Το άρθρο δημοσιεύθηκε στις 9.8.2022 στο politicalbank.gr εδώ αλλά έχει συμπληρωθεί με νεώτερες εξελίξεις,
Του Νίκου Χρυσόγελου
π. ευρωβουλευτή ΠΡΑΣΙΝΟΙ/EFA,
μέλος του Συμβουλίου Πράσινων
O Γενικός Διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) Rafael Mariano Grossi ζητάει να επισκεφθεί ομάδα ειδικών το πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίτσια στην Ουκρανία. Προηγουμένως έχει προειδοποιήσει ότι ο ΔΟΑΕ δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφαλή λειτουργία της μονάδας στη #Zaporizhzhia, που είναι μια από τις μεγαλύτερες πυρηνικές εγκαταστάσεις στην Ευρώπη, και “αν συμβεί ένα ατύχημα μεγάλης κλίματος δεν θα οφείλεται σε μια φυσική καταστροφή”. Τις ανησυχίες της εξέφρασε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Josep Borrell επέρριψε τις ευθύνες στα ρωσικά στρατεύματα. Ο επικεφαλής της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας της Ουκρανίας ζήτησε να δημιουργηθεί μια αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή γύρω από τον πυρηνικό αντιδραστήρα, την οποία θα επιτηρούν κυανόκρανοι.
Τα ρώσικα στρατεύματα κατέλαβαν μεγάλο μέρος των πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Zaporizhzhia NPP και την κοντινή πόλη Energodar στις 4 Μαρτίου 2022. Η Ουκρανία κατηγορεί τα ρωσικά στρατεύματα ότι χρησιμοποιούν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις για να “αποθηκεύσουν” βαρύ εξοπλισμό και με αυτόν πλήττουν περιοχές της Ουκρανίας αλλά ότι τώρα έπληξαν και στόχο κοντά στο εργοστάσιο: “Το βράδυ της 5ης Αυγούστου, Ρώσοι εισβολείς εκτόξευσαν ρουκέτες στο Energodar και έπληξαν την τοποθεσία ZNPP ακριβώς δίπλα στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης ξηρών πυρηνικών καυσίμων του σταθμού“. Ένας τεχνικός τραυματίστηκε. Προκλήθηκαν επίσης, ζημιές στη γραμμή υψηλής τάσης μιας από τις μονάδες ισχύος που οδήγησε στην προσωρινή αποσύνδεσή της και στη συνέχεια και του σταθμού αζώτου-οξυγόνου.
“Η ακτινοβολία υποβάθρου μετά τον βομβαρδισμό από τις ρωσικές δυνάμεις του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής, προκαλώντας ζημιά στους αισθητήρες παρακολούθησης, είναι εντός 8-12 micro roentgen/hour“, δήλωσε ο κυβερνήτης της περιφέρειας Zaporizhzhia Starukh.
Οι πυρηνικές αρχές της Ουκρανίας κατηγορούν μάλιστα τον στρατιωτικό διοικητή των στρατευμάτων κατοχής (το τεχνικό όμως προσωπικό είναι Ουκρανοί) ότι έχει παγιδεύσει με εκρηκτικά τις γραμμές των δικτύων υψηλής τάσης των μονάδων και απειλεί να τις ανατινάξει.
Η Energoatom (η Ουκρανική υπηρεσία ατομικής ενέργειας) ισχυρίζεται ότι ο επικεφαλής της μονάδας Ραδιενεργού, Βιολογικού και Χημικού πολέμου των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, υποστράτηγος Valerii Vasyliev, ο οποίος τώρα διοικεί τη φρουρά στον πυρηνικό σταθμό Zaporizhzhia, είπε στους στρατιώτες του ότι «θα υπάρξει είτε ρωσική γη είτε καμένη έρημος εδώ».”Όπως γνωρίζετε, έχουμε ναρκοθετήσει όλες τις σημαντικές εγκαταστάσεις του πυρηνικού σταθμού Zaporizhia. Και δεν το κρύβουμε από τον εχθρό. Τους προειδοποιήσαμε. Ο εχθρός ξέρει ότι ο σταθμός θα είναι είτε Ρώσικος είτε κανενός. Εμείς είστε προετοιμασμένοι για τις συνέπειες αυτού του βήματος. Και εσείς, οι απελευθερωτές στρατιώτες, πρέπει να καταλάβετε ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή. Και αν έρθει η πιο σκληρή διαταγή – πρέπει να την εκπληρώσουμε με τιμή!“
Οι Ρώσοι κατηγορούν την Ουκρανία ότι επιχειρεί να ανακαταλάβει τις πυρηνικές μονάδες και την περιοχή και ότι έπληξε για δεύτερη φορά την περιοχή.
