Οι ανεύθυνες επιλογές στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στην οικονομία, σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά προβλήματα της χώρας, τα υπερβολικά εξοπλιστικά προγράμματα (πάνω από 250 δις Ευρώ την περίοδο 1974-2010), και την ανικανότητα του πολιτικού συστήματος οδήγησαν σε μια εκρηκτική αύξηση του δημόσιου χρέους. Η διαχείρισή του είναι πλέον μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Το χρέος εκτιμάται πως θα αγγίξει το 189% του ΑΕΠ στο τέλος του 2014, παρά το κούρεμά 107 δις (PSI+), ενώ οι συνεχιζόμενες πολιτικές λιτότητας οδηγούν σε περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ και ουσιαστικά αποκλείουν την όποια δυνατότητα αποπληρωμής του υπό τις σημερινές συνθήκες.

Πολλά από τα μέτρα που προωθούνται δεν είναι ορθολογικά αλλά προϊόν μιας ιδεολογικής επιμονής. Η ζωή έχει δείξει ότι ο κρατισμός ήταν αναποτελεσματικός, ενώ η ανεξέλεγκτη αγορά έχει στραφεί εναντίον των κοινωνιών. Χρειάζεται να ξεπεράσουμε τόσο τον κρατισμό όσο και την ανεξέλεγκτη αγορά.

Δεν μπορεί να μεταλλάσσεται η κρίση χρέους των τραπεζών, σε χρέος των κρατών και εν συνεχεία σε χρεοκοπία των κοινωνιών. Η διάσωση ενός ανεύθυνου χρηματοπιστωτικού συστήματος επιδείνωσε τα δημόσια οικονομικά και το χρέος. Καιρός να πληρώσουν όσοι λαμβάνουν ανεύθυνες πολιτικές. Το δημόσιο χρήμα δεν πρέπει να πηγαίνει συνεχώς σε ανεύθυνους τραπεζίτες, στην οικονομία καζίνο ή για τη διάσωση του χρεοκοπημένου πολιτικού – κομματικού κατεστημένου, αλλά στους πολίτες, στις μικρομεσαίες και στις κοινωνικές συνεργατικές επιχειρήσεις.

Δεν θέλουμε φυσικά ένα χρέος που είναι υπερβολικό και επιβαρύνει τόσο τους σημερινούς πολίτες όσο και τις επόμενες γενιές, τα παιδιά μας. Όμως, δεν αποτελεί, σε καμία περίπτωση, λύση η σημερινή πολιτική γιατί στο όνομα της δημοσιονομικής “εξυγίανσης” κατεδαφίζει κοινωνικές πολιτικές, περιθωριοποιεί ανθρώπους και καταστρέφει την πραγματική οικονομία, δηλαδή προσθέτει τεράστιο “κοινωνικό” και “περιβαλλοντικό” χρέος.

Η αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και του χρέους, η δημοσιονομική εξυγίανση, δεν πρέπει να πλήττει την κοινωνία, την παιδεία, την υγεία, τα εργασιακά δικαιώματα, τη δημοκρατία και τον κοινωνικό διάλογο, όπως επανειλημμένα έχει ζητήσει το Ευρωκοινοβούλιο. Υπάρχει ένας άλλος δρόμος.

Επιδιώκουμε, λοιπόν, την επαναφορά του χρέους, δημόσιου ή ιδιωτικού, σε βιώσιμα επίπεδα και την διασφάλιση της χρηματοδότησης βιώσιμων επενδύσεων που παράγουν αξία με βάση ένα νέο σχέδιο, που θα είναι κοινωνικά δίκαιο και ισορροπημένο, οικονομικά βιώσιμο και περιβαλλοντικά αειφόρο. Ένα τέτοιο σχέδιο μπορεί να διαμορφωθεί, μέσα από έναν ουσιαστικό διάλογο στον οποίο πρέπει να συμμετάσχουν οι πολιτικές δυνάμεις, η Ελληνική Βουλή, τα Περιφερειακά Συμβούλια, η κοινωνία των πολιτών. Πρέπει να τολμήσουμε γενναίες ρηξικέλευθες λύσεις, όχι μονομερώς, αλλά με ευρωπαϊκές συμμαχίες και αξιοποιώντας τα ευρωπαϊκά εργαλεία, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κανόνων που θέτει για την αντιμετώπιση του χρέους από τα Κράτη Μέλη. Και σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να αξιοποιήσουμε ως κοινωνία για τη διαμόρφωση ευρωπαϊκών συμμαχιών, τις δυο σημαντικές αποφάσεις του Ευρωκοινοβουλίου της 13/3/2014 που όχι μόνο ασκούν κριτική στις πολιτικές της τρόικα αλλά και επιδιώκουν σημαντικές αλλαγές στις ασκούμενες πολιτικές.

Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – Αλληλεγγύη. Δημιουργία, Οικολογία” επιδιώκουμε δραστικές αλλαγές στις κυρίαρχες σήμερα πολιτικές ώστε να επανέλθει το χρέος σε βιώσιμο επίπεδο ώστε να είναι διαχειρίσιμο (60% του ΑΕΠ). Αυτό μπορεί να γίνει με ενίσχυση της κοινωνικής και ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, στροφή της οικονομίας προς κοινωνικά υπεύθυνη και πράσινη κατεύθυνση καθώς και με αποτελεσματική οργάνωση της διοίκησης. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αλλαγή των όρων δανεισμού (Μνημόνια), ώστε να είναι συμβατοί με το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, τις ευρωπαϊκές πολιτικές για τη βιωσιμότητα, την αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανεργίας, την μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών, την Στρατηγική «Ευρώπη 2020» καθώς και την Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, όπως εξάλλου ζητάνε και οι δυο εκθέσεις του Ευρωκοινοβουλίου.

Το πρόβλημα του χρέους δεν είναι, βέβαια, μόνο ελληνικό.

Θα απαιτηθεί:

• Αναδιάρθρωση του δημοσίου αλλά ιδιωτικού χρέους. Αυτό είναι αναγκαίο να γίνει και για το συνολικότερο συμφέρον της ΕΕ.
• Διαγραφή μέρους του χρέους, και όχι μόνο για την Ελλάδα. Η διαγραφή του χρέους στην Ελλάδα, κυρίως το τμήμα του που κατέχουν σήμερα κυρίως οι χώρες δανειστές, θα μπορούσε να γίνει σταδιακά και να συνδεθεί με ουσιαστικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις και εφαρμογή ενός σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης επικεντρωμένο στην πράσινη και την κοινωνική οικονομία, την στροφή στις ΑΠΕ και την ενίσχυση της καινοτομίας, της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας.
• Αποπληρωμή του χρέους προς την ΕΚΤ στην πραγματική και όχι στην ονομαστική αξία των ομολόγων που κατέχει,
• Αμοιβαιοποίηση μέρους του χρέους (το τμήμα του πάνω από το 60%), μετατροπή του σε κοινό ευρωπαϊκό χρέος, ώστε να μπορεί να αποπληρωθεί. Οι Πράσινοι έχουμε προτείνει την από κοινού διαχείριση του δημόσιου χρέους, με τη δημιουργία ενός ταμείου απόσβεσης χρέους και την σταδιακή έκδοση κοινών τίτλων χρέους (Ευρωομόλογα), βάσει σαφώς καθορισμένων και ρεαλιστικών κοινών κανόνων δημοσιονομικής εξυγίανσης, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.
• Ισότιμη αντιμετώπιση της Ελλάδας με τα άλλα Κράτη Μέλη ώστε η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να μην υπολογίζεται στο δημόσιο χρέος και να μην επιβαρύνει τους πολίτες. Οι ίδιες οι τράπεζες οφείλουν να αποπληρώσουν το κόστος ανακεφαλαιοποίησης, κάτι που θα ελάφρυνε το δημόσιο χρέος κατά δεκάδες δις ευρώ.

Η σταθεροποίηση και μόνο της οικονομίας θα συνέβαλε στη μείωση του χρέους κατά 20%. Όσο η οικονομία είναι σε βαθιά κρίση, είναι αδύνατο να γίνει βιώσιμο το χρέος.

Παράλληλα, με την περαιτέρω αναδιάρθρωση του χρέους, η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο χρόνο για τη βαθμιαία εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών της.

Αυτό συνεπάγεται:

(α) πραγματικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, όπως η δημιουργία ενός απλού και δίκαιου φορολογικού συστήματος χρειάζεται να είναι στο κέντρο των προτεραιοτήτων προκειμένου να αποφευχθεί η διάλυση του κράτους πρόνοιας,

(β) στρατηγική υποστήριξης από την ΕΕ που υπερβαίνει τόσο την λιτότητα όσο και τα υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία της περιόδου 2014-2020, με την κινητοποίηση ευρύτερων χρηματοδοτικών μέσων, προκειμένου να αναζωπυρωθούν βιώσιμες και κοινωνικά χρήσιμες επενδύσεις στη χώρα. Ειδικά «ομόλογα έργου», που υποστηρίζουν δηλαδή επενδύσεις σε έργα, θα έπρεπε να είναι διαθέσιμα και για τις χώρες που είναι σε προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, αντί να αποκλείονται για τον λόγο αυτό

Είναι ανάγκη να αναλύσουμε το γιατί και το πώς φτάσαμε στην μεγάλη αύξηση του χρέους. Χρειάζεται λοιπόν ένας πραγματικός και ουσιαστικός λογιστικός έλεγχος. Αν διαπιστωθεί ότι μέρος του χρέους είναι απεχθές, όπως ορίζεται από το διεθνές δίκαιο, αυτό θα πρέπει να καταγγελθεί.

