αποθηκευμένες σε μικρές ρωγμές και πόρους πετρωμάτων (σχιστόλιθοι και πολύ λεπτόκοκκα πετρώματα) που έχουν εξαιρετικά χαμηλή διαπερατότητα. Οι υδρογονάνθρακες αυτοί είναι γνωστοί ως «σχιστολιθικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο» και θεωρούνται “μη συμβατικοί”, αλλά προφανώς είναι υδρογονάνθρακες, λόγω της μεθόδου που χρησιμοποιείται για την εξόρυξή τους (υδραυλική ρωγμάτωση – fracking), η οποία περιλαμβάνει τη χρήση εκατοντάδων χιλιάδων λίτρων νερού και χημικών διαλυτών υπό πολύ υψηλή πίεση και σε μεγάλο βάθος που μπορεί να φθάνει και τα 2 χλμ. κάτω από την επιφάνεια της Γης. Κάτω από την πίεση αυτή και την διοχέτευση νερού και χημικών τα πετρώματα διαλύονται ελευθερώνοντας το πετρέλαιο και αέριο αλλά έτσι παράγονται τεράστιες ποσότητες αποβλήτων. Η εμπειρία από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες στις οποίες έχει χρησιμοποιηθεί έχει δείξει ότι υπάρχουν σοβαρότατα τεχνικά εμπόδια και περιβαλλοντικοί κίνδυνοι, από την τοξική ρύπανση που προκαλείται στην περιοχή γύρω από τις μονάδες άντλησης, μέχρι την επιβάρυνση του υδροφόρου ορίζοντα με μεθάνιο αλλά ακόμα και την πρόκληση σεισμών κάποιου μεγέθους.
Υποτίθεται ότι ο Υπουργός Ενέργειας κ. Σταθάκης είχε δεσμευτεί το περασμένο φθινόπωρο ότι θα προωθήσει νομοθετική ρύθμιση για απαγόρευση της μεθόδου της «υδραυλικής ρωγμάτωσης» (fracking). Υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες ότι η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις εξορύξεις πετρελαίου στην Ήπειρο. Έτσι θα ήταν σημαντικό να απαγορευτεί η μέθοδος μια και οι περιοχές που έχουν δεσμευτεί για έρευνα και εξόρυξη στην Ήπειρο είναι ιδιαίτερα σημαντικές φυσικές περιοχές και διαθέτουν σημαντικό υδάτινο πλούτο. Η μέθοδος θα απειλούσε όχι μόνο τα επιφανειακά οικοσυστήματα αλλά και τα υπόγεια νερά, το υπέδαφος τις ανθρώπινες κοινωνίες.
Αντί για απαγόρευση, το ΥΠουργείο ΕΝέργειας προώθησε, στο σχέδιο νόμου για την «Έρευνα, εκμετάλλευση και διαχείριση του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας, σύσταση Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ιδιοκτησιακός διαχωρισμός δικτύων διανομής φυσικού αερίου και άλλες διατάξεις», μια τροπολογία με την οποία ανοίγει αντί να κλείσει την πόρτα, αντιμετωπίζοντας το σχιστολιθικό πετρέλαιο και αέριο ως “μη-υδρογονάνθρακες”. (τροποποίηση του υφιστάμενου ορισμού των υδρογονανθράκων στο ν. 2289/1995, άρθρο 1, παρ. 1), κάτι που φυσικά δεν ισχύει. Το σχιστολιθικό άεριο και πετρέλαιο είναι υδρογονάνθρακες, απλώς η μέθοδος εξόρυξής τους είναι διαφορετική (“μη συμβατική”), αλλά αυτό δεν κάνει ασφαλή ούτε τη μέθοδο εξόρυξης ούτε τα προϊόντα της. Η τροπολογία δεν απαγορεύειι την επικίνδυνη μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωση – fracking. Εξάλλου στις συμβάσεις παραχώρησης που έχουν υπογραφεί δεν περιλαμβάνεται κάτι τέτοιο, που θα μπορούσε να το επιβάλλει η κυβέρνηση ακόμα και χωρίς να έχει προηγηθεί νομοθετική ρύθμιση.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι γεγονός, ότι υπάρχουν αντιφατικές εξελίξεις. Ενώ σε ορισμένες χώρες υπάρχει ήδη νομοθετική απαγόρευση χρήσης της μεθόδου ή πολύ μεγάλες αντιδράσεις πολιτών και των Πράσινων (πολλές είναι οι εκδηλώσεις και κινητοποιήσεις ακόμα και μέσα στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο), όμως σε γενικές γραμμές υπάρχει προσπάθεια να περάσουν “τεχνικές ρυθμίσεις” ή να αξιοποιηθούν “αμφιβολίες” ώστε να προωθηθεί η υδραυλική ρωγμάτωση στην εξόρυξη σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου. Ο συμπρόεδρος των ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ Ν. Χρυσόγελος συμμετείχε σε αρκετές κινητοποιήσεις που οργάνωσαν στο παρελθόν οι ευρωπαίοι πράσινοι ενάντια στην εξόρυξη με αυτή τη μέθοδο, αλλά και στην σκόπιμη προπαγάνδα (και όχι επιστημονικά αποδειγμένη θέση) ότι η μέθοδος είναι ¨ακίνδυνη”, και δεν υπάρχουν στοιχεία ότι αποτελεί απειλή για το περιβάλλον και την υγεία.
Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης εντάσσεται στις παραπλανητικές ενέργειες που γίνονται στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη για να δημιουργηθεί σύγχυση και να καμφθούν οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών. Δημιουργείται εφησυχασμός ότι η μέθοδος θα εξεταστεί ή και θα απαγορευτεί, αλλά στη συνέχεια όλα αυτά ξεχνιούνται και περνάνε άσχετες ρυθμίσεις που δεν απαγορεύουν την μέθοδο τελικά.
Για τους ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ η πρόκληση των καιρών μας είναι να οργανωθεί η έξοδος από τα ορυκτά καύσιμα με δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο, να περάσουμε σε ένα μοντέλο παραγωγής και χρήσης της ενέργειας.