Τα ρωσικά στρατεύματα ελέγχουν κατά τα 2/3 την πυρηνική μονάδα καθώς και περίπου το 12% της περιφέρειας όπου βρίσκεται το πυρηνικό εργοστάσιο. Οι Ρώσοι υπέγραψαν διάταγμα, όπως μετέδωσαν ρωσικά ΜΜΕ, για τη διοργάνωση, μέσα στις επόμενες μέρες, “δημοψηφίσματος” στην περιοχή που ελέγχουν για την κήρυξη της αυτονομίας της και την “επανένωσή της με τη Ρωσία”. Στην ευρύτερη περιοχή κατοικούν 1.600.000 πολίτες, ενώ στις περιοχές που ελέγχουν οι Ρώσοι περίπου 200.000.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Antonio Guterres προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε επίθεση σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο είναι πράξη αυτοκτονίας και ζήτησε πρόσβαση στο πυρηνικό εργοστάσιο καθώς Ουκρανία και Ρωσία ανταλλάσσουν κατηγορίες για τον βομβαρδισμό του πυρηνικού εργοστασίου.
Είναι πάντως γεγονός ότι στις 5 Αυγούστου υπήρξαν βομβαρδισμοί στην περιοχή που ανησύχησαν τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας που επισήμανε ότι “παραβιάζονται 6 από τους 7 κανόνες” για την ασφάλεια των πυρηνικών αντιδραστήρων στην διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων. Οι πυροσβέστες έσβησαν τις φωτιές αλλά η ανθρωπότητα κάθεται πάνω σε αναμμένα κάρβουνα, μια και το πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίτσια είναι 10 φορές μεγαλύτερο από αυτό στο Τσερνομπίλ όπου έγινε το 1986 ένα από τα πιο καταστροφικά πυρηνικά ατυχήματα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση – και με βάση στοιχεία που έχουν δώσει οι πυρηνικές αρχές της Ουρανίας – στη Ζαπορίτσια είναι σε λειτουργία οι 2 από τις 6 μονάδες ενώ συνολικά, 10 από τις 15 Ουκρανικές μονάδες είναι συνδεδεμένες στο δίκτυο. Δεδομένα από το Τσερνομπίλ υπάρχουν όμως μόνο αποσπασματικά.
Η μονάδα απέχει περίπου 1000 χλμ από τη Μόσχα, όσα περίπου και το Τσερνομπίλ (900 χλμ).
Στο μεταξύ έγιναν άλλες 4 επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις στις 11 Αυγούστου στη #ZaporizhzhiaNPP και σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις κοντά στον αντιδραστήρα. Ξέσπασε φωτιά κοντά στον 1 ενεργειακό μπλοκ, ενώ φαίνεται να προκλήθηκαν ζημιές στους ανιχνευτές ραδιενέργειας και στην εγκατάσταση όπου βρίσκονται οι αντλίες. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας ζήτησε να σταματήσουν οι πολεμικές επιχειρήσεις κοντά στο πυρηνικό συγκρότητα και να επιστρέψει η διαχείρισή του στην Ουκρανία. Οι Ουκρανοί κατηγορούν για τις επιθέσεις τα ρώσικα στρατεύματα, ότι με αυτόν τον τρόπο επιδιώκουν να εξαναγκάσουν τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας να αναγνωρίσει ντε φάκτο της ρώσικη διοίκηση.
Την ίδια στιγμή, οι ρώσικες αρχές κατοχής δήλωσαν ότι θα εκτρέψουν το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να σταματήσει να τροφοδοτεί την Ουκρανία και να συνδεθεί με το ηλεκτρικό δίκτυο της Ρωσίας μέσω των υπο κατοχή περιοχών της Νότιας και Ανατολικής Ουκρανίας.