Πριν από λίγες ημέρες ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε τη νέα πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την κλιματική κρίση και την πράσινη μετάβαση. Στην ομιλία του έκανε βαρυσήμαντες δηλώσεις υπέρ του περιβάλλοντος.

Ο πρώην πρωθυπουργός είπε ότι «ένα κράτος που θυσιάζει τον φυσικό του πλούτο για χάρη επιχειρηματικών συμφερόντων είναι ένα κράτος που εγκληματεί απέναντι στο παρόν και το μέλλον των ίδιων του των πολιτών», ότι «δεν μπορούμε να συνεχίσουμε στον δρόμο της αχαλίνωτης εκμετάλλευσης ανθρώπων και φύσης, για χάρη των κερδών μιας ελάχιστης μειοψηφίας του πλούτου», καθώς και ότι «η επιστήμη κρούει τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και δεκαετίες, μας λέει […] ότι η φύση δεν μπορεί να γίνεται αενάως θυσία στον βωμό του κέρδους».

Ο κ. Τσίπρας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η απάντηση στην κλιματική κρίση αποτελεί το μεγαλύτερο συλλογικό εγχείρημα της ανθρωπότητας», είναι «μια μάχη υπαρξιακή για το μέλλον του πλανήτη που μας φιλοξενεί», μια μάχη που απαιτεί «επαναστατικές αλλαγές», «μια πράσινη επανάσταση που θα τα αλλάξει όλα».

Λόγια υπέρ του κλίματος, πράξεις υπέρ των ορυκτών καυσίμων

Τα παραπάνω λόγια δεν σκιαγραφούν ξαφνικά το φιλοπεριβαλλοντικό προφίλ του κ. Τσίπρα. Αντίθετα, αναδεικνύουν την ασυνέπεια με την οποία εναλλάσσει την πράσινη ρητορική, όταν είναι στην αντιπολίτευση, με επικίνδυνες για το περιβάλλον πολιτικές, όταν βρίσκεται στην εξουσία.

Ο κ. Τσίπρας φαίνεται πως ξέχασε γρήγορα την ανεπιφύλακτη στήριξη που επεφύλαξε προς τα ορυκτά καύσιμα και τις πετρελαϊκές καθόλη τη διάρκεια της κυβερνητικής θητείας του, παρά τις φωνές της επιστήμης και κορυφαίων περιβαλλοντικών οργανώσεων που καλούσαν για εγκατάλειψη του πετρελαίου και του αερίου. Η αντιπαραβολή των πολιτικών του πρώην πρωθυπουργού με τις όψιμες πράσινες υποσχέσεις του για «μια κλιματικά ουδέτερη Ελλάδα έως το 2045» και «πλήρη απανθρακοποίηση» της οικονομίας δείχνει την υποκρισία και την ελαφρότητα με την οποία προσεγγίζει το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

Share

Η υποκρισία και η κοντή μνήμη του κ. Τσίπρα προκύπτουν από τα δεδομένα του ρεπορτάζ. Ας τα δούμε, ένα προς ένα.

1. Ο Αλέξης Τσίπρας στήριξε τις εξορύξεις υδρογονανθράκων

Ως πρωθυπουργός ο κ. Τσίπρας υποστήριξε τις εξορύξεις πετρελαίου και ορυκτού αερίου στην Ελλάδα, ενώ κατά τη διάρκεια της θητείας του υπογράφηκαν συμβάσεις παραχώρησης δικαιωμάτων για έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων σε πετρελαϊκές.

Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, τον Ιούνιο του 2019, σε εκδήλωση παρουσία του πρέσβη των ΗΠΑ, Τζέφρι Πάιατ, και του πλέον απελθέντος πρέσβη της Γαλλίας, Κριστόφ Σαντεπί, ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης και οι εκπρόσωποι της κοινοπραξίας Total, ExxonMobil και ΕΛΠΕ υπέγραψαν συμβάσεις παραχώρησης (τις συμβάσεις κύρωσε –εδώ κι εδώ– αργότερα στη Βουλή η κυβέρνηση της ΝΔ) δύο θαλάσσιων περιοχών για την πραγματοποίηση ερευνών με σκοπό τον εντοπισμό και την εξόρυξη υδρογονανθράκων ανοιχτά της Κρήτης.

Το μέγεθος των περιοχών που ο ΣΥΡΙΖΑ παραχώρησε στις πολυεθνικές -τις οποίες τώρα ο κ. Τσίπρας αποκαλεί «ελάχιστη μειοψηφία του πλούτου»- έχουν σχεδόν πέντε φορές το μέγεθος της Κρήτης. Επί κυβέρνησης Τσίπρα, τα ορυκτά καύσιμα δεν προκαλούσαν εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τα οποία είναι υπεύθυνα για την υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική κρίση;

Ο κ. Τσίπρας δεν ήταν φειδωλός ούτε με τις δηλώσεις στήριξης των ορυκτών καυσίμων. Στο πλαίσιο της υπογραφής των παραπάνω συμβάσεων, είχε πει (εδώ ο πλήρης χαιρετισμός του) ότι «σε συνεργασία με ενεργειακούς κολοσσούς, θα αναζητήσουμε κοιτάσματα στα νότια της Κρήτης που, εφόσον εντοπιστούν, θα προσθέσουν και την Ελλάδα στις χώρες παραγωγούς της περιοχής. Με αυτό τον τρόπο, πιστεύω ότι ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο με σημαντικά δυνητικά οικονομικά, αλλά και κοινωνικά οφέλη». Μάλιστα, τις παραχωρήσεις ανοιχτά της Κρήτης ο κ. Τσίπρας συνέχισε να τις διαφημίζει και ως αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, τον Οκτώβριο του 2019.

Ο χαιρετισμός του Αλέξη Τσίπρα στην εκδήλωση υπογραφής των συμβάσεων παραχώρησης των δύο θαλάσσιων περιοχών δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης

Εκτός από τη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Κρήτης, η κυβέρνηση Τσίπρα παραχώρησε δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη βορειοδυτική Πελοπόννησο, στο Ιόνιο, την Άρτα και την Πρέβεζα, καθώς και την Αιτωλοακαρνανία, συνεχίζοντας την πολιτική των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.

2. Ο Αλέξης Τσίπρας επέτρεψε έρευνες για εξορύξεις σε περιοχές Natura 2000

Στην πρόσφατη ομιλία του ο κ. Τσίπρας είπε ότι «στο επίκεντρό μας βρίσκονται οι περιοχές Natura 2000». Τα γεγονότα τον διαψεύδουν.

Από τις σχετικές Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) προκύπτει ότι στα οικόπεδα που η κυβέρνηση Τσίπρα παραχώρησε στις πετρελαϊκές περιλαμβάνονται δεκάδες περιοχές Natura 2000. Και για χάρη ακρίβειας:

• Στην περιοχή στην Άρτα και την Πρέβεζα περιλαμβάνονται, είτε εξ ολοκλήρου, είτε μερικώς, 10 περιοχές Natura 2000, δύο εθνικά πάρκα και ένας υγρότοπος που προστατεύεται από τη Συνθήκη Ramsar.
• Στην περιοχή στην Αιτωλοακαρνανία περιλαμβάνονται, είτε εξ ολοκλήρου, είτε μερικώς, 15 περιοχές Natura 2000, δύο εθνικά πάρκα και δύο υγρότοποι που προστατεύονται από τη Συνθήκη Ramsar.
• Στην περιοχή στη βορειοδυτική Πελοπόννησο περιλαμβάνονται, είτε εξ ολοκλήρου, είτε μερικώς, 11 περιοχές Natura 2000, μεταξύ των οποίων και το Εθνικό Πάρκο Κοτυχίου Στροφυλιάς.

Αντίστοιχες προβλέψεις περιελάμβαναν και οι παραχωρήσεις των ΝΔ και ΠΑΣΟΚ προς τις πετρελαϊκές, τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ πλήρως στήριξε. Ενδεικτικά, στην περιοχή των Ιωαννίνων, που παραχωρήθηκε στις πετρελαϊκές επί κυβέρνησης Σαμαρά το 2014, περιλαμβάνονται, είτε εξ ολοκλήρου, είτε μερικώς, 20 περιοχές του δικτύου Natura 2000, μεταξύ των οποίων ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου, η Λίμνη Ιωαννίνων, το Κεντρικό Τμήμα Ζαγορίου και η Βάλια Κάλντα. Στην παραχωρούμενη περιοχή συμπεριλήφθηκαν και υγρότοποι και καταφύγια άγριας ζωής.

3. Ο Αλέξης Τσίπρας προώθησε υποδομές του ρυπογόνου ορυκτού αερίου 

Στην τοποθέτησή του για τη νέα πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Τσίπρας κατηγόρησε την κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι προχωράει στην απολιγνιτοποίηση με σκοπό να προωθήσει το αέριο «για χάρη βεβαίως των κερδών λίγων ιδιωτών».

