Το θέμα των μεταλλαγμένων τροφίμων κρατάει εδώ και χρόνια, με τις ΗΠΑ (μέσω μεγάλων πολυεθνικών όπως η Monsanto) να παλεύουν να κατακτήσουν τις ευρωπαϊκές αγορές. Οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ) είναι προϊόντα της βιοτεχνολογίας και στόχο έχουν κυρίως την ανάπτυξη σπόρων για τη γεωργία και την κτηνοτροφία που να είναι ανθεκτικοί στα διάφορα κλίματα, στις προσβολές εντόμων και σε ασθένειες. Πρωτοπόρος στην έρευνα, την ανάπτυξη και την εφαρμογή των ΓΤΟ οι ΗΠΑ, αλλά και η Γερμανία (Bayer) και η Ελβετία (BASF) σήμερα, με τη δημιουργία διάφορων νέων ποικιλιών καλαμποκιού, σόγιας, ρυζιού, πατάτας, τομάτας κ.ά. (ο κατάλογος των προϊόντων των ΓΤΟ που μπορούν να παραχθούν είναι τεράστιος και φτάνει μέχρι τις τετράγωνες τομάτες που είδαμε κάποτε για την καλύτερη συσκευασία τους στα τελάρα!).
Ήδη από την αρχή της εμφάνισης των ΓΤΟ, η κοινωνία των πολιτών σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και οι ΜΚΟ, εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους. Επισήμαναν τον κίνδυνο απώλειας της βιοποικιλότητας κάθε χώρας, όπου μέσα από μια διαδικασία αιώνων αναπτύχθηκαν ποικιλίες προσαρμοσμένες στο έδαφος και το κλίμα της κάθε περιοχής. Επίσης επισήμαναν τον κίνδυνο να χρειάζεται κάθε τόσο η ανάπτυξη ποικιλιών όλο και ανθεκτικότερων σε νέα έντομα και ζιζάνια, κάτι ανάλογο με τον ασθενή που παίρνει συνεχώς αντιβιοτικά τα οποία μετά από κάποιο διάστημα δεν φέρνουν κανένα αποτέλεσμα και χρειάζεται όλο και ισχυρότερα φάρμακα.
Σύμφωνα με νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία που εγκρίθηκε νωρίτερα αυτό το έτος, τα κράτη-μέλη μπορούν να ζητήσουν από τις βιοτεχνολογικές εταιρείες, των οποίων οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες έχουν ήδη εγκριθεί, να μην κυκλοφορήσουν τα προϊόντα αυτά στις αγορές τους.
Περισσότερα από τα μισά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέρριψαν την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων προϊόντων στο έδαφός τους. Η προθεσμία για την υποβολή του σχετικού αιτήματος έληξε την περασμένη εβδομάδα. Δεκαπέντε από τις εικοσιοκτώ χώρες-μέλη της ΕΕ ζήτησαν εξαίρεση από την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων ποικιλιών σε μέρος ή στο σύνολο της επικράτειάς τους.
Εκτός από την Ελλάδα που υπήρξε πρωτοπόρος στο θέμα αυτό, οι άλλες χώρες μέλη της ΕΕ που αρνήθηκαν την καλλιέργεια ΓΤΟ στο έδαφός τους είναι η Γερμανία η Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρο, Δανία, Γαλλία, Ιταλία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Ολλανδία, Πολωνία και Σλοβενία.
Εκτός από αυτές τις 15 χώρες, τέσσερις περιφέρειες αποχώρησαν επίσης, συγκεκριμένα η Σκωτία, η Ουαλία, και η Βόρεια Ιρλανδία από το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και η Βαλλονία, το γαλλόφωνο κομμάτι του Βελγίου.
Οι εταιρείες αναμένεται να κινηθούν νομικά εναντίον της εν λόγω απόφασης, ωστόσο να σημειώσουμε ότι παρά την απαγόρευση των καλλιεργειών αυτών, πολλές χώρες εξακολουθούν να εισάγουν γενετικά τροποποιημένα προϊόντα όπως καλαμπόκι από άλλα κράτη, όπου είναι νόμιμο.
Ο αγώνας εναντίον της καλλιέργειας ΓΤΟ είναι ακόμη στην αρχή και τα συμφέροντα που διακυβεύονται, όπως αντιλαμβάνεται κανείς, τεράστια. Πέρα από την καλλιέργεια ας ελπίσουμε η απαγόρευση να επεκταθεί και στην απαγόρευση εισαγωγής ΓΤ προϊόντων.
Ας ελπίσουμε να επιστρέψουμε κάποτε στην (κακομούτσουνη καμιά φορά αλλά) μοσχοβολιστή ντομάτα των παιδικών μου χρόνων.
Ευχαριστώ την Έλενα Δανάλη της Greenpeace για τις πρόσθετες πληροφορίες.
Άλλες πληροφορίες εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ.