πρώην Ευρωβουλευτή ΠΡΑΣΙΝΟΙ / EFA

μέλους του Συμβουλίου των ΠΡΑΣΙΝΩΝ

υποψήφιου Δημοτικού Συμβούλου με την ΑΘΗΝΑ ΤΩΡΑ

(υποψήφιος δήμαρχος Χάρης Δούκας)

Λίγο πριν από το καλοκαίρι, η Ολλανδική κυβέρνηση κατέρρευσε και ο επί μακρόν πρωθυπουργός Mark Rutte ανακοίνωσε ότι θα αποσυρθεί από την πολιτική, αφήνοντας μια μεγάλη “τρύπα” στο Ολλανδικό πολιτικό σύστημα. Όλα αλλάζουν ενόψει και των εκλογών που προγραμματίστηκαν για μετά από αρκετούς μήνες, για το Νοέμβριο (μια διαφορετική πολιτική θεσμική κουλτούρα που δεν προκαλεί αιφνιδιασμό και προκήρυξη εκλογών μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα 30-45 ημερών, όπως είναι η πάγια πρακτική στην Ελλάδα). Διαβάστε το κείμενο αλλά φτάστε μέχρι το τέλος, γιατί οι Ολλανδικές εξελίξεις έχουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σχέση και με τα συμβαίνοντα ή μη συμβαίνοντα στην Ελλάδα.

Εκτός από τις εξελίξεις στην κυβέρνηση υπό τον mark Rutte, υπάρχουν εξελίξεις και στο χώρο των πρασίνων αλλά και της σοσιαλδημοκρατίας. Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ  (Ολλανδική Πράσινη Αριστερά – GroenLinks , GL) και το Εργατικό Κόμμα (Σοσιαλδημοκράτες, Partij van de Arbeid- PvdA) ξεκίνησαν να συνεργάζονται από το 2021. Τα δύο κόμματα συμμετείχαν ως ένα μπλοκ στο σχηματισμό συνασπισμού του 2021 και συγκρότησαν κοινό μπλοκ στη Γερουσία. Με στόχο να αναδειχθούν ως το πρώτο κόμμα και να κυβερνήσουν την Ολλανδία, τα συνέδρια των Ολλανδών Πράσινων (“Πράσινη Αριστερά”) πρώτα και του Εργατικού Κόμματος (τον Αύγουστο) ψήφισαν υπέρ της συνεργασίας με κοινή λίστα στις εκλογές που θα διεξαχθούν στην Ολλανδία στις 22 Νοεμβρίου. Μάλιστα πρότειναν από κοινού ως επικεφαλής και πιθανό πρωθυπουργό τον Frans Timmermans (πρώην πλέον) εκτελεστικό Επίτροπο και Υπεύθυνο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της κλιματικής πολιτικής. Ο Frans Timmermans που παραιτήθηκε στα τέλη Αυγούστου (όπως είχαμε γράψει) είναι ένας από τους ανθρώπους με την μεγαλύτερη επιρροή στις Βρυξέλλες και χαίρει της εκτίμησης τόσο της κοινωνίας των πολιτών και των Πράσινων όσο και των δυνάμεων εκείνων που αντιλαμβάνονται ότι η Ευρώπη πρέπει να ηγείται της πολιτικής για την συγκράτηση της κλιματικής κατάρρευσης και την αποτελεσματική προσαρμογή στα νέα κλιματικά δεδομένα. Τα συναισθήματα λοιπόν σε σχέση με την παραίτηση Timmermans ήταν ποικίλα: όσοι  μάχονται για την προστασία του κλίματος νιώθουν μια ανασφάλεια για το αν ο αντικαταστάτης του θα μπορέσει να έχει την ίδια δυναμική παρέμβαση ή αν η “υπόθεση κλίμα” θα πάει πίσω – με δεδομένη την σκληρή αντίθεση που συναντάει πλέον τόσο από πολιτικές δυνάμεις όσο και από ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Από την άλλη, οι εχθροί του κλίματος το γιόρτασαν αφού απομακρύνθηκε από την Επιτροπή ο πιο δυναμικός υπέρμαχος της κλιματικής δράσης στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ενθουσιασμό για την αποχώρησή του δείχνουν οι συντηρητικοί και οι ακροδεξιοί. Η κλιματική πολιτική και ο Timmermans προσωπικά έχουν μπει στο στόχαστρο των Ευρωπαίων συντηρητικών που θεωρούν την “κλιματική και πράσινη φιλοδοξία” του ως υπερβολική. «Δεν θα μας λείψει», δήλωσε ο Ιταλός ακροδεξιός ηγέτης Ματέο Σαλβίνι. «Αυτός ο κύριος έχει κάνει μεγάλη ζημιά, ελπίζουμε ότι οι Ολλανδοί ψηφοφόροι να τον αντιμετωπίσουν όπως του αξίζει». Επίσης, ο Peter Liese, βασικός Γερμανός συντηρητικός ευρωβουλευτής για κλιματικά θέματα, είχε δηλώσει ήδη – πριν από την αποχώρηση του Timmermans – στο POLITICO: «Αν αποχωρήσει νωρίτερα από το προγραμματισμένο, θα είναι καλό για την προστασία του κλίματος”.! 