Να δούμε και πέρα από το δημοσιονομικό πρόβλημα.

Μαζί με το δημοσιονομικό χρέος πρέπει να υπάρχει σχέδιο ώστε να αντιμετωπίσουμε και το κοινωνικό χρέος: μείωση της ανεργίας, της φτώχειας και των ανισοτήτων, βελτίωση της υγείας και της εκπαίδευσης. Κάτι τέτοιο απαιτεί μεγάλες επενδυτικές προσπάθειες.

Παράλληλα, απαιτείται και η αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού χρέους: της κλιματικής αλλαγής, της εξάντλησης των πεπερασμένων πόρων και της απώλεια της βιοποικιλότητας.

Απορρίπτουμε το επονομαζόμενο Σύμφωνο για την ανταγωνιστικότητα, καθώς αυτό οδηγεί σε περικοπές μισθών, σε απαξίωση των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών. Προτείνουμε να αντικατασταθεί από ένα Σύμφωνο Κοινωνικής, Περιβαλλοντικής και Οικονομικής Βιωσιμότητας.

Η φορολογική βιωσιμότητα πρέπει να πηγαίνει χέρι-χέρι με μια εξίσου ισχυρή κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Οι πιο δυνατές πλάτες πρέπει να επωμίζονται και το μεγαλύτερο βάρος αλλά πρέπει το φορολογικό σύστημα να στρέφει και προς πιο πράσινη και κοινωνικά υπεύθυνη οικονομία, να δίνει ώθηση στη δημιουργία θέσεων εργασίας και να εξασφαλίζει επαρκείς πόρους για την κοινωνική πολιτική, την υγεία, την παιδεία, τη μείωση των ανισοτήτων, την άρση του αποκλεισμού. Ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα λαμβάνει υπόψη την νησιωτικότητα, τις ορεινές κι απομακρυσμένες περιοχές.

Η λιτότητα που επιβλήθηκε κατά την πρόσφατη οικονομική κρίση μας οδηγεί προς μη βιώσιμη κατεύθυνση. Πώς μπορεί να είναι βιώσιμη μια πολιτική που οδηγεί σε κλείσιμο εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων, σε πλέον των 2.000.000 ανασφάλιστους, σε 1.500.000 ανέργους και πάνω από 3.000.000 φτωχούς; Ακόμα και αν δημιουργηθεί “πρωτογενές πλεόνασμα” πραγματικά και όχι πλασματικά, θα αποτελεί ένα περίσσευμα υποκρισίας αν υπάρχουν αυτές οι κοινωνικές συνθήκες.

Τι έχουμε καταφέρει ήδη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: (διάβασε περισσότερα εδώ)

Υπήρχε άλλος δρόμος, τον είχαν προτείνει οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο

Την μέρα που ανακοινώνονταν τα σχετικά με τον “μηχανισμό διάσωσης” και η έναρξη μιας βασανιστικής και καταστροφικής πορείας για τη χώρα μας, το Ευρωκοινοβούλιο είχε εγκρίνει την έκθεση του Πράσινου Γερμανού Ευρωβουλευτή Σβεν Γκίγκολντ που πρότεινε αλληλεγγύη για αντιμετώπιση της κρίσης, μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης και έκδοση ευρωομολόγων για την αντιμετώπιση του χρέους. Όμως οι κυβερνήσεις δεν θέλησαν να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, επέλεξαν λιτότητα, περικοπές, απορρύθμιση, Αν είχε εισακουστεί το ευρωκοινοβούλιο σήμερα θα είμασταν αλλού!

Λογοδοσία της Τρόικα: Μετά από πρωτοβουλία των Πράσινων, στις 14 Νοεμβρίου 2013, η Σύνοδος των Προέδρων των πολιτικών κομμάτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε το “πράσινο φως” σύστασης εξεταστικής επιτροπής για την αξιολόγηση των επιπτώσεων των πολιτικών της Τρόικα στις χώρες που εφαρμόζεται το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, έχοντας ως στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Η Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων και η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου ξεκίνησαν τη διαδικασία αξιολόγησης και οι σημαντικές εκθέσεις τους τέθηκαν σε ψηφοφορία και ψηφίστηκαν με μεγάλη πλειοψηφία στην Ολομέλεια του ΕΚ στις 12 Μαρτίου 2014. Παρόμοια συζήτηση έχει γίνει και σε άλλες Επιτροπές, όπως πχ στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου για τις επιπτώσεις των συγκεκριμένων πολιτικών στην περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.

