Οι προγραμματικές θέσεις του ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ για μια Δίκαιη, Πράσινη Μετάβαση 

Ενέργεια:  κοινωνικό αγαθό ενάντια στην κλιματική κρίση

Η ανάγκη για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης γίνεται όλο και πιο επείγουσα. Το κρίσιμο στοίχημα είναι οι πολιτικές της ενεργειακής μετάβασης να είναι επαρκείς και αποτελεσματικές, ώστε:

• να αποφύγουμε τις ακραίες κλιματικές και καιρικές μεταβολές,
• να κάνουν τη ζωή μας καλύτερη χωρίς να αφήνουν πίσω κανένα και καμία,
• να προσφέρουν στη χώρα και στην Ε.Ε. ενεργειακή ανεξαρτησία,
• να γίνει ο μοχλός για θετικό οικονομικό μετασχηματισμό της χώρας και για την αντιμετώπιση της φτώχειας και των ανισοτήτων,
• να μη δίνουν χώρο σε στρεβλές και επικίνδυνες πολιτικές που επιβαρύνουν το περιβάλλον και την κοινωνία.

Η σημερινή κρίση αερίου έχει αποφέρει στις επιχειρήσεις ενέργειας υπέρογκα κέρδη. Την ίδια στιγμή η ελληνική κυβέρνηση επιμένει στον εγκλωβισμό της χώρας στο αέριο με αδιέξοδη επέκταση των υποδομών και των χρήσεών του. Είμαστε αντίθετοι σε αυτή την κατασπατάληση πόρων και χρόνου. Η κρίση αυτή να είναι το κύκνειο άσμα των εταιριών που τόσες δεκαετίες πλούτισαν σε βάρος των επόμενων γενεών.

Απορρίπτουμε τα κυβερνητικά σχέδια για έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων, για τον αγωγό αερίου EastMed και για τη χρηματοδότηση κατασκευής νέας πυρηνικής μονάδας στο Κοζλοντούι, που θα δεσμεύει την Ελλάδα σε μακροχρόνια απορρόφηση της παραγωγής του. Κανένα από αυτά τα σχεδιαζόμενα έργα δεν θα λειτουργήσουν πριν το 2030, υποθηκεύουν όμως τις επιλογές της χώρας για δεκαετίες.

Απαιτούμε πλήρη μηδενισμό καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2040, με πάνω από 80% ανανεώσιμη ηλεκτροπαραγωγή το 2030 και βιώσιμη χωροθέτηση των ΑΠΕ. Ενδεχόμενη προσωρινή παράταση λειτουργίας λιγνιτικών μονάδων ενόψει της κρίσης αερίου θα πρέπει να αντισταθμιστεί στα αμέσως επόμενα χρόνια με ταχύτερη μετάβαση σε ΑΠΕ. Οι λύσεις είναι μπροστά μας:

• Απόλυτη προτεραιότητα στην ενεργειακή εξοικονόμηση, έμφαση σε οικονομία χαμηλών απαιτήσεων σε ενέργεια: παθητικά κτίρια, νέο μοντέλο μεταφορών και μετακινήσεων, κυκλική οικονομία, στοχευμένη χρήση υδρογόνου 100% από ανανεώσιμες πηγές.
• Αλλαγή μοντέλου στις μεταφορές που δεν εξαντλείται στον εξηλεκτρισμό: αξιόπιστες δημόσιες συγκοινωνίες με χαμηλό εισιτήρια, βιώσιμες πόλεις φιλικές στο περπάτημα, το ποδήλατο και στην ελαφριά ατομική ηλεκτροκίνηση για μείωση της χρήσης ΙΧ, αναβάθμιση και επέκταση των Μέσων Σταθερής Τροχιάς σε όλη τη χώρα, συνδυασμένες μεταφορές με κορμό τον σιδηρόδρομο, εναλλακτικές λύσεις και οικονομικά εργαλεία απέναντι στην υπερδιόγκωση των αερομεταφορών.
• Εξαντλούμε όλα τα περιθώρια για ήπιες προσαρμοσμένες ΑΠΕ μικρής κλίμακας, με ενθάρρυνση αυτοπαραγωγής και ενεργειακών κοινοτήτων.
• Στηρίζουμε την έρευνα και πιλοτικές εφαρμογές και για νέες τεχνολογίες ΑΠΕ μικρής κλίμακας και περιβαλλοντικά φιλικές σε όλο τον κύκλο ζωής τους.
• Επενδύουμε και σε εκτεταμένη αποθήκευση ανανεώσιμης ενέργειας, για σταθεροποίηση του συστήματος, χωρίς επιπλέον μονάδες αερίου.
• Σταδιακή κατάργηση όλων των επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα.
• Για την ανακούφιση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, προωθούμε προγράμματα χρηματοδοτήσεων για μαζικές ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών και κτιρίων, στην ευρύτερη δυνατή κλίμακα και ενεργειακή αυτονομία με χρήση ανανεώσιμων πηγών.