Η διαπίστωση είναι αληθής. Πράγματι, η ΝΔ έχει αυξήσει το ορυκτό αέριο στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, προς ικανοποίηση της ελληνικής βιομηχανίας αερίου. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα σύμπλευσης κυβέρνησης και βιομηχανίας στην προώθηση του ρυπογόνου αερίου (ρυπογόνο, καθώς εκλύει μεταξύ άλλων διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο, τα οποία ως αέρια του θερμοκηπίου αυξάνουν τη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας και επιδεινώνουν την κλιματική κρίση), στα τέλη Απριλίου ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας έδωσε το «παρών» σε ενημέρωση για την πορεία των εργασιών στη νέα μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο το ορυκτό αέριο της εταιρείας Mytilineos, στο Ενεργειακό Κέντρο του Αγίου Νικολάου στη Βοιωτία.

Εκεί ο κ. Σκρέκας υποστήριξε την επένδυση και μίλησε για τον στόχο της συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε ποσοστό άνω του 60% στην ηλεκτροπαραγωγή μέχρι το 2030, παρότι η εν λόγω επένδυση δεν συμβάλει καθόλου στον στόχο, αφού καίει αέριο. Σημειωτέον ότι στα εγκαίνια της Mytilineos στο Ενεργειακό Κέντρο του Αγίου Νικολάου είχε συμμετάσχει τον Οκτώβριο του 2019 και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, παρουσία του τότε υπουργού Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη και του πρώην πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά.

Βέβαια, το αληθές της διαπίστωσης του κ. Τσίπρα δεν την κάνει λιγότερο υποκριτική για τον ίδιο. Κι αυτό γιατί μπορεί τώρα να τα βάζει με το ορυκτό αέριο, όμως ως πρωθυπουργός προώθησε την κατασκευή υποδομών αερίου, πολλές από τις οποίες μάλιστα έχουν δεχτεί κριτική ως μη αναγκαίες ή και αντίθετες με την πράσινη μετάβαση. Το αέριο, άλλωστε, είναι υπεύθυνο για το ένα πέμπτο των συνολικών εκπομπών άνθρακα στον κόσμο.

Τον Ιούνιο του 2018 ο κ. Τσίπρας υπέγραψε, μαζί με τον βούλγαρο ομόλογό του Μπόικο Μπορίσοφ, πολιτική δήλωση υποστήριξης για τον αγωγό ορυκτού αερίου IGB, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για να συνδέσει τα δίκτυα αερίου μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας. Ακόμη, ο ίδιος προώθησε ενθέρμως και τον αγωγό EastMed, ο σχεδιασμός του οποίου προβλέπει μεταφορά αερίου από το Ισραήλ και την Κύπρο στην ΕΕ μέσω Ελλάδας. Σημειώνουμε ότι αυτός ο αγωγός έχει επικριθεί ως οικονομικά μη βιώσιμος και περιβαλλοντικά αντίθετος με την ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης.

Καμία αυτοκριτική

Όλοι οι πολιτικοί έχουν δικαίωμα αναθεώρησης της πολιτικής που υποστήριξαν στο παρελθόν. Ωστόσο, η αναθεώρηση πρέπει να συνοδεύεται με αυτοκριτική. Ο κ. Τσίπρας δεν έχει ποτέ ασκήσει δημόσια κριτική για τη στήριξη που πρόσφερε στα ορυκτά καύσιμα και τις πετρελαϊκές, ούτε έχει δηλώσει ότι αυτή η πολιτική ήταν τελικά ένα λάθος απέναντι στο κλίμα.

Ακόμη, στην παρουσίαση του νέου σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ για το περιβάλλον, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έκανε ούτε μία αναφορά στις εξορύξεις και τις υποδομές ορυκτών καυσίμων που προώθησε. Καμία διάθεση αναθεώρησης των πεπραγμένων. Από τα γεγονότα δεν μπορούμε παρά να εκτιμήσουμε ότι ο κ. Τσίπρας παραμένει ασυνεπής στην ουσιαστική στήριξη πράσινων πολιτικών για το κλίμα, αλλά συνεπής στην επιφανειακή εναλλαγή πράσινης ρητορικής με αντιπεριβαλλοντική δράση, ανάλογα με το τι προκρίνουν κάθε φορά οι πολιτικές του σκοπιμότητες.