του Νίκου Χρυσόγελου
π. ευρωβουλευτή και π. Περιφερειακού Συμβούλου
υποψηφίου με τη συμμαχία Πράσινο και Μωβ
Νέα έρευνα διαπιστώνει ότι η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει με πολύ πιο γρήγορους σεισμούς σε σχέση με την αντίληψη που επικρατούσε. Οι τελευταίες προβλέψεις δείχνουν ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας είναι βέβαιο ότι θα ξεπεράσει τα 2 μέτρα στους επόμενους αιώνες και μια άνοδος κατά 4 μέτρα θεωρείται πιθανή.
Ο κίνδυνος να πλημμυρίσουν οι παράκτιες κοινότητες στις αναπτυσσόμενες χώρες λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας νωρίτερα από το προβλεπόμενο χρόνο είναι μεγάλος, σύμφωνα με μια νέα ανάλυση δορυφορικών δεδομένων. Διπλάσια γη είναι ευάλωτη σε πλημμύρες σε σχέση με το τι πιστεύαμε παλιότερα. Αν οι εκτιμήσεις είναι σωστές, μεγαλύτερη άνοδος της στάθμης της θάλασσας κατά 2 μέτρα θα είχε ως αποτέλεσμα να καλυφθεί από νερά το μεγαλύτερο μέρος της Μπανγκόκ των 10 εκατομμυρίων κατοίκων, σε αντίθεση με προηγούμενες προβλέψεις που έδειχναν ότι η πρωτεύουσα της Ταϊλάνδης θα εξακολουθούσε να είναι στο μεγαλύτερο μέρος της πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Ένας ωκεανός, που υπερ-θερμαίνεται και η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, επηρεάζει ήδη την αναπαραγωγή των θαλάσσιων χελωνών. Σε ορισμένα μέρη, οι χελώνες σκαρφαλώνουν μακριά από τη θάλασσα, σε πιο ζεστό τμήμα της παραλίας, όπου η αναπαραγωγή είναι πιο δύσκολη.
Η άνοδος των θαλασσών θα μπορούσε να καλύψει γεωργικές εκτάσεις στην παράκτια ζώνη, να απειλήσει τα αποθέματα νερού και τελικά να εκτοπίσει εκατομμύρια ανθρώπους πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο, δήλωσαν οι επιστήμονες που παρουσίασαν τα αποτελέσματα της έρευνας που επανεκτίμησε με μεγαλύτερη ακρίβεια την ευπάθεια των παράκτιων περιοχών, ειδικά σε αναπτυσσόμενες χώρες που δεν είχαν πρόσβαση σε ακριβά παράκτια τεχνολογία χαρτογράφησης.
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας συνεχίζει να επιταχύνεται, και «πολλές παράκτιες περιοχές είναι χαμηλότερες από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες», δήλωσε ο Ronald Vernimmer, επικεφαλής συγγραφέας του νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Earth’s Future, ένα περιοδικό της Αμερικάνικης Γεωφυσικής Ένωσης.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, ειδικά για μέτρια άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τα βελτιωμένα υψομετρικά δεδομένα είναι κακά νέα. Περισσότεροι άνθρωποι ζουν σε περιοχές ευάλωτες στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας από ό,τι υπολογιζόταν με τα παλιά υψομετρικά μοντέλα.
Στο ένα τρίτο των χωρών το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης θα προκληθεί από άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά ένα μέτρο, ενώ σχεδόν όλες σε άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά δύο μέτρα. Σε πολλές περιοχές ο διαθέσιμος χρόνος για την προετοιμασία για αυξημένη έκθεση σε πλημμύρες μπορεί να είναι σημαντικά μικρότερος από ό,τι αναμενόταν μέχρι σήμερα.
“Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, οι περισσότερες εκτιμήσεις για το πόσο γρήγορα η άνοδος της στάθμης της θάλασσες θα πλημμύριζε τις ακτές βασίζονταν σε μετρήσεις με ραντάρ που δεν μπορούν να διακρίνουν τις κορυφές των φυτών και των κτιρίων και το πραγματικό υψόμετρο του εδάφους κάτω από αυτά”, και, επομένως, “δίνουν λάθος στοιχεία», δήλωσε ο Vernimmen, ο οποίος συνεργάζεται με την ολλανδική εταιρεία ερευνών Data for Sustainability.
Άλλη μελέτη, για λογαριασμό της, δείχνει ότι η παγκόσμια μέση στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει 2 ίντσες ανά δεκαετία και επιταχύνεται, αλλά σε ορισμένες περιοχές, ο ρυθμός είναι υπερδιπλάσιος.
Πολλοί κάτοικοι του παράκτιου νότιου Μεξικού δεν γνωρίζουν ότι η θάλασσα γύρω τους είναι πιθανό να ανέβει άλλα 25 με 50 εκατοστά στα επόμενα μόλις 30 χρόνια. Αυτές οι προβλέψεις παρουσιάστηκαν από μια επικαιροποιημένη έκθεση της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOΑA) και της NASA χρησιμοποιώντας νέα δορυφορικά δεδομένα και κλιματικά μοντέλα μαζί με βελτιωμένες αξιολογήσεις ιστορικών δεδομένων από μετρητές παλίρροιας που χρονολογούνται περισσότερα από 100 χρόνια. «Αυτό που αναφέρουμε σήμερα είναι ιστορικό», είπε ο εκπρόσωπος του NOAA Rick Spinrad, ο οποίος είπε στους Αμερικανούς ότι, κατά μέσο όρο, η στάθμη της θάλασσας στις ακτές τους θα ανέβει 25 έως 30 εκατοστά τα επόμενα 30 χρόνια και 60 εκατοστά μέχρι το τέλος του αιώνα.
Η νέα ομοσπονδιακή έκθεση βελτιώνει την εμπιστοσύνη στην προβολή των ρυθμών ανόδου της στάθμης της θάλασσας, ειδικά για τα επόμενα 30 χρόνια, δήλωσε η Natalie Snider, αντιπρόεδρος του Environmental Defense Fund για τις κλιματικές ανθεκτικές ακτές και λεκάνες απορροής. Αυτό είναι σημαντικό για τις βραχυπρόθεσμες αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο προστασίας των ανθρώπων και των οικοσυστημάτων. «Πολλοί σκέφτονται επίσης πώς ορισμένες κοινότητες δεν θα μπορέσουν να παραμείνουν εκεί που είναι», είπε.
Μεταξύ 1901 και 2018, η παγκόσμια μέση στάθμη της θάλασσας αυξήθηκε κατά 15–25 cm ή 1–2 mm ετησίως κατά μέσο όρο. Αυτός ο ρυθμός επιταχύνεται και η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται τώρα κατά 3,7 mm ετησίως σύμφωνα με την έκθεση του IPPC το 2021. Αυτό προκαλείται από την αλλαγή του κλίματος καθώς θερμαίνει τον ωκεανό και λιώνει τα στρώματα πάγου και τους παγετώνες που βασίζονται στην ξηρά. Μεταξύ 1993 και 2018, η θερμική διαστολή του νερού συνέβαλε κατά 42% στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Στο μεταξύ, η κλιματική κρίση προκαλεί πλημύρρες, όπως αυτή στο Πακιστάν πρόσφατα, και αλλού μεγάλη ξηρασία, όπως σε περιοχές της Αφρικής.