To άρθρο του Νίκου Μαραντζίδη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 7 Μαϊου
Παράξενοι καιροί! Φαίνεται, πάντως, πως για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στην Ελλάδα, οι καιροί εκτός από παράξενοι είναι και ανησυχητικοί.
Βήμα βήμα η χώρα πνίγηκε μέσα σε έναν ιδιότυπο αυταρχισμό, ο οποίος μακιγιαρισμένος με κοσμοπολίτικο ύφος διατείνεται πως κατέχει το –κληρονομικό να υποθέσω– χάρισμα της αριστείας. Παρέα με το βαθύ κράτος, η εκτελεστική εξουσία εγκαθίδρυσε έναν πανοπτικό μηχανισμό για να παρακολουθεί δημοσιογράφους, πολιτικούς και χιλιάδες άλλους πολίτες.
Ο φόβος διαπέρασε ακόμη και αυτούς που δεν θα έπρεπε να φοβούνται. Οι παρακολουθούμενοι, όχι όλοι, υποτάσσονται στην αναξιοπρέπεια προσποιούμενοι πως δεν συνέβη τίποτε και αρνούνται να διεκδικήσουν πίσω τη χαμένη ελευθερία τους είτε από φόβο είτε από ιδιοτέλεια. Ανθρωποι με αξιοπρέπεια που τολμούν να μιλήσουν και να διαμαρτυρηθούν αντιμετωπίζονται με ολοκληρωτικού πνεύματος τοξικότητα από το σύστημα εξουσίας.
Την ίδια στιγμή, κι άλλα παράξενα πράγματα συμβαίνουν. Την ώρα που οι φήμες για τη διαπλεκόμενη διαφθορά οργιάζουν, υπουργοί θεωρούν σωστό να παρευρίσκονται δίπλα σε επιχειρηματίες, την ώρα που αυτοί «αστειεύονται» με τους εργαζομένους της εταιρείας τους για τα εκλογικά φρονήματα των τελευταίων. Τι γίνεται όταν κόβονται τα αστεία, ποιος να ξέρει.
Κι όλα αυτά, βεβαίως, την ώρα που στην παγκόσμια κατάταξη σχετικά με την ελευθερία του Τύπου η Ελλάδα συνεχίζει και φέτος να κατέχει τη χαμηλότερη θέση σε όλη την Ε.Ε., γιατί ένα διαπλεκόμενο σύστημα προπαγάνδας που αυτοπαρουσιάζεται ως αντικειμενικό διαμορφώνει το πλαίσιο της ενημέρωσης στη χώρα.
Τελευταίο, αλλά καθόλου έσχατο, πολιτικά κόμματα αποκλείονται από τις εκλογές με μάλλον περίεργα κριτήρια. Οταν, φερ’ ειπείν, και το τελευταίο πατσατζίδικο στη Βόρειο Ελλάδα έχει χρησιμοποιήσει τον ήλιο της Βεργίνας στην επωνυμία του, η απαγόρευση καθόδου ενός κόμματος στις εκλογές με το επιχείρημα πως αυτό χρησιμοποιεί «εθνικό σύμβολο» σημαίνει, για μένα τουλάχιστον, πως ο νόμος έχει πάρει διαζύγιο από τη λογική. Στις δημοκρατίες ο νόμος θα πρέπει να διευκολύνει τη δημοκρατική συμμετοχή κι όχι να την παρεμποδίζει με περίεργες, αν μη τι άλλο, διατάξεις.
Ισως μερικοί από εσάς σκεφτείτε: Κι εσύ τι κόπτεσαι για αυτούς τους «αντιπαθητικούς ακροδεξιούς»; Κι όμως, ο πρώτος και απαράβατος κανόνας κάποιου φιλελεύθερου και δημοκρατικού πολίτη πρέπει να είναι η υπεράσπιση του δικαιώματος των μειοψηφιών να εκφράζονται ακόμη κι αν αυτές οι μειοψηφίες δεν είναι απαραίτητα συμπαθητικές. Οι φιλελεύθερες συνταγματικές προβλέψεις υπάρχουν για να προστατεύονται οι «αντιπαθητικές μειοψηφίες» από την τυραννία της πλειοψηφίας· στο κάτω κάτω, οι «συμπαθητικές πλειοψηφίες» δεν έχουν ανάγκη προστασίας γιατί ακριβώς είναι πλειοψηφία. Επιπλέον, όμως, η εμπειρία έχει δείξει πως όταν γίνει η αρχή, στη συνέχεια, η επέκταση των αυταρχικών πρακτικών, έστω και ως «παράπλευρες απώλειες» ή από «έλλειψη ενσυναίσθησης», μετατρέπεται σε συνηθισμένη κατάσταση.
«Πριν αλέκτορα φωνήσαι…», πληροφορηθήκαμε πως εξαιτίας τεχνικών λόγων ο Αρειος Πάγος δεν επέτρεψε την κάθοδο του κόμματος «Πράσινο & Μωβ» στις εκλογές της 21ης Μαΐου.
To «Πράσινο & Μωβ» είναι ένας συνασπισμός κομμάτων και κινήσεων (Πράσινοι, Οικολόγοι Πράσινοι, Πράσινοι – Αλληλεγγύη, Κόμμα Πειρατών Ελλάδας, Κόμμα για τα Ζώα, Βολτ Ελλάδας, οικο-φεμινιστικό κίνημα Κύκλος) που εγγράφονται στον χώρο της πολιτικής οικολογίας και υποστηρίζουν την ομόσπονδη Ευρώπη.
Η συμμαχία αυτή, που είχε την υποστήριξη των Ευρωπαίων Πρασίνων, κατέθεσε υποψηφίους και στις 59 εκλογικές περιφέρειες και συνολικά 249 υποψηφίους σε όλη τη χώρα. Στις δύο πρώτες θέσεις του ψηφοδελτίου Επικρατείας συμπεριλαμβάνονται ο ομότιμος καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ Πέτρος Στάγκος και η Αναστασία Ψειρίδου, καθηγήτρια στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου.
Στα ψηφοδέλτια της συμμαχίας συμμετείχαν δύο πρώην ευρωβουλευτές, ο Νίκος Χρυσόγελος και ο Μιχάλης Τρεμόπουλος, ο πρώτος «πράσινος» δήμαρχος Κοζάνης Λευτέρης Ιωαννίδης και αρκετοί άλλοι αιρετοί του χώρου της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Αρκετοί από εσάς που διαβάζετε το κείμενο αυτό, θα το θεωρήσετε μια ακόμη «παραξενιά» μου, μια υπερβολή. Άλλοι μπορεί να νομίζετε πως επρόκειτο να ψηφίσω αυτό το κόμμα και έχω ενοχληθεί προσωπικά. Κάνετε απλώς λάθος.
Η απρόσκοπτη λειτουργία των κομμάτων και η διευκόλυνσή τους να κατέλθουν στις εκλογές αποτελεί κρίσιμης σημασίας ζήτημα για την ίδια την ποιότητα της δημοκρατίας. Ο αποκλεισμός ενός τέτοιου σχήματος από τις εκλογές, και μάλιστα για τεχνικούς λόγους, υπονομεύει κι άλλο την ήδη υπονομευμένη δημοκρατία μας και εκθέτει για άλλη μια φορά τη χώρα μας διεθνώς.
- Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.