Χρηματοπιστωτικός τομέας: Η σημερινή βαθιά κρίση ξεκίνησε από τον χρηματοπιστωτικό τομέα και επεκτάθηκε στα δημόσια οικονομικά και την πραγματική οικονομία. Το Ευρωκοινοβούλιο συνέβαλε στην έγκριση μιας ολόκληρης δέσμης μέτρων για την πρόληψη μελλοντικής οικονομικής κατάρρευσης, βελτιώνοντας την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, θεσπίζοντας ανώτατα όρια για τα μπόνους των τραπεζιτών, απαγορεύοντας τις άκρως κερδοσκοπικές συμβάσεις αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου και αυξάνοντας τη διαφάνεια και τη λογοδοσία όσον αφορά την οικονομική διακυβέρνηση. Οι Πράσινοι πρωταγωνίστησαν σε πολλές από αυτές τις ρυθμίσεις. Η Ομάδα των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο συμβάλαμε σημαντικά στον καθορισμό ανωτάτων ορίων για τα πριμ των στελεχών τραπεζών και τη θέσπιση φορέων που θα εποπτεύουν τις τράπεζες και τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Κατορθώσαμε να θέσουμε τις εξουσίες τραπεζικής εποπτείας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υπό κοινοβουλευτικό έλεγχο. Αποτελέσαμε μία από τις κινητήριες δυνάμεις στο ζήτημα του Φόρου επί των Χρηματοπιστωτικών Συναλλαγών.

ΘΕΤΟΝΤΑΣ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Η Ευρώπη πρέπει να οικοδομηθεί πάνω στα θεμέλια της κοινωνικής δικαιοσύνης. Όμως, με ευθύνη των κυβερνήσεων, για έναν αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων, η κοινωνική ανέχεια έχει γίνει πραγματικότητα.

Οι Πράσινοι στην Ευρώπη πιστεύουμε σε πολιτικές που θα αντιμετωπίσουν τα αυξανόμενα επίπεδα ανισότητας. Δεν δεχόμαστε να υπάρχουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η εκτεταμένη ανεργία, ιδίως η ανεργία των νέων, αλλά και η φτώχεια στην τρίτη ηλικία αποτελούν βασικά στοιχεία της κοινωνικής αδικίας. Οι πολιτικές που επιβάλλονται σήμερα από τις περισσότερες κυβερνήσεις και την τρόικα οδηγούν σε αύξηση των ανισοτήτων και σε μεγάλες κοινωνικές αδικίες και υποβάθμιση των κοινωνικών συνθηκών.

Η ΕΕ πρέπει να θέσει τέλος στο κοινωνικό ντάμπινγκ, σε θέσεις εργασίας με χαμηλές αμοιβές και στις άδικες εργασιακές πρακτικές άσκησης που χρησιμοποιούν νέους σε κακοπληρωμένες συνθήκες πραγματικής εργασίας.

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ είμαστε υπέρ μιας δίκαιης και βαθμιαίας βελτίωσης των κοινωνικών προδιαγραφών που θα ισχύουν κατ΄ ελάχιστον στην Ευρώπη, σύμφωνα με τις εθνικές συνθήκες και τα μοντέλα της αγοράς εργασίας – ιδίως όσον αφορά την ποιότητα και την ασφάλεια των θέσεων εργασίας, τους μισθούς, την δημόσια υγεία και τις συντάξεις.

Υποστηρίζουμε έναν ισχυρό Κοινωνικό Πυλώνα στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση παράλληλα με την οικονομική ενοποίηση. Θέλουμε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να συμπεριλάβει μεταξύ των στόχων της πολιτικής της, παράλληλα με την μακροοικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα, και την προώθηση της απασχόλησης. Για την ενίσχυση της απασχόλησης στην Ευρώπη χρειάζεται να εργαστούμε περαιτέρω για να εξασφαλίσουμε την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και των υπηρεσιών.

Υποστηρίζουμε την ένταξη μιας ρήτρας κοινωνικής προόδου στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία θα τονίσει την προτεραιότητα της οικοδόμησης μιας κοινωνικής Ευρώπης. Η κοινωνική ισορροπία σε όλη την Ευρώπη είναι εκείνη που θα πρέπει να αντιμετωπίσει την απειλή της μετανάστευσης των επιστημόνων – ιδίως των νέων – από τις χώρες που έχουν πληγεί από την κρίση αλλά και την εκμετάλλευση των εργαζομένων μεταναστών, τηρώντας παράλληλα το θεμελιώδες δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας.