Πάντως το όνομα του Frans Timmermans κυκλοφορούσε στους πολιτικούς κύκλους στην Ολλανδία για επικεφαλής μιας κυβέρνησης συνεργασίας εδώ και τρία χρόνια. Το κόμμα του, το Εργατικό Κόμμα είχε υποστεί κατάρρευση μετά τη συγκυβέρνηση με το δεξιό Φιλελεύθερο Κόμμα (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, VVD) για πέντε καταστροφικά χρόνια – ένα σύνδρομο που το ονόμασαν χαρακτηριστικά  “ΠΑΣΟΚοποίηση”. Το 2019, ο Timmermans οδήγησε το Εργατικό Κόμμα σε μια σημαντική νίκη στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Είχε ήδη υπηρετήσει δύο χρόνια ως υπουργός Εξωτερικών, τρία χρόνια ως ο νεότερος υπουργός για την Ευρώπη και πέντε χρόνια ως Ευρωπαίος Επίτροπος. Ο Τίμερμανς πήρε περισσότερες προσωπικές ψήφους από οποιοδήποτε άλλο κόμμα για το σύνολο της λίστας τους και διπλασίασε τον αριθμό των εδρών για το κόμμα του. Για πρώτη φορά από το 1989, οι σοσιαλδημοκράτες ήταν το μεγαλύτερο κόμμα για τις ευρωεκλογές.  Από την άλλη, ο Timmermans συνεργάστηκε στενά με την κοινωνία των πολιτών, με το μπλοκ των πολιτικών δυνάμεων – στο οποίο πρωτοστατούν οι Πράσινοι – που μάχονται για μια κοινωνικά δίκαιη και αποτελεσματική κλιματική πολιτική. Η δική του παρέμβαση έχει σώσει πολλές φορές την παρτίδα, τόσο στα κλιματικά ζητήματα όσο και στην εμβληματική πολιτική για τη φύση και τη βιοποικιλότητα ως κατεξοχήν εργαλείο για τον μετριασμό της κλιματικής κατάρρευσης.

Το Ολλανδικό πολιτικό τοπίο παραμένει συγκεχυμένο

Όπως σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, και στην Ολλανδία έχουν συντελεστεί βαθιές αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό και υπάρχει κοινωνική και πολιτική πόλωση. Πολλές κοινωνικές ομάδες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ακόμα και επιβίωσης, μένουν στο περιθώριο λόγω της διεύρυνσης του χάσματος μεταξύ πολύ πλουσίων και πολύ φτωχών. Από την άλλη, η κλιματική κρίση προκαλεί μεγάλες καταστροφές και κάνει πιεστική την ανάγκη μετάβασης σε ένα πιο πράσινο και οικολογικό παραγωγικό μοντέλο, που όμως δεν βρίσκει συχνά πρόθυμους ή προετοιμασμένους τους παραγωγούς, ιδιαίτερα αγρότες και εργαζόμενους σε διάφορους κλάδους όπως πχ στα ορυκτά καύσιμα. Η ενεργειακή κρίση, η ακρίβεια καθώς και η ανάγκη μετάβασης σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα) χωρίς την αναγκαία κοινωνική στήριξη προς τους πιο ευάλωτους ενισχύει το χάσμα και αφήνει εκτός όσους δεν έχουν τα οικονομικά μέσα να επενδύσουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και σε ηλιακά συστήματα.

Η Ολλανδία αντιμετωπίζει επίσης πολύ σοβαρά προβλήματα με τη στέγαση (οι Ολλανδοί – όχι μόνο νεοφερμένοι – μπορεί να ψάχνουν σπίτι για 6 και 7 χρόνια, ενώ ακόμα και αν βρίσκουν είναι πολύ ακριβό για αυτούς) και άλλα κοινωνικά ζητήματα: μεγάλο ποσοστό των παιδιών, όχι μόνο προσφυγικού και μεταναστευτικού υπόβαθρου, χρειάζονται στήριξη, πολλά παιδιά βιώνουν οικονομική φτώχεια, ζουν σε οικογένειες με προβλήματα αλκοολισμού και ενδοοικογενειακής βίας.

Η κοινωνική διάσταση της πράσινης μετάβασης και της κλιματικής δικαιοσύνης, μια ορθολογική πολιτική στέγασης και μια ισχυρή κοινωνική πολιτική είναι περισσότερο από ποτέ σημαντικά και αφορούν σε μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας. Τεχνοκρατικά μέτρα ή μέτρα που ευνοούν τις ελίτ συχνά οδηγούν σε μαζική αντίδραση στα μέτρα (προηγήθηκε η Γαλλία με τα “κίτρινα γιλέκα”) αλλά ακόμα και σε “άρνηση” της ίδιας της κλιματικής κρίσης. Η αντίδραση συχνά καλλιεργείται από τους ακροδεξιούς αλλά και από μεγάλο τμήμα της δεξιάς, ιδιαίτερα της νεο-φιλεύθερης δεξιάς, που βρίσκουν την ευκαιρία να ανασυγκροτήσουν την εκλογική τους επιρροή σε βάρος του μέλλοντος της ανθρωπότητας. Το βλέπουμε και στην Ελλάδα με τους αρνητές της κλιματικής αλλαγής και της ανάγκης απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα: αντιδρούν με ανορθολογικό τρόπο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και υπερψηφίζοντας σχήματα όπως οι “Σπαρτιάτες” και η “ΝΙΚΗ”.

Τα πλεονεκτήματα και πλεονεκτήματα του Timmermans

Ο Timmermans έχει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα ενός ανθρώπου που άσκησε πολιτική στις Βρυξέλλες. Έδωσε ώθηση σε πολύ κρίσιμες πολιτικές για το κλίμα και την πράσινη μετάβαση. Έχει διεθνή και ευρωπαϊκή αναγνώριση, εμπειρία και δέσμευση να προωθήσει πράσινες πολιτικές. Από τη σκοπιά του Εργατικού Κόμματος, ο Τίμερμανς, με εμφανίστηκε ως ιδανικός υποψήφιος για τη θέση μαι και είχε διασώσει τους εργατικούς. Οι Πράσινοι έχουν εκτιμήσει την δέσμευσή του για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και την κλιματική πολιτική και μοιάζει κατάλληλος για το πρόγραμμά τους. Προτάθηκε έτσι από κοινού ως επικεφαλής χωρίς να υπάρχει καν δεύτερος υποψήφιος. Είναι πολύ συμπαθής στους ψηφοφόρους της κοινής λίστας Πρασίνων – Εργατικού Κόμματος αλλά και στους υποστηρικτές του σοσιαλ-φιλελεύθερου κόμματος Δημοκράτες 66 (κεντροαριστερά, D66), καθώς και στους νεότερους, με ανώτερη μόρφωση, στις μετανάστριες και στις γυναίκες ψηφοφόρους. Είναι λίγο πολύ συμπαθείς σε όσους και όσες εκτιμούν το έργο του για το κλίμα και την πράσινη μετάβαση. Το έχουν εκτιμήσει για την συναισθηματική του παρέμβαση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ το καλοκαίρι του 2014 μετά την κατάρριψη από τις ρωσικές και φιλο-ρωσικές δυνάμεις – Wagner Group που είχαν καταλάβει την Κριμαία στην Ουκρανία του πολιτικού αεροπλάνου MH17 με 298 πολίτες, τα δύο τρίτα των οποίων ήταν Ολλανδοί. Οι φιλορωσικές δυνάμεις το είχαν θεωρήσει ως στρατιωτικό και το κατέρριψαν όπως αποδείχθηκε και από υποκλοπή των μεταξύ τους επικοινωνιών. Επίσης, ο Τίμερμανς μιλάει ολλανδικά, αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ρωσικά και ιταλικά.

