Εκλογική καμπάνια με #ποδήλατο “Οικονομία και Οικολογία” – @ΠΡΑΣΙΝΟκαιΜΩΒ @ΠΡΑΣΙΝΟΙ
Ξεκινάω από σήμερα μια εκλογική καμπάνια με #ποδήλατο. Να δείξω ποια είναι τα οφέλη για μια υπεύθυνη, βιώσιμη #οικονομία από την υιοθέτηση πράσινων πολιτικών σε καθημερινά θέματα, πώς δηλαδή τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα συνδέονται με την οικονομία.
Είμαι επικεφαλής της εκλογικής λίστας του ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ στην Α’ Αθήνας, @ΠΡΑΣΙΝΟκαιΜΩΒ εκ μέρους των Πράσινων και θα επικεντρώνω εκεί αλλά δεν θα περιορίζομαι εκεί. Θα δούμε μαζί θέματα όπως μετακινήσεις, κατοικία, τροφή, ενέργεια, χώρος – γειτονιές, πράσινο, κλίμα, κτήρια, επιχειρήσεις, υγεία κ.ά. Πώς μια πράσινη πολιτική συμβάλει σε μια βιώσιμη, ανθεκτική οικονομία και καλύτερη ζωή για τους πολίτες.
Ξεκινάμε λοιπόν με #ποδήλατο στην πόλη για μια διαφορετική οικονομία μέσα από πράσινες αλλαγές και καλύτερη ποιότητα ζωής και την ενίσχυση της μετακίνησης με ποδήλατο και την ανάπτυξη υποδομών για ασφαλή μετακίνηση με ποδήλατο (παράλληλα με την αναβάθμιση των δημόσιων συγκοινωνιών) με στόχο να:
– αναπτυχθεί μια βιώσιμη οικονομία γύρω από το ποδήλατο
– βελτιωθεί το διαθέσιμο εισόδημα για τους πολίτες,
– δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και νέες οικονομικές δραστηριότητες
Μήνυμα πρώτο: Μια πολιτική για το ποδήλατο βελτιώνει όχι μόνο την ποιότητα ζωής, την υγεία και το περιβάλλον αλλά και τα οικογενειακά και δημόσια οικονομικά, ενώ μπορεί να συμβάλλει και στην αύξηση των εσόδων επιχειρήσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας
Ξεκινάμε με ποδήλατο στην πόλη
Εχθές έπρεπε χθες να πάω από τον Ρ/Σ Αθήνα 9,84, όπου βρισκόμουν για συνέντευξη, στο Μαρούσι για κάποια δουλειά και να επιστρέψω αργότερα στο ύψος του Γκύζη. Συνολική απόσταση περίπου 35-40 χλμ, ανάλογα με το ποια διαδρομή θα ακολουθεί κάποιος.
Στο χάρτη φαίνεται ότι η διαδρομή με ΙΧ αυτοκίνητο είναι περίπου 60 λεπτά. Αν πέσεις σε μποτιλιάρισμα, πολύ περισσότερο. Κόστος βενζίνης 7-10 ευρώ.
Η εναλλακτική λύση είναι ηλεκτρικός από Θησείο ή Ομόνοια, και επιστροφή με ηλεκτρικό και λεωφορείο ή λεωφορεία. Δυστυχώς, συχνά τα δρομολόγια των λεωφορείων είναι κάθε 20-25 λεπτά. Δεν ξέρεις τελικά πόσο χρόνο θα χρειαστείς. Κόστος 2,4 ευρώ
Υπάρχει και η λύση ταξί. Χρόνος όσο και με ΙΧ, τουλάχιστον 1 ώρα συνολικά. Υπάρχει βέβαια και σε αυτή την περίπτωση υπάρχει πιθανότητα να καθυστερήσετε πολύ περισσότερο λόγω κίνηση. Κόστος περίπου 40 ευρώ.
