Του Θάνου Γιαννούδη,
ιδρυτικού μέλους Πράσινων
(στο πλαίσιο του διαλόγου ενόψει συνεδρίου των ΠΡΑΣΙΝΩΝ – οι διαφωνίες με την επίσημη γραμμή του κόμματος βαραίνουν τον γράφοντα που αξιοποιεί το σχετικό δικαίωμα του Καταστατικού)
Το προσεχές δεύτερο Συνέδριο του νέου ενωτικού Πράσινου κόμματος θα λάβει χώρα δυστυχώς εξολοκλήρου διαδικτυακά, όπως είχε συμβεί και με το ιδρυτικό της περασμένης χρονιάς, δίχως τις εντάσεις, το lobbying, τις συζητήσεις και τα πηγαδάκια, ακόμα και τα ‘’συντροφικά’’ τσιμπούσια που υπό κανονικές συνθήκες θα το ακολουθούσαν. Έκλεισε κιόλας ένας χρόνος περιορισμών, απαγορεύσεων και εγκλεισμών που –με τις αυξομειώσεις τους- δομούν μια νέα, πανδημική και ‘’πάνδημη’’ πραγματικότητα η οποία και ανατέμνει στην παγκοσμιότητα κεφάλαιο, συνειδήσεις και χρόνιες περί ζωής αντιλήψεις και βεβαιότητες. Τη χρονιά αυτή, οι Πράσινοι πάλεψαν να ορθώσουν τη δική τους φωνή αυτονομίας στις πολύ δύσκολες αυτές συνθήκες, να συσπειρώσουν τον οικολογικό και κινηματικό χώρο, προβαίνοντας σε μια σειρά δράσεων, τοποθετήσεων, δημοσίων διαλόγων, καλοκαιρινών εξορμήσεων, σε μια προσπάθεια που κρίνεται θετική, παρά τη στελεχοπενία, τη μειωμένη ενημέρωση του απλού μέλους για τις αποφάσεις των εκτελεστικών οργάνων, τις αντιφάσεις και τις παλινωδίες που ο χώρος μας εγγενώς φέρει μέσα του (και παρά την αρκετά περιορισμένη συνεισφορά ορισμένων από εμάς, του γράφοντος συμπεριλαμβανομένου).
Tη χρονιά αυτή, ο ελληνικός λαός βίωσε μια κατάσταση πρωτόγνωρη εδώ και πολλές γενιές, μια κατάσταση που εντέλει υπερβαίνει ως προς την έκτασή της τις εντάσεις της εποχής των Μνημονίων που προηγήθηκαν την περασμένη δεκαετία. Υπό το πρόσχημα της – σαφέστατα υπαρκτής – επιδημίας του Κορονοϊού που προκαλεί τη μόλυνση COVID-19, έλαβε χώρα μία τεράστια εκστρατεία απαγορεύσεων, περιορισμών, καταστολής και καταναγκαστικής φυλάκισης των πολιτών στις ατομικότητές τους, με τις ευλογίες της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Με την πραγματική συνεισφορά της στον τομέα της Υγείας να είναι ισχνή, η Κυβέρνηση επέλεξε αντ’ αυτού να χρηματοδοτήσει φιλικά ΜΜΕ που τη λιβανίζουν αενάως, να στήσει παράτυπα συμφωνίες με επιχειρηματικούς κολοσσούς που επεξεργάζονται προσωπικά δεδομένα ή με ΚΕΚ ‘’γαλάζιων παιδιών’’ που ειρωνεύονται τις κοινωνικές ομάδες που πλήττονται, να σχεδιάσει φαραωνικά αιολικά πάρκα, να ρημάξει ολόκληρους κλάδους της οικονομίας αλλά παράλληλα να διχάσει κιόλας τους πολίτες, στοχοποιώντας όποιον διαφωνεί με τις πολιτικές καραντίνας κι ενεργοποιώντας εξαρτημένα αντανακλαστικά – κι άμα τα παραπάνω δεν πετύχουν, εφαρμόζει στη σκληρότερη μορφή του από τη Μεταπολίτευση κι έπειτα το δόγμα της καταστολής του ‘’νόμου και της τάξης’’, ιδιαίτερα προς τη νεολαία που αντιστέκεται και πασχίζει να αρθρώσει τη δική της φωνή κι αφήγηση υπό το κράτος του εγκλεισμού και των απαγορεύσεων. Τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν τοποθετηθεί σε δεύτερη μοίρα, ενώ οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες αφήνονται να ρημάζουν σε φυλακές, κέντρα κράτησης ή ακόμα, όπως οι υποθέσεις παρενοχλήσεων απέδειξαν, στις προσωπικές ‘’οντισιόν’’ των ισχυρών προστατευόμενων της Κυβέρνησης.
