Μια σειρά εξελίξεων θέτουν στο προσκήνιο το θέμα της ισότητας των φύλων αλλά και της βίας που στρέφεται εναντίον των γυναικών: καταγγελίες για βιασμούς, απόπειρες βιασμού και σεξουαλικές παρενοχλήσεις σε πανεπιστήμια, χώρους εργασίας και αθλητικούς χώρους, ενώ πολλές παραμένουν οι (άγριες) δολοφονίες γυναικών. Την ίδια στιγμή αποφασίζονται αλλαγές στην κυβερνητική δομή με ιδεολογικά συντηρητικό πρόσημο και διαπιστώνεται για άλλη μια φορά υπο-εκπροσώπηση γυναικών στο πολυπληθές κυβερνητικό σχήμα (κοντά 60 υπουργοί και υφυπουργοί !).
Σύμφωνα με έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ για το 2014, μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική βία, σεξουαλική βία, ή και τις δύο μορφές βίας από την ηλικία των 15 ετών και έπειτα. Το 55% των γυναικών έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με μία ή περισσότερες μορφές σεξουαλικής παρενόχληση, ενώ το 11% έχει υποστεί ψηφιακή παρενόχληση. Μία στις είκοσι έχει βιαστεί.
Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα έχουν συντελεστεί τα δύο τελευταία χρόνια σημαντικές αλλαγές στην δομή της διοίκησης που έχει ως αντικείμενο την ισότητα των φύλων. Η “Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων” (ΓΓΙΦ) από το Υπουργείο Εσωτερικών μεταφέρθηκε το 2019 στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και μετατράπηκε σε “Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων” (Π.Δ. 84/2019 παρ.3 του άρθρου 7). Η πιο πρόσφατη αλλαγή συντελείται με τον ορισμό – στον πρόσφατο ανασχηματισμό της κυβέρνησης – Υφυπουργού αρμόδιας για την “δημογραφική πολιτική και την οικογένεια“. Η κ. Συρεγγέλα, πρώην Γενική Γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων με το Π.Δ. υπ. αρ. 3/6 Ιανουαρίου 2021) ορίζεται ως Υφυπουργός για τη δημογραφική πολιτική και την οικογένεια. Η “Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων” μετονομάσθηκε σε “Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων” και εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Υφυπουργού
Αυτές οι αλλαγές στην δομή της διοίκησης φαίνεται να κρύβουν ισχυρούς συμβολισμούς, και γι’ αυτό έχουν κινητοποιήσει πολλούς φορείς με αντικείμενο την ισότητα των φύλων. Είναι η υπόθεση της ισότητας των φύλων θέμα δημογραφικού και οικογενειακού προγραμματισμού ή έχει πολλές άλλες διαστάσεις και απαιτεί ριζικότερες αλλαγές; Θα επιστρέψουμε σε παραδοσιακούς ρόλους για τις γυναίκες (έστω και στο συμβολικό – ιδεολογικό επίπεδο) ή θα αντιστοιχήσουμε κοινωνικές αλλαγές και πολιτικές φύλου και στο διοικητικό επίπεδο, ενσωματώνοντας στις πολιτικές φύλου και τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί έτσι κι αλλιώς στην δομή της ¨σημερινής “οικογένειας”;
Δημοσιεύουμε ανακοινώσεις χαρακτηριστικών φορέων σχετικά με το θέμα που συμβάλλουν στον διάλογο:
Το Δίκτυο των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων στα ΑΕΙ για τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων
Θεσσαλονίκη, 19/1/2021
“…Οι παραπάνω εξελίξεις αποτελούν επικίνδυνη οπισθοδρόμηση στο θέμα της ισότητας των φύλων σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία απαιτείται άμεση και αποτελεσματική υλοποίηση πολιτικών σε όλους τους τομείς για την προσέγγιση του στόχου της ουσιαστικής ισότητας των φύλων. Γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα προχωράει προς την επίτευξη της ισότητας των φύλων με ρυθμό πάρα πολύ αργό σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE),βρίσκεται στην τελευταία θέση της κατάταξης του Δείκτη Ισότητας των Φύλων (Gender Equality Index 2020).