Από την άλλη η αυξανόμενη οργή “εναντίον των ελίτ”, αξιοποιείται από τους αντιπάλους της κοινής λίστας Πράσινης Αριστεράς – Εργατικού Κόμματος για να χτυπήσουν τον Hans Timmermans: είναι ο “γραφειοκράτης” από τις Βρυξέλλες, “δεν έχει επαφή με τα προβλήματα των απλών ανθρώπων”, πέρασε 9 χρόνια στη «φούσκα των Βρυξελλών», “προωθεί τα συμφέροντα των μεγάλων με την δήθεν κλιματική κρίση”. Στο γενικευμένο κλίμα οργής ενός μεγάλου τμήματος της ολλανδικής κοινωνίας που ζει μέσα στην κρίση, ο Timmermans χρησιμοποιείται από την δεξιά και την ακροδεξιά ως ο σάκος του μποξ. Οι δυο άλλοι ηγέτες, ο Dilan Yeşilgöz – ο νέος ηγέτης του Φιλελεύθερου Κόμματος, σκληροπυρηνικός συντηρητικός και υπουργός Δικαιοσύνης και Ασφάλειας, και ο βουλευτής Pieter Omtzigt ηγέτης του κόμματος Νέα Κοινωνική Συμφωνία (NSC) προβάλλουν την δική τους «κατανόησή για τους κανονικούς ανθρώπους», πίσω από την οποία κρύβουν σκληρές κοινωνικές και αντι-περιβαλλοντικές πολιτικές.

Μπορεί να κυβερνήσουν την Ολλανδία οι Πράσινοι και οι Εργατικοί;

Με την κοινή λίστα, οι Πράσινοι (Πράσινη Αριστερά) και το Εργατικό Κόμμα είναι πολύ κοντά με τα άλλα δύο κόμματα στην πρώτη θέση. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση δείχνει ότι η λίστα Πράσινης Αριστεράς – Εργατικού Κόμματος είναι στην πρώτη θέση μαζί με το κυβερνών (σήμερα) Φιλελεύθερο Κόμμα και το συντηρητικό νεο-ιδρυμένο Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο (Nieuw Social Contract, NSC), που δημιουργήθηκε μέσα από τις μαζικές αντιδράσεις των αγροτών στα μέτρα περιορισμού της χρήσης αγροχημικών στις καλλιέργειες που προσπάθησε να προωθήσει η κυβέρνηση.

Η επιτυχία της κοινής λίστας Πράσινης Αριστεράς – Εργατικού Κόμματος οφείλεται στο γεγονός ότι οι εν δυνάμει ψηφοφόροι της είναι πεισμένοι για την ανάγκη προώθησης ενός πράσινου προγράμματος και ισχυρής κλιματικής πολιτικής. Εξάλλου οι Ολλανδοί Πράσινοι Ευρωβουλευτές πρωτοστατούν στις πολιτικές για το κλίμα. Όμως για να κυβερνήσουν πρέπει να είναι το πρώτο σε εκλογική δύναμη κόμμα, όχι το δεύτερο ή τρίτο έστω με πολύ μικρή διαφορά από τα άλλα δύο. Για να κερδίσουν την πλειοψηφία πρέπει τόσο η κοινή λίστα όσο και ο Timmermans να βγουν πρώτοι στην κούρσα. Οι εκλογές τελικά είναι δημοψήφισμα και μεταξύ των δύο  κυρίων διεκδικητών της πρωθυπουργίας: από τη μία ο Timmermans και από την άλλη ο νέος φιλελεύθερος ηγέτης των Φιλελευθέρων, σκληρός συντηρητικός, Yeşilgöz.

Η κοινή λίστα Πράσινης Αριστεράς – Εργατικού Κόμματος προσπαθεί να συσπειρώσει όχι  μόνο τους πράσινους, τους αριστερούς σοσιαλδημοκράτες, τους περιβαλλοντολόγους, αλλά και τους προοδευτικούς και φιλο-ευρωπαίους ψηφοφόρους από μικρότερα κόμματα όπως το φιλελεύθερο- κεντροαριστερό D66, το κόμμα Volt και το Κόμμα για τα Ζώα (Partij voor de Dieren , PvdD).

Το Φιλελεύθερο κόμμα και ο νέος ηγέτης του Yeşilgöz, επιδιώκει με σκληρή πολιτική να κερδίσει όχι μόνο τους συντηρητικούς και δεξιούς, αλλά και τους ψηφοφόρους από το ριζοσπαστικό (ακρο)δεξιό λαϊκιστικό Κόμμα Ελευθερίας (Partij voor de Vrijheid , PVV), τη Χριστιανοδημοκρατική Έκκληση (Christen-Democratisch Appèl, CDA) και το αγροτικό κόμμα Farmer-Citizen-Movement (BoerBurgerBeweging, BBB).

Μια παρόμοια πόλωση διαπιστώνεται στην Ολλανδία από τις εθνικές εκλογές του 2003 και μετά. Το 2021, το D66 είχε πρότεινε την Υπουργό Εξωτερικού Εμπορίου και Αναπτυξιακής Συνεργασίας Sigrid Kaag ως υποψήφια πρωθυπουργό. Κατάφερε να συγκεντρώσει πολλαπλάσιους ψήφους από την συνήθη εκλογική του δύναμη και να γίνει το δεύτερο σε δύναμη κόμμα στις εκλογές γιατί υπερψηφίστηκε από μεγάλο ποσοστό του μπλοκ των πράσινων και κεντροαριστερών ψηφοφόρων.  Η κοινή λίστα Πράσινης Αριστεράς – Εργατικού Κόμματος και ο Timmermans επιδιώκουν να μετατρέψουν τις εκλογές του Νοεμβρίου σε στρατηγική επιλογή ώστε οι ψηφοφόροι να έχουν να επιλέξουν στρατηγική την κοινή λίστα. Για να κερδίσει όμως την πρώτη θέση η κοινή λίστα θα πρέπει να συγκεντρώσει μεγάλο ποσοστό ψηφοφόρων και από τα άλλα κόμματα που είναι κοντά στις προγραμματικές απόψεις (Volt, Κόμμα για τα Ζώα και κεντροαριστερό D66), ενώ οι Φιλελεύθεροι να μην μπορέσουν να κάνουν το ίδιο με τους ψηφοφόρους άλλων μικρότερων δεξιών και ακροδεξιών κομμάτων όπως είναι το Κόμμα των Αγροτών (BBB), το ριζοσπαστικό (ακρο)δεξιό λαϊκιστικό Κόμμα Ελευθερίας (PVV) και τη Χριστιανοδημοκρατική Έκκληση (CDA).

Η επιτυχία ή αποτυχία αυτής της στρατηγικής θα έχει επιπτώσεις όχι μόνο στην Ολλανδία αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη όχι μόνο στις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2023 αλλά και στις εθνικές εκλογές. Η κλιματική στρατηγική – που στην Ελλάδα έμεινε εκτός συζήτησης στις εθνικές εκλογές αλλά και σχεδόν εκτός των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών παρά την τρομακτική καταστροφή που έχει προκληθεί από τον συνδυασμό κλιματικής κρίσης και έλλειψης προετοιμασίας για την αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων – αποτελεί όλο και περισσότερο εκείνη την πολιτική διαχωριστική γραμμή μεταξύ δύο αντιθετικών δυνάμεων: από τη μία αυτών που διαπιστώνουν ότι η κλιματική κρίση απαιτεί βαθιές αλλαγές όχι μόνο στην ενεργειακή και οικονομική πολιτική αλλά και στην κοινωνική οργάνωση και τις κοινωνικές πολιτικές και από την άλλη αυτών που ανθίστανται σκληρά απέναντι στις αναγκαίες αλλαγές – ακόμα κι αν αναφέρονται στην κλιματική κρίση είναι για να προωθήσουν αντι-περιβαλλοντικές πολιτικές ή για να πετάξουν την μπάλα στην εξέδρα ή την επικαλούνται ως δικαιολογία για καταστροφές.