Περισσότερα για το δημόσιο χρέος:

Το δημόσιο χρέος είναι υπέρογκο. Όλοι γνωρίζουν πως με βάση τις σημερινές τάσεις δεν είναι βιώσιμο. Η (χρηματοπιστωτική) κρίση δανεισμού μετατράπηκε σε μια ανθρωπιστική κρίση με εκατομμύρια αθώα θύματα.

Ο εφιάλτης του υψηλού εξωτερικού χρέους πρωτοεμφανίστηκε στην περίοδο της δικτατορίας όπου ο εξωτερικός δανεισμός ξεπέρασε τρεις φορές τα δάνεια που είχε λάβει το Ελληνικό κράτος από το 1830. Το δημόσιο χρέος από τότε είχε ανοδική πορεία: 1,5 δις ευρώ το 1980, 31 δις ευρώ το 1990 και 141 δις ευρώ το 2000 για να φτάσει τα 350 δις το 2014. Μεταξύ του 1980 και 1993 το χρέος εκτινάχτηκε από 28,6% σε 111,6% του ΑΕΠ και προβλέπεται να καταλήξει στο 189% το 2014. ..

Τα δύο μνημόνια και η δανειακή σύμβαση με την Τρόικα συνέβαλαν περαιτέρω στη διόγκωση του δημόσιου χρέους παρόλο που κουρεύτηκε κατά 107 δις καθώς δανειστήκαμε μέχρι σήμερα εκατοντάδες δις ευρώ, που πολλά από αυτά δόθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, χωρίς να καταλήξουν στην πραγματική οικονομία. Το μεγαλύτερο μέρος των δανείων χρησιμοποιήθηκε για να την μετατροπή των χρεών προς ιδιώτες, μετατρέποντας δηλαδή το χρέος προς ιδιώτες σε χρέος προς κεντρικές τράπεζες, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ.

Τα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης που ακολουθήθηκαν είχαν ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση μισθών και συντάξεων, τη διάλυση των δημόσιων δομών υγείας και εκπαίδευσης, ενώ εντείνονται οι προσπάθειες αποκρατικοποίησης της δημόσιας περιουσίας έναντι πινακίου φακής. Η κρίση και η πολιτική που επιλέχτηκε για την αντιμετώπισή της οδήγησαν σε ύφεση πάνω από 25%, σε εκρηκτικά επίπεδα ανεργίας, 28% για τον γενικό πληθυσμό, πάνω από 60% για τους νέους, κατάρρευση της παραγωγικής βάσης της χώρας. Το εισόδημα των πολιτών μειώθηκε κατά 25-35% κατά μέσον όρο. Πάνω από 2.500.000 – 3.000.000 πολίτες είναι σήμερα ανασφάλιστοι.

Αυτό αναπόφευκτα θα οδηγήσει κάποια στιγμή σε μεγάλη ασύμμετρη κοινωνική έκρηξη με απρόβλεπτα χαρακτηριστικά. Χρειάζεται, λοιπόν, ευρύτερος κοινωνικός έλεγχος και αποσυγκέντρωση, μεταρρύθμιση του τραπεζικού συστήματος:

• Μεταρρύθμιση και κοινωνικός- δημοκρατικός έλεγχος του χρηματοπιστωτικού συστήματος προς όφελος των πολιτών, με στόχο τη μετάβαση από την οικονομία του χρέους και της λιτότητας σε μια οικονομία των φυσικών πόρων και της αυτάρκειας. Αλλά και για να μην πληρώνουν συνεχώς τα σπασμένα οι φορολογούμενοι.
• Αλλαγή στα κριτήρια δανεισμού ώστε να ανταποκρίνονται σε κοινωνικούς, ηθικούς και περιβαλλοντικούς στόχους.
• Δραστικός περιορισμός ή απαγόρευση της πώλησης “τοξικών” ομολόγων και αυστηρός έλεγχος των κερδοσκοπικών χρηματιστηριακών πρακτικών και των μεσαζόντων.
• Δημιουργία τοπικών/περιφερειακών μη-κερδοσκοπικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και συνεταιριστικών τραπεζών που θα υπόκεινται σε κοινωνικό έλεγχο. Αλλά και θα ενισχύουν την κοινωνική οικονομία
• Φορολόγηση κατά 0.1% των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών.
• Ευρωομόλογα και τοπικές αγορές πράσινων / κοινωνικών ομολόγων.