Η εκστρατεία του Vouliwatch επικεντρώθηκε σε μια πρωτοποριακή και ουσιαστική ρύθμιση του lobbying στη χώρα μας, ακολουθώντας τις καλές πρακτικές του εξωτερικού και την προσπάθεια να εισακουστούν από την εκτελεστική εξουσία οι θέσεις και προτάσεις της πρωτοβουλίας, στο πλαίσιο της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας.

Στις 5 Ιουλίου, κατατέθηκε προς δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών για τη ρύθμιση του lobbying στην Ελλάδα και τη δημιουργία Μητρώου Διαφάνειας. Η διαβούλευση λήγει στις 19 Ιουλίου.

Σε ανακοίνωσή του το Vouliwatch χαιρετίζει μεν την προσπάθεια ρύθμισης του lobbying για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αλλά “εκφράζει την απογοήτευσή του ως προς το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, καθώς η ρύθμιση που προβλέπεται είναι ανεπαρκής και δεν επιτελεί τον επιδιωκόμενο σκοπό διαφάνειας και λογοδοσίας ενός τόσο σημαντικού Μητρώου, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Μάλιστα, επισημαίνει ότι αν είχε συσταθεί νομοπαρασκευαστική επιτροπή με τη δίκαιη και ισότιμη συμμετοχή ΚΑΙ οργανώσεων και φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών, όπως το Vouliwatch και η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος, το σχέδιο νόμου θα ήταν πληρέστερο και με ισχυρότερη προστασία έναντι της διαπλοκής και της διαφθοράς”.

“Παρά το γεγονός ότι οι δύο οργανώσεις στείλαμε συγκεκριμένες βελτιωτικές προτάσεις βασισμένες σε καλές πρακτικές και προσαρμοσμένες στην ελληνική πραγματικότητα στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας, προκύπτει από το δημοσιευμένο σχέδιο νόμου ότι δεν λήφθηκαν καθόλου υπόψη. Ο υπουργός Εσωτερικών, κ. Βορίδης, την ίδια στιγμή που συνομιλούσε και λάμβανε υπόψιν τις ιδέες και προτάσεις εκπροσώπων μεγάλου και ισχυρού lobby group, αρνήθηκε συνάντηση μαζί μας”, προσθέτει το Vouliwatch.

Ενδεικτικά, παρατίθενται οι θέσεις και παρατηρήσεις των δύο φορέων σχετικά με:

Τον ορισμό για το «lobbying» (σημείο 1) • 

α. Αναγνωρίζοντας ως «δραστηριότητες επιρροής» μόνο όσες λαμβάνουν χώρα με αμοιβή, το νομοσχέδιο αποκλείει τους «in-house lobbyists», δηλαδή υπαλλήλους εταιριών που κάνουν lobbying για λογαριασμό των εργοδοτών/ριών τους χωρίς να λαμβάνουν ειδική αμοιβή αλλά και το «εθελοντικό lobbying», δηλαδή των ΜΚΟ καθώς και των αντιπροσωπευτικών φορέων όπως τα συνδικάτα και οι βιομηχανικοί σύνδεσμοι.

β. Επίσης, αποκλείεται η έμμεση «δραστηριότητα επιρροής», δηλαδή τις δραστηριότητες που εστιάζουν στο να επηρεαστεί ο/η «λαμβάνων/ουσα αποφάσεις» μέσω κάποιου/ας υφιστάμενου/ής του, πχ. δημόσιος υπάλληλος ή μέλος του γραφείου υπουργού.

Τον ορισμό των «θεσμικών οργάνων» (σημείο 2) •

Ο ορισμός του προσχεδίου νόμου, καλύπτει τα όργανα που ασκούν νομοθετική και εκτελεστική εξουσία, τα μέλη ή τους/τις υπαλλήλους τους, είτε ενεργούν ατομικά ή συλλογικά, όπως θα εξειδικεύονται περαιτέρω. Αναρωτιόμαστε αν ο ορισμός αναφέρεται σε όλους/ες τους/τις υπαλλήλους π.χ. ενός Υπουργείου. Είναι σημαντικό να εξειδικευτεί προκειμένου να διαμορφώσουμε πλήρη άποψη. Αν, όντως, ο ορισμός περιλαμβάνει όλους/ες τους/τις υπαλλήλους τότε καλύπτει το πρώτο επιχείρημά μας σχετικά με το έμμεσο lobbying και υπολείπεται περαιτέρω σχολιασμού.

Τα στοιχεία καταχώρησης στο Μητρώο (σημείο 4). 

Θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον (ενδεικτική, και όχι εξαντλητική αναφορά):

•Την καταγραφή κάθε συνάντησης ανάμεσα σε θεσμικά όργανα και εκπροσώπων συμφερόντων.

•Τη χρονική περίοδο όπου έλαβαν χώρα οι συναντήσεις.

•Το πεδίο πολιτικής αλλά και το συγκεκριμένο θέμα της κάθε συνάντησης.

•Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της κάθε συνάντησης.

•Το ονοματεπώνυμο του/της εκπροσώπου συμφερόντων που ήταν παρών/ούσα στη συνάντηση.

•Την καταγραφή του ονόματος του πελάτη (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) που εκπροσωπεί ο/η εκπρόσωπος συμφερόντων.

•Το όνομα και τη θέση που κατέχει το θεσμικό όργανο (φυσικό πρόσωπο) με το οποίο συναντήθηκε ο/η εκπρόσωπος συμφερόντων.

• Τυχόν θέση σε θεσμικό όργανο που κατείχε στο παρελθόν ο/η εκπρόσωπος συμφερόντων ή τα μέλη της ομάδας συμφερόντων αλλά και μέλη της οικογένειας αυτών (για την αποφυγή του φαινομένου των «περιστρεφόμενων θυρών»).

• Έναν προϋπολογισμό του ΝΠ ή ΦΠ για τις δράσεις άσκησης επιρροής.

Την προσβασιμότητα στο Μητρώο Διαφάνειας 

Προβλέπεται ότι το Μητρώο Διαφάνειας τηρείται ηλεκτρονικά, ενώ η πρόσβαση σε αυτό είναι διαθέσιμη στο κοινό. Χαιρετίζουμε την προσβασιμότητα εφόσον αυτή συμπεριλαμβάνει παροχή δεδομένων σε ανοιχτό μορφότυπο και προβλέπει χρήση API για την ελεύθερη άντληση και επεξεργασία των στοιχείων.

Ενόψει των ανωτέρω, σημειώνουμε ότι αναμένουμε τις σχετικές Yπουργικές αποφάσεις σχετικά με την εξειδίκευση του όρου «θεσμικοί φορείς» (βλ. σημείο 2 στις ανωτέρω θέσεις μας) καθώς και την κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης όσων αφορά στη λειτουργία του Μητρώου Διαφάνειας και τις αναλυτικότερες προβλέψεις αυτής.

Αναλυτικά, δείτε τις παρατηρήσεις του Vouliwatch που προώθησε στην ΕΑΔ και κατέθεσε – ξανά – στη Δημόσια Διαβούλευση (1η, 2η, 3η ανάρτηση) μπορείτε να δείτε εδώ: