Πόσοι είναι στην πραγματικότητα οι μετανάστες και πρόσφυγες που ζουν στην Ελλάδα; Θυμάστε τα απίστευτα νούμερα που αναφέρουν κατά καιρούς διάφοροι λαϊκιστές και ακροδεξιοί; Φαίνεται ότι αυτά τα fake news έχουν επηρεάσει πολλούς. Μια έρευνα δίνει ενδιαφέρονται στοιχεία για το τι πιστεύουν πολλοί για τον αριθμό των προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας…
Στατιστικές για τους πρόσφυγες
Ιδού μερικά στατιστικά στοιχεία (UNHCR)
70.800.000: Αναγκαστικά εκτοπισμένοι παγκοσμίως
Από αυτούς:
– 41.300.000: είναι αναγκαστικά εκτοπισμένοι μέσα στις χώρες τους (για παράδειγμα στην Συρία υπάρχουν 6.700.000 πρόσφυγες εκτός χώρας καθώς και 6.100.000 άνθρωποι εκτοπισμένοι μέσα στην ίδια την Συρία)
– 25.900.000: Πρόσφυγες επίσημα (από τους οποίους 6.700.000 Σύριοι, 2.700.000 Αφγανοί, 2.300.000 Ν. Σουδανοί)
3.500.000: Από τους 70.800.000 αναγκαστικά εκτοπισμένου, οι αιτούντες άσυλο παραμένουν πολύ μικρό ποσοστό, είναι 3.500.000 άτομα. Το 80% των εκτοπισμένων – προσφύγων φιλοξενούνται σε γειτονικές χώρες
Χώρες που υποδέχονται τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων
3.700.000 στην Τουρκία
1.500.000 Σύριοι πρόσφυγες στον Λίβανο (συνολικά κάπου 2,7 έως 3 εκατ. πρόσφυγες)
1.400.000 στο Πακιστάν
1.200.000 Ουγκάντα
1.100.000 Σουδάν
Πάνω από 3.700.000 παιδιά πρόσφυγες δεν πηγαίνουν σε σχολείο
Πόσοι είναι οι αφιχθέντες στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια
2019: Μέχρι 6/10/2019 έφτασαν 48.518 άτομα (δια θαλάσσης 38123, από ξηρά 10.395), το 40% παιδιά. Από το Αφγανιστάν προέρχεται το 38% των αφιχθέντων, από τη Συρία το 25,3%, από τη Λ.Δ.Κογκό το 7,8%, και από το Ιράκ το 6,8%, Σομαλία και άλλες χώρες το 13,4%, από την Παλαιστίνη το 5,6% κ.ά.
2018: αφίξεις 50.508 άτομα (δια θαλάσσης 32494, από ξηρά 18.014)
2017: αφίξεις 36.310 άτομα (δια θαλάσσης 29.218, από ξηρά 6.592)
2016: αφίξεις 177.230 άτομα (δια θαλάσσης 173,450 , από ξηρά 3.784)
2015: αφίξεις 861.630 άτομα (δια θαλάσσης 856.723, από ξηρά 4.907)
2014: αφίξεις 43.318 άτομα (δια θαλάσσης 41.038, από ξηρά 2280)
Συμπέρασμα: εκτός από δύο χρονιές, το 2015 και το 2016 που οι αφίξεις ήταν αυξημένες, τα στοιχεία δείχνουν ότι φτάνουν στη χώρα ψάχνοντας για άσυλο κάπου 40-50.000 άτομα ετησίως, περίπου το 0,07% των αναγκαστικά εκτοπισμένων και ποσοστό περίπου 0,14% σε σχέση με τον αριθμό τουριστών που φιλοξενούμε κάθε χρόνο.
Αιτήσεις ασύλου στην Ελλάδα
2013: 4.814
2014: 9.431
2015: 13.187
2016: 51.053
2017: 58.639
2018: 66.966
2019: 41.645
Από τα στοιχεία δεν προκύπτει κάποιος λόγος για …πανικό, αντιθέτως μας υποχρεώνουν να σκεφτούμε πώς θα οργανωθεί καλύτερα και πιο αποτελεσματικά στη χώρα μας όλο το σύστημα, πρώτη υποδοχή, προσωρινή φιλοξενία, αξιολόγηση αιτήματος ασύλου, υποστηρικτικές υπηρεσίες, κοινωνική και επαγγελματική ένταξη. Και βέβαια, σημαντικό είναι να μην μετατρέπεται ένας προσωρινός χώρος πρώτης υποδοχής όπως αυτοί που υπάρχουν σε Λέσβο, Σάμο, Χίο, Λέρο κ.ά, σε χώρους απάνθρωπης “παγίδευσης” χιλιάδων απελπισμένων. Εικόνες σαν κι αυτές που φτάνουν στα σπίτια των πολιτών μέσω των ΜΜΕ και των social media, σε άλλους προκαλούν αγανάκτηση και σε άλλους φόβο ότι η περιοχής τους θα μετατραπεί σε μια άλλη Μόρια. Όμως η Μόρια δεν είναι και δεν μπορεί να είναι το μοντέλο πρώτης υποδοχής των αναγκαστικά εκτοπισμένων. Είναι το αποτέλεσμα αφενός μιας εντελώς αφελούς προσέγγισης ότι αυτές οι εικόνες θα αποτρέψουν άλλους να έρθουν (και άρα η κατάσταση θα εκτονωθεί από μόνη της) κι αφετέρου της ανικανότητας της διοίκησης και των πολιτικών να επεξεργαστούν και να υλοποιήσουν στοιχειωδώς μια ολοκληρωμένη πολιτική για το προσφυγικό.
Και όμως, υπάρχουν πάρα πολλά καλά παραδείγματα σε ολόκληρο τον κόσμο που δείχνουν ότι μια οργανωμένη πρώτη υποδοχή, φιλοξενία και κοινωνική ένταξη των προσφύγων μπορεί να είναι προς όφελος και των τοπικών κοινωνιών, όχι μόνο των προσφύγων. Δεν υπάρχει κανένας λόγος πανικού και αποπροσανατολισμού των κοινωνιών, αντιθέτως διαφορετική προσέγγιση (που βασίζεται σε στοιχεία, δεδομένα) καθώς και σοβαρή οργάνωση χρειαζόμαστε.