Με την απόφασή του το Συμβούλιο Νεώτερων Μνημείων θεωρεί ότι από τα 8 σημαντικά κτίρια που υπάρχουν στο χώρο του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού πρέπει να διατηρηθεί μόνο ένα, Τα άλλα θα γκρεμιστούν για να προχωρήσει η επένδυση των Malls, του Καζίνο, των κατοικιών και των ουρανοξυστών που προβλέπονται στην επένδυση.
Θυμίζουμε την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς για τη σημασία των κτιρίων που θα κατεδαφιστούν:
“Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς (TICCIH: The International Committee for the Conservation of the Industrial Heritage) με την κατά πλειοψηφία απόφασή του της 3ης Οκτωβρίου 2016 εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόθεση συμπλήρωσης των ήδη κηρυγμένων διατηρητέων μνημείων του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού με ορισμένα κτίσματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον ως τεχνικά αεροπορικά μνημεία, όσο και για την προστασία της τεράστιας συλλογής κινητών ιστορικών τεκμηρίων της αεροπορίας.
Tο Αεροδρόμιο του Ελληνικού υπήρξε το πρώτο, το μεγαλύτερο και το πλέον σύγχρονο τεχνολογικά αεροπορικό σύμπλεγμα της χώρας στις αρχές της δεκ. 1950. Τα έργα επεκτάσεων και εκσυγχρονισμού που υλοποιήθηκαν κατά τη δεκ. 1960 προσέδωσαν στο Αεροδρόμιο διεθνή χαρακτήρα. Καθ’ όλη τη διάρκεια του β΄ μισού του 20ού αιώνα η κεντρική από αέρος πύλη της πρωτεύουσας και της χώρας, πέραν της καθαυτό τεχνολογικής και ιστορικής αξίας της, ταυτίστηκε και με σημαντικά πολιτικά γεγονότα. Η εγκατάσταση δε της Αμερικανικής Βάσης στον χώρο του αεροδρομίου στα μέσα της δεκ. 1950 επέτεινε τις ισχυρές ιστορικές συνδηλώσεις ολόκληρου του συγκροτήματος.
Με δεδομένα τα παραπάνω, από το σύνολο των προτεινομένων στην «Έκθεση ιστορικής και αρχιτεκτονικής τεκμηρίωσης» που συντάχθηκε από το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ (Ιούνιος 2016), διακρίνουμε, υπό την οπτική της βιομηχανικής αρχαιολογίας, για την τεχνική και ιστορική σημασία τους, τα εξής και υποστηρίζουμε την κήρυξή τους ως διατηρητέα μνημεία:
1) Το πρώτο υπόστεγο τεχνικής επισκευής στο Ελληνικό και μετέπειτα υπόστεγο (Hangar) της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας (1931).
2) Το προπολεμικό ξύλινο υπόστεγο αεροσκαφών, γνωστό ως «Παγόδα».
3) Τον νεώτερο πύργο ελέγχου που συνδέεται με τον ήδη κηρυγμένο Ανατολικό Αεροσταθμό (δεκ. 1990).
4) Τον υδατόπυργο της πρώην αμερικανικής βάσης ως τοπόσημο και ως ενδιαφέρον νεώτερο δείγμα μιας ιδιαίτερης κατηγορίας κατασκευών υποδομής (δεκ. 1970).
5) Την τεράστια συλλογή κινητών ιστορικών τεκμηρίων της αεροπορίας, μεταξύ των οποίων ιστορικά αεροσκάφη, εξοπλισμός κίνησης επιβατών (οχήματα, κλίμακες επιβατών, πίνακες πτήσεων κ.λπ.) και εκπαίδευσης προσωπικού, στολές προσωπικού και αντικείμενα, καθώς και προσωπικά αντικείμενα του ιδρυτή της Ολυμπιακής Αεροπορίας Αριστοτέλη Ωνάση. Η συλλογή αυτή πρέπει να κηρυχθεί διατηρητέα, να διασωθεί, να συντηρηθεί και να αναδειχθεί εντός του χώρου του πρώην αεροδρομίου ως μουσειακή έκθεση.
Τόσο ο Ανατολικός Αεροσταθμός όσο και τα γειτονικά του προπολεμικά υπόστεγα αεροσκαφών, ήδη κηρυγμένα ως νεώτερα μνημεία, οριοθετούν ένα περιβάλλον κατάλληλο για τη συγκέντρωση των παραπάνω ιστορικών στοιχείων σε ενιαίο σύνολο, χωρικά και νοηματικά.
Τα προαναφερθέντα συνιστούν ένα ιδιαίτερο ιστορικό σύνολο, μοναδικό στο είδος του στη χώρα μας, καθώς συνδέονται με το πρώτο ελληνικό πολιτικό αεροδρόμιο με μεγάλη επισκευαστική βάση, του οποίου πολλές εγκαταστάσεις διατηρούνται στην αρχική τους μορφή.
Το Ελληνικό Τμήμα ΤICCIH εκτιμά ότι η διάσωση και η διατήρηση των παραπάνω ιστορικών τεχνικών κατασκευών (ακόμη και με ενδεχόμενη αποσυναρμολόγηση και μετακίνηση των προτεινόμενων προς κήρυξη υποστέγων πλησίον του Ανατολικού Αεροσταθμού) είναι δυνατόν να ενταχθούν στο σχέδιο ανάπτυξης του χώρου, συνιστώντας προνόμιο των νέων αναπλάσεων, όπως αποδεικνύουν τόσο η διεθνής όσο και η ελληνική εμπειρία, ενώ οι κατασκευές αυτές δύνανται να μετατραπούν σε ισχυρά και ελκυστικά τοπόσημα, ενσωματώνοντας ταυτόχρονα τη μνήμη και τα τεκμήρια της ιστορίας του χώρου.
Όσον αφορά τον Δυτικό Αεροσταθμό (δεκ. 1950) και με δεδομένο ότι οι μεταγενέστερες επεμβάσεις/επεκτάσεις έχουν επιφέρει σημαντικές αλλοιώσεις στον αρχικό του πυρήνα, εκτιμάμε ότι το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων θα μπορούσε να εξετάσει τη διατήρησή του, εφόσον αυτός συντηρηθεί και αποκατασταθεί στην αρχική του μορφή.
Τέλος, θεωρούμε εξαιρετικά σημαντική την κήρυξη του ιστορικού συγκροτήματος του πρώην Αμερικανικού Κολλεγίου Θηλέων (1932), το οποίο, αν και συνδέεται πρωτίστως με την ιστορία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ―κατά συνέπεια δεν εμπίπτει άμεσα στο πεδίο της βιομηχανικής κληρονομιάς―, εντάχθηκε από τα τέλη της δεκαετίας 1960 στη λειτουργία του αεροδρομίου ως κτήριο των Διοικητικών Υπηρεσιών Πολιτικής Αεροπορίας. Με βάση όλα τα παραπάνω, απευθύνουμε έκκληση για την προστασία αυτής της μοναδικής τεχνικής κληρονομιάς η οποία περιλαμβάνει έργα αντιπροσωπευτικά μίας μακράς ιστορικής περιόδου, από τον Μεσοπόλεμο έως και τη δεκαετία του 1980, και την ανάδειξη της ιστορικότητας του τόπου του αεροδρομίου”.