To Υπόμνημα των Φίλων της Φύσης για τον νέο ΕΣΔΑ

Παρέμβαση του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece για το
ΝΕΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 19 Αυγούστου 2020

ΠΡΟΣ: Προς: Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας
Κοιν.: ΚΕΔΕ, ΕΝΠΕ, ΠΟΕ – ΟΤΑ, ΤΕΕ

I – ΕΙΣΑΓΩΓΗ:
Α. Το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ΦτΦ α) πρότεινε με επιστολή προς το ΥΠΕΝ (07.08.2020) την παράταση της δημόσιας διαβούλευσης τουλάχιστον μέχρι 10 Σεπτεμβρίου 2020 β) με επιστολή του (12.08.2020) προς ΚΕΔΕ, ΤΕΕ, ΕΝΠΕ, ΠΟΕ-ΟΤΑ ζήτησε να καταθέσουν τις απόψεις τους για το νέο ΕΣΔΑ έτσι ώστε να ληφθούν υπόψη των ΦτΦ στη διαμόρφωση θέσεων και προτάσεων προς το ΥΠΕΝ. Δυστυχώς τόσο το ΥΠΕΝ (α) όσο και οι εμπλεκόμενοι φορείς (β) δεν ανταποκρίθηκαν στα αιτήματά μας.

Β. Η παρέμβαση των ΦτΦ στη δημόσια διαβούλευση περιορίζεται στο Κεφάλαιο ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ επειδή ο χρόνος που καθόρισε το ΥΠΕΝ είναι ιδιαίτερα περιορισμένος.

Γ. Θεωρούμε το κεφάλαιο ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΚΣΚΑΦΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΩΝ (ΑΕΚΚ) ιδιαίτερα σημαντικό, συνδέεται άμεσα με τα ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ, ωστόσο λυπούμαστε που δεν έχουμε το χρόνο να παρέμβουμε.

Δ. Η κριτική και οι προτάσεις που καταθέτουν οι ΦτΦ βασίζονται στις πάγιες θέσεις του οργανισμού για μια «Οικολογική, Αποκεντρωμένη, Ολοκληρωμένη και Κοινωνικά Δίκαιη Διαχείριση των Αστικών Αποβλήτων» (26/7/2013), οι οποίες έχουν επικαιροποιηθεί στις 10/2/2015 με αφορμή το «Τριήμερο Συνέδριο για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων στην Αττική» που διοργάνωσε η Περιφέρεια Αττικής, και συνεχώς επεξεργάζονται και εμπλουτίζονται, λαμβάνοντας υπόψη μας τις αλλαγές που πραγματοποιούνται, τις καλές πρακτικές σε διεθνές, Ευρωπαϊκό και Εθνικό Επίπεδο.

Ε. Οι ΦτΦ διαχειρίζονται το ειδικό blog «Λιγότερα Απόβλητα – Καλύτερη Ζωή» το οποίο λειτουργεί ως ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ μείωσης και διαχείρισης αποβλήτων, αλλά και ως «πομπός» ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και προβολής της βασικής αρχής του οργανισμού «Το καλύτερο απόβλητο είναι αυτό που δεν παράχθηκε ποτέ» https://zerowastegr.wordpress.com/.

ΣΤ. Ο ελάχιστος χρόνος που όρισε το ΥΠΕΝ μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε τη διαβούλευση προσχηματική, υποκριτική και μη δημιουργική. Η συμμετοχή μας στη δημόσια διαβούλευση για τα νέο ΕΣΔΑ γίνεται κυρίως για την υπεράσπιση του θεσμού e-government και όχι γιατί εξασφαλίζεται η δημόσια, δημοκρατική, ελεγκτική και δημιουργική συμμετοχή φορέων και πολιτών.