Στο χάρτη φαίνεται ότι δεν είναι διαθέσιμη ποδηλατική διαδρομή. Παρόλα αυτά επειδή είμαι ποδηλάτης, έκανα αυτή τη διαδρομή με ποδήλατο. Κόστος μηδέν Ευρώ, μόνο κατανάλωση σωματικής ενέργειας. Πρέπει, όμως, να βρεις μόνο σου ασφαλή διαδρομή. Δεν είναι όλοι οι δρόμοι ίδιοι, κάποιοι έχουν πολλά δέντρα και σκιές, άλλοι καθόλου. Σε αποζημιώνει αν ακολουθείς πιο “πράσινες” διαδρομές, που υπάρχουν.
Πόσο κοστίζει κάθε τρόπος μετακίνησης για την κοινωνία και την οικονομία
– Δημόσιες συγκοινωνίες: Είναι αλήθεια ότι όχι μόνο ο σιδηρόδρομος αλλά και οι αστικές συγκοινωνίες έχουν υποβαθμιστεί, αντί να παίζουν όλο και πιο σημαντικό ρόλο στις βιώσιμες μετακινήσεις. Είναι αλήθεια ότι επεκτείνονται τα δίκτυα των μέσων σταθερής τροχιάς, το ΜΕΤΡΟ κυρίως. Είναι, όμως, ακριβώς εκεί ένα πρόβλημα: δίνεται έμφαση σε κατασκευαστικά έργα και όχι στην ολοκληρωμένη και αξιόπιστη λειτουργία των συγκοινωνιών (συντήρηση, προσωπικό, υποδομές για φιλικότερα στο περιβάλλον μέσα). Απουσιάζει πλήρως μια πολιτική προσέλκυσης περισσότερων επιβατών για βελτίωση και των οικονομικών των συγκοινωνιακών φορέων, που θα στηρίζονταν σε βελτίωση του έργου που παρέχεται. Όσο απαξιώνονται τα λεωφορεία, καθυστερούν, περιμένεις πολλές ώρες στη στάση (για τα πιο πολλά από 20-40 λεπτά), τόσο χάνονται πελάτες για αυτά.
Σε ορισμένες χώρες το κόστος λειτουργίας των συγκοινωνιών καλύπτεται από τη φορολογία, τον κρατικό και δημοτικό προϋπολογισμό, και όχι από τα εισιτήρια. Σε κάποιες άλλες χώρες, δοκιμάζεται ένα χαμηλό, ενιαίο εισιτήριο και όπου χρειάζεται συμπληρώνεται ο προϋπολογισμός και με δημόσιους πόρους. Πάντως στις περισσότερες χώρες οι συγκοινωνίες είναι αξιόπιστες, κάτι που δεν μπορούμε να ισχυριστούμε για τη χώρα μας.
Στην Ελλάδα κεντρικό πολιτικό ζήτημα είναι η διεκδίκηση της αναβάθμιση των δημόσιων συγκοινωνιών, αλλιώς δεν θα προσελκύσουν περισσότερους επιβάτες. Και οι συνέργειες μεταξύ ποδηλατοκίνησης, περπατήματος και δημόσιων συγκοινωνιών, αυτό που αποκαλούμε βιώσιμη κινητικότητα.
Μια πολιτική οικονομικής βιωσιμότητας των συγκοινωνιών προϋποθέτει μεγαλύτερο ποσοστό μετακινήσεων επιβατών με λεωφορεία, ηλεκτρικό και μετρό. Κάτι τέτοιο θα έχει κι άλλες θετικές οικονομικές επιπτώσεις:
– μικρότερη επιβάρυνση της πόλης από την αυτοκίνηση (πχ μικρότερο κυκλοφοριακό πρόβλημα, μείωση κατανάλωσης καυσίμου, μείωση του χαμένου χρόνου σε μποτιλιαρίσματα)
-μείωση των ελλειμμάτων που θα πρέπει να καλύπτοντται από δημόσιους πόρους.
Σήμερα συμβαίνει το αντίθετο. Η χειροτέρευση των δημόσιων συγκοινωνιών οδηγεί σε απώλεια επιβατικού κοινού και εσόδων, και τελικά ανάγκη για κάλυψη των ελλειμμάτων από δημόσιες πηγές ή/και μεγέθυνση των προβλημάτων.
