Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ καλούμε την κυβέρνηση να σταματήσει να κρύβει το κεφάλι της μέσα στην άμμο και να πάρει θέση στο θέμα του επικίνδυνου ζιζανιοκτόνου Round Up, να ταχθεί δηλαδή σταθερά και ξεκάθαρα με την μη ανανέωση της άδειας κυκλοφορίας και χρήσης του, αντί να απέχει ή να σιωπά, όπως έγινε για άλλη μια φορά στην κρίσιμη συνεδρίαση της επιτροπής που συζήτησε το θέμα. Απαιτούμε διαφάνεια και σαφή θέση του υπουργείου και της κυβέρνησης συνολικά, είναι κάτι που αφορά όλους τους πολίτες, όχι μόνο τους γεωργούς. Θεωρούμε, επίσης, ότι είναι τώρα η ώρα να ανοίξει μια ουσιαστική και γενικότερη συζήτηση σχετικά με την αγροτική πολιτική και το συνολικό αγροτικό μοντέλο.
Με αφορμή και το θέμα του ζιζανιοκτόνου Round Up, οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ έχουμε επισημάνει πολλές φορές ότι η ελληνική κοινωνία, οι γεωργοί και οι καταναλωτές δεν πρέπει να είναι παθητικοί θεατές των εξελίξεων και των αποφάσεων που αφορούν την ίδια τη ζωή μας. Δεν μπορεί σε κρίσιμα θέματα τις αποφάσεις να τις λαμβάνει η κυβέρνηση – η εκάστοτε κυβέρνηση – μόνη της.
Η κρίση θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία για αλλαγή του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου, ιδιαίτερα στα θέματα γεωργίας και διατροφής. Το λανθασμένο αγροτικό μοντέλο συνέβαλε στην πολύπλευρη κρίση που βιώνουμε σήμερα. Ακόμα και στα αγροτικά προϊόντα η χώρα μας είχε αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο, αν συγκρίνουμε από την μία τις εξαγωγές αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, προϊόντων μεταποίησής τους και από τη άλλη εισαγωγές αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, τροφίμων, λιπασμάτων – σπόρων – φυτοφαρμάκων και εργαλείων καλλιέργειας. Παρά τις τεράστιες ευρωπαϊκές επιδοτήσεις (με το 80% να κατευθύνεται όμως στο 20% των αγροτών) αλλά και τις άστοχες, παράτυπες (ή και παράνομες) επιδοτήσεις από τον εθνικό προϋπολογισμό, δεν δημιουργήθηκε ένα βιώσιμο μοντέλο γεωργίας προς όφελος των γεωργών, των καταναλωτών, του περιβάλλοντος, της απασχόλησης και της οικονομίας.
Παρά τις σημαντικές και ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες που έχουν ξεκινήσει από τα κάτω, από τους ίδιους του παραγωγούς, η αγροτική παραγωγή αλλά και οι αγρότες βρίσκονται υπό ασφυκτικό έλεγχο και μεγάλη εξάρτηση από λίγες αγρο-βιομηχανίες (μέσω των σπόρων, των αγρο-χημικών και των εφοδίων καλλιέργειας). Δεν είναι τυχαία η συγκέντρωση πλούτου και δύναμης σε λίγες αγρο-βιομηχανίες, όπως αποκαλύπτει η προσφορά ύψους 65 δις από την Bayer, που ελέγχει τον τομέα των αγρο-χημικών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, για εξαγορά της Monsanto, που ελέγχει τους σπόρους και προωθεί τα γενετικά τροποποιημένα είδη (μεταλλαγμένα).
Η υπερβολική εξάρτηση της (ελληνικής) γεωργίας από τις αγρο-βιομηχανίες και από τις εισαγωγές – σχεδόν για των πάντων που απαιτούνται για τις καλλιέργειες – έχει τελικά ως αποτέλεσμα να μην είναι αποδοτικές, να μην είναι οικονομικά (όχι μόνο οικολογικά) βιώσιμες πολλές από τις καλλιέργειες. Αν αυτό συνδυαστεί με την υπερχρέωση πολλών αγροτικών εκμεταλλεύσεων και την αδυναμία πλέον να δανειστούν από τις τράπεζες καθώς και την απότομη αύξηση της φορολογίας, βρισκόμαστε μπροστά στον κίνδυνο ακόμα μεγαλύτερης κατάρρευσης της γεωργίας στη χώρα μας και εγκατάλειψης της υπαίθρου από τους πολλούς.
Η σταδιακή απεξάρτηση από τους σπόρους, τα χημικά λιπάσματα και τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα και η στροφή σε οικολογικά και καινοτόμα μοντέλα γεωργικής παραγωγής, η δημιουργία δικτύων παραγωγών και καταναλωτών (ώστε να απολαμβάνουν πιο δίκαιες τιμές και οι αγρότες αλλά και οι καταναλωτές), η σύνδεση του τουρισμού με την ποιοτική καλλιέργεια και την κατανάλωση ποιοτικών τοπικών προϊόντων, η μείωση των μεσαζόντων και η παραγωγή νέων προϊόντων μεταποίησης που να ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις των πολιτών για καλύτερη ποιότητα ζωής και πιο υγιεινή διατροφής φαντάζουν ως η μόνη διέξοδος όχι μόνο για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και αναζωογόνησης της οικονομίας και της γεωργίας.