ΙΙ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ (2015)
Στο Νέο ΕΣΔΑ που καταθέσατε αξιολογείτε με λάθος τίτλο αυτόν που ήδη υπάρχει και σχεδιάζετε την τροπόποιησή του (σ.16). Ο πραγματικός τίτλος του υφιστάμενου ΕΣΔΑ είναι «Κύρωση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων» ΦΕΚ B 2706/2015.

Η άποψή μας είναι ότι η φιλοσοφία του υφιστάμενου ΕΣΔΑ ήταν σε θετική κατεύθυνση γιατί διαπνέεται από το όραμα της «Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων». Αυτός ο όρος «πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων» που «κάνει τη διαφορά» δεν υπάρχει ή είναι αδύναμος με τον τρόπο που περιγράφεται στο νέο σχεδιασμό, ανεξαρτήτως αν υφιστάμενος ΕΣΔΑ δεν εφαρμόστηκε στην πράξη από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Σημαντικό μερίδιο ευθύνης για τη «μη εφαρμογή του ΕΣΔΑ» έχουν και οι Περιφέρειες με τους ΠΕΣΔΑ, με ακραία την περίπτωση τον ΠΕΣΔΑ Αττικής και τη διαιώνιση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής, καθώς και οι Δήμοι οι οποίοι «υποχρεώθηκαν» να καταθέσουν Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων, χωρίς να τα «πιστέψουν» και να δρομολόγησαν την εφαρμογή τους.

Σε θετική κατεύθυνση εκτιμούμε ότι ήταν οι «συνοδοί» νόμοι και οι ΚΥΑ για τις πλαστικές σακούλες (ΦΕΚ B 2812/ 2017), ο νόμος για την Ανακύκλωση 4496/2017, ο Κανονισμός τιμολόγησης Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ)-(ΦΕΚ Β’ 1277/15-04-2019), οι Κυρώσεις στους Δήμους που δεν προωθούν την ανακύκλωση και τη διαλογή στην πηγή ΦΕΚ (2218 Β/08.06.2019) και η Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία (ΥΠΕΝ 2018).
ΑΠΟΨΗ: Θεωρούμε το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο για την πρόληψη, μείωση και διαχείριση των ΑΣΑ σε εθνικό επίπεδο ικανοποιητικό αλλά μη αποδοτικό. Συμφωνούμε με το δεύτερο τμήμα της δικής σας αξιολόγησης, ότι δηλαδή δεν έγιναν «… οι δράσεις, που θα οδηγούσαν σε επιτυχή εφαρμογή του [πρακτικά μέτρα εφαρμογής]» δεν συμφωνούμε όμως με το πρώτο μέρος, ότι δηλαδή «Εθνικός Σχεδιασμός δεν εμπεριείχε το μείγμα των απαιτούμενων μέτρων…».
Ένα σημαντικό θετικό στοιχείο του υφιστάμενου σχεδιασμού ήταν η πρόβλεψη για την «αλλαγή συμπεριφοράς και αντίληψης», το πλαίσιο του προγράμματος που έχει επεξεργαστεί το «Τμήμα Περιβάλλοντος, Τροφίμων και Αγροτικών Υποθέσεων του Ενωμένου Βασιλείου»/ Department for Environment, Food and Rural Affairs- Defra MODEL 4E (Enable/ Καθιστώ ικανούς – Engage/ Προκαλώ τη συμμετοχή – Encourage/ Ενθαρρύνω –Exemplify/ Αναδεικνύω καλές πρακτικές).
Δυστυχώς αυτό το μοντέλο δεν εφαρμόστηκε και ίσως να ήταν μία από τις σοβαρότερες αιτίες για την μη «επιτυχή εφαρμογή» του υφιστάμενου ΕΣΔΑ. (για το Defra MODEL4E θα επανέλθουμε στη συνέχεια).
III – ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΣΔΑ

1. ΕΣΔΑ και 17 ΣΒΑ: Στο νέο ΕΣΔΑ δεν υπάρχει καμία αναφορά για τους 17 Στόχους Βιώσιμους Ανάπτυξης του ΟΗΕ/ AGENDA 2030 και ειδικότερα οι στόχοι και υποστόχοι για τη μείωση και την οικολογικά και κοινωνικά δίκαιη διαχείριση των αποβλήτων (ενδεικτικά οι ΣΒΑ 6, 11,12. Ο βασικός υποστόχος 11.6 απουσιάζει: «Έως το 2030, μείωση του δυσμενούς, κατά κεφαλήν, περιβαλλοντικού αντίκτυπου των πόλεων, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα του αέρα και τη διαχείριση των αστικών και άλλων αποβλήτων».
2. ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΙΕΡΑΡΧΙΣΗΣ ΜΕΘΟΔΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ: Παρά το γεγονός ότι γίνεται μια ισχνή αναφορά στην «…πυραμίδα ιεράρχησης των μεθόδων διαχείρισης των αποβλήτων…» (σ.24) το «σήμα κατατεθέν», δηλαδή το καθιερωμένο παγκόσμιο σχήμα της πυραμίδας Hierarchy of Waste Management, στο οποίο με εύληπτο τρόπο παρουσιάζονται οι «Επιθυμητές και λιγότερο επιθυμητές επιλογές» απουσιάζει και αυτό.
3. ΕΣΔΑ – ΕΛΛΕΙΨΗ ΟΡΑΜΑΤΟΣ και ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ: Ο νέος ΕΣΔΑ δεν είναι οραματικός και δεν διαπνέεται από τη φιλοσοφία της «Πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων», ίσως για αυτόν το λόγο οι συντάκτες του «κρύβουν» το σχήμα της πυραμίδας (ΙΙΙ -2). Η βέλτιστη επιλογή στην «πυραμίδα ιεράρχησης είναι η πρόληψη». Ο νέος ΕΣΔΑ δεν δημιουργεί εκείνο το «φαντασιακό», κατά τον Κορνήλιο Καστοριάδη, το οποίο θα εμπνεύσει την κοινωνία με αντικαταναλωτικά πρότυπα και θα την ενεργοποιήσει να πάρει μέρος ενεργά στον έλεγχο αλλά και στην υλοποίηση της πρόληψης, της μείωσης και της οικολογικά, αποκεντρωμένης και κοινωνικά δίκαιης διαχείρισης των ΑΣΑ.
4. ZERO WASTE – ΜΗΔΕΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ: Μια ακόμα απόδειξη για την μη προβολή της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων είναι η άγνοια ή η απόκρυψη ή η αντίθεση που έχουν οι συντάκτες του νέου ΕΣΔΑ με το σύνθημα και το παγκόσμιο κίνημα ZERO WASTE. Ένα σύνθημα και μια εκστρατεία που έχει αγκαλιάσει εκατομμύρια νέους σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι θέμα ότι δεν υπάρχει το σύνθημα αλλά το γεγονός ότι δεν παρουσιάζεται η φιλοσοφία και η πολιτική της πρόληψης στο νέο ΕΣΔΑ. Περισσότερα: ZERO WASTE EUROPE 2019 – ANNUAL REPORT |Μηδενικά απόβλητα στην Ευρώπη- Ετήσια Έκθεση 2019 https://bit.ly/3iWqEXh
5. «ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΙΔΙΑ» -ΙΔΙΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟ 2030 – ΔΥΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ: Η έλλειψη οράματος και φιλοσοφίας (ΙΙΙ – 3,4) ακολουθείται από τον εφησυχασμό και την ικανοποίηση να καταφέρουμε «μια από τα ίδια», όπως και το 2019, το ίδιο και το 2030. Συγκεκριμένα παρουσιάζουμε δύο παραδείγματα, από τις Περιφέρειες Αττικής και Κρήτης. Από τα παραδείγματα και τα στοιχεία, φαίνεται πολύ καθαρά ότι η μείωση της παραγωγής ΑΣΑ είναι ασήμαντη. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι αριθμοί ενδεχομένως να έχουν τοποθετηθεί από το ΥΠΕΝ από τα στοιχεία των ΠΕΣΔΑ Αττικής και Κρήτης. [Αναλυτική παρουσίαση στον πίνακα που ακολουθεί]