Ως θεσμοθετημένες Επιτροπές Ισότητας των Φύλων στα ΑΕΙ δηλώνουμε ότι η πολιτική ισότητας των φύλων δεν μπορεί να συσχετίζεται με τη δημογραφική πολιτική και την οικογενειακή πολιτική -όπως προκύπτει από τη μετονομασία. Οι πολιτικές για την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων θα πρέπει να είναι οριζόντιες για να είναι αποδοτικές. Θεωρούμε ότι η πλήρης περιθωριοποίηση της πολιτικής ισότητας των φύλων με την πρόταξη της δημογραφικής και οικογενειακής πολιτικής ως προτεραιοτήτων της κυβερνητικής πολιτικής παραπέμπει σε μια αντίληψη περιορισμού των γυναικών στον χώρο του ιδιωτικού και στον ρόλο της μητρότητας, η οποία αντιβαίνει στις διεκδικήσεις των γυναικών από τον προηγούμενο αιώνα μέχρι σήμερα και συγκρούεται με τον στόχο της ισότητας των φύλων.
Το Δίκτυο των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων (ΕΙΦ) στα ΑΕΙ που συντονίζει η Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του ΑΠΘ, Καθηγήτρια Δήμητρα Κογκίδου, συντάσσεται με όσες/ους διεκδικούν η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων να ανακτήσει την αρχική της ένταξη στο Υπουργείο Εσωτερικών και την επωνυμία της ως “Γενική Γραμματεία
Ισότητας των Φύλων” και να επικεντρωθεί αποκλειστικά στην προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και στην αποτελεσματική εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας σε όλους τους τομείς.
Οι Επιτροπές Ισότητας των Φύλων (Ε.Ι.Φ.) που έχουν συγκροτηθεί μέχρι τώρα στα Α.Ε.Ι.: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Δ.Π.Θ.), Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, ΕΚΠΑ, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ), Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και η Ελληνική Εταιρεία Γυναικών Πανεπιστημιακών (ΕΛΕΓΥΠ)».
Το Δίκτυο των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων (ΕΙΦ) στα ΑΕΙ
Πρώην ΓΓ Ισότητας: Υπέρ της παραμονής της ισότητας των φύλων ως διακριτής πολιτικής και της επιστροφής ΓΓΙΦ και του ΚΕΘΙ στο Υπουργείο Εσωτερικών
Με το ΠΔ 81/2019 ΦΕΚ Α’ 119 αναγγέλθηκε η μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) και του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) του Υπουργείου Εσωτερικών στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Με το ΠΔ 84/2019 ΦΕΚ Α’ 123 συστήθηκε η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Το ίδιο ΠΔ στο άρθρο 7 παρ. 4 καταργεί την «…Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων που συστάθηκε με το άρθρο 27 του ν. 1558/1985, καθώς και η αντίστοιχη θέση Γενικού/Τομεακού Γραμματέα …».
Η μεταφορά της Γ.Γ.Ι.Φ και του Κ.Ε.Θ.Ι. στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων υποβαθμίζει και απαξιώνει τα δύο βασικά και εθνικά κεντρικά θεσμικά όργανα της πολιτείας όπως κατοχυρώνονται ρητά στο Ν. 4604/2019: «Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας… Λοιπές διατάξεις για την ισότητα των φύλων» και έρχεται σε αντίθεση με τις αποφάσεις του ΟΗΕ για τις γυναίκες (4η Παγκόσμια Διάσκεψη το 1995), που εντάσσουν την οπτική της ισότητας των φύλων στο σύνολο των ασκούμενων πολιτικών.
Η δημιουργία και ένταξη της ΓΓΙΦ στο Υπουργείο Εσωτερικών, που καλύπτει όλο το εύρος της δημόσιας διοίκησης και αυτοδιοίκησης στηρίζεται:
- στη Συνταγματική επιταγή ( άρθρα 4 και 116 ) του Ελληνικού Συντάγματος 1975-Αναθεώρηση 2001,
- στη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ (1979) για την εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών –CEDAW-
- στις Ευρωπαϊκές πολιτικές, όπως κυρίως ενισχύθηκαν και διευρύνθηκαν στις Συνθήκες του Άμστερνταμ-1997 και ΛΙΣΣΑΒΩΝΑΣ-2009.