Η δημόσια υποστήριξη για την κάλυψη (εξορθολογισμένων) ελλειμμάτων είναι αναγκαία για όλα τα συστήματα δημόσιων (και ιδιωτικών) συγκοινωνιών.
Σε ένα άλλο επίπεδο, η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών και η ηλεκτροκίνηση θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην δραστική μείωση κόστους, αφού το καύσιμο αποτελεί μεγάλο ποσοστό του λειτουργικού κόστους των δημόσιων μεταφορών.
Υψηλό κόστος μετακίνησης για ιδιοκτήτες αυτοκινήτου
Η υπερβολικά μεγάλη εξάρτηση των πολιτών από την ιδιωτική αυτοκίνηση έχει πέρα από τις οικολογικές (ρύπανση της ατμόσφαιρας, κατάληψη χώρου κ.ά.) και οικονομικές συνέπειες στα δημόσια ταμεία και στην τσέπη τους.
Ο οικογενειακός προϋπολογισμός επιβαρύνεται από το ΙΧ από το κόστος:
– αγοράς: 5.000-25.000 ευρώ
– ετήσιας συντήρησης, ανάλογα με τη χρήση και τυχόν ζημιές: από 100 έως χιλιάδες ευρώ ετησίως
– ετήσιας ασφάλισης : από 70 μέχρι 300 ευρώ ετησίως
– καυσίμου: ανάλογα με τη χρήση από 600 μέχρι 10.000+ ευρώ ετησίως
Χαμηλό κόστος μετακίνησης με ποδήλατο
Αγορά ποδηλάτου: από 200 έως 3.000 ευρώ
Συντήρηση: 100 ευρώ κατά μέσον όρο για ένα κανονικό ποδήλατο ετησίως
Εξοπλισμός ασφάλειας, κράνος κα. 100 ευρώ ετησίως
Τυχόν κατανάλωση ρεύματος σε περίπτωση ηλεκτρικού ποδηλάτου: μηδέν αν φορτίζει από φωτοβολταϊκό, κάπου 100 – 500 ευρώ αν φορτίζει από την πρίζα.
Υψηλή δαπάνη για τα νοικοκυριά η μετακίνηση με ΙΧ αυτοκίνητο:
Η χρήση ΙΧ αποτελεί ένα μεγάλο ποσοστό του κόστους ζωής ενός νοικοκυριού σε σχέση με το εισόδημά του. Με τα ενοίκια, το ενεργειακό κόστος, το κόστος τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών να αυξάνονται, το πόσο πληρώνει κάποιος άνθρωπος για την μετακίνησή του καθημερινά είναι πολύ κρίσιμο.
Οι αυτοκινητιστές στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Αυστραλία, στις ΗΠΑ και στην ΕΕ ξοδεύουν κατά μέσο όρο το 1/5 έως το 1/3 του μέσου καθαρού μισθού τους. Για τον μέσο ιδιοκτήτη αυτοκινήτου, η απόσβεση αποτελεί περίπου το ήμισυ του κόστους λειτουργίας ενός αυτοκινήτου, έχει βέβαια μεγάλη σημασία κάθε πότε αλλάζει ο πολίτης ΙΧ αυτοκίνητο.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για το υψηλό (οικολογικό και) οικονομικό κόστος της χρήσης ΙΧ αυτοκινήτου:
– Το τυπικό ιδιωτικό αυτοκίνητο είναι στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε ακινησία, ακόμα και αν ο ιδιοκτήτης του το χρησιμοποιεί συχνά. Χρειάζονται λοιπόν δυσανάλογα μεγάλες επιφάνειας για την στάθμευση.
– Ορισμένα οχήματα αποσβένονται πολύ αργά.
– Σε σύγκριση με άλλα οχήματα, για παράδειγμα λεωφορεία και τρένα, τα ΙΧ οχήματα έχουν χειρότερες οικονομίες κλίμακας και είναι λιγότερο αποτελεσματικά.