5 – ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ/ ΣΔΙΤ (σ.131). Οι πρόσφατες εξελίξεις με την Επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Πελοποννήσου μέσω ΣΔΙΤ, θα πρέπει να σας κάνει να επανεξετάσετε τη θέση σας. Ιδιαίτερα οι βασικές παρατηρήσεις της Κομισιόν για τη ΣΔΙΤ Πελοποννήσου, αναφορικά με την υπερ-κοστολόγηση και την υπερ-διαστασιολόγηση των μονάδων είναι αποκαλυπτικές, ανησυχητικές αλλά και τροχιοδεικτικές για τα έργα τα οποία προβλέπονται μέσω ΣΔΙΤ στο Νέο ΕΣΔΑ. [Η επιστολή της Κομισιόν https://bit.ly/2FrO3Bw]. Οι παρατηρήσεις της κομισιόν, που είχαν ως αποτέλεσμα να αποσύρετε το φάκελο του έργου «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ» https://bit.ly/2Q5N7Fe προφανώς συνδέονται με τις «εγγυημένες ποσότητες» των ΜΕΑ, οι οποίες έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την πολιτική της πρόληψης και της μείωσης των ΑΣΑ, άρα σε αντίθεση με τους Παγκόσμιους και Ευρωπαϊκούς Στόχους (ΙΙΙ -1,2]. Η κατασκευή των 27 μονάδων μέχρι τέλος του 2023 αν γίνουν μέσω ΣΔΙΤ, και κατά συνέπεια με υπερ-κοστολόγηση και υπερ-διαστασιολόγηση που συνηθίζεται κατά κανόνα, είναι ασύμφορη για την οικονομία αλλά και για το περιβάλλον, γιατί στην καλύτερη περίπτωση θα βασίζεται στη διατήρηση και στην εξασφάλιση των ποσοτήτων ΑΣΑ που παράχθηκαν το 2019, και όχι στη μείωση ποσοτήτων ΑΣΑ, που είναι παγκόσμιος και Ευρωπαϊκός στόχος. Απόδειξη είναι και οι προβλέψεις του νέου ΕΣΔΑ για το 2030 (διάβαζε και ΙΙΙ – 4).

6 – ΚΑΥΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ. Η μέθοδος της καύσης ή κατ’ ευφημισμόν «ανάκτηση ενέργειας» και η δημιουργία εργοστασίων που την προετοιμάζουν διαπερνά το νέο ΕΣΔΑ. Τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η καύση RDF-SRF στη τσιμεντοβιομηχανία του Βόλου, με ευθύνη και της προηγούμενης κυβέρνησης, θα ενταθούν όπως προκύπτει και με την αίτηση της ΑΓΕΤ με την οποία ζητά από τον ΕΔΣΝΑ (ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΉΤΩΝ ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ) να της δώσει 5.000 τόνους αποβλήτων για να τα κάψει πειραματικά στο Βόλο και στο Αλιβέρι. (21/7/2020). ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η καύση αποβλήτων αποτελεί κόκκινο πανί για το οικολογικό κίνημα.
Ecologic, Institute for International and European Environmental Policy: The recovery of waste is further separated into categories: recovery of materials and recovery of energy. Whichever of these two options is better for the environment and human health is the preferred; the recovery of materials is most often the more preferred option. Recovery of materials includes activities such as recycling and composting. These activities generally require a collection system, as well as a method of material processing or conversion into a new product. Recovery of energy, such as incineration, is usually the less preferred option. https://bit.ly/3iPxG07