- Στο πλούσιο νομοθετικό έργο, που αποτελεί πολύτιμο κεκτημένο διαχρονικά στη χώρα μας από το 1981 μέχρι σήμερα
Ζητάμε:
- Την επανασύσταση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων.
- Την επιστροφή της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων και του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Υπογραφές (με χρονολογική σειρά) :
- Χρυσάνθη Λαϊου (1981-1989)
- Θεοδώρα Ντούλια (1989)
- Κωνσταντίνα Τζίφα Πανταζή ( 1993-1996)
- Άννα Καραμάνου (1996-1997)
- Ευτυχία Μπέκου (1999-2004)
- Ευγενία Τσουμάνη (2004-2009)
- Μαρία Στρατηγάκη (2009-2012)
- Φωτεινή Κούβελα (2015-2019)
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ: ΙΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – ΙΣΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1920
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
15 Ιανουαρίου 2021
Καταδικάζουμε απερίφραστα την κακοποίηση που βίωσε σε νεαρή ηλικία η χρυσή Ολυμπιονίκης στην ιστιοπλοΐα Σοφία Μπεκατώρου από δράστη που είχε επίσημη, θεσμική ιδιότητα απέναντι σε κορίτσι/γυναίκα που βρισκόταν σε εξάρτηση από αυτόν. Συγχαίρουμε τη Σοφία Μπεκατώρου για το θάρρος της να καταγγείλει δημόσια το περιστατικό αυτό και ζητούμε τη διερεύνηση της καταγγελίας της και τη δημοσιοποίηση των πορισμάτων της σχετικής έρευνας. Καλούμε όλες τις γυναίκες και όλα τα κορίτσια να μιμηθούν το παράδειγμά της.
Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης) αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για την πρόληψη και την καταπολέμηση αυτών των φαινομένων σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του αθλητισμού. Δυστυχώς, αν και έχει επικυρωθεί από τη χώρα μας (Ν. 4531/2018), μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί πλήρως, όπως ήδη από τον Δεκέμβριο 2019 έχουμε καταγγείλει. To επόμενο διάστημα η Επιτροπή GREVIO θα εξετάσει το βαθμό εφαρμογής της Σύμβασης αυτής από την Ελλάδα. Είναι μια καλή ευκαιρία να πιέσουμε για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων σε εφαρμογή του Ν. 4531/2018 και για την πλήρη εφαρμογή της Σύμβασης αυτής.
Στη χώρα μας, φορέας παρακολούθησης της εφαρμογής της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης είναι η πρώην Γενική Γραμματεία Ισότητας και μέχρι πρότινος Γ.Γ. Οικογενειακής Πολιτικής Ισότητας των Φύλων. Με λύπη διαπιστώνουμε ότι ο ρόλος της υποβαθμίζεται με την υπαγωγή της υπό την Υφυπουργό Εργασίας αρμόδια για τη Δημογραφική Πολιτική και την Οικογένεια. Με το από 4.1.2021 δελτίο τύπου ζητήσαμε να ανακτήσει την αρχική της επωνυμία ως Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων και να επικεντρωθεί αποκλειστικά στα μείζονα προβλήματα και τα κρίσιμα ελλείμματα που αφορούν στην ουσιαστική ισότητα των φύλων και την αποτελεσματική εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας σε όλους τους τομείς.
Τέλος, με την από 8.12.2020 ανακοίνωσή μας ζητήσαμε την άμεση επικύρωση από την Ελλάδα της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 190 σχετικά με την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας, που υιοθετήθηκε από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας στις 21 Ιουνίου 2019. Η σχετική 18μηνη προθεσμία για την υποβολή της στα εθνικά Κοινοβούλια παρήλθε άπρακτη στις 21.12.2020.
Ως γνωστόν, τα ελλείμματα αυτά, εκτός από τις αρνητικές συνέπειες για το σύνολο της κοινωνίας, κατατάσσουν επανειλημμένα τη χώρα μας στην τελευταία θέση στην Ευρώπη, σύμφωνα με τους Δείκτες Ισότητας του European Institute of Gender Equality (EIGE), και δημιουργούν και διεθνή ευθύνη της έναντι των διεθνών οργανισμών.