Το τρίτο “μεγάλο” κόμμα, το νεοσύστατο συντηρητικό κόμμα Νέας Κοινωνικής Συμφωνίας NSC, υποστηρίζει ότι δεν επιδιώκει να κυβερνήσει αλλά να μεταρρυθμίσει το πολιτικό σύστημα, εμφανιζόμενο ως “αντισυστημικό”, με τον επικεφαλής του Pieter Omtzigt, να δηλώνει ότι ΔΕΝ θέλει να γίνει πρωθυπουργός. Προβάλλει ως βασική του στρατηγική την  ενίσχυση του κοινοβουλίου έναντι της εκτελεστικής εξουσίας και την άσκηση πίεσης στα άλλα κόμματα για να μεταρρυθμιστούν. Αυτή η ρητορική αυξάνει τα ποσοστά του και έστω και με μικρή διαφορά εμφανίζεται να προηγείται, άρα αν είναι πρώτο κόμμα πώς είναι δυνατόν να μην κυβερνήσει; Η πολιτική κουλτούρα στην Ολλανδία από το 1986 και μετά, έχει ως αποτέλεσμα ο επικεφαλής του κόμματος που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό στις εκλογές να γίνεται αυτομάτως πρωθυπουργός, συνήθως με μια κυβέρνηση συνεργασίας. Θα αρνηθεί λοιπόν ο Pieter Omtzigt να γίνει πρωθυπουργός, αν το κόμμα του έβγαινε νικητής από τις κάλπες, ή είναι όλο αυτό μια “έξυπνη τακτική” για να κερδίζει “αντισυστημικούς” ψηφοφόρους, όπως πολλά κόμματα έχουν επιλέξει να κάνουν σε διάφορες εκλογικές αναμετρήσεις ανά την Ευρώπη; Κινδυνεύει όμως έτσι πατώντας στις δύο βάρκες να χάσει την ισορροπία του και να πέσει στο νερό. Το έχουμε δει να συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις.

Ποια είναι η σχέση των Ολλανδικών εξελίξεων με τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα;

Έχουν οι εξελίξεις στην Ολλανδία κάποια σχέση με τις εξελίξεις στην Ελλάδα; Και ναι και όχι. Η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα στην ΕΕ όπου έγιναν διπλές εθνικές εκλογές χωρίς η κλιματική κρίση να παίξει οποιοδήποτε ρόλο, χωρίς να είναι έστω και δευτερεύον ζήτημα συζήτησης. Για κακή μας όμως “τύχη”, η Ελλάδα έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια από τις χειρότερες καταστροφές ως συνέπεια ενός συνδυασμού των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης και της έλλειψης οποιαδήποτε προετοιμασίας για αντιμετώπιση των συνεπειών της. Παρόλα αυτά, οι διαδοχικές καταστροφές δεν έγιναν μάθημα, επαναλήφθησαν σε πολύ χειρότερη μορφή το 2023. Πλέον κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε.

Όμως το χειρότερο είναι ότι οι κυβερνώντες επικαλούνται την κλιματική κρίση μετά από κάθε καταστροφή και την (επαν)ανακαλύπτουν ξανά και ξανά, και δημιουργούν ξανά και ξανά ….υπουργεία κλιματικής κρίσης (ήδη από το 2009)!  Αλλά ακόμα χειρότερο είναι ίσως ότι αν ακούσεις τους λόγους και διαβάσεις τα προγράμματα των περισσότερων σχημάτων για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές – ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει η κλιματική κρίση ούτε ως προγραμματική υποσημείωση.

Στο κεντρικό επίπεδο ο πρωθυπουργός πριν από λίγα χρόνια μίλαγε στον ΟΗΕ λες και ήταν …”πράσινος πρωθυπουργός”. Τι έκανε στην πράξη;  Συμμετείχε ενεργά στο πιο “μαύρο μπλοκ χωρών για το αέριο και τα πυρηνικά”, για να προωθήσει τα συμφέροντα της πετρελαϊκής και πυρηνικής βιομηχανίας στην Ευρώπη και να διασφαλίσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για τα συμφέροντά της “πρασινίζοντας” τη βιομηχανία αυτή (greenwashing), παραχώρησε (σε συνέχεια του ΣΥΡΙΖΑ) τεράστιες εκτάσεις σε πετρελαϊκές για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων από την Ήπειρο μέχρι την Κρήτη, θυμάται την κλιματική κρίση (όπως και οι προηγούμενοι) μετά από μεγάλες καταστροφές, Στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ είχε το θράσος να ζητήσει «Να επιταχύνουμε τη δράση μας προς την επίτευξη των στόχων όλων. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της μετανάστευσης θα βρεθούν στο κέντρο της υποψηφιότητας της Ελλάδας. Η Ελλάδα θα τα καταστήσει ως τα βασικά θέματα των συζητήσεων. Πρέπει να συνεργαστούμε πιο στενά και συλλογικά για να αλλάξει η κατάσταση με τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Προτείνω παγκόσμια συμμαχία. Χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο ευρωπαϊκό σχέδιο»!. Αγνοεί άραγε ότι υπάρχει η Παγκόσμια Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα από το 2015, ότι οφείλει να εφαρμόσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και ότι υπάρχουν μια σειρά άλλες ευρωπαϊκές δεσμευτικές νομοθεσίες, όπως αυτή για την ενεργειακή αποτελεσματικότητα, η ευρωπαϊκή πολιτική για τα απορρίμματα, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τόσες άλλες δεσμεύσεις; Για ποια “παγκόσμια συμμαχία” μιλάει, όταν οι χώρες δεν τιμουν την υπογραφή που έχουν βάλει στην Παγκόσμια Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα με πρώτο και καλύτερο τον πρωθυπουργό μας που προωθεί εξορύξεις υδρογονανθράκων, αγωγούς αερίου και συμμαχίες όπως το Φόρουμ Αερίου;