7 – Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΒΕΛΤΙΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ. Τουλάχιστον από τις 22 Ιανουαρίου 2018 που δημοσιεύτηκε από τη GAIA η αποκαλυπτική έκθεση «RECYCLING IS NOT ENOUGH – It’s time to rethink how to solve the plastic waste crisis» https://bit.ly/2YcsPhP είναι γνωστό σε όσους ασχολούνται με σοβαρό και συστηματικό τρόπο ότι η ανακύκλωση πλαστικών δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στο περιβάλλον με αποτέλεσμα αρκετές χώρες όπως η Κίνα να έχουν διακόψει ή περιορίσει την εισαγωγή πλαστικών. https://bit.ly/2EaRTP4. Πολλά ερωτηματικά προκύπτουν με τις συχνές πυρκαγιές σε εργοστάσια ανακύκλωσης πλαστικών στη χώρα μας και πρόσφατα στη Μεταμόρφωση (Κουκουβάουνες). Για την «Πυρκαγιά στη Μεταμόρφωση: Η αποθήκευση και το αδιέξοδο της ανακύκλωσης» διαβάστε στο άρθρο του έγκριτου δημοσιογράφου Γιώργου Λιάλιου https://bit.ly/2CDI4IR.

8 – ΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΤΥΧΕΙ. Οι δύο βασικοί «διαχειριστές» της ανακύκλωσης στην Ελλάδα κατά τη γνώμη μας έχουν αποτύχει στο έργο τους α) η ΕΕΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης) με τους μπλε κάδους, η οποία «ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2001 αποτέλεσε πρωτοβουλία ελληνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνταν στην παραγωγή συσκευασιών και την εμπορία συσκευασμένων προϊόντων…» https://bit.ly/322mPcA (δηλαδή είναι οι παραγωγοί των συσκευασιών) β) η ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ανακύκλωση (σπιτάκια ανακύκλωσης) https://bit.ly/327PigP. Ο νέος ΕΣΔΑ θα πρέπει να αναζητήσει νέες μορφές ανακύκλωσης, αν θέλει να πετύχει τους στόχους του. Μία πρόταση είναι να δώσει «στους Δήμους δυνατότητα να διαθέτουν, εμπορεύονται, τα προϊόντα ανάκτησης αποβλήτων» (Περισσότερα IV -3).

9 – ΝΕΟΣ ΕΣΔΑ, η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ και ΦΟΡΕΩΝ. Στο κείμενο υπάρχουν τουλάχιστον τρεις αναφορές για το θέμα αυτό: α) Ευαισθητοποίηση των πολιτών – ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ανακύκλωση (σ.9) β) Σχεδιασμός και υλοποίηση ενός Ολοκληρωμένου Επικοινωνιακού Σχεδίου Δράσης (σ.40) γ) Ενημέρωση και Συμμετοχή Κοινού και Φορέων (σ.41). Παρ’ όλα αυτά δεν καταγράφεται ένα πιστοποιημένο και αξιόπιστο μοντέλο για την «Την Ενθάρρυνση των κοινωνικών πρωτοβουλιών για την πιο άμεση συμμετοχή στη διαχείριση των αποβλήτων, στο πλαίσιο ενός συστήματος δημόσιας αποκεντρωμένης διαχείρισης» και τη «Διασφάλιση της υψηλής προστασίας του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας».
Αν και η ενημέρωση και η συμμετοχή του κοινού από μόνη της δεν είναι αρκετή, απαιτείται να συνυπάρχει με την αποκεντρωμένη, οικολογική και κοινωνικά δίκαιη, αξιόπιστη διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Επιβάλλεται το σύστημα «ενημέρωσης και συμμετοχής των πολιτών» να περιγράφεται, να προβλέπονται οι οικονομικοί πόροι και η διαφανής και δίκαιη κατανομή τους.
Ένας από τους λόγους, ίσως και ο σοβαρότερος, για τη μη υλοποίηση του υφιστάμενου ΕΣΔΑ, για την «αλλαγή συμπεριφοράς και αντίληψης» όλων των εμπλεκομένων μερών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, θεωρούμε ότι είναι η μη εφαρμογή του Defra MODEL4E (Enable/ Καθιστώ ικανούς – Engage/ Προκαλώ τη συμμετοχή – Encourage/ Ενθαρρύνω –Exemplify/ Αναδεικνύω καλές πρακτικές).