Για τη χωροθέτηση των ΑΠΕ μεγαλύτερης κλίμακας, προωθούμε νέο θεσμικό πλαίσιο που να προστατεύει αποτελεσματικά τη φύση και το κλίμα, με το χαμηλότερο δυνατό οικολογικό κόστος:

• Προωθούμε κατανομή των εθνικών αναγκών και στόχων ανά περιφέρεια, νομό και δήμο, με συγκεκριμένα κριτήρια, με συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στον διάλογο για τη βέλτιστη χωροθέτηση.
• Υποστηρίζουμε τη χωροθέτηση για ΑΠΕ κατά προτεραιότητα σε συγκεκριμένες κατηγορίες περιοχών, με ήδη εκτεταμένη ανθρώπινη παρέμβαση. Στηρίζουμε τη δημιουργία πλωτών αιολικών με ορθό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και προώθηση οριοθέτησης ΑΟΖ.
• Για τους ορεινούς όγκους αποδεχόμαστε χωροθέτηση μόνο μέχρι το ύψος που είναι απαραίτητο για τους στόχους μετάβασης κάθε περιφέρειας, και δίπλα σε υπάρχοντες δρόμους, ώστε να σταματήσει η πίεση στις κορυφογραμμές και ο κατακερματισμός των οικοσυστημάτων.
• Για τις προστατευόμενες περιοχές, θεωρούμε απαραίτητες ισχυρές διασφαλίσεις, με κλείσιμο των εκκρεμών αιτήσεων και πάγωμα κάθε έργου κατηγορίας Α΄ μέχρι την ολοκλήρωση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και των Διαχειριστικών Σχεδίων: εγκατάσταση μόνο κατ’ εξαίρεση, σε θέσεις προχωροθετημένες βάσει των Διαχειριστικών Σχεδίων, με προτεραιότητα σε πρωτοβουλίες από τις τοπικές κοινωνίες.

Έμφαση δίνουμε και στην κοινωνική διάσταση της ενεργειακής μετάβασης:

• Θεωρούμε τις βασικές χρήσεις της ενέργειας κοινωνικό αγαθό, όπως η τροφή.
• Προωθούμε την ενεργειακή δημοκρατία: στόχος μας είναι πάνω από 50% των ΑΠΕ να ανήκει σε ενεργειακές κοινότητες, αυτοπαραγωγή, μικρές/μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις.
• Για τους ασθενέστερους, υποστηρίζουμε τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων ανά δήμο, από πολίτες, επιχειρήσεις ή και δήμους που θα καλύπτουν τις ανάγκες των δημοτικών υποδομών και θα διαθέτουν το υπόλοιπο στα ασθενέστερα νοικοκυριά για την κάλυψη των  βασικών τους αναγκών.
• Για τις λιγνιτικές περιφέρειες προωθούμε συγκεκριμένο σχέδιο για συμμετοχική Πράσινη Μετάβαση χωρίς κανένα/καμία πίσω, στηριγμένη στο φυσικό τους πλούτο και τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα σε παραγωγή και αποθήκευση 100% καθαρής ενέργειας. Κρίσιμη είναι και η ολιστική αξιολόγηση των χρηματοδοτούμενων επενδύσεων, ώστε να επιτευχθούν τα μεγαλύτερα κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη.
• Προωθούμε επειγόντως ριζική μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας, με στόχο αποτελεσματική προστασία των καταναλωτών αυθαίρετες μονομερείς αυξήσεις τιμών.
• Κατευθύνουμε τα επιπλέον έσοδα της φορολογίας καυσίμων και τα έσοδα από το χρηματιστήριο εκπομπών για τη χρηματοδότηση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας, ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών και υποστήριξης των ενεργειακών κοινοτήτων.

Ποιοτική αγροτική παραγωγήΗ Πράσινη Μετάβαση και η Κλιματική Δικαιοσύνη αφορούν εξίσου τον αγροτικό τομέα και τη διατροφή μας. Στηρίζουμε την ευρωπαϊκή στρατηγική Farm 2 Fork και τους στόχους του 2030 για 80% μείωση της χρήσης αγροχημικών και για 25% μερίδιο βιολογικής παραγωγής. Προωθούμε αποτελεσματικές πολιτικές προστασίας του εδάφους, των υπόγειων νερών και των αγροτικών οικοσυστημάτων. Ζητάμε την άμεση απαγόρευση της γλυφοσάτης και των άλλων αγροχημικών που απειλούν τις μέλισσες, δεν δεχόμαστε κανένα παράθυρο για καλλιέργειες Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών. Επιδιώκουμε την αναθεώρηση της ΚΑΠ, ώστε οι επιδοτήσεις να μην πριμοδοτούν τις μεγαλύτερες ιδιοκτησίες και την εντατική παραγωγή. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για ένα αγροτικό τομέα παραγωγικό και εξωστρεφή, με προϊόντα υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας.

Κρίσιμο θεωρούμε τον ρόλο των δασών, της βιοποικιλότητας, της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων αλλά και του εκτεταμένου δικτύου ξερολιθιών και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, τόσο στην προστασία της φύσης και του κλίματος όσο και στη βιώσιμη και υπεύθυνη οικονομία και την κοινωνική ανθεκτικότητα. Προωθούμε νέα οικονομικά εργαλεία στήριξης, εκπαίδευση για νέες ειδικότητες αλλά και αναβάθμιση παραδοσιακών επαγγελμάτων και γνώσεων για συνδυασμό της παραγωγικής δραστηριότητας με υπηρεσίες μακροχρόνιας διασφάλισης των  φυσικών πόρων.

Η βιώσιμη διαχείριση από τις τοπικές κοινωνίες, με «λύσεις βασισμένες στη φύση», μπορεί να αποτελέσει τη βάση μιας νέας πράσινης, ανθεκτικής, υπεύθυνης οικονομίας. Η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία μπορεί να παίξει ένα κρίσιμο ρόλο και στην πράσινη μετάβαση.

Διατροφή – Ζώα

Η εντατική, βιομηχανική κτηνοτροφία είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για το κλίμα και το περιβάλλον αλλά και για την ευζωία των ζώων. Η σημερινή υπερκατανάλωση κρέατος επιβαρύνει ιδιαίτερα σοβαρά και τη δημόσια υγεία. Επιδιώκουμε, λοιπόν, σταθερά βήματα για έξοδο από την εντατική εκτροφή με μείωση 50% στην κατανάλωση κρέατος μέχρι το 2030, μέσα από πολιτικές που ενθαρρύνουν βιώσιμη διατροφή, με αποδεκτά πρότυπα τόσο την παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή με την περιορισμένη κατανάλωση κρέατος, όσο και την πλήρως φυτική διατροφή.

Προτείνουμε μεταφορά των επιδοτήσεων της εντατικής κτηνοτροφίας σε βιολογική γεωργία και σε γεωργία χαμηλών εισροών. Ζητάμε ενσωμάτωση του πραγματικού κόστους των ζωικών προϊόντων στις τιμές τους, με παράλληλη σημαντική ελάφρυνση όσων φυτικών τροφίμων είναι συμβατά με μεσογειακή διατροφή, ώστε να μην πέσει όλο το βάρος στους οικονομικά ασθενέστερους. Με αφορμή τον πόλεμο και την επισιτιστική κρίση, είναι σημαντικό να δοθεί βάρος στη διατροφική ανεξαρτησία της Ελλάδας και της Ε.Ε., με προτεραιότητα στις χρήσεις των σιτηρών για ανθρώπινη διατροφή.

