Του Αλέξανδρου Λασκαράτου
Γεν. Γραμ. των Πράσινων Αλληλεγγύη
“Νέες προκλητικές δηλώσεις χθες του τούρκου προέδρου από την Κωνσταντινούπολη / συνεχίζει ο τούρκος πρόεδρος τις προκλητικές του δηλώσεις για την ελληνική ΑΟΖ / νέα πρόκληση οι δηλώσεις Ερντογάν από την Άγκυρα για τα “αδιαπραγμάτευτα τουρκικά συμφέροντα στο Αιγαίο”.
Αυτά είναι δείγματα δηλώσεων που διαβάζουμε σχεδόν καθημερινά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και των κοινωνικών μέσων δικτύωσης.
Αν αντικαταστήσετε στην πρώτη παράγραφο το όνομα του τούρκου προέδρου κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με του έλληνα πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, την Άγκυρα με την Αθήνα, και την Τουρκία με την Ελλάδα, είμαι βέβαιος ότι θα νομίσετε πως διαβάζετε τα πρωτοσέλιδα τουρκικών εφημερίδων και ΜΜΕ!
Με άλλα λόγια, τα ΜΜΕ και από τις δυο πλευρές του Αιγαίου τροφοδοτούν καθημερινά το φουρνέλο της έντασης μεταξύ των δύο χωρών με φρέσκο υλικό προκειμένου αυτή να μην σβήνει ποτέ και οι δύο λαοί να είναι συνέχεια στην “τσίτα”.( βλ. Pierre Conesa “La Fabtication de l’ Ennemi”, Robert Laffont, 2011).
Άξιος ο μισθός τους…
Παρόλα αυτά είναι παρήγορο πως σε μεγάλης έκτασης συγκριτική έρευνα από την Κάπα Research που αναλύει παράλληλα τη γενική κατάσταση σε Ελλάδα, αλλά και Τουρκία, με τους πολίτες των δύο χωρών να απαντούν μάλλον νηφάλια σε ερωτήματα σχετικά με το γενικό κλίμα που επικρατεί όσο αφορά στην πορεία της χώρας τους, τα συναισθήματά τους για την πανδημία του κορονοϊού και την εξάπλωσή της, αλλά και σε πιο στοχευμένα, όπως την άποψή τους σχετικά με τη μετατροπή της Αγιά-Σοφιάς σε τζαμί, το φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο, την προδιάθεση για χρήση στρατού σε περίπτωση καταπάτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων και τέλος τη διάθεση που έχουν έναντι των παγκοσμίων ηγετών.
Στην ερώτηση: “Στο θέμα του ναού της Αγιάς Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη, εσείς με ποια από τις δύο απόψεις συμφωνείτε περισσότερο;” ενώ είναι λογικό η συντριπτική πλειοψηφία (86%) των κατοίκων της Ελλάδας να απαντήσει ότι η Τουρκία έπρεπε να διατηρήσει την Αγιά Σοφιά ως μουσείο, είναι αξιοσημείωτο ότι το 45% των κατοίκων στην Τουρκία θεωρεί επίσης ότι δεν έπρεπε να μετατραπεί σε τέμενος ο θρυλικός ναός.
Στο άλλο επίμαχο θέμα των τελευταίων μηνών, στο θέμα της εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, οι θέσεις είναι εκ διαμέτρου αντίθετες, καθώς οι μεν κάτοικοι της Ελλάδας θεωρούν ότι με τις έρευνες που κάνει η Τουρκία στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο παραβιάζει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και έχει καταστεί παράγοντας αστάθειας στην περιοχή σε ποσοστό 91%, ενώ οι γείτονες σε ποσοστό 81% λένε ότι η Τουρκία έχει δικαιώματα στο Αιγαίο και την Νοτιοανατολική Μεσόγειο και σωστά κάνει έρευνες για κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Όμως, στο υποθετικό σενάριο, που τα πράγματα εκτραχυνθούν και εάν σε κάποιο σημείο η [ελληνική / τουρκική] κυβέρνηση θεωρήσει ότι εμποδίζονται ή καταπατούνται τα κυριαρχικά δικαιώματα της [Ελλάδας / Τουρκίας] και οι δύο λαοί επιθυμούν να εξαντληθούν οι πιθανότητες διαλόγου.
Ωστόσο ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι οι κάτοικοι της Ελλάδας παρουσιάζονται πιο έτοιμοι για την επέμβαση του στρατού (46%) από ότι αυτοί της Τουρκίας (35%).
Ο κορονοϊός είναι ένα πρόβλημα που ανησυχεί τους κατοίκους στην Τουρκία καθώς σύμφωνα με την έρευνα το 77% (Πολύ: 41%, Αρκετά 36%) δηλώνει ότι ανησυχεί μήπως νοσήσουν οι ίδιοι ή κάποιο μέλος της οικογένειάς τους, στην Ελλάδα όμως είναι λίγο πιο… ήρεμοι, καθώς ανησυχεί το 54% αλλά μόνον το 15% δήλωσε ότι ανησυχεί πολύ.
Όσον αφορά τους ηγέτες, δεν έρχεται ως σοκ ότι το 95% των κατοίκων στην Ελλάδα έχει αρνητική ή μάλλον αρνητική άποψη για τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όμως είναι εκπληκτικό το ότι στην Τουρκία, αρνητική ή μάλλον αρνητική άποψη έχει το 55%.
Από την άλλη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαίρει αποδοχής σε ποσοστό 53% στην Ελλάδα, αλλά στην Τουρκία 9%.
Τα κεντρικά συμπεράσματα της έρευνας όπως σημειώνονται, είναι τα εξής:
1. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν συσπειρώνει την κοινωνική πλειοψηφία στην Τουρκία. Μάλιστα, στην κοινή γνώμη της Κωνσταντινούπολης (σε αντίθεση με την υπόλοιπη Τουρκία) υπερέχει η διατήρηση της ως μουσείο πολιτιστικής κληρονομιάς.
2. Τα δύο τρίτα της τουρκικής κοινής γνώμης προτιμούν τον διάλογο για την επίλυση διακρατικών διαφορών στην περιοχή και δεν προκρίνουν τη χρήση στρατιωτικών μέσων ακόμα και για θεωρούμενα δίκαια αιτήματα.
3. Συνολικά, μάλλον η αβεβαιότητα – για το μέλλον και την πορεία της χώρας – είναι το κύριο χαρακτηριστικό της τουρκικής κοινωνίας, παρά η επιθετικότητα.
4. Αντίθετα, η ελληνική κοινή γνώμη θεωρεί προσβλητική και επιθετική την τουρκική πολιτική (Αγία Σοφία – γεωτρήσεις σε Αιγαίο/Κύπρο, παρουσία πολεμικού στόλου) και γενικά την Τουρκία ως απειλή, στην επίπονη προσπάθεια της Ελλάδας να ανακάμψει από τη δεκαετή οικονομική κρίση.