IV – ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Η κατανομή αρμοδιοτήτων ανά εμπλεκόμενο φορέα (πέραν των ήδη υπαρχόντων) για τη διενέργεια ελέγχων εφαρμογής του νέου ΕΣΔΑ: Επιθεωρητές περιβάλλοντος / ΕΟΑΝ / ΑΑΔΕ / ΕΦΕΤ / ΓΓΠΚ (σ.282) μπορεί «να ακούγονται ευχάριστα στ’ αυτιά μας» όπως λέει και ο γνωστός τραγουδοποιός, ωστόσο όλες οι προαναφερόμενες υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες, χωρίς υλικοτεχνικές υποδομές κ.ά.
2. Κριτήρια Χωροθέτησης Μελλοντικών/ Προβλεπόμενων Υποδομών (σ.326). Εκτός των κριτηρίων που περιγράφονται στο νέο ΕΣΔΑ, θα πρέπει η χωροθέτηση να είναι αποκεντρωμένη και κοινωνικά δίκαιη. Η διαχρονική και ισχύουσα λογική και πολιτική «οι φτωχοί θα φάνε τη ρύπανση» θα πρέπει να αλλάξει. Το παράδειγμα του ΧΥΤΑ Φυλής, ο μοναδικός στην Αττική, είναι προς αποφυγή.
3. Οι Δήμοι να έχουν τη δυνατότητα να διαθέτουν, εμπορεύονται, τα προϊόντα ανάκτησης αποβλήτων.
4. Να ενταχθούν στο σύστημα «ανάκτησης αποβλήτων» εκείνοι που ήδη εργάζονται με άτυπες μορφές εργασίας στο σημερινό σύστημα. Ανακύκλωση χωρίς τους ανθρώπους που συλλέγουν τα ανακυκλώσιμα δεν γίνεται…| RECYCLING WITHOUT RECYCLERS IS GARBAGE https://bit.ly/34iejIS

V – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece εκτιμά ότι ο νέος ΕΣΔΑ δεν ανταποκρίνεται στους Παγκόσμιους και Ευρωπαϊκούς Στόχους, δεν διαπνέεται από τη φιλοσοφία της πρόληψης και της μείωσης των ΑΣΑ, βασίζεται στη δημιουργία νέων εργοστασίων με την αναξιόπιστη και βλαπτική για το δημόσιο συμφέρον μέθοδο ΣΔΙΤ, δρομολογεί απροκάλυπτα την καύση αποβλήτων που αποτελεί κόκκινο πανί για το οικολογικό κίνημα.
Οι ΦτΦ ανεξαρτήτως από την αρνητική εκτίμηση που έχουν για το νέο ΕΣΔΑ θα στηρίξουν επιμέρους πλευρές του, όπως π.χ. τα Πράσινα Σημεία, καθώς και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, με την προϋπόθεση να γίνεται με διαφάνεια, αντικειμενικότητα και με πιστοποιημένο σύστημα (ΙΙΙ – 8).
Οι ΦτΦ παράλληλα θα συνεχίσουν την εκστρατεία «Λιγότερα Απόβλητα – Καλύτερη Ζωή», θα προβάλλουν καλές πρακτικές, θα συνεργάζονται και θα αναπτύσσουν κοινές δράσεις σε όλα τα επίπεδα (πολιτικό, κοινωνικό).

VI – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ | ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ

1. Κάνε τη Διαχείριση των Αστικών Αποβλήτων όπως η GLEN EIRA, Δήμος της Αυστραλίας που ενημερώνει τους κατοίκους ακόμα και στην Ελληνική γλώσσα https://bit.ly/2Y9o7RB
2. Πριν από την ανακύκλωση: Οι ΦτΦ επιμένουν να προβάλλουν τις τρεις προηγούμενες κατά σειρά επιλογές πριν από την ανακύκλωση: Πρόληψη, Μείωση όγκου, Επανάχρηση ειδών, σε συνδυασμό με αξιόπιστα και δίκαια συστήματα διαχείρισης και με την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και με τη συμμετοχή των πολιτών. https://bit.ly/34eph2a
3. Νέα έκδοση: Η ανακύκλωση και η κυκλική οικονομία δεν είναι αρκετή https://bit.ly/3azubYE
4. ZERO WASTE EUROPE 2019 – ANNUAL REPORT |Μηδενικά απόβλητα στην Ευρώπη- Ετήσια Έκθεση 2019 https://bit.ly/3iWqEXh
5. Ας ξεκαθαρίσουμε κατ΄ αρχή τι είναι οι Σ.Μ.Α . Είναι Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων . https://bit.ly/315ExfO
6. 16.2 κιλά ηλεκτρονικά απόβλητα «παράγει» κάθε άνθρωπος στον κόσμο| Στηρίζουμε το ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΥΗ – RIGHT TO REPAIR https://bit.ly/320Bepu
7. Ανακύκλωση χωρίς τους ανθρώπους που συλλέγουν τα ανακυκλώσιμα δεν γίνεται…| RECYCLING WITHOUT RECYCLERS IS GARBAGE https://bit.ly/34iejIS
8. «RECYCLING IS NOT ENOUGH – It’s time to rethink how to solve the plastic waste crisis» https://bit.ly/2YcsPhP
9. Ecologic, Institute for International and European Environmental Policy – EU Waste Policy and Challenges for Regional and Local Authorities https://bit.ly/3iPxG07
10. ppCΙΤΥ – Ολοκληρωμένο Σύστημα Λήψης Χωρικών Αποφάσεων & Συμμετοχικού Σχεδιασμού https://www.commonspace.gr/ppcity
11. Defra MODEL 4E (Enable/ Καθιστώ ικανούς – Engage/ Προκαλώ τη συμμετοχή – Encourage/ Ενθαρρύνω – Exemplify/ Αναδεικνύω καλές πρακτικές) https://www.wrap.org.uk/content/defra-4es-model
12. Επιμορφωτικό υλικό – Φυλλάδια – VIDEO https://bit.ly/2Ec6RUQ
13. Λιγότερα Απόβλητα – Καλύτερη Ζωή. Ενημερωτικό blog των ΦτΦ https://zerowastegr.wordpress.com/

ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece
Ανθέων 72, 12461 | Τηλ. FAX: 215 5257408
ΑΦΜ:997557187, ΔΟΥ Αιγάλεω

Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΑΜ Φορέα: 3358)
Περιφέρεια Αττικής- τμήμα Πολιτιστικών Σωματείων (Αριθμός Φακέλου: 20014)
Το Ελληνικό Δίκτυο «ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ»/Naturefriends Greece, έχει νομική μορφή σωματείου, ιδρύθηκε το 2007 και αποτελεί τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης Naturefriends International/NFI (1895). https://www.nf-int.org
Από το 2018 είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Seattle to Brussels και εκπρόσωπός του στην Ελλάδα http://s2bnetwork.org.
Από τον Ιανουάριο του 2020 συνεργάζεται με το Γερμανικό σωματείο Respect for Greece www.respekt-fuer-griechenland.de
Οι ΦτΦ είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογο integrated Civil Society Organizations (iCSO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. http://esango.un.org/civilsociety/login.do
Οι ΦτΦ/NFGR ήταν εθνικοί συντονιστές της εκστρατείας people4soil για να χαρακτηριστεί το έδαφος κοινό αγαθό και συνεργάζονται με Ευρωπαϊκές και Διεθνείς οργανώσεις και Κοινωνικά Δίκτυα για το περιβάλλον, το δίκαιο εμπόριο, τον πολιτισμό κ.ά.