Πέντε προτάσεις από το Πράσινο και Μωβ

Οι αποκαλύψεις για την τραγωδία των Τεμπών αναδεικνύουν ότι  όλες οι κυβερνήσεις αντιμετώπιζαν για δεκαετίες τον σιδηρόδρομο ως μεταφορικό μέσο Β’ κατηγορίας σε διαρκή συρρίκνωση, καταγγέλλει η συμμαχία Πράσινο & Μωβ.

Χωρίς όραμα για βιώσιμες μετακινήσεις όπως απαιτούν οι σύγχρονες προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, ακόμη και η ενεργοποίηση των ζωτικών συστημάτων ασφαλείας αναβαλλόταν διαρκώς για το μέλλον, αντιμετωπίζοντας τελικά επιβάτες και εργαζομένους των τρένων ως «ζωές Β’ κατηγορίας», αναλώσιμες.

Πίσω από την εγκληματική αυτή απαξίωση του τρένου βρίσκεται και η στενή διαχρονική σχέση ολόκληρου σχεδόν του πολιτικού συστήματος με τα συμφέροντα που θα ενοχλούσε ένας ασφαλής και σύγχρονος σιδηρόδρομος:  κοινοπραξίες ιδιωτικών αυτοκινητοδρόμων, οδικές μεταφορές, αερογραμμές.

Το Πράσινο & Μωβ δίνει προτεραιότητα στην ασφάλεια των τρένων, την επαναλειτουργία γραμμών και υπηρεσιών που είχαν περικοπεί, την ολοκλήρωση των συνδέσεων που λείπουν αλλά και τη σύνδεση με τους δεσμευτικούς ευρωπαϊκούς στόχους για δραστική αύξηση στο μερίδιο του σιδηροδρόμου και των συνδυασμένων μεταφορών ενόψει της κλιματικής κρίσης.

