του Νίκου Χρυσόγελου
συμπροέδρου των ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
Συμπληρώθηκαν ήδη 2 χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με τη συμμετοχή στην κυβέρνηση και “ολίγον από άλλες δυνάμεις” (πχ ότι έχει απομείνει από Οικολόγους Πράσινους, κίνηση ΠΡΑΤΤΩ/Κοτζιάς, ΠΑΣΟΚογενείς κα).
Κατά τη γνώμη μου 4 είναι οι πιο μεγάλες επιπτώσεις αυτής της διακυβέρνησης:
(α) Η διάθεση για αλλαγές που κυριαρχούσε σε μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας – ασαφής και όχι επεξεργασμένη πάντως – υπέστη μεγάλο πλήγμα. Η κοινωνία κυριαρχείται σήμερα από συλλογική κατάθλιψη, εγκατάλειψη των προσπαθειών, «απάθεια» και πνεύμα φυγής. Δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλα ποσοστά της κοινωνίας, ιδιαίτερα οι νέοι, μεταναστεύουν ή θα ήθελαν να μεταναστεύουν. Αυτή η απουσία ελπίδας και ρεαλιστικού οράματος δεν δημιουργούν, όπως είναι φυσικό, κοινωνική δυναμική για έξοδο από την πολύπλευρη κρίση.
(β) Γκρεμίστηκε η – συγκεχυμένη αλλά υπαρκτή – “πίστη” ότι υπάρχει εναλλακτική λύση απέναντι στο άδικο κι αναποτελεσματικό σχέδιο που εφαρμόζονταν. Η ανυπαρξία πραγματικού εναλλακτικού σχεδίου (και όχι καταλόγου πυροτεχνημάτων) από την σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ οδήγησε τελικά σε επιδείνωση της κρίσης και σε νέα δεινά. Η χώρα χρειάζονταν μια πολιτική βαθιών, ισορροπημένων και υποστηριζόμενων από την κοινωνία αλλαγών, με ενίσχυση της χρήσιμης εργασίας και της παραγωγικής, οικολογικής και κοινωνικής καινοτομίας για να αντιμετωπίσει όσα την οδήγησαν στην κρίση και χρεοκοπία. Τελικά επιβλήθηκε ένα σκληρό μείγμα πολιτικής που συνδυάζει ΚΑΙ λιτότητα ΚΑΙ βαριά φορολογία, πλήττοντας κυρίως την εργασία και την πραγματική οικονομία, βαθαίνοντας το χάσμα κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων. Βέβαια, δεν ευθύνεται ΜΟΝΟ η σημερινή κυβέρνηση, αλλά αυτή ήρθε και επιδείνωσε την κατάσταση.
Ενώ υπάρχει εναλλακτική πρόταση, η κατάρρευση των ψευδαισθήσεων που είχαν καλλιεργήσει οι δυνάμεις που σήμερα συμμετέχουν στην κυβέρνηση, οδήγησε σε συνολική απογοήτευση, όχι σε συνειδητοποίηση της αποτυχίας της πολιτικής πρότασης που εκπροσώπησαν οι δυνάμεις αυτές. Συχνά, γίνεται κουβέντα για «ήττα» (λες και ήταν απλώς θέμα συσχετισμών) αλλά ελάχιστα έχει κατανοηθεί η ασχετοσύνη και η έλλειψη προετοιμασίας και συνεκτικού σχεδίου των πολιτικών αυτών δυνάμεων. Ακόμα και σήμερα δεν διατυπώθηκε μια ουσιαστική αυτοκριτική για την πλήρη αποτυχία.
(γ) Για κάποιο διάστημα η πλειοψηφία της κοινωνίας επένδυσε σε πολιτικές λύσεις (ασχέτως αν αυτές που κυριάρχησαν ήταν εκ των προτέρων καταδικασμένες γιατί δεν είναι σχέση με την πραγματικότητα). Όμως, σήμερα ελάχιστοι είναι πεισμένοι ότι η λύση θα έρθει από την πολιτική. Δεν είναι τυχαίο ότι συνεχίζει να υπάρχει γόνιμο έδαφος για ότι πιο ανόητο (πχ φαινόμενα Σώρρας), φαινομενικά απολίτικο, αλλά στην πραγματικότητα για το χειρότερο είδος πολιτικής ως αποτέλεσμα της οργής, του θυμού και της απελπισίας. Αντί για ανανέωση της πολιτικής με νέες ιδέες και σύγχρονες λύσεις, η κοινωνία σε σημαντικό βαθμό στράφηκε προς το χειρότερο είδος παλιάς πολιτικής. Σήμερα παρά ποτέ χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο, κοινωνικά και οικολογικά καινοτόμο σχέδιο για να βγούμε από την κρίση. Η απουσία του και η αδυναμία κινητοποίησης πολιτών για την προώθησή του είναι η βασική αιτία διαιώνισης της μακροχρόνιας και πολύπλευρης κρίσης. Το χειρότερο είναι ότι δεν φαίνεται φως στην άκρη του τούνελ, ξαναζούμε ως φάρσα τα ίδια και ίδια.
(δ) Είδαμε πολλά από τα φαινόμενα – που είχαν οδηγήσει στην απόρριψη των παλιών κομμάτων από σημαντικό τμήμα της κοινωνίας – να αναπαράγονται και από το νέο σύστημα εξουσίας, ίσως με νέο στυλ αλλά με το ίδιο αποτέλεσμα. Εξοικειώνεται πλέον η κοινωνία με μια ισοπεδωτική αντίληψη “όλοι ίδιοι είναι”.
