Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ χαιρετίζουμε τους φορείς και τους πολίτες που αναλαμβάνουν το τελευταίο διάστημα όλο και περισσότερες πρωτοβουλίες για την προστασία κι αναβάθμιση των ρεμάτων. Καλούμε τις τοπικές αρχές, τις περιφέρειες και την κυβέρνηση να σταματήσουν να αντιμετωπίζουν τα ρέματα ως υπονόμους ή μελλοντικούς αυτοκινητοδρόμους ή στην καλύτερη περίπτωση ως τσιμεντένιους αγωγούς.
Από τον μεσοπόλεμο και μετά τα ρέματα άρχισαν να μπαζώνονται, τα εγκιβωτίζονται και να θεωρούνται γενικότερα ως πρόβλημα και όχι στοιχεία του αστικού χώρου με ιδιαίτερη αξία και ρόλο. Τα τελευταία, όμως, χρόνια οι επιστημονικές αντιλήψεις έχουν αλλάξει και αναδεικνύεται η μεγάλη τους σημασία, στο πλαίσιο νέων προσεγγίσεων για το πώς πρέπει να είναι οι πόλεις μας, πώς θα αναβαθμιστεί το αστικό περιβάλλον και πώς θα προστατευθούν οι κοινωνίες από την κλιματική αλλαγή. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο εκτελούνται ήδη πολλά έργα αποκατάστασης των ρεμάτων και των δρόμων του νερού, ενώ συνολικότερα τα δημόσια έργα μετακινούνται από το μοντέλο των βαριών, τσιμεντένιων υποδομών προς αυτό που ονομάζεται και είναι πραγματικά «πράσινες υποδομές», δηλαδή έργα που συνεργάζονται με τη φύση και μαθαίνουν από αυτήν, δεν προσπαθούν να πάνε κόντρα στη φύση.
Αναγκαία η αλλαγή πορείας σε σχέση με τα ρέματα
Πολλές εκδηλώσεις και ημερίδες για τη σημασία των αστικών ρεμάτων έχουν γίνει και στη χώρα μας, παρόλα αυτά λίγα έχουν γίνει στην πράξη, ενώ δεν φαίνεται να έχει αλλάξει η αντίληψη που κυριαρχεί στην διοίκηση αλλά και μεταξύ της πλειοψηφίας των πολιτών. Από την άλλη, όμως, έχουν αναπτυχθεί πρωτοβουλίες πολιτών για την προστασία (και όχι κάλυψη) των ρεμάτων, ενώ και τοπικοί φορείς έχουν διαφοροποιήσει την αντίληψή τους.
Θα μπορούσαμε να μάθουμε από άλλες χώρες και να αναγεννήσουμε τους δρόμους του νερού εντάσσοντάς τους μέσα στη ζωή της πόλης, μιας πόλης όμως βιώσιμης και πιο φυσικής. Θα ήταν σημαντική η συνεισφορά τους όχι μόνο για το αστικό περιβάλλον αλλά και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής μας.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ζητάμε από τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα να αναδείξουν τη σημασία των αστικών ρεμάτων στη ζωή της πόλης, να προτείνουν συνεκτικά σχέδια για τις «πράσινες υποδομές» ως μέσο για να γίνουν οι πόλεις πιο ασφαλείς, πιο βιώσιμες και πιο φιλικές στους πολίτες. Τόσο η ευρωπαϊκή όσο και η εθνική νομοθεσία υποχρεώνουν την διοίκηση, ασχέτως αν το ξεχνάει, να αναπτύξει ολοκληρωμένα σχέδια και μηχανισμούς άμυνας απέναντι στα όλο και πιο συχνά, όλο και πιο έντονα ακραία καιρικά φαινόμενα που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής. Αν δεν καταλαβαίνουν οι κυβερνήσεις, είναι οι πολίτες και η αυτοδιοίκηση που πρέπει να θέσουν τα θέματα αυτά στην ημερήσια διάταξη και να υιοθετήσουν οικολογικές οπτικές για την πόλη, να αναδείξουν την κοινωνική, ιστορική, γεωφυσική και οικονομική σημασία τους. Να μην θυμόμαστε τα ρέματα μόνο όταν προκαλούνται καταστροφές, αλλά να ελαχιστοποιούμε τις καταστροφές δίνοντας έμφαση στην πρόληψη μέσω της αποκατάστασης των δρόμων του νερού.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ζητάμε να αναπτυχθούν ολοκληρωμένα σχέδια για τη σύνδεση, με την δημιουργία πράσινων διαδρόμων, των πυκνοδομημένων περιοχών με τους φυσικούς και πολιτιστικούς χώρους των πόλεων. Η πόλη μπορεί να γίνει φιλικότερη και το δίκτυο πράσινου μπορεί να συνδυάζεται με την εναλλακτική μετακίνηση μέσα στην πόλη ώστε να μειωθεί δραστικά η μετακίνηση με ΙΧ.
Ιδιαίτερη έμφαση στην αποκατάσταση ρεμάτων στην Αττική που είναι ευάλωτη περιοχή
Η κυβέρνηση και η Περιφέρεια Αττικής οφείλουν να προστατέψουν και να αναβαθμίσουν τα ρέματα που έχουν απομείνει, ιδιαίτερα το ρέμα της Πικροδάφνης και το ρέμα του Ποδονίφτη, αλλά και να διασφαλίζουν την διατήρηση των εκβολών των ρεμάτων μέσα στο χώρο του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Προτείνουμε στους πολίτες και τους φορείς να εργαστούμε από κοινού τόσο για την αναγέννηση των ρεμάτων όσο και τη δυνατόν μεγαλύτερη αποκατάσταση του Κηφισού και του Ιλισού, δυο σημαντικών άλλοτε ποταμών της Αττικής.
Οι παρατηρήσεις πουλιών από οικολογικές οργανώσεις στις εκβολές ποταμών της Αττικής επιβεβαιώνουν ότι τα πουλιά συνεχίζουν να επισκέπτονται περιοχές όπου υπήρχαν άλλοτε σημαντικοί υγρότοποι αλλά σήμερα είναι πολύ υποβαθμισμένοι στο μεγαλύτερο μέρος τους. Τα πουλιά επιβεβαιώνουν ότι ακόμα και υποβαθμισμένοι, αυτοί οι υγρότοποι παραμένουν σημαντικοί για τα πουλιά, ιδιαίτερα τα μεταναστευτικά.
Ακόμα πιο σημαντικοί θα έπρεπε να είναι οι υγρότοποι, ιδιαίτερα τα ρέματα και οι ποταμοί, για τις ανθρώπινες κοινωνίες. Το θυμόμαστε μετά από πλημμύρες αλλά το ξεχνάμε την επομένη. Μέχρι να ξανα-πλημμυρίσουν οι ίδιες περιοχές.