Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ υποστηρίζουμε ότι οι σοβαρές πολιτικές αλλαγές πρέπει να είναι αποτέλεσμα ουσιαστικής συζήτησης μέσα στην κοινωνία και να εκφράζουν συγκροτημένες αντιλήψεις για το πώς θέλουμε να είναι μια σύγχρονη κοινωνία. Μια τέτοια συζήτηση δεν υπήρξε, για παράδειγμα, σχετικά με την απόφαση της κυβέρνησης – που ήταν μάλιστα και η πρώτη της νομοθετική πράξη – να μεταφέρει την αρμοδιότητα του σωφρονιστικού συστήματος στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης με μια συμβολική πράξη που θέλει να τονίσει την διάσταση της ενίσχυσης της καταστολής και της πυγμής.
Όμως, παρόμοιες αντιλήψεις που εντάσσονται σε αυτό που αποκλήθηκε ως πολιτική “μηδενικής ανοχής” και σήμαινε ενίσχυση της καταστολής για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας δεν έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές ως προς τον επιδιωκόμενο στόχο, τουλάχιστoν εκεί όπου εφαρμόστηκαν στην πράξη. Μια πολιτική ενίσχυσης της καταστολής συχνά οδηγεί σε αύξηση της βίας συνολικά, όχι κατ΄ ανάγκη στην μείωση της εγκληματικότητας.
Δεν είναι τυχαίο που σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η αρμοδιότητα για το σωφρονιστικό σύστημα παραμένει στο υπουργείο δικαιοσύνης στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού αξιακού συστήματος που αναγνωρίζει την αξία για την κοινωνία και τους πολίτες του σωφρονισμού και της επανένταξης στην κοινωνία ακόμα και των καταδικασθέντων για ένα έγκλημα. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ μιας δημοκρατικής κοινωνίας που αναγνωρίζει την δυνατότητα σωφρονισμού και επανένταξης και κοινωνιών που βασίζονται στον αποκλεισμό και στην στέρηση δια παντός της δυνατότητας μεταμέλειας και αλλαγής.
Σε κάθε περίπτωση ανεξαρτήτως του ποιο υπουργείο έχει την αρμοδιότητα, ζητούμενο είναι να υπάρξει μια πραγματική στρατηγική αφενός για την μείωση της εγκληματικότητας – που θα πρέπει όμως να λαμβάνει υπόψη και να παρεμβαίνει στους πολλούς παράγοντες που έχουν οδηγήσει και σε αυξημένη μικροεγκληματικότητα και σε ένα καλά οργανωμένο σκληρό έγκλημα κι αφετέρου να ενισχύει την πολιτική, τις πρακτικές και τα εργαλεία κοινωνικής ένταξης των φυλακισθέντων και των παραβατών, πολύ περισσότερο αν δεν αφορούν σε αφαίρεση ανθρώπινης ζωής (που είναι πάντα το πιο σκληρό από τα εγκλήματα).
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ θέλουμε, επίσης, να τονίσουμε ότι ενώ υπερ-προβάλλονται ορισμένα από τα εγκλήματα, πολλά άλλα αντιμετωπίζονται με δυσανάλογα μεγάλη ανοχή ή αδιαφορία (όπως για παράδειγμα η εξαναγκαστική εργασία σε συνθήκες σκλαβιάς, σε αγροτικές εργασίες ή σε άλλου είδους δραστηριότητες) ή καλύπτονται από μια ομίχλη στερεότυπων, όπως για παράδειγμα οι πολλές δολοφονίες γυναικών από κοντινούς στο περιβάλλον τους ανθρώπους (που όμως ανόητα αποκαλούνται “εγκλήματα πάθους”), το trafficking που συνεχίζει να υπάρχει εξαιτίας της “ζήτησης” γυναικών που εξαναγκάζονται σε πορνεία ή οι βιασμοί γυναικών.
Θα θέλαμε να βλέπαμε πολιτικές για την μείωση της εγκληματικότητας που θα έδιναν την προσοχή που πρέπει στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, στην βελτίωση των γειτονιών και των συνθηκών ζωής, και κυρίως στην κοινωνική ένταξη μεγάλων ομάδων που σήμερα μένουν έξω από τις εξελίξεις και στρέφονται συχνά στην εγκληματικότητα ή πέφτουν θύματα εγκληματικών κυκλωμάτων. Εκεί που χρειάζεται σοβαρός διάλογος και νέα εργαλεία πολιτικής, βλέπουμε επιστροφή σε δόγματα που έχουν αποδειχθεί ως ψευδαισθήσεις, όχι πραγματικά εργαλεία που βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ υπενθυμίζουμε ότι ασφάλεια (με την πραγματικής της διάσταση κι όχι απλώς με την αστυνομική), δημοκρατία, ένταξη και ελευθερίες πάνε μαζί. Όποιοι προσπαθούν να τα διαχωρίσουν μάλλον παρασύρονται από κλισέ που δεν έχει αποδειχθεί ότι έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση των σημερινών προβλημάτων.