Το πολιτικό προσωπικό και το πολιτικό σύστημα είναι στην χειρότερη κατάστασή του, ακόμα χειρότερη και από την αρχική φάση της κρίσης. Η διαχείριση της κρίσης με τον τρόπο που έγινε δεν ανέδειξε το καλύτερο αλλά, δυστυχώς, το χειρότερο. Πολλοί έχτισαν καριέρες πάνω στην κρίση και στο ψεύδος. Υγιείς κοινωνικές δυνάμεις που υπάρχουν μέσα στην κοινωνία έχουν ελάχιστη διάθεση εμπλοκής στην πολιτική ή επιλέγουν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Και αυτό – πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε – η κοινωνία χάνει κοινωνικές ομάδες που θα μπορούσαν να αναπτύξουν δυναμική κοινωνικής και παραγωγικής αλλαγής. που είναι όμως πλέον όρος επιβίωσης.
Ο χώρος των οικολόγων μέσα στην κρίση
Ο “χώρος των οικολόγων”, παρουσίασε σημαντική πολιτική ανάπτυξη την περίοδο 2018-2012. Όμως, η κυριαρχία φαινομένων εκφυλισμού και τυχοδιωκτισμού (ενόψει της «επιτυχίας» και ως αποτέλεσμα της διαφαινόμενης – τότε – εισόδου τους και στην ελληνική Βουλή) απογοήτευσε και οδήγησε σταδιακά στην αποστασιοποίηση του μεγαλύτερου κομματιού εκείνων των μελών και φίλων που είχαν οδηγήσει στην ανάπτυξή του. Τελικά κυριάρχησε μια μικρή ομάδα που πέτυχε να διαχειριστεί με απόλυτο τυχοδιωκτισμό την σφραγίδα που έμεινε στα χέρια της, κάνοντας το “deal” με τον ΣΥΡΙΖΑ. Δυστυχώς, το αποτέλεσμα είναι να απαξιώσει ιδέες και πολιτικές. Λίγο θα ενδιέφερε αν απαξίωνε μόνο προσωπικές διαδρομές.
Δεν είναι φυσικά η συνεργασία με τους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από μόνη της προβληματική. Οι συνεργασίες όμως – ακόμα και σε κυβερνητικό επίπεδο, ακόμα και αν αφορούν σε ένα μικρό πολιτικό χώρο – είναι αναγκαίες και ζητούμενο ΜΟΝΟ εφόσον στηρίζονται σε αξίες και συγκεκριμένους πολιτικούς στόχους.
Αυτή η μικρή ομάδα που έμεινε να διαχειρίζεται μια μεγάλη υπόθεση εξυπηρέτησε πολύ καλά τους προσωπικούς και ιδιοτελούς στόχους της (κυβερνητικές και κρατικές θέσεις) αλλά σε καμία περίπτωση την υπόθεση της οικολογίας και της αναγκαίας και βαθιάς κοινωνικής αλλαγής. Άνθρωποι που μας κατηγορούσαν με λύσσα για “συμβιβασμένους” και “έτοιμους να πάνε σε άλλα κόμματα” (λάσπη ακριβώς για να μπορέσουν να ελέγξουν την “σφραγίδα”) έδειξαν πλήρη απουσία πολιτικής ηθικής και πράσινου πολιτικού σχεδίου.
Προσωπικά με στεναχωρεί η κατάντια ανθρώπων με τους οποίους – παρά τις διαχρονικές πολιτικές διαφωνίες μας και την απουσία συνοχής μεταξύ της δημόσιας πολιτικής τους και του συστήματος πραγματικών αξιών και στάσης ζωής τους – βρεθήκαμε με τον ένα ή άλλο τρόπο και για κάποια χρόνια στον ίδιο πολιτικό χώρο.
Η ανασυγκρότηση ενός πράσινου πολιτικού χώρου δεν θα γίνει με παλιά, ακατάλληλα υλικά και με “όλους μαζί” πάλι. Ακόμα και τώρα, που κάποιοι από τους παραμένοντες στο κόμμα-σφραγίδα άρχισαν να μιλάνε για ανεξαρτητοποίηση των 2 βουλευτών (Τσιρώνης, Δημαράς), αποχώρηση από την κυβέρνηση και συμμετοχή στις εκλογές των ΟΠ αυτόνομα αλλά και να ζητάνε έλεγχο των οικονομικών των ΟΠ από ορκωτούς λογιστές (θα γελάσει και το παρδαλό κατσίκι) – δεν υπάρχει πιθανότητα επανένωσης, να “βρεθούμε πάλι όλοι μαζί” σαν να μην έγινε και τίποτα. Ελάχιστες ποιοτικές δυνάμεις συνεχίζουν να παραμένουν μέσα στους ΟΠ αλλά το συνολικό εγχείρημα έχει πλέον απαξιωθεί και όποιες κινήσεις ενόψει της διαφαινόμενης βύθισης του κυβερνητικού πλοίου, δεν εξαγνίζουν όσους ανέδειξαν τον τυχοδιωκτισμό σε κινητήρια δύναμη επιλογών.
Το καινούργιο θα έχει αξίες και θα έχει μάθει από τα πολλά λάθη του παρελθόντος, θα αποκλείει συμμετοχή τυχοδιωκτών, αλλιώς δεν θα είναι ΠΡΑΣΙΝΟ και δεν θα είναι κάτι που χρειάζεται η κοινωνία. Υγιείς κοινωνικές δυνάμεις αλλά και δυνάμεις που αυτά τα χρόνια της κρίσης και δοκιμασίας απέδειξαν ότι εκφράζουν αξίες και πράσινες πολιτικές πρέπει να βρεθούν μαζί.
Ήρθε η ώρα να αναδείξουμε την πραγματικά εναλλακτική πράσινη και κοινωνική πολιτική πρόταση. Ας βρεθούμε στα ίδια μονοπάτια λοιπόν…