Αλλά και οι πολυσυζητημένες εσωκομματικές διαδικασίες και η εκλογή προέδρου στο ΣΥΡΙΖΑ έγιναν σε ένα “ουδέτερο” και άχρωμο πολιτικό περιβάλλον, το κλίμα απουσίαζε από την αντιπαράθεση, δεν ταυτίστηκε έστω και ένας / μια υποψήφιος/α με τα πολιτικά ζητήματα και τις αναγκαίες αλλαγές που απαιτεί η κλιματική κρίση, παρά τις εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό άλλων μεσογειακών χωρών (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία).

Η κλιματική μάχη της Αθήνας: Χάρης Δούκας ή Κώστας Μπακογιάννης; Σπύρος Πέγκας ή Ζέρβας; Αγοραστός ή Κουρέτας;

Αποκτάει λοιπόν ένα σημαντικό συμβολισμό η προοπτική της διακυβέρνησης του Δήμου Αθηναίων, του Δήμου Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειας Θεσσαλίας από μια ευρεία συνεργασία δυνάμεων και ατόμων γύρω από υποψήφιους ευρύτερης αποδοχής.

Στην Αθήνα με υποψήφιο δήμαρχο τον Χάρη Δούκα – πανεπιστημιακό και γνώστη του τι σημαίνει κλιματική και πράσινη πολιτική.

Στη Θεσσαλονίκη με τον Σπύρο Πέγκα

Στη Θεσσαλία με τον Δημήτρη Κουρέτα

Η παράταξη Αθήνα Τώρα με επικεφαλής τον Χάρη Δούκα διαθέτει ένα σύνολο στελεχών που γνωρίζουμε όχι μόνο το πρόβλημα αλλά και το τι πρέπει και τι μπορούμε να κάνουμε. Η πράσινη Αθήνα – με την κλιματική, περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική διάσταση του τι σημαίνει αυτό – είναι το κεντρικό επίδικο. Επιδιώκουμε να προωθήσουμε, αναλαμβάνοντας την διοίκηση της πόλης μαζί με τους πολίτες, μια συνεκτική και κοινωνικά δίκαιη κλιματική και πράσινη πολιτική για την Αθήνα τόσο σε θέμα μείωσης του κλιματικού αποτυπώματος όσο και προετοιμασίας της πόλης για να μπορεί να αντιμετωπίσει τα όλο και πιο συχνά όλο και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα που πλήττουν την περιοχή μας.

Δεν έχουμε το περιθώριο να ζήσουμε άλλες καταστροφές στη χώρα και στην περιφέρεια: 30 μέρες καύσωνα χωρίς στρατηγική μείωσης της θερμοκρασίας στην πόλη, απώλεια του 33% των δασών της Αττικής χωρίς ταχύτατο πρασίνισμα της πόλης με φύτεμα δέντρων, ενοπόίηση πράσινων ζωνών, επιστροφή της φύσης μέσα στην πόλη, οικολογική αναγέννηση των ρεμάτων όπου μπορούμε, πράσινο παντού σε ταράστες, πλατείες, δρόμους, πεζοδρόμιο, στις προσόψεις των κτιρίων. Παράλληλα, η Αθήνα μπορεί να γίνει παραγωγός ενέργειας από τον ήλιο, πρωταγωνιστόντας στην εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων σε σχολεία, κτίρια, επιχειρήσεις, κατοικίας ενισχύοντας, εκπαιδεύοντας, στηρίζοντας και δίνοντας το παράδειγμα. Δεν έχουμε καμία εξάρτηση από ενεργειακούς “παίχτες”, διαπλεκόμενα συμφέροντα, εργολαβίες. Είμαστε μαζί με τους πολίτες.

