Οι πρόσφυγες του Σκαραμαγκά, ο ΟΑΣΑ και τα λεωφορεία της Αλαμπάμα
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου υπέβαλε πρόσφατα μηνυτήρια αναφορά για τα επανειλημμένα περιστατικά άρνησης οδηγών λεωφορείων του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών να παραλάβουν και να μεταφέρουν, ως οφείλουν, αναγνωρισμένους πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, παραβιάζοντας την αρχή της ίσης μεταχείρισης και με προφανές το ρατσιστικό κίνητρο καθώς στα συγκεκριμένα πρόσωπα είναι ευδιάκριτα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εθνοτικής καταγωγής τους.
H ΕλΕΔΑ ενημερώθηκε για τα περιστατικά αυτά από τα μέλη της που παρέχουν νομική συμβουλευτική στο τοπικό συντονιστικό κέντρο διαχείρισης προσφυγικής κρίσης του Σκαραμαγκά, οι οποίες για τη μετάβασή τους προς και από τη δομή φιλοξενίας χρησιμοποιούν καθημερινά τα μέσα μαζικής μεταφοράς και έχουν γίνει μάρτυρες επανειλημμένων κρουσμάτων άρνησης εξυπηρέτησης προσώπων που αναμένουν στη συγκεκριμένη στάση να επιβιβασθούν ή και φραστικά επεισόδια επιθετικής και απαξιωτικής συμπεριφοράς οδηγών απέναντί τους.
Τα περιστατικά αυτά καταγγέλθηκαν τόσο στον Συνήγορο του Πολίτη όσο και στη διοίκηση του ΟΑΣΑ. Ο Συνήγορος του Πολίτη εξέτασε την καταγγελλόμενη συμπεριφορά και κρίνοντας ότι υπάρχουν ενδείξεις παραβίασης της αρχής της ίσης μεταχείρισης κατά την πρόσβαση στις υπηρεσίες του Οργανισμού, η οποία ενδέχεται να έχει ρατσιστικό κίνητρο, με έγγραφό του ζήτησε από τον ΟΑΣΑ να διερευνήσει διεξοδικά τα καταγγελλόμενα και να αποστείλει εγγράφως τις οδηγίες- συστάσεις του προς τους οδηγούς του Οργανισμού και τις απόψεις του ως προς τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν τα συγκεκριμένα περιστατικά. Αναμένεται το αποτέλεσμα της πειθαρχικής διαδικασίας που κίνησε η διοίκηση του ΟΑΣΑ κατά του εμπλεκόμενου οδηγού για ένα από τα καταγγελλόμενα περιστατικά και η αντίδρασή του για τα υπόλοιπα.
Επισημαίνουμε ότι οι συμπεριφορές αυτές παραβιάζουν ευθέως την αρχή της ίσης μεταχείρισης των προσώπων κατά τη διάθεση και παροχή αγαθών και υπηρεσιών ασχέτως της φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής τους, όπως ορίζεται από τον νόμο 4443/2016 , καθώς και τα δικαιώματα των επιβατών των οδικών μέσων δημόσιας μεταφοράς και μέσων σταθερής τροχιάς, όπως περιγράφονται στον σχετικό Κανονισμό Δικαιωμάτων των Επιβατών.
Η διοίκηση του ΟΑΣΑ οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της και να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε τα λεωφορεία της Αλαμπάμα να παραμείνουν εκεί όπου πλέον ανήκουν: Σε μια σκοτεινή, αλλά προ πολλού κλειστή σελίδα της Ιστορίας. Στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, όπως και στον άλλο αμερικανικό Νότο, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950 τα λεωφορεία είχαν διαχωρισμένες τις θέσεις για λευκούς και μαύρους επιβάτες, με τους δεύτερους να είναι υποχρεωμένοι να παραχωρούν τη θέση τους στους πρώτους αν ήταν όρθιοι. Την 1η Δεκεμβρίου 1955 η Αφροαμερικανή μοδίστρα Ρόζα Παρκς αρνήθηκε να σηκωθεί, με αποτέλεσμα να συλληφθεί, να δικαστεί και να καταδικαστεί σε πρόστιμο για παραβίαση της νομοθεσίας περί φυλετικού διαχωρισμού. Το γεγονός αποτέλεσε τη θρυαλλίδα του κινήματος των πολιτικών δικαιωμάτων που συντάραξε τις ΗΠΑ την επόμενη δεκαετία.