Συνολικότερα αναγνωρίζουμε τα ζώα ως συναισθανόμενα πλάσματα, με δικαιώματα σε διαβίωση σύμφωνη με τις φυσικές τους ανάγκες και συμπεριφορές. Πέρα από την ευρωπαϊκή τους κατοχύρωση, στη Συνθήκη της Λισαβόνας, διεκδικούμε αντίστοιχη αναγνώριση και στο ελληνικό Σύνταγμα, με προσθήκη είτε στο Άρθρο 5 (προστασία προσωπικότητας) είτε στο Άρθρο 25, για κρατική εγγύηση των δικαιωμάτων.

Στα ειδικότερα αιτήματα, προωθούμε πλαίσιο αποτελεσματικότερης προστασίας για τα αδέσποτα και τα ζώα συντροφιάς, οδικό χάρτη για την πλήρη κατάργηση της παραγωγής γούνας από ζώα, κανόνες προστασίας για τα ζώα εργασίας όπως τα ιπποειδή, σταδιακή μετατροπή των ζωολογικών κήπων σε κέντρα περίθαλψης άγριας ζωής, προώθηση εναλλακτικών λύσεων απέναντι στα πειράματα σε ζώα με στόχο τον τερματισμό τους. Δεν θεωρούμε το κυνήγι αποδεκτή ψυχαγωγία: ζητάμε επειγόντως ολοκληρωμένες πολιτικές περιορισμού των επιπτώσεών του, καθώς και αποδέσμευση της Θηροφυλακής από τους κυνηγετικούς συλλόγους.

Για τα παραγωγικά ζώα, στηρίζουμε την πλήρη κατάργηση της εκτροφής σε κλουβιά από το 2027, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Κομισιόν. Προωθούμε κλείσιμο των κενών στην υποχρεωτική αναισθητοποίηση των ζώων πριν τη σφαγή. Υποστηρίζουμε την απαγόρευση των εξαγωγών ζωντανών ζώων σε χώρες εκτός Ε.Ε. από το 2030, και τις μεταφορές εντός Ε.Ε. άνω των 8 ωρών και 4 ωρών για τα πουλερικά, με εξαίρεση των ευάλωτων ζώων, όπως έγκυα θηλυκά και μικρά που θηλάζουν.

3.Βιώσιμη Οικονομία

Επιδιώκουμε ριζικό επαναπροσανατολισμό της οικονομίας: να είναι παραγωγική και παράλληλα να σέβεται το περιβάλλον, να αντέχει σε έκτακτες καταστάσεις, να υπηρετεί την κοινωνία και να διασφαλίζει βιώσιμη ευημερία για όλες και όλους.

Προωθούμε, λοιπόν, ένα νέο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, με στόχο την πλήρη αποσύνδεση της οικονομικής προόδου από τις υπέρμετρες απαιτήσεις σε φυσικούς πόρους, από την επιβάρυνση του πλανήτη και του κλίματος, αλλά και από τις μεγάλες κοινωνικές ανισότητες. Θέλουμε βιώσιμο και ποιοτικό αγροτικό τομέα, και βιομηχανική παραγωγή συμβατή με το συνολικό όραμα που προτείνουμε για την οικονομία.

Κεντρική θέση έχει για εμάς η έξοδος της ελληνικής οικονομίας από τις στρεβλώσεις που τη μαστίζουν: υπέρμετρη στήριξη στην κατανάλωση και τον μαζικό τουρισμό, τα χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης και πράσινης εργασίας στην Ευρώπη, πανευρωπαϊκή πρωτιά στην ανεργία των νέων, έλλειμμα διαφάνειας και ανταγωνισμού στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών,  στρεβλή φορολόγηση,  αποψίλωση των ορεινών-ημιορεινών περιοχών και των μη τουριστικών νησιών από ενεργό πληθυσμό και οικονομικές δραστηριότητες, υπέρμετρα υψηλή ενεργειακή κατανάλωση ανά μονάδα ΑΕΠ, απουσία σύνδεσης της παιδείας με τις ανάγκες για νέο, βιώσιμο προσανατολισμό της οικονομίας και της χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό δίνουμε προτεραιότητα στη δραστική αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας, αλλά και στη βελτίωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών. Υποστηρίζουμε μια αποδοτικότερη οικονομία με ορθολογική εξωστρέφεια, καλύτερους μισθούς και μειωμένη επιβάρυνση της μισθωτής εργασίας.

