ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ: Για ένα αειφόρο Νότιο Αιγαίο – Βασικές αρχές

Οι θέσεις μας για το Νότιο Αιγαίο στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με τη Νέα Εποχή στο Νότιο Αιγαίο με υποψήφιο περιφερειάρχη τον Νικηφόρο Παπανικόλα

Ο Οικολογικός Άνεμος Νοτίου Αιγαίου συνεργάζεται με τον συνδυασμό Νέα Εποχή με επικεφαλής υποψήφιο περιφερειάρχη τον Νικηφόρο Παπανικόλα για τις περιφερειακές εκλογές στη βάση προγραμματικής συζήτησης και με 4 δικούς του υποψήφιους στον συνδυασμό. Ο Οικολογικός Άνεμος δημιουργήθηκε ως περιφερειακή παράταξη το 2010 και εξέλεξε για πρώτη φορά τον επικεφαλής του Νίκο Χρυσόγελο, αργότερα και πράσινο ευρωβουλευτή. Αποφάσισε να συνεργαστεί με την παράταξη Νέα Εποχή και να συμμετάσχει και στη διαμόρφωση του κοινού προγράμματος και με υποψήφιους ώστε οι πράσινες προτάσεις για τα νησιά μας να εκπροσωπηθούν στο περιφερειακό συμβούλιο.

Υποστηρίζουμε τους πράσινους υποψήφιους στον συνδυασμό:
– Κέα – Κύθνος: Μαρούλης Κωνσταντίνος του Αγγέλου, ενεργός πολίτης, υπεύθυνος του οικογενειακού ξενώνα αγροτουρισμού Κόκκινο Τρακτέρ στο νησί της Τζιάς, λάτρης των ιστιοφόρων παραδοσιακών καϊκιών
– Κως: Κάππας Νικόλαος του Ιωάννη, επέστρεψε από την Μελβούρνη στην Κω και εξελέγη κοινοτικός σύμβουλος στην Κω, μουσικός,
– Πάρος: Κακλαμάνος Πάρις του Παναγιώτη, οικονομικός σύμβουλος και μεταφραστής, συντονιστής της Επιτροπής των Πράσινων για θέματα οικονομίας
– Νάξος: Πράσινος Ανδρέας του Ζανή, με αγώνες στις Κυκλάδες – και όχι μόνο – για το περιβάλλον και τη θάλασσα

Νίκος Κάππας                                                Ανδρέας Πράσινος           Κωστής Μαρούλης          Πάρις Κακλαμάνος

Οι προτάσεις μας – βασικές αρχές για ένα αειφόρο Νότιο Αιγαίο

Με τον όρο αειφορία ή αειφόρος ανάπτυξη εννοούμε την ανθρώπινη, κοινωνική και οικολογική ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του σήμερα χωρίς αυτή να βάζει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Η αειφορία λοιπόν δεν σχετίζεται με το περιβάλλον μόνο αλλά και με την οικονομία και την κοινωνία.
Δυστυχώς στα νησιά το μοντέλο ανάπτυξης είναι το ακριβώς αντίθετο. Δηλαδή βλέπουμε κοντόφθαλμα το παρόν χωρίς να σκεφτόμαστε το μέλλον. Μπορεί βέβαια να υπάρχουν οι
διακηρύξεις αλλά στην πράξη βαδίζουμε στον αντίθετο από την αειφορία και τη βιώσιμη ευημερία δρόμο.

Στο πλαίσιο του προγράμματος μας είναι δύσκολο να καλύψουμε αναλυτικά όλους τους τομείς, αλλά θα αναφερθούμε σύντομα στα πιο κρίσιμα για τα νησιά μας ζητήματα.

✔ Στρατηγική – πρακτικές για μείωση της συμβολής των νησιών στην κλιματική κρίση

Τα νησιά μας μπορούν να έχουν γίνει κλιματικά ουδέτερα μέχρι το 2035. Η φύση, η γονιμότητα του εδάφους, η οικολογική γεωργία – και ιδιαίτερα η ελαιοκαλλιέργεια και η οινοκαλλιέργεια -, η προστασία των θαλάσσιων λιβαδιών ποσειδωνίας μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη συμβολή των νησιών στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής
παράλληλα με την πλήρη απεξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα.