Είναι λοιπόν η #ΑθήναΤΩΡΑ από τις εξαιρέσεις όχι μόνο γιατί εκεί εκπροσωπούνται και συμμετέχουν ευρύτερες πολιτικές δυνάμεις – εκπροσωπώ τους ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ που στηρίζουν το σχήμα και είμαι υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων –  αλλά γιατί είναι σαφές ότι συγκροτήθηκε, διαμόρφωσε το πρόγραμμά της και και προωθεί πολιτικές και πρακτικές για μια πράσινη Αθήνα που θα μεγιστοποιήσει την συμβολή της στην ευρύτερη κλιματική προσπάθεια την ίδια στιγμή που θα βελτιώσει τη ζωή των κατοίκων στις γειτονιές. Σε αντίθεση με την σημερινή διοίκηση Μπακογιάννη που ενδιαφέρεται για τη βιτρίνα και μόνο, δίνει εργολαβίες ακόμα και για το πράσινο, έχει τις χείριστες περιβαλλοντικές και κλιματικές επιδόσεις. Επίσης, αγνοεί πλήρως το κλίμα στην πολιτική της (στην επικοινωνιακή φούσκα μόνο τη θυμάται) αν και είχε στην διάθεσή της μια διαμορφωμένη με συμμετοχικό τρόπο Στρατηγική για το Κλίμα και την Ανθεκτικότητα της Αθήνας, ενώ συμμετείχε η Αθήνα σε προγράμματα για κλιματικά σχολεία χωρίς να ενδιαφέρεται όμως η διοίκηση, και ενώ  το 1/4 των σχολείων της Αθήνας συμμετείχε με ενθουσιασμό σε ένα εξαιρετικό πρόγραμμα  “ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΘΗΝΑ – ΒΕΡΟΛΙΝΟ 2017-2020” – που είχα την τιμή να συντονίζω σε σημαντικό βαθμό- , ενώ η πόλη συμμετέχει σε ευρωπαϊκά και διεθνή δίκτυα όπως το C40 εδώ και πάρα πολλά χρόνια και έχει λάβει και σημαντικά ποσά για δράσεις για το κλίμα. Με προϋπολογισμό πάνω από 1 δις ετησίως η Αθήνα του Κ. Μπακογιάννη απέτυχε πλήρως – θα ήταν σε άλλη περίπτωση μια εντελώς αποτυχημένη διοίκηση.

Με αυτή την έννοια η Αθήνα και η εκλογική μάχη έχουν να κάνουν με τα δύο μπλοκ (κλιματικό / αντικλιματικό) που έχουν σχηματιστεί στην Ολλανδία αλλά και με τις ενδιάμεσες δυνάμεις που είτε έχουν μια μακρινή σχέση με τον κλιματικό αγώνα ή στέκονται απέναντι. Η νίκη του συνδυασμού ΑΘΗΝΑ ΤΩΡΑ και η ανάληψη της δημαρχίας από τον Χάρη Δούκα και την ομάδα που συσπειρωνόμαστε γύρω από αυτόν έχει μεγάλη σημασία. Το 2023 έχει αναδειχθεί ως έτος κλιματικών καταστροφών και κατάρρευσης της παραγωγικής βάσης της χώρας, όχι μόνο του περιβάλλοντος. Θα κάνουμε με την ψήφο μας το 2023  τη χρονιά που ξεκίνησε, έστω πολύ καθυστερημένα, και μια βαθιά πολιτική αλλαγή γύρω από μια δίκαιη κλιματική πράσινη πολιτική, με βάση ένα Πράσινο Κοινωνικό Συμβόλαιο, εκλέγοντας διοικήσεις σε περιφέρειες και δήμους που κατανοούν ότι δεν έχουμε άλλο χρόνο για χάσιμο. Χάσαμε ανθρώπους, περιουσίες, μεγάλο ποσοστό της παραγωγικής βάσης, καταστράφηκαν χιλιάδες άνθρωποι και το 5-10% του ΑΕΠ της χώρας το 2023. Ποιος είπε ότι έχουμε λεφτά για να πληρώνουμε αποζημιώσεις; Time is running out. Ή τώρα ή ποτέ για την Αθήνα αλλά και για πολλές άλλες περιοχές. Το αδιανόητο συνέβη, το απίστευτο δεν μπορεί να διοικεί τη ζωή μας. Η ώρα των πολιτών έφτασε….