του Αποστόλη Αποστολάκη
Μέλους των Πράσινων-Αλληλεγγύη Κρήτης
Είναι γνωστό σε όλους ότι η αναπαραγωγή των ψαριών πραγματοποιείται χωρίς παρεμβολή εξωτερικών παραγόντων και χωρίς κανένα κόστος για τον οποιονδήποτε. Είναι γνωστό επίσης ότι αυτά δεν έχουν ούτε κύριους ούτε αναγνωρίζουν οποιαδήποτε κυριότητα μέχρι να αλιευτούν.
Αλλά μετά την αλίευση τους ανήκουν στον αλιέα που τα αλίευσε, άσχετα με το αν αυτό έγινε νόμιμα ή παράνομα, αφού δεν μπορεί εύκολα να αποδειχθεί από ποιόν έγινε η αλίευση, αν ο αλιεύς είχε ή δεν είχε άδεια αλιείας, αν τα ψάρεψε σε απαγορευμένη ή μη περιοχή και αν είχαν το επιτρεπόμενο βάρος και μέγεθος, το οποίο ποικίλει από κράτος σε κράτος και από περιοχή σε περιοχή.
Παραθέτω ορισμένα στοιχεία για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της παράνομης αλιείας.
Το 90% των σκαφών που οργώνουν παράνομα τους Ωκεανούς έξω από τη Δυτική Αφρική ήταν μηχανότρατες βυθού που καταστρέφουν θαλάσσια περιβάλλοντα, σύροντας το βαρύ εξοπλισμό της τράτας κατά μήκος του πυθμένα της θάλασσας με αποτέλεσμα τη μόνιμη καταστροφή των θαλασσίων ενδιαιτημάτων, τα υψηλά επίπεδα των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων ειδών της θαλάσσιας ζωής, όπως οι καρχαρίες και οι θαλάσσιες χελώνες. Αναφέρω ξανά το ποσοστό. Σε κάθε 100 σκάφη που ψαρεύουν εκεί, μόνο τα 10 είναι νόμιμα. Συνεπώς ο μόνος δυνατός τρόπος ελέγχου της παράνομης αλιείας είναι ο έλεγχος των αλιευμάτων τη στιγμή της εκφόρτωσης τους.
Και στα πλαίσια αυτά χαιρετίζουμε ένα σημαντικό βήμα που έγινε προ ολίγων ημερών, αφού τέθηκε σε ισχύ η απόφαση της επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τον έλεγχο εκφόρτωσης αλιευμάτων, η οποία κατάφερε να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες τριάντα υπογραφές από ισάριθμα κράτη. Με βάση την απόφαση αυτή, κάθε αλιευτικό που θέλει να ελλιμενιστεί κάπου, πρέπει να ζητήσει εκ των προτέρων άδεια και πρέπει να υποβάλλει έκθεση για τα μεταφερόμενα αλιεύματα και για τα νόμιμα πιστοποιητικά αλίευσης που κατέχει αυτό. Πρέπει επίσης να είναι διαθέσιμο για οποιονδήποτε έλεγχο όχι μόνο των εθνικών αρχών του λιμένος κατάπλου, αλλά και σε διεθνείς ελέγχους που μπορεί να γίνουν αν υπάρχει υπόνοια ότι το σκάφος εμπλέκεται σε παράνομες αλιευτικές πρακτικές.
Αλλά, δυστυχώς, όλα τα παραπάνω συμβαίνουν διεθνώς, ενώ στη Μεσόγειο, στο σπίτι μας, δεν λαμβάνουν οι κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων και η Ελληνική, κανένα μέτρο ελέγχου των παράνομων αλιευτικών σκαφών, αλλά ούτε των νόμιμων, που αλιεύουν χρησιμοποιώντας παράνομες μεθόδους.
Και αναφέρομαι, κυρίως, στα σκάφη μέσης αλιείας που παραβιάζουν το όριο του 1,5 μιλίου και ψαρεύουν κοντά στην ακτή, αφού έχουν εξουδετερώσει το σύστημα δορυφορικής παρακολούθησης.