Βιώσιμη επιχειρηματικότητα

Προωθούμε εκτεταμένες επενδύσεις για μετασχηματισμό τομέων όπως η ενέργεια, οι μεταφορές και τα κτίρια, που μπορούν να είναι κορμός μιας πράσινης στροφής για όλη την οικονομία: δίνουμε έμφαση στη διευκόλυνση τέτοιων επενδύσεων από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Υποστηρίζουμε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και σημαντικές δυνατότητες για θέσεις εργασίας, όπου η Ελλάδα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, όπως οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες.

Επιδιώκουμε τον μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης, με απλοποίηση διαδικασιών και επαρκή στελέχωση των υπηρεσιών. Κάτι τέτοιο θα μειώσει και το κόστος της επιχειρηματικότητας, βελτιώνοντας τη λειτουργία της οικονομίας αλλά και συμβάλλοντας στην ισονομία των πολιτών. Σημαντικές είναι εδώ και οι αναγκαίες αλλαγές για ταχύτερη και ορθότερη απονομή της δικαιοσύνης.

Σχετικά με τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στη στήριξή τους σε καιρούς οικονομικής κρίσης και την πρόσβασή τους στις απαραίτητες χρηματοδοτήσεις. Υποστηρίζουμε κίνητρα και διευκολύνσεις για δικτύωση και συνεργασία τους, αλλά και για καινοτομία, εξοικονόμηση ενέργειας και προώθηση κυκλικής οικονομίας. Επιπλέον κίνητρα και εργαλεία προτείνουμε για πολύ μικρές επιχειρήσεις που θέλουν να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους και να φτάσουν σε μικρό ή μεσαίο μέγεθος.

Προωθούμε την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων και της χρηματοδότησης της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Υποστηρίζουμε περαιτέρω θεσμικές παρεμβάσεις για τη χρήση πλαστικού χρήματος, με υποχρεωτική ευθυγράμμιση των τραπεζικών πρακτικών με όσα ισχύουν στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Εστιάζουμε ιδιαίτερα στην αύξηση της απασχόλησης των γυναικών και των νέων ατόμων. Προωθούμε θέσεις εργασίας για τις γυναίκες με ίσες ευκαιρίες και απολαβές, μέσω θετικών δράσεων και φορολογικών κινήτρων. Ιδιαίτερη μέριμνα δίνουμε για τη στήριξη του συνδυασμού της φροντίδας των παιδιών με την εργασία, τόσο τη μισθωτή όσο και αυτή των ελεύθερων επαγγελματιών. Δίνουμε έμφαση στις δομές υποστήριξης της γονεϊκότητας και σε στοχευμένη φορολογική ελάφρυνση.

Κανόνες για την Αγορά

Για εμάς, η ελευθερία της εθνικής και ευρωπαϊκής αγοράς πρέπει να ρυθμίζεται από κανόνες που την καθιστούν ταυτόχρονα και αποδοτική και δίκαιη, ώστε η οικονομία να διασφαλίζει ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο για όλους. Η κοινωνική δικαιοσύνη αποτελεί θεμέλιο λίθο κάθε ανοικτής και δημοκρατικής κοινωνίας: τη θετικότερη σχέση με το φυσικό περιβάλλον, άλλωστε, είχαν πάντα κοινωνίες με περιορισμένες ανισότητες και ισχυρή κοινωνική συνοχή. Θεωρούμε σημαντικό η οικονομία να αξιολογείται και πέρα από το ΑΕΠ, ιδιαίτερα με δείκτες ευημερίας και κοινωνικής συνοχής.

Υποστηρίζουμε μόνο επενδύσεις που αφήνουν πραγματικό καθαρό όφελος για την κοινωνία, το περιβάλλον και τις επόμενες γενιές. Σχέδια που υποβαθμίζουν ή δεσμεύουν συλλογικά αγαθά, μεταφέροντας το κόστος στην κοινωνία και στο περιβάλλον, δεν αποτελούν για εμάς αποδεκτές επενδύσεις.

Επιδιώκουμε πολιτικές αποθάρρυνσης της ανόδου των αξιών γης, ώστε να μην επιβαρύνεται το κόστος ζωής και οικονομικής δραστηριότητας.

