Σήμερα υπάρχει ο κίνδυνος, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αφήσει αυτό το πολύ σημαντικό εργαλείο χωρίς την αναγκαία υποστήριξη. Ένα πρόσφατο προσχέδιο της ταξινομίας προκαλεί ανησυχία μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, επιστημόνων και της κοινωνίας πολιτών. Υπό έντονη πίεση από τους εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων από την πλευρά των ομίλων ορυκτών καυσίμων και έναν απίθανο συνασπισμό σκανδιναβικών, κεντροευρωπαϊκών και ανατολικο-ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει απομακρυνθεί από τον στόχο της για τη λήψη επιστημονικών αποφάσεων, ώστε να χαρακτηρίσει τις νέες μονάδες συμπαραγωγής φυσικού αερίου πράσινες επενδύσεις. Είναι ένα τεράστιο λάθος και ένα μόνο παράδειγμα για το πώς το νέο προσχέδιο απομακρύνθηκε από την επιστήμη.
Τα νέα κριτήρια φυσικού αερίου είναι εντυπωσιακά λόγω της ασυνέπειάς τους. Η Επιτροπή δηλώνει την προφανή δέσμευσή της στα επιστημονικά κριτήρια, διατηρώντας ορθώς ένα όριο εκπομπών 100 γραμμαρίων διοξειδίου του άνθρακα ανά κιλοβατώρα αναφορικά με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και κατηγοριοποιώντας όλες τις δραστηριότητες με εκπομπές άνω των 270 γραμμαρίων διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ανά κιλοβατώρα ως περιβαλλοντικά επιβλαβείς. Αυτά είναι τα όρια που προτείνει η επιστήμη. Ωστόσο, στη συνέχεια φαίνεται να παραβιάζει αυτόν τον κανόνα, δημιουργώντας ένα κενό ως προς τις νέες εγκαταστάσεις συμπαραγωγής αερίου, οι οποίες έρχονται να αντικαταστήσουν λιγότερο αποδοτικές μονάδες. Αυτές οι εγκαταστάσεις θα θεωρηθούν βιώσιμες εάν πληρούν απλώς το όριο των 270 γραμμαρίων CO2 ανά κιλοβατώρα. Αυτό όχι μόνον είναι βάσει λογικής κάτι ασυνεπές. Ταυτόχρονα, προκαλεί μοιραίο πλήγμα στην ηγεσία της Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή. Παρόλο που μπορεί να φαίνεται λογικό να αντικατασταθεί ένα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας από γαιάνθρακα με μια καθαρότερη εγκατάσταση, στη νέα πρόταση δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν ο επείγων χαρακτήρας της μετάβασης, που απαιτείται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ευρώπη πρέπει να κλείσει τα εργοστάσια που την προμηθεύουν ενέργεια με χρήση γαιάνθρακα και να τα αντικαταστήσει με άλλα, τα οποία θα παράγουν χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές. Το νέο φυσικό αέριο, πέραν του ότι λειτουργεί ως μεταβατικό καύσιμο, θα μας εγκλωβίσει σε ένα μέλλον με υψηλή περιεκτικότητα σε γαιάνθρακα επί σειρά δεκαετιών – και αυτό θα λειτουργήσει ως τροχοπέδη στο να μπορέσει η Ε.Ε. να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους της.
Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο. Η Ε.Ε. έθεσε στους εμπειρογνώμονες που ανέπτυξαν τα κριτήρια της ταξινομίας ένα απλό ερώτημα: η επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ε.Ε. για το 2050 τη στήριξη ποιων οικονομικών δραστηριοτήτων προϋποθέτει; Απαντήσαμε ξεκάθαρα ότι τα ορυκτά καύσιμα δεν έχουν μέλλον. Αντ’ αυτών, όπως υποστηρίξαμε, η Ε.Ε. θα πρέπει να επικεντρωθεί σε επενδύσεις οι οποίες θα στηρίζουν τη μετάβαση σε πιο καθαρή ενέργεια, όπως είναι αυτές που οδηγούν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, στην ευρεία εγκατάσταση αντλιών θερμότητας και στη χρηματοδότηση εγκαταστάσεων φωτο-βολταϊκών συστημάτων. Υποστηρίξαμε, επίσης, ότι τα κριτήρια της ταξινομίας για το τι θεωρείται βιώσιμη δασοκομία πρέπει να υπερβαίνουν την υπάρχουσα ελάχιστη συμμόρφωση και να αντικατοπτρίζουν τους στόχους μείωσης των εκπομπών του 2030.
* Μέλος της Πλατφόρμας Βιώσιμων Οικονομικών και της ομάδας τεχνικών εμπειρογνωμόνων της Κομισιόν, και συμπρόεδρος της Λέσχης της Ρώμης
Παραπομπές:
- The European Green Deal provides a roadmap with actions to boost the efficient use of resources by moving to a clean, circular economy and stop climate change, revert biodiversity loss and cut pollution. It outlines investments needed and financing tools available, and explains how to ensure a just and inclusive transition.
- The EU Taxonomy in the Green Deal is the real deal. It is a classification tool aimed at investors, companies, and financial institutions to define the environmental performance of economic activities across a wide range of industries, and sets requirements corporate activities must meet to be considered sustainable.