Οι προγραμματικές θέσεις της συμμαχίας “ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ” για τα ενεργειακά θέματα, την δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, την κλιματική και ενεργειακή δικαιοσύνη και την πλήρη απεξάρτηση από όλα τα ορυκτά καύσιμα και την κλιματική ουδετερότητα. Η ενέργεια στους πολίτες
Απαιτούμε πλήρη μηδενισμό καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2040, με πάνω από 80% ανανεώσιμη ηλεκτροπαραγωγή το 2030 και βιώσιμη χωροθέτηση των ΑΠΕ. Ενδεχόμενη προσωρινή παράταση λειτουργίας λιγνιτικών μονάδων ενόψει της κρίσης αερίου θα πρέπει να αντισταθμιστεί στα αμέσως επόμενα χρόνια με ταχύτερη μετάβαση σε ΑΠΕ. Οι λύσεις είναι μπροστά μας:
- Απόλυτη προτεραιότητα στην ενεργειακή εξοικονόμηση, έμφαση σε οικονομία χαμηλών απαιτήσεων σε ενέργεια: παθητικά κτίρια, νέο μοντέλο μεταφορών και μετακινήσεων, κυκλική οικονομία, στοχευμένη χρήση υδρογόνου 100% από ανανεώσιμες πηγές.
- Αλλαγή μοντέλου στις μεταφορές που δεν εξαντλείται στον εξηλεκτρισμό: αξιόπιστες δημόσιες συγκοινωνίες με χαμηλό εισιτήρια, βιώσιμες πόλεις φιλικές στο περπάτημα, το ποδήλατο και στην ελαφριά ατομική ηλεκτροκίνηση για μείωση της χρήσης ΙΧ, αναβάθμιση και επέκταση των Μέσων Σταθερής Τροχιάς σε όλη τη χώρα, συνδυασμένες μεταφορές με κορμό τον σιδηρόδρομο, εναλλακτικές λύσεις και οικονομικά εργαλεία απέναντι στην υπερδιόγκωση των αερομεταφορών.
- Εξαντλούμε όλα τα περιθώρια για ήπιες προσαρμοσμένες ΑΠΕ μικρής κλίμακας, με ενθάρρυνση αυτοπαραγωγής και ενεργειακών κοινοτήτων.
- Στηρίζουμε την έρευνα και πιλοτικές εφαρμογές και για νέες τεχνολογίες ΑΠΕ μικρής κλίμακας και περιβαλλοντικά φιλικές σε όλο τον κύκλο ζωής τους.
- Επενδύουμε και σε εκτεταμένη αποθήκευση ανανεώσιμης ενέργειας, για σταθεροποίηση του συστήματος, χωρίς επιπλέον μονάδες αερίου.
- Σταδιακή κατάργηση όλων των επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα.
- Για την ανακούφιση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, προωθούμε προγράμματα χρηματοδοτήσεων για μαζικές ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών και κτιρίων, στην ευρύτερη δυνατή κλίμακα και ενεργειακή αυτονομία με χρήση ανανεώσιμων πηγών.
Για τη χωροθέτηση των ΑΠΕ μεγαλύτερης κλίμακας, προωθούμε νέο θεσμικό πλαίσιο που να προστατεύει αποτελεσματικά τη φύση και το κλίμα, με το χαμηλότερο δυνατό οικολογικό κόστος:
- Προωθούμε κατανομή των εθνικών αναγκών και στόχων ανά περιφέρεια, νομό και δήμο, με συγκεκριμένα κριτήρια, με συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στον διάλογο για τη βέλτιστη χωροθέτηση.
- Υποστηρίζουμε τη χωροθέτηση για ΑΠΕ κατά προτεραιότητα σε συγκεκριμένες κατηγορίες περιοχών, με ήδη εκτεταμένη ανθρώπινη παρέμβαση. Στηρίζουμε τη δημιουργία πλωτών αιολικών με ορθό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και προώθηση οριοθέτησης ΑΟΖ.
- Για τους ορεινούς όγκους αποδεχόμαστε χωροθέτηση μόνο μέχρι το ύψος που είναι απαραίτητο για τους στόχους μετάβασης κάθε περιφέρειας, και δίπλα σε υπάρχοντες δρόμους, ώστε να σταματήσει η πίεση στις κορυφογραμμές και ο κατακερματισμός των οικοσυστημάτων.
- Για τις προστατευόμενες περιοχές, θεωρούμε απαραίτητες ισχυρές διασφαλίσεις, με κλείσιμο των εκκρεμών αιτήσεων και πάγωμα κάθε έργου κατηγορίας Α΄ μέχρι την ολοκλήρωση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και των Διαχειριστικών Σχεδίων: εγκατάσταση μόνο κατ’ εξαίρεση, σε θέσεις προχωροθετημένες βάσει των Διαχειριστικών Σχεδίων, με προτεραιότητα σε πρωτοβουλίες από τις τοπικές κοινωνίες.
Έμφαση δίνουμε και στην κοινωνική διάσταση της ενεργειακής μετάβασης:
- Θεωρούμε τις βασικές χρήσεις της ενέργειας κοινωνικό αγαθό, όπως η τροφή.
- Προωθούμε την ενεργειακή δημοκρατία: στόχος μας είναι πάνω από 50% των ΑΠΕ να ανήκει σε ενεργειακές κοινότητες, αυτοπαραγωγή, μικρές/μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις.
- Για τους ασθενέστερους, υποστηρίζουμε τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων ανά δήμο, από πολίτες, επιχειρήσεις ή και δήμους που θα καλύπτουν τις ανάγκες των δημοτικών υποδομών και θα διαθέτουν το υπόλοιπο στα ασθενέστερα νοικοκυριά για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών.
- Για τις λιγνιτικές περιφέρειες προωθούμε συγκεκριμένο σχέδιο για συμμετοχική Πράσινη Μετάβαση χωρίς κανένα/καμία πίσω, στηριγμένη στο φυσικό τους πλούτο και τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα σε παραγωγή και αποθήκευση 100% καθαρής ενέργειας. Κρίσιμη είναι και η ολιστική αξιολόγηση των χρηματοδοτούμενων επενδύσεων, ώστε να επιτευχθούν τα μεγαλύτερα κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη.
- Προωθούμε επειγόντως ριζική μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας, με στόχο αποτελεσματική προστασία των καταναλωτών αυθαίρετες μονομερείς αυξήσεις τιμών.
- Κατευθύνουμε τα επιπλέον έσοδα της φορολογίας καυσίμων και τα έσοδα από το χρηματιστήριο εκπομπών για τη χρηματοδότηση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας, ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών και υποστήριξης των ενεργειακών κοινοτήτων.