Κυκλική οικονομία

Η  ανάγκη της  οικονομίας των φυσικών  πόρων μας οδηγεί σε ένα σύστημα εξοικονόμησης πόρων και επαναχρησιμοποίησης των υλικών, αυτό της κυκλικής οικονομίας. Για τη στήριξη του τομέα της κυκλικής οικονομίας, προτείνουμε διαβάθμιση των ποσοστών ενίσχυσης επιχειρήσεων, με βασικό κριτήριο την περιβαλλοντική απόδοση, την εξοικονόμηση πρώτων υλών, την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση.

Κοινωνική οικονομία

Στηρίζουμε την Κοινωνική Οικονομία, ως 3^ο πυλώνα και τη συμμετοχική διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το συγκεκριμένο τομέα. Προωθούμε πράσινες προμήθειες και προμήθειες κοινωνικής αναφοράς, σε όλο τον ευρύτερο δημόσιο τομέα ως καταλύτη για πράσινη στροφή αλλά και κοινωνική συνοχή.

Δίνουμε έμφαση στην αναζωογόνηση της υπαίθρου και στην ανάδειξη των προστατευόμενων περιοχών σε πρότυπα ήπιας τοπικής οικονομίας και ευημερίας. Επιδιώκουμε ενεργειακή και διατροφική αυτονομία, για Ελλάδα και Ε.Ε.

Αξιοπρεπής εργασία

Στηρίζουμε αξιοπρεπή εργασία για όλους και όλες, με δίκαιους όρους αμοιβής, αλλά και  παράλληλη προστασία του ελεύθερου χρόνου κάθε ατόμου. Σημαντική για εμάς είναι η βελτίωση των εργασιακών και περιβαλλοντικών όρων εργασίας, αλλά και η διαμόρφωση κινήτρων και αντικινήτρων για την τήρηση τους και την αποφυγή της παραοικονομίας, ιδιαίτερα από τις μεγάλες και  τις πολύ μικρές επιχειρήσεις: οι δυνατότητες παράκαμψης των κανόνων, δρουν και ως αντικίνητρο στην καινοτομία και στη βελτίωση της αποδοτικότητάς τους.

Συλλογικά αγαθά

Μάχη κατά της οικονομικής και κοινωνικής ανισότητας δεν σημαίνει μόνο θέσεις εργασίας και αναδιανεμητικές πολιτικές, αλλά και αναβάθμιση των συλλογικών αγαθών. Απορρίπτουμε τις πιέσεις για εμπορευματοποίηση και υπερεκμετάλλευση κοινών αγαθών όπως το νερό, το έδαφος, το υπέδαφος, η φύση, η βιοποικιλότητα, το τοπίο, τα δάση, η θάλασσα, ο αιγιαλός, η παραλία, ο δημόσιος χώρος, οι ελεύθερες αστικές εκτάσεις.

Βιώσιμα δημόσια οικονομικά

Για τη διαφύλαξη των επόμενων γενεών προωθούμε υγιή δημόσια οικονομικά, χωρίς ανεξέλεγκτα ελλείμματα και δανεισμό, στηριγμένα σε δίκαιη φορολογία και σε αποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Το πλαίσιο αυτό οφείλει, όμως, να συμβαδίζει με την παροχή επαρκών συλλογικών αγαθών και κοινωνικής προστασίας, ιδιαίτερα σε περιόδους ύφεσης. Επιπλέον, οφείλει να στηρίζει τις εκτεταμένες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της κλιματικής και οικολογικής κρίσης. Πέρα από τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, θεωρούμε απαραίτητο οι επενδύσεις αυτές να εξαιρούνται από τους περιορισμούς της δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Κοινωνική πρόνοια

Επισημαίνουμε, επιπρόσθετα, τη συσσώρευση εκτεταμένων πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και το κόστος του συνταξιοδοτικού συστήματος, που ανταγωνίζονται με άλλους τομείς κοινωνικής προστασίας για τις περιορισμένες δυνατότητες κρατικής χρηματοδότησης: μακροχρόνια προσβλέπουμε σε ανακατανομή μέρους των πόρων αυτών προς τις υπόλοιπες απαραίτητες διαστάσεις του Κοινωνικού Κράτους, για αποτελεσματικότερη προστασία των ασθενέστερων σε όλες τις ηλικίες.