Η κατάσταση και στην παγκοσμιότητα, βέβαια, μόνο θετική δεν είναι, με τον παγκοσμιοποιημένο μεταμοντέρνο καπιταλισμό να αξιοποιεί τη ‘’χρυσή ευκαιρία’’ της ξαφνικής επιδημίας για να ξαναμοιράσει τμήμα του κεφαλαίου, να εξυψώσει ή να κατακρημνίσει επιμέρους κλάδους, αλλά και να προβεί σε μαζικές ανακατατάξεις σε πρόσωπα, ρόλους και ιδιότητες. Φαρμακευτικοί κολοσσοί πρωταγωνιστούν σε διεθνή γεωπολιτικά παιχνίδια τεραστίων οικονομικών διαστάσεων με μυστικές συμφωνίες και με όπλο διαπραγμάτευσης θανάτους χιλιάδων ανθρώπων, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι δεδομένες κατακτήσεις πάνε περίπατο, ενώ σταδιακά εμπεδώνεται το δόγμα του αυτοπεριορισμού, της ατομικής, ψηφιακής και μη διεκδικητικής ζωής, της σταδιακής αποδοχής του περιορισμού των ελευθεριών στο δόγμα όποιων επικαιρικών ‘’κινδύνων’’ γεννηθούν στο μέλλον, εκτός αλλά κι εντός εισαγωγικών. Ταυτόχρονα, ο μονόδρομος της νεωτερικής ιατρικής ως θεοποιημένου νέου ιερατείου κρύβει πίσω από το πέπλο αξιώσεις ισχύος, εσωτερικές επιστημονικές έριδες και αντεγκλήσεις, καθώς και την πλήρη ανυπαρξία ενός στρατηγικού και μακρόπνοου πλάνου για μια υγιή και οικολογικότερη παγκόσμια επόμενη μέρα που θα μειώσει τον αφύσικο τρόπο ζωής που γεννά νέους ιούς, πέραν της μόνης σταθεράς της καταστολής και του περιορισμού. Η επιδημία δεν αποτελεί γεγονός παρενθετικό κι επικαιρικό, αλλά τέμνει οριζόντια πολιτικές ιδεολογίες και αφηγήσεις αφήνοντας νοσηρές παρακαταθήκες στον υπόλοιπο 21ο αιώνα που θα ακολουθήσει: ο κόσμος των μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας είναι ήδη εδώ και ζούμε τα πρώτα κεφάλαιά του, με την κεκτημένη ακόμα την ταχύτητα από την προγενέστερη εποχή.
Σ’ αυτή τη δυστοπική μετα-πραγματικότητα που ήδη αποτελεί γεγονός συντελεσμένο, οι Πράσινοι οφείλουν να δράσουν άμεσα και να παλέψουν πρώτοι για να διαμορφωθεί μια νέα συνθήκη που δεν θα αποτελεί ούτε αποδοχή των ‘’τετελεσμένων’’ για τις δεκαετίες που ακολουθούν ούτε, όμως, προσπάθεια επανάκαμψης ενός μοντέλου στρεβλού και αλλοτριωμένου. Ο εγκλεισμός που η επιδημία και οι ασκούμενες πολιτικές επέφεραν μπορεί να αξιοποιηθεί ως προς τη σύσφιξη των σχέσεων με την τοπική κοινότητα, την έμφαση στην αυτάρκεια και την πρωτογενή παραγωγή και – στα μεγάλα αστικά κέντρα – στη δόμηση από τα κάτω δομών συνεργασίας σε επίπεδο πολυκατοικίας, γειτονιάς, δημοτικού διαμερίσματος. Παράλληλα, ο αγώνας μέσω όλων των διαύλων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία στη μετακίνηση, στο συνέρχεσθαι και το συνεταιρίζεσθαι, στην αλληλεγγύη στις κοινωνικές ομάδες που πλήττονται από τα μέτρα αλλά και στους ευάλωτους συμπολίτες μας, τις μειονότητες, οφείλει να βρει τους Πράσινους στην πρωτοπορία του αγώνα για την επόμενη μέρα που ήδη από σήμερα είναι καλό να ξεκινήσει να προγραμματίζεται και να εφαρμόζεται, όσες σεζόν ακόμα κι αν σχεδιάζουν να κρατήσει το κοινωνικό ‘’πείραμα’’ που βιώνουμε.
Οι Πράσινοι είναι που οφείλουν πρώτοι να κρούσουν το καμπανάκι του κινδύνου στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την προβληματική διαχείριση της επιδημίας, τις καθυστερήσεις, τις απαγορεύσεις και τα γεωπολιτικά παιχνίδια με τις φαρμακευτικές πολυεθνικές, οι Πράσινοι είναι που οφείλουν πρώτοι να μιλήσουν για ένα άλλο μοντέλο διατροφής, ποιότητας ζωής και κατανάλωσης που θα περιορίσει στο ελάχιστο τις επιδημίες, οι Πράσινοι είναι που πρώτοι οφείλουν να ανθίστανται σε απαγορεύσεις μετακίνησης και συνάθροισης, υποχρεωτικούς εμβολιασμούς και πιστοποιητικά που προωθούνται, προστατεύοντας, παράλληλα, με όλες τους τις δυνάμεις τις ευαίσθητες ιατρικά κοινωνικές ομάδες και τηρώντας συνειδητά κι όχι με την ‘’από τα πάνω επιβολή’’ τις αποστάσεις και τα μέτρα προστασίας για το διάστημα που διαρκεί η επιδημία.
Οι πόλεμοι στον δυτικό κόσμο τον 21ο αιώνα ως τώρα φέρουν οικονομικό και ιατρικό πρόσημο, ενώ πολλά στοιχεία συντείνουν πως τις δεκαετίες που ακολουθούν η κλιματική αλλαγή και οι αυξανόμενες προσφυγικές ροές θα δημιουργήσουν μια εντελώς νέα συνθήκη. Εδώ είναι το έδαφος για να μιλήσουν οι Πράσινοι με έναν λόγο σημερινό, ολιστικό και διαγενεακό και να ‘’προλάβουν’’ εξελίξεις, υπερβαίνοντας τόσο τους ψυχροπολεμικούς διαχωρισμούς όσο και το μετα-καπιταλιστικό οικονομικό παράδειγμα. Στα δεδομένα του κόμματός μας, η συζήτηση για έναν ευρύτερο πράσινο πόλο συνιστά αναμφισβήτητα μια θετική εξέλιξη, δεν πρέπει, ωστόσο, να αφήσει στην άκρη την αυτονομία και την ετοιμότητά μας για τις όποιες επόμενες εξελίξεις, δεν πρέπει να αφήσει στην άκρη την αυθυπαρξία του ανεξάρτητου πράσινου και πραγματικά ριζοσπαστικού μας πολιτικού στίγματος για να κάνουμε λόγο και να παλέψουμε για τα όσα αναφέρθηκαν πρωτύτερα. Στην μετα-πανδημική μέρα, οι Πράσινοι έχουν και ρόλο και λόγο: η Ευρώπη κι ο κόσμος θα αλλάξουν όπως και να ‘χει, ας είμαστε εμείς, οπότε, οι πρωταίτιοι μιας αλλαγής θετικής κι ελπιδοφόρας…