Είναι ανάγκη να υπάρξουν παράλληλα επειγόντως και αποτελεσματικά σχέδια προσαρμογής στα νέα κλιματικά δεδομένα σε όλα τα επίπεδα, ώστε να αναπτυχθούν άμυνες των νησιωτικών κοινωνιών απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην καθημερινότητα και απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα, αξιοποιώντας λύσεις που προσφέρει η ίδια η φύση και η σοφία παλαιότερων κοινωνιών (ξερολιθιές, εναλλαγή καλλιεργειών, οικολογικά χαρακτηριστικά παράκτιας ζώνης, αμμόλοφοι και βλάστηση, αλυκές, διαχείριση πλημμυρικών φαινομένων, συλλογή βρόχινου νερού, μικρά οικολογικά φυσικά συστήματα μέσα στα χωράφια, κομποστοποίηση γεωργικών υπολειμμάτων κ.α.) σε
συνδυασμό με οικολογικές επιστημονικές λύσεις.

✔ Ενίσχυση των πολιτών και υποδομών για την υγεία και την κοινωνική φροντίδα

– Πρόληψη ασθενειών, συμβουλευτική για την υγεία, στοχευμένες πολιτικές πρόληψης για κάθε νησί σε ασθένειες που εμφανίζονται να κυριαρχούν, πρωτοβάθμια υγεία,
– ιατροφαρμακευτική φροντίδα, νοσοκομειακή περίθαλψή, φροντίδα κατ΄οίκον, νοσηλεία κατ’ οίκον, ψηφιακή υγεία, παρηγορητική φροντίδα, φροντίδα ψυχικής υγείας καθώς και
των κοινωνικών υποδομών (για βρέφη και νήπια, άτομα με αναπηρίες και ιδιαίτερες ανάγκες, για ηλικιωμένους κα) ώστε να διασφαλίζονται το δικαίωμα στην υγεία για όλους
και όλες,
– ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας χωρίς αποκλεισμούς γεωγραφικούς, ηλικιακούς (παιδιά, ηλικιωμένοι), εισοδήματος, αποστάσεων.
– Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην πολιτική για την υγεία την εποχή της κλιματικής κρίσης και της μετάδοσης ασθενειών λόγω και των μετακινήσεων, της επέκτασης τροπικών ασθενειών στη δική μας κλιματική ζώνη.

✔ Προστασία περιβάλλοντος, φυσικών περιοχών, θαλάσσιου περιβάλλοντος

– Χωροταξικός σχεδιασμός στην ξηρά και τη θάλασσα, χρήσεις γης
– προστασία και διατήρηση του τοπίου στα νησιά
– ολοκληρωμένη υποστήριξη για διατήρηση, αποκατάσταση και ευαισθητοποίηση για το ρόλο της ξερολιθιάς στη γεωργία, στην διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους και της βιοποικιλότητας, τον εμπλουτισμό των υπόγειων νερών και στην άμυνα απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα ως αποτέλεσμα και της κλιματικής κρίσης.

✔ Βιώσιμη γεωργία και αλιεία

– Ολοκληρωμένη στήριξη στις τοπικές κοινωνίες και ιδιαίτερα σε νέους ανθρώπους για αναζωογόνηση της παραγωγής στα νησιά, οργανωμένα σχέδια για τρόφιμα και κυκλική
οικονομία.
– Στήριξη για την καλλιέργεια τοπικών σπόρων και ποικιλιών που έχουν καλύτερη διατροφική αξία και αντέχουν περισσότερο στις νέες κλιματικές συνθήκες.
– Ενίσχυση βιώσιμων μοντέλων αλιείας και σχέδια για ανάκαμψη της θαλάσσιας βιοποικιλότητας (μεταξύ άλλων με τη δημιουργία δικτύου θαλάσσιων προστατευόμενων
περιοχών).

✔ Βιώσιμος τουρισμός

– Όρια στον υπερτουρισμό και στην υπερβολική δόμηση, βιώσιμος τουρισμός, φέρουσα ικανότητα στα νησιά.
– Σταδιακή προσαρμογή σε νέα μοντέλα τουρισμού ως απάντηση στις επιδράσεις που θα έχει η κλιματική κρίση στις συνθήκες ζωής ιδιαίτερα το καλοκαίρι (αύξηση της διάρκειας και της έντασης των καυσώνων σε πάνω από 30 ημέρες το χρόνο, αύξηση της ζήτησης νερού ενώ θα υπάρχει μείωση διαθεσιμότητάς του.
– Νέα κριτήρια με τα οποία θα αξιολογούνται τα αποτελέσματα του τουρισμού, από τον αριθμό αφίξεων και μικτών εσόδων, στροφή σε κριτήρια βιωσιμότητας, ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής, οφέλους για το σύνολο της κοινωνίας, περιβαλλοντικό και κλιματικό αποτύπωμα κα.
– Υιοθέτηση ορίων οικολογικής και φέρουσας ικανότητας των νησιών με βάση και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας – ώστε
να μην οδηγηθούν στην καταστροφή.
– Ανάπτυξη εναλλακτικών μοντέλων τουρισμού, όπως αλιευτικός τουρισμός, καταδυτικός
τουρισμός, περιπατητικός τουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός, αγροτουρισμός κ.α.