Για το ΔΣ Η Πρόεδρος
Ειρήνη Φερέτη
ΑΘΗΝΑ 106 80, ΟΔΟΣ ΣΚΟΥΦΑ 60 – ΤΗΛ.: 210-36.26.460 – ΤΗΛ./FAX: 210-36.16.236
E-mail: L.women-rights@otenet.gr
www.leagueforwomenrights.gr
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Σύμβαση Κωνσταντινούπολης: όλα τα κράτη μέλη να την επικυρώσουν άμεσα
Δεν έχει περάσει μεγάλο διάστημα από την παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επικύρωση και υλοποίηση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές κείμενο που θέτει κριτήρια για την πρόληψη της έμφυλης βίας, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει σχετική έκθεση της Επιστημονικής υπηρεσίας του Κοινοβουλίου για την βία ενάντια στις γυναίκες και τα αίτια της. Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, τέθηκε σε ισχύ το 2014 και υπογράφηκε από την ΕΕ το 2017. Είναι το πρώτο διεθνώς νομικά δεσμευτικό κείμενο του είδους του – τα κράτη που την επικυρώνουν πρέπει να ακολουθούν ενδελεχή, δεσμευτικά κριτήρια για την πρόληψη της έμφυλης βίας, την προστασία των θυμάτων και την τιμωρία των αυτουργών.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει να συμπεριληφθεί η βία κατά των γυναικών στη λίστα των αναγνωρισμένων εγκλημάτων της ΕΕ
Για να δοθεί τέλος στη βία εναντίον των γυναικών, οι ευρωβουλευτές καλούν την ΕΕ και τα κράτη μέλη να προσχωρήσουν στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και να την επικυρώσουν άμεσα.
Το μη νομοθετικό ψήφισμα, που υιοθετήθηκε με 500 ψήφους υπέρ, 91 κατά και 50 αποχές σήμερα στις 28/11/2019, καλεί το Συμβούλιο να ολοκληρώσει επειγόντως τη διαδικασία επικύρωσης της «Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας», η οποία είναι γνωστή ως Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Παροτρύνει δε τα επτά κράτη μέλη που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση αλλά δεν την έχουν επικυρώσει ακόμη (Βουλγαρία, Τσεχία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Λετονία, Σλοβακία και Ηνωμένο Βασίλειο) να το πράξουν χωρίς χρονοτριβή.
Οι ευρωβουλευτές καταδικάζουν τις επιθέσεις και τις εκστρατείες εναντίον της Σύμβασης σε κάποιες χώρες, οι οποίες στηρίζονται στην εσκεμμένη παρερμηνεία και την παραπληροφόρηση σχετικά με το περιεχόμενό της.
Ζητούν επίσης από την Επιτροπή να προσθέσει την καταπολέμηση της έμφυλης βίας στις προτεραιότητες της επόμενης Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για το Φύλο και να υποβάλει νομοθετική πράξη για την αντιμετώπιση όλων των εκφάνσεων της έμφυλης βίας (συμπεριλαμβανομένης της διαδικτυακής παρενόχλησης και της ψηφιακής βίας), απευθύνοντας ταυτόχρονη έκκληση να συμπεριληφθεί η βία κατά των γυναικών στον κατάλογο των αναγνωρισμένων εγκλημάτων της ΕΕ.
Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι η Σύμβαση θα ενσωματωθεί και θα εφαρμοστεί ορθά στο εθνικό τους νομοθετικό πλαίσιο, μέσω της κατανομής κατάλληλων οικονομικών και ανθρώπινων πόρων στις αρμόδιες υπηρεσίες. Κρίνεται ουσιώδης δε η παροχή κατάλληλης εκπαίδευσης σε όλους τους επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με τα θύματα (γιατροί, αστυνομικοί, δημόσιοι λειτουργοί κλπ.).
Το Κοινοβούλιο επαναλαμβάνει ακόμη μια φορά τη θέση του υπέρ της απόδοσης 193,6 εκ. ευρώ για δράσεις πρόληψης και καταπολέμησης της έμφυλης βίας στο πλαίσιο του προγράμματος Δικαιώματα και Αξίες.