Αναφέρομαι επίσης στα γρι γρι που αλιεύουν Μαγιάτικα πολύ κοντά στην ακτή και σε βάθος που είναι μικρότερο των τεσσάρων τρίτων του άλτους των διχτυών τους.
Αναφέρομαι στα σκάφη που αλιεύουν νόμιμα μακρύπτερους τόνους (albacore) και συλλαμβάνουν ως παρεπόμενο αλίευμα ξιφίες βάρους δύο ή τριών κιλών, τα οποία εκφορτώνουν κανονικά και χωρίς συνέπειες.
Αναφέρομαι και στα παράκτια αλιευτικά σκάφη που αφήνουν τα δίχτυα τους δύο και τρεις ημέρες μέσα στη θάλασσα για να αλιεύσουν αστακούς και καραβίδες, καταστρέφοντας κάθε ζωή στην περιοχή που τα ρίχνουν.
Υπάρχουν πολλά αποδεικτικά στοιχεία για εκτεταμένη χρήση των σημαιών ευκαιρίας από αλιευτικά που ψαρεύουν στα διεθνή ύδατα των Μεσογειακών χωρών, περιλαμβανομένης και της Ελλάδος. Και μια από τις κυριότερες σημαίες ευκαιρίας στην αλιεία είναι η Τουρκική, αφού οι έλεγχοι που γίνονται στη χώρα αυτή, είναι πάρα πολύ περιορισμένοι.
Υπάρχουν επίσης πολλά αποδεικτικά στοιχεία για την αύξηση του όγκου των παράνομων αλιευμάτων που μεταφορτώνονται στη θάλασσα της Μεσογείου σε μεγάλα πλοία ψυγεία που προορίζονται για την Ανατολική Ασία.
Και τέλος πρέπει να αναφερθούν οι επιπτώσεις που έχει για εμάς εδώ στην Ελλάδα η μη επέκταση της οικονομικής αλιευτικής μας ζώνης από τα 6 τουλάχιστον στα 20 μίλια. Τόση αλιευτική ζώνη έχουν η Ιταλία, η Γαλλία, αλλά και η Ισπανία που κάθε καλοκαίρι στέλνουν τα αλιευτικά τους έξι μίλια ανοιχτά της Κρήτης για να ψαρέψουν γαρίδες, μακρύπτερους τόνους και μπακαλιάρους στερώντας μας όλα τα παραπάνω αποθέματα και αδειάζοντας τις θάλασσες μας.
Αναφέρομαι επίσης στα ψάρια που πωλούνται παρανόμως, από ιδιώτες,κυρίως Μουρμούρια, αλλά και άλλα ψάρια όπως Μαγιάτικα και Τόνοι, που έχουν συλληφθεί με τη ρίψη δυναμίτη. Τα ψάρια αυτά, έφτασαν να πωλούνται πρoς 10€, η σακούλα, στην Εθνική οδό κοντά στον Ρέθυμνο από όπου κατάγομαι. Σερβιρόταν επίσης “Μουρμούρια του Δυναμίτη”, σε ταβέρνες του Αμαρίου, που είχαν πιαστεί με την παράνομη αυτή μέθοδο, στον Πλατανιά και τη Σκαλέτα. Σημειώνουμε ότι η μέθοδος αυτή, που βρισκόταν σε ύφεση στην Κρήτη, τα τελευταία χρόνια μέχρι πέρυσι, χρησιμοποιείται όλο και συχνότερα, από διάφορα άτομα, το τελευταίο χρονικό διάστημα.
Πρέπει να θυμηθούμε, όπως έχει αναφέρει και ο Πρόεδρος της αλιευτικής ομοσπονδίας Ελλάδος ότι η παράνομη αλίευση ενός ψαριού προκαλεί την έλλειψη ενός νόμιμα διαθέσιμου ψαριού για τους υπόλοιπους ψαράδες της Μεσογείου. Κάθε νόμιμος λοιπόν ψαράς, εξαρτάται από τις ενέργειες των άλλων, παράνομων όπως οι παραπάνω ψαράδων.
Πως μπορούμε να προστατευτούμε από όλα αυτά?.