✔ Βιώσιμη διαχείριση των στερεών αποβλήτων

– Εφαρμογή του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας που έχει ήδη υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το μοντέλο αυτό παραγωγής και κατανάλωσης περιλαμβάνει το διαμοιρασμό, τη μίσθωση, την επαναχρησιμοποίηση, την επισκευή, την ανακατασκευή και την ανακύκλωση υφιστάμενων υλικών και προϊόντων για το όσο το δυνατόν περισσότερο. Με αυτό τον τρόπο, ο κύκλος ζωής των προϊόντων επεκτείνεται.
– Δραστική μείωση των σκουπιδιών, με στόχο νησιά μηδενικών απορριμμάτων μέχρι το 2030 με στοχευμένες δράσεις πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, διαλογής των διαφόρων
υλικών στην πηγή με στόχο την μέγιστη ανακύκλωση και κομποστοποίηση.

– Εφαρμογή άμεσα συστήματος χρέωσης τελών καθαριότητας με βάση το σύστημα “Πληρώνω όσα Πετάω”, χρέωσης δηλαδή κυρίως των υπολειμμάτων ώστε να υπάρχει κίνητρο και αντικίνητρο για πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων και τελικά μηδενισμού τους.
– Ολοκληρωμένα προγράμματα περιορισμού των πλαστικών με παρεμβάσεις στις πολιτικές που ευνοούν τις συσκευασίες μιας χρήσης, με βελτίωση της ποιότητας νερού σε όλα τα
νησιά ώστε να μην υποχρεούνται οι κάτοικοι και οι επισκέπτες να δαπανούν μεγάλα ποσά για εμφιαλωμένο νερό και παράγουν βουνά από πλαστικά μπουκάλια νερού.
– Εξυγίανση περιοχών που έχουν ρυπανθεί από χωματερές και ανεξέλεγκτη απόρριψη σκουπιδιών. Ιδιαίτερη έμφαση να δοθεί στην εξυγίανση του βυθού σε μια μεγάλη έκταση
γύρω από τη χωματερή που κατέρρευσε στην Άνδρο και τα απορρίμματά κατέληξαν να καλύψουν μεγάλη έκταση του βυθού, χωρίς να υπάρξουν ενέργειες καθαρισμού του βυθού, μεταφέροντας τη ρύπανση με τα ρεύματα συνεχώς σε μεγαλύτερες εκτάσεις.
– Προγράμματα συλλογής των πλαστικών απορριμμάτων στη θάλασσα και στις ακτές τόσο με εθελοντικές δράσεις όσο και με τη συμβολή των ψαράδων. Συμπληρωματικά
εισοδήματα στους ψαράδες που θα συλλέγουν σκουπίδια και εγκαταλελειμμένα δίχτυα από τη θάλασσα και θα τα παραδίδουν για ανακύκλωση.

✔ Βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων

– Στόχος είναι η αύξηση της επάρκειας και η βελτίωση της ποιότητας του νερού ώστε να διασφαλίζεται η πρόσβαση όλων σε επαρκές, καθαρό και καλής ποιότητας νερό για πόσιμο
και μαγείρεμα, καλής ποιότητας νερό για τη γεωργία, επαρκές νερό για τη φύση, τα οικοσυστήματα και την οικονομία.
– Υποχρεωτική επανάχρηση των καθαρισμένων νερών από βιολογικούς καθαρισμούς με on line παρακολούθηση της ποιότητάς τους σε πραγματικό χρόνο.
– Συμβουλευτική και κίνητρα για επανάχρηση γκρίζων νερών από νιπτήρες και νεροχύτες.
– Συλλογή βρόχινου νερού όπου είναι εφικτό σε όλα τα κτίρια ή σε επίπεδο μεγαλύτερο (οικισμός, χωριό κλπ)

