Πολωνία: Καμία ανοχή σε παραβιάσεις του κράτους δικαίου και νομικές κινήσεις εναντίον της Επιτροπής
H κυβέρνηση της Πολωνίας διορίζει τα μέλη του Συνταγματικού Δικαστηρίου και μετά αξιοποιεί τις αποφάσεις του για νομιμοποίηση παράνομων δραστηριοτήτων των αρχών. Δεν είναι μόνο η αντιπολίτευση που θεωρεί το διορισμένο δικαστήριο ως εργαλείο νομιμοποίησης των παρανομιών της κυβέρνησης. Δριμεία κριτική ασκεί και το Ευρωκοινοβούλιο στον πρωθυπουργό της Πολωνίας, Mateusz Morawiecki, για την απόφαση της 7ης Οκτωβρίου του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας κατηγορώντας τον για πολιτική ενάντια στις ευρωπαϊκές αξίες.
Οι ευρωβουλευτές για άλλη μια φορά, στην Ολομέλεια του Οκτωβρίου στο Στρασβούργο, εξέφρασαν τη βαθιά στήριξη και συμπαράστασή τους σε όλους όσοι αγωνίζονται για το κράτος δικαίου και ζητούν από την Επιτροπή την ενεργοποίηση του μηχανισμού αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου, ώστε να προστατευθούν οι πολίτες της Πολωνίας.
Τώρα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου David Sassoli κάλεσε τις αρμόδιες υπηρεσίες του Κοινοβουλίου να προετοιμάσουν νομικές κινήσεις κατά της Επιτροπής λόγω της αποτυχίας της να εφαρμόσει τον μηχανισμό αιρεσιμότητας για την Πολωνία. «Τα κράτη μέλη που παραβιάζουν το κράτος δικαίου δεν πρέπει να λαμβάνουν κονδύλια της ΕΕ. Διαθέτουμε μηχανισμό που θα το εξασφαλίζει αυτό, ωστόσο η Επιτροπή είναι απρόθυμη να τον χρησιμοποιήσει», ανέφερε στη σχετική επιστολή του.
Το τελευταίο διάστημα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εντείνει την πίεση του για την εφαρμογή του μηχανισμού της αιρεσιμότητας, δηλαδή την σύνδεση της διάθεσης ευρωπαϊκών πόρων με την τήρηση των ευρωπαϊκών αρχών, της διαφάνειας και της τήρησης του κράτους δικαίου (rule of law), ώστε να αντιμετωπιστεί η τάση που υπάρχει σε ορισμένες χώρες να χρησιμοποιούν τους δημόσιους ευρωπαϊκούς πόρους για να εξυπηρετούν πελατειακά και άλλα ιδιοτελή οικονομικά δίκτυα.
Στο επίκεντρο της κριτικής βρίσκονται οι κυβερνήσεις Ουγγαρίας, Πολωνίας και Τσεχίας αλλά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητάει συνολικά να υπάρχει συστηματική επιτήρησης της νομιμότητας, του κράτους δικαίου και των Ευρωπαϊκών Συνθηκών στην διάθεση των ευρωπαϊκών πόρων, με δεδομένο μάλιστα ότι, ιδιαίτερα μέσα στην πανδημία, διαπιστώνονται αυθαίρετες αναθέσεις έργων και παράκαμψη της νομιμότητας στο όνομα της “ταχύτητας” και των έκτακτων συνθηκών που προκάλεσε η COVID-19.
Οι πρόσφατες εκλογές στην Τσεχία ανέδειξαν ως νικητή μια συμμαχία της αντιπολίτευσης που αντιτάχθηκε στη διαφθορά της κυβέρνησης του Babis που μαζί με την κυβέρνηση του Orban στην Ουγγαρία αποτελούν τον σκληρό πυρήνα της αντιευρωπαϊκής πολιτικής, παρόλο ότι “αξιοποιούν” τους ευρωπαϊκούς πόρους. Η Πολωνία, μάλιστα, είναι μια χώρα που επωφελείται το μέγιστο από τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, αλλά σε ένα σύνολο θεμάτων – από περιβαλλοντικά έως κοινωνικά – δεν εφαρμόζει τις ευρωπαϊκές αξίες. Μάλιστα οι τρεις κυβερνήσεις έχουν βρεθεί συχνά στο στόχαστρο της κριτικής πολλών ευρωβουλευτών για τις αντιευρωπαϊκές, αντιπεριβαλλοντικές, αντικοινωνικές και αντιδημοκρατικές στάσεις τους. Πρόσφατα δεκάδες χιλιάδες Πολωνοί διαδήλωσαν για την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας τους. ενώ οι εκλογές στην Τσεχία ίσως αποτελούν την αρχή του ξηλώματος αυτών των καθεστώτων.