Δίκαιη φορολογία

Η φορολογία οφείλει να ξεπεράσει τον εισπρακτικό της χαρακτήρα, να γίνει εργαλείο αναδιανομής και δικαιοσύνης, αλλά και ενθάρρυνσης ή αποθάρρυνσης δραστηριοτήτων ανάλογα με το κοινωνικό και περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Στο πλαίσιο αυτό, επιδιώκουμε να κατευθύνει και την επιχειρηματικότητα σε παραγωγικό και υγιή προσανατολισμό. Η φορολογική πολιτική είναι βασικό εργαλείο του κράτους φροντίδας, ώστε να αναβαθμιστούν σε βιώσιμα επίπεδα οι δημόσιες υπηρεσίας υγείας, πρόνοιας και παιδείας.

Προτείνουμε μία φορολογική μεταρρύθμιση με:

• Διαβάθμιση των συντελεστών του ΦΠΑ με περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια. Ενδεικτικά: ελάχιστος ή μηδενικός ΦΠΑ σε βασικά και βιολογικά τρόφιμα, πράσινες τεχνολογίες και σε βασικά είδη περιόδου και βρεφικής φροντίδας.
• Φορολογία του πλούτου, σε αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ, με περιουσιολόγιο για όλους/ες. Ίση μεταχείριση και για την εκκλησία.
• Ισχυρά προοδευτικοί συντελεστές φορολογίας και αφορολόγητο αυξημένο με τα δηλωμένα εισοδήματα της τελευταίας 10ετίας, ώστε οι φοροφυγάδες να επιβαρύνονται περισσότερο.
• Μείωση της φορο-ασφαλιστικής επιβάρυνσης της μισθωτής εργασίας, για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Κοινοί συντελεστές φορολόγησης για όλες τις κατηγορίες εισοδημάτων από εργασία.
• Κατάργηση της μείωσης, από το 15% στο 5%, από την κυβέρνηση ΝΔ στη φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών των ΑΕ (μερίσματα). Θέση μας είναι τα κέρδη από τα μερίσματα να προστίθενται στα άλλα εισοδήματα των φυσικών προσώπων και να φορολογούνται με προοδευτικούς φορολογικούς συντελεστές.
• Ειδικά φορολογικά κίνητρα και χρηματοοικονομικά εργαλεία για επιχειρήσεις νέων για την πρώτη 3ετία, καθώς και για νέους αγρότες.
• Εισοδηματικά ουδέτεροι περιβαλλοντικοί φόροι (π.χ. ο φόρος άνθρακα), με τα έσοδα να επιστρέφουν στην κοινωνία με δράσεις όπως επενδύσεις για ενεργειακή μετάβαση και κλιματική προσαρμογή, και Ταμείο Διαγενεακής Αλληλεγγύης.
• Στη φορολογία κερδών των επιχειρήσεων, αφορολόγητο ποσό ανά θέση εργασίας για τις πρώτες 10-15 θέσεις κάθε επιχείρησης, με στόχο την προστασία θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων.

Προτείνουμε 20% μείωση των εργοδοτικών εισφορών για νέες θέσεις εργασίας αλλά και για τους άνω των 60 ετών. Μερική συνταξιοδότηση για όσους επιθυμούν να δουλεύουν και μετά τη συμπλήρωση του ορίου συνταξιοδότησης. Ανάλογα εργαλεία θεωρούμε ως απαραίτητα και για την ανεργία των νέων.

Προωθούμε άμεση αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ, και νομοθετική ρύθμιση για αυτόματη αναπροσαρμογή του κάθε 6 μήνες με βάση την εξέλιξη διάμεσου εισοδήματος.

Καθολικό Εγγυημένο Εισόδημα

Υποστηρίζουμε τη θεσμοθέτηση Καθολικού Εγγυημένου Εισοδήματος (ΚΕΕ) στο 50% του κατώτατου μισθού, αρχικά για όσους/ες δεν εργάζονται σε πλήρη απασχόληση, και δεν έχουν άλλα εισοδήματα: σε περίπτωση μερικής ή σποραδικής απασχόλησης, θα μειώνεται αναλογικά χωρίς να καταργείται -θα δρα ως επίδομα εργασίας. Σε αυτό ενσωματώνονται και τα ήδη υπάρχοντα επιδόματα. Σταδιακή επέκτασή του στο σύνολο του πληθυσμού, χωρίς περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια. Επιδιώκουμε τη χρηματοδότησή του πανευρωπαϊκά, από την ΕΕ.