✔ Ελεύθερες παραλίες με βιώσιμη οικολογική διαχείριση της παράκτιας ζώνης

Οικολογική διαχείριση και προστασία της παράκτιας ζώνης, με βάση το Πρωτόκολλο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης και την ανάγκη προστασίας μας από την
άνοδο της στάθμης της θάλασσας, την δημιουργία τσουνάμι και ανεμοστρόβιλων και υδροστρόβιλων ως αποτέλεσμα της ανόδου της μέσης θερμοκρασίας.
– Διαχείριση της παράκτιας ζώνης από τους δήμους με διαφάνεια και στη βάση ολοκληρωμένου σχεδίου οικολογικής διαχείρισής τους.
– Δικαίωμα πρόσβασης στις παραλίες σε όλους τους πολίτες και άρση των απαράδεκτων καταστάσεων που βιώνουν τα νησιά μας από την άκρατη εμπορευματοποίηση των
παραλιών, τις αυθαίρετες και ακαλαίσθητες κατασκευές και την ιδιοποίηση των παραλιών από λίγα οργανωμένα συμφέροντα.

✔ Βιώσιμες συγκοινωνίες

– Βιώσιμες συγκοινωνίες 12 μήνες το χρόνο και όχι μόνο από την Αττική και την Κρήτη προς τα νησιά αλλά και μεταξύ των νησιών ώστε να ενισχυθεί η περιφερειακή οικονομία και τα νησιά να αποτελούν μέρος ενός δικτύου, όχι απομονωμένες νησίδες.
– Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε σχεδιασμό και προγράμματα ώστε να υπάρχουν σταδιακά πλοία που δεν θα χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα αλλά θα αξιοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προσαρμοσμένες στις ανάγκες των πλοίων, ηλεκτρισμό από ανανεώσιμες πηγές και πιθανά υδρογόνο από πράσινες πηγές ενέργειας. Έτσι εκτός από τη ρύπανση θα έχουν μικρότερο λειτουργικό κόστος και κατά συνέπεια θα πρέπει να υπάρχει μειωμένα εισιτήρια για τους κατοίκους και τους ανθρώπους που κατάγονται από τα νησιά όλο το χρόνο.

✔ Καθαρή ενέργεια για όλα τα νησιά

– Ενεργειακή μετάβαση με στόχο μηδενική χρήση ορυκτών καυσίμων μέχρι το 2035 που θα επιτευχθεί με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στις επενδύσεις ενεργειακής αποτελεσματικότητας των κτιρίων και της οικονομίας, ενεργειακές κοινότητες και στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών.
– Η προτεραιότητα σε επενδύσεις ΑΠΕ θα είναι στις τοπικές κοινωνίες και στις ενεργειακές κοινότητες στις οποίες συμμετέχει πλειοψηφικά η τοπική κοινωνία.
– Στόχος είναι ο δροσισμός και η θέρμανση να βασίζεται 100% στα ηλιακά συστήματα – ηλιοθερμικά και στη γεωθερμία, με χρήση αντλιών θερμότητας. Τα κτίρια θα πρέπει σταδιακά, αξιοποιώντας και την υπάρχουσα παραδοσιακή συχνά βιοκλιματική λαϊκή αρχιτεκτονική, να μην χρησιμοποιούν καθόλου ενέργεια από ορυκτά καύσιμα από το 2035 το αργότερο και μετά.
– Η ηλεκτρική ενέργεια να παράγεται κατ΄ ελάχιστον κατά 50% από τον ήλιο προς όφελος των πολιτών (ελαχιστοποίηση των λογαριασμών ρεύματος).
– Υπάρχει η γνώση και οι τεχνικές όλα αυτά να γίνουν με τρόπο που θα σέβεται το νησιωτικό τοπίο και τους οικισμούς.

Μερικά από τα αποτελέσματα μια τέτοιας πολιτικής που έχει ήδη υιοθετηθεί από την ΕΕ θα είναι:
● μείωση του ενεργειακού κόστους και σημαντική αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
● καλύτερη ενεργειακή ασφάλεια για τα νησιά, τα οποία θα εξαρτώνται λιγότερο από τις εισαγωγές και την επί τόπου παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα
● βελτιωμένη ποιότητα αέρα, χαμηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και λιγότερες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον των νησιών
● δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και επιχειρηματικών ευκαιριών, ενισχύοντας την οικονομική αυτάρκεια των νησιών