1. Για τη συμμαχία Πράσινο & Μωβ, πρώτος άμεσος στόχος είναι η απόδοση όλων των ευθυνών και η αποκατάσταση πλήρους ασφάλειας για τα τρένα ως προϋπόθεση για να αποκτήσουν ουσιαστικό ρόλο. Εξίσου σημαντικό είναι να αντιστραφεί και ολόκληρη η πολιτική εγκατάλειψης του σιδηροδρόμου που υπονόμευσε τελικά την ασφάλειά του. Στο πλαίσιο αυτό η συμμαχία Πράσινο & Μωβ στηρίζει τον σιδηρόδρομο και τον θεωρεί  κορμό κάθε βιώσιμης πολιτικής μεταφορών.
2. Αποτελεί έγκλημα ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας (ERTMS), που ενοποιεί τα εθνικά συστήματα ελέγχου και χειρισμού αμαξοστοιχιών και εμπεριέχει όλες τις δυνατότητες να προληφθεί  μια τέτοια σύγκρουση. Επείγουσα ολοκλήρωση της τηλεδιοίκησης, πανελλαδικά, θα αποτελούσε το πρώτο βήμα για να ξαναεμπιστευτούν οι πολίτες το τρένο. Η αυστηρή τήρηση όλων των κανόνων ασφάλειας, να συνδυαστεί με συστηματικό έλεγχο της εφαρμογής τους από ανεξάρτητο φορέα.
3. Παράλληλα όμως με τον συναισθηματικό φόρτο των ημερών, υπενθυμίζουμε ότι η Ελλάδα οφείλει να ευθυγραμμιστεί με τον Ευρωπαϊκό στόχο για το 2030, ώστε το 30% των οδικών εμπορευματικών μεταφορών σε αποστάσεις άνω των 300 χλμ. να στραφεί σε μέσα όπως ο σιδηρόδρομος. Το ποσοστό αυτό είναι απαραίτητο να ξεπεράσει το 50% έως το 2040, αν θέλουμε να προλάβουμε την ανεξέλεγκτη επιδείνωση της κλιματικής κρίσης. Μέχρι  το 2040 η πλειονότητα των επιβατικών μεταφορών μεσαίων αποστάσεων θα πρέπει να πραγματοποιείται με τρένο και με συνδυασμένες μεταφορές. Μόνο έτσι οι εξηλεκτρισμένες μεταφορές θα έχουν επιτρεπτές  απαιτήσεις σε ενέργεια, καθώς ο σιδηρόδρομος χρειάζεται μόλις το 1/7 της ενέργειας των οδικών μεταφορών για το ίδιο μεταφορικό έργο.
4. Υποστηρίζουμε υποδομές για συνδυασμένες μεταφορές με κορμό τον σιδηρόδρομο: μέχρι το 2040 να έχει υλοποιηθεί η σύνδεση  των βασικών αεροδρομίων της ηπειρωτικής Ελλάδας  με το σιδηροδρομικό δίκτυο, αλλά και η επαρκής σύνδεση όλων των μεγάλων λιμανιών με το σύστημα σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών. Ζητάμε επίσης να επανεκτιμηθεί  η επαναλειτουργία των γραμμών που έκλεισαν, ιδιαίτερα την περίοδο 2010-2011. Ιδιαίτερα για τις πόλεις με σταθμούς εκτός αστικού ιστού (όπως Κόρινθος και Λιβαδειά) χρειάζονται ανταποκρίσεις  με συστηματική τοπική συγκοινωνία, Προτείνουμε συγκεκριμένα αυξημένο μερίδιο του σιδηροδρόμου για τις  τουριστικές μετακινήσεις, τη διακίνηση της αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής, αλλά και τις ανάγκες μετακίνησης των πολιτών, ώστε να διασφαλιστεί  και η οικονομική του βιωσιμότητα.
5. Η Ελλάδα οφείλει να συνεργαστεί με τις Βαλκανικές χώρες, αλλά και την Κεντρική Ευρώπη, για ένα ολοκληρωμένο επιβατικό και εμπορευματικό δίκτυο τρένων . Είναι σημαντικό επίσης να μη χαθεί ούτε το τρένο των νυχτερινών σιδηροδρομικών συνδέσεων που αναπτύσσεται τώρα στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Όλες οι ανωτέρω προτάσεις είναι εφικτές, χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ, συμβάλλουν στην τοπική ανάπτυξη, στηρίζουν την τοπική παραγωγή, προωθούν τη βιώσιμη κινητικότητα. Επιπλέον μειώνουν σημαντικά, όχι μόνο τις  εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και το κόστος των μεταφορών για πολίτες και επιχειρήσεις.

Πανευρωπαϊκά,  οι οδικές μεταφορές ευθύνονται για το 72% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου  ( 27%  από οχήματα βαρέων φορτίων), σε αντίθεση με το 0,4% που οφείλεται στο σιδηρόδρομο. Επιπλέον, για το ίδιο μεταφορικό έργο, ο σιδηρόδρομος χρειάζεται μόλις το 1/7 της ενέργειας των οδικών μεταφορών, στοιχείο σημαντικό και για δίκαιη ενεργειακή μετάβαση με τη μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας. Επείγει λοιπόν να αντιστραφεί και στην Ελλάδα, η σχέση μεταξύ οδικών και σιδηροδρομικών μεταφορών.

Η συμμαχία Πράσινο & Μωβ μοιράζεται με τους πολίτες την οργή απέναντι σε ένα  γερασμένο πολιτικό σύστημα, χωρίς όραμα και σχέδιο, χωρίς καν στοιχειώδη υπευθυνότητα απέναντι στην κοινωνία και τη νέα γενιά. Μαζί μας φέρνουμε και την παρακαταθήκη των αγώνων του πράσινου χώρου, ιδιαίτερα το 2008-13,  με την υπεράσπιση του ΟΣΕ απέναντι στη βίαιη συρρίκνωση και την τεχνητή οικονομική ασφυξία.

Δεν μένουμε όμως μόνο στην οργή: οφείλουμε να είμαστε δημιουργικοί και χρήσιμοι. Μέσα από τις πράσινες προτάσεις και λύσεις, προτείνουμε στην ελληνική κοινωνία ένα εναλλακτικό μοντέλο, που θα επιτρέπει  στο τρένο να μας οδηγεί  σ΄ένα βιώσιμο μέλλον.