Αναλυτικά για το ζιζανιοκτόνο ROUNDUP
Η υπόθεση του ζιζανιοκτόνου ROUNDUP έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία γιατί – αν και περιέχει το συστατικό glyphosate, που θεωρείται επικίνδυνο για το περιβάλλον αλλά και για την υγεία – κυκλοφορεί και χρησιμοποιείται ευρέως (και στην Ελλάδα). Στις διαπιστωμένες βλάβες που προκαλεί στο περιβάλλον έρχονται να προστεθούν οι ανησυχίες για «πιθανή πρόκληση καρκίνου» από την τοξική αυτή ουσία, όπως διαπιστώνει με ανακοίνωσή του και ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), που λειτουργεί στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Πάνω από 2.000.000 πολίτες έχουν υπογράψει έκκληση για την κατάργησή του. Στις 13 Απριλίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο ζητά να τεθούν περιορισμοί στη χρήση του glyphosate. Γύρω από το θέμα της ανανέωσης ή όχι της άδειας κυκλοφορίας και χρήσης του εξελίσσεται μια μεγάλη πολιτική αντιπαράθεση όχι μόνο στα εθνικά κοινοβούλια αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ακόμα και μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων στην Γερμανία.
Και οι δύο πρόσφατες συναντήσεις των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των 28 Κρατών – Μελών στο πλαίσιο της Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την αυξημένη πλειοψηφία που απαιτείται για να δοθεί εκ νέου, όπως ζητάει η εταιρία, μακροχρόνια άδεια για την κυκλοφορία του ζιζανιοκτόνου χωρίς σχεδόν περιορισμούς. Η εταιρία Monsanto πιέζει για παράταση της άδειας χρήσης για 15 χρόνια, ή το λιγότερο για 9 χρόνια. Ορισμένοι κύκλοι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθούν την «τεχνική επέκταση» της άδειας χρήσης για 1,5-2 χρόνια.
Η Ελληνική κυβέρνηση απέχει και σιωπά!
Η Ελλάδα τήρησε τη θέση της «αποχής» (αντί να καταψηφίσει) και στις δύο συνεδριάσεις. Στην συνεδρίαση 20 χώρες ψήφισαν υπέρ της ανανέωσης της άδειας (52,91%), μία χώρα (η Μάλτα) καταψήφισε, ενώ 7 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα απείχαν (οι υπόλοιπες ήταν η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Ιταλία και το Λουξεμβούργο), αθροίζοντας το 47,01% των ψήφων.
Μια αντιπαράθεση σε εξέλιξη
Για να περάσει η πρόταση της παράτασης της άδειας απαιτούνταν οι θετικοί ψήφοι να ξεπερνούσαν το 55% των κρατών μελών και να εκπροσωπούν το 65% του πληθυσμού της ΕΕ. Παρόλο ότι η πρόταση για παράταση δεν συγκέντρωσε την ενισχυμένη πλειοψηφία που απαιτείται, αφήνει ανοικτές δυο προοπτικές εν όψει της λήξης της άδειας στις 30 Ιουνίου.
Ο ένας κίνδυνος είναι να προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από μόνη της στην παραχώρηση της άδειας για ένα διάστημα 1-2 χρόνων, πατώντας στην «πλειοψηφία», που συγκεντρώθηκε, αν και όχι επαρκή για την τυπική έγκριση, ίσως με την μεταφορά του θέματος σε μια άλλη επιτροπή, όπως η appeals committee.
Ο άλλος κίνδυνος είναι να μην ληφθεί απόφαση και αυτό να δώσει το δικαίωμα στην Monsanto να κινηθεί “δικαστικά”, απαιτώντας τεράστιες αποζημιώσεις. Η συζήτηση στο πλαίσιο της «Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων» (TTIP) μεταξύ ΗΠΑ-ΕΕ ή η αντίστοιχη μεταξύ Καναδά-ΕΕ (CETA) ανοίγει παρόμοιες δυνατότητες, με βάση το «δίκιο του επενδύτη».
Όμως ήδη υπάρχουν παρόμοιες δυνατότητες, προσφυγής μερικών μεγάλων επιχειρήσεων εναντίον κυβερνήσεων. Η πιο πρόσφατη αφορά την διεκδίκηση από εταιρίες εξόρυξης χρυσού αποζημίωσης ύψους πάνω από 301.000.000 δολάρια από την κυβέρνηση του Σαλβαντόρ για απόρριψη επένδυσης χρυσού που θα έπληττε ακόμα περισσότερο το περιβάλλον αλλά και τα αποθέματα νερού της χώρας. Οι δυο εταιρίες χρυσού (OceanaGold Co, Canadian Pacific Rim Mining Co) έχουν προσφύγει στο International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID), ένα σώμα της World Bank με έδρα την Ουάσινγκτον ζητώντας αυτή την μεγάλη αποζημίωση γιατί η χώρα θέλησε να προστατέψει το περιβάλλον απέναντι σε μια επικίνδυνη δραστηριότητα!