Με την αποκέντρωση των Συμβουλίων Αλιείας στις Περιφέρειες και με πλειοψηφία των ψαράδων στα Συμβούλια αυτά. Σήμερα τα συμβούλια ελέγχονται κεντρικά από τον Υπουργό Γεωργίας ο οποίος συνήθως δεν έχει σχέση με την αλιεία και από τα εννέα μέλη τους μόνο ο ένας είναι ψαράς.
Με αποτέλεσμα να παίρνονται αλλοπρόσαλλες και λάθος αποφάσεις όπως οι άδειες στις τράτες για να ψαρεύουν στα διεθνή ύδατα κάθε καλοκαίρι που όπως είπαμε μπορούμε φτάσουμε ακόμη και με κουπιά, τόσο κοντά είναι.
Η διαχείριση των αλιευτικών πόρων γίνεται σήμερα από τις κεντρικά ελεγχόμενες ιχθυόσκαλες, ενώ επιτρέπεται και η de facto εκφόρτωση αλιευμάτων εκτός αυτών, με την αιτιολογία ότι δεν υπάρχουν νόμιμα σημεία εκφόρτωσης αλιευμάτων παντού. Ενώ θα πρέπει η εκφόρτωση αλιευμάτων να αποτελεί ζήτημα της κάθε περιφέρειας και των αλιευτικών συλλόγων που δραστηριοποιούνται εκεί.
Η παρακολούθηση του αλιευτικού στόλου γίνεται επίσης Κεντρικά, άναρχα και χωρίς διαχειριστικά σχέδια εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Και αυτό θα μπορούσε να γίνει αποκεντρωμένα στις περιφέρειες.
Το υπάρχον Δορυφορικό Σύστημα Παρακολούθησης των Τρατών και των γρι γρί πρέπει να αντικατασταθεί με το AIS. Κάθε δικαιολογία σχετικά με αυτό, είναι έωλη αφού παραμύθια όπως η προστασία των προσωπικών δεδομένων των τρατάρηδων δεν είναι δυνατόν να γίνουν πιστευτά από κανένα. Και έτσι παρατηρείται το φαινόμενο να ψαρεύουν Τράτες που έχουν άδεια για τα διεθνή ύδατα σε απόσταση μερικές εκατοντάδες μέτρα από την ακτή και να μην ενδιαφέρεται κανείς. Η συνήθης δικαιολογία είναι, αν είναι παράνομος θα καταγραφεί από το δορυφορικό σύστημα. Μόνο που αυτό τις περισσότερες φορές, σκόπιμα ή όχι δεν λειτουργεί.
Πρέπει να απαγορευτεί κάθε μορφή αλιείας, δηλαδή να σταματήσει η αλιεία για όλα τα αλιευτικά εργαλεία τον μήνα Μάιο κάθε έτους. Έτσι και η πλειονότητα των αλιευμάτων θα μπορέσει να αναπαραχθεί και η πίεση στα αλιεύματα θα γίνεται μόνο τους 11 από τους 12 μήνες του χρόνου
Και τελικά σε όλες τις αποφάσεις που έχουν σχέση με τα παραπάνω και με την αλιεία γενικότερα πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο οι ψαράδες και να παίρνονται σε Περιφερειακό επίπεδο.
Αν γίνουν έστω και ορισμένα από τα παραπάνω, που μπορούν να αποτελέσουν επεξεργασμένα κατάλληλα και τις θέσεις οποιασδήποτε σώφρονος πολιτικής κίνησης, υπάρχει ακόμη καιρός για να σωθεί η Μεσόγειος και τα αλιεύματα της.
Είμαι στη διάθεση όλων για να επεξεργαστούμε μαζί όσα αναφέρω αλλά και όσα δεν ανέφερα για να μη σας κουράσω, και να αναπτύξουμε ένα βιώσιμο σχέδιο για την πάταξη της παράνομης αλιείας και την ενίσχυση της νόμιμης παράκτιας αλιείας που θα επιφέρει μια ισορροπία και αρμονία στην πολύπαθη θάλασσα μας.
7/7/2016