– Η σχέση μεταφορικού έργου και χωρητικότητας σε σχέση με τον όγκο μετάλλου και υλικών που έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του ΙΧ είναι εξαιρετικά χαμηλή. Η μέση πληρότητα των αυτοκινήτων είναι κάτω από 1,5 επιβάτες στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Για την μεταφορά των επιβατών ενός λεωφορείου με ΙΧ θα χρειάζονται κατάληψη 20πλάσιου τουλάχιστον αστικού / οδικού χώρου
– Η ενεργειακή απόδοση του αυτοκινήτου είναι μία από τις χαμηλότερες μεταξύ πολλών μέσων μεταφοράς, ακόμα και αν είναι υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
Η μεγάλη αρνητική επίδραση της “οικονομίας του αυτοκινήτου” στη βιωσιμότητα
– Χρειαζόμαστε αξιόπιστα και οικονομικά δημόσια μέσα μεταφοράς ώστε να προσελκύσουν περισσότερους επιβάτες, να μειώσουν τη χρήση ΙΧ και ορυκτών καυσίμων και να βελτιώσουν την ποιότητα της ατμόσφαιρας και της υγείας των κατοίκων. Όμως αν μειωθούν αυτά τα προβλήματα, μειώνεται και το οικονομικό κόστος που προκαλείται από αυτά.
Μια πράσινη πολιτική βιώσιμων αστικών μεταφορών έχει πέρα από προφανή οφέλη στην ποιότητα ζωής και τη βελτίωση της υγείας των πολιτών, άμεσα και έμμεσα σαφές θετικό οικονομικό αποτύπωμα:
– Πόσο κοστίζει ένα χλμ αυτοκινητοδρόμου; Στην Ευρώπη από 900.000- 1.200.000 ευρώ. Στην Ελλάδα μπορεί να κοστίσει μέχρι και 82.687.000 ευρώ*
– Πόσο κοστίζει ένα χλμ ποδηλατόδρομου; Από 5.000 – 50.000 ευρώ, αν επιλέξουμε ήπιες λύσεις.
– Πόσα ποδήλατα χωράνε στο χώρο που καταλαμβάνει ένα αυτοκίνητο όταν κυκλοφορεί ή παρκάρει; Περίπου 6 έως 12 ποδήλατα. Σήμερα οι αυτοκινητόδρομοι και οι θέσεις στάθμευσης των αυτοκινήτων καταλαμβάνουν κάπου το 1/4 της έκτασης μιας πόλης. Αυτό μεταφράζεται όχι μόνο σε κατάληψη υπερβολικά μεγάλου ποσοστού αστικών υποδομών αλλά και σημαντικό κόστος κατασκευής και συντήρησης αυτής της υποδομής για τα αυτοκίνητα, λιγότερος χώρος για άλλες ανάγκες (πράσινο, δέντρα- φυτά, χώμα για απορρόφηση νερού βροχής, δημιουργία πράσινων ζωνών κ.ά.).
– Η σκίαση και ο δροσισμός των πόλεων προϋποθέτει περισσότερο πράσινο και μείωση της (μαύρης) ασφάλτου και του τσιμέντου που λειτουργούν ως θερμοσυσσωρευτές και αυξάνουν τη θερμοκρασία το καλοκαίρι, εμποδίζουν το δροσισμό των πόλεων, συμβάλλουν στο φαινόμενο της λεγόμενης “θερμικής νησίδας”.
Ποηλ;τική κίνηςη,. Β3λτίωη υτη ςσωματικής κι ψυχικής υγείας και των δαπανών για υγεία
Τα θετικά αποτελέσματα μιας οικονομίας του ποδηλάτου
– Ηδη ακόμα και έτσι έχουν αναπτυχθεί πολλές δραστηριότητες γύρω από το ποδήλατο
– Ποδηλατικός τουρισμός, από τις βόρειες χώρες
– μαγαζιά για το ποδήλατο και παραγωγή ποδηλάτων στην Ελλάδα
Ποδηλατικός τουρισμός, μια ανερχόμενη αγορά δισεκατομμυρίων
Ασχολούμενος με τον βιώσιμο τουρισμό στην Αθήνα και τον καινοτόμο και φιλικό στο ποδήλατο ξενώνα Welcommon Hostel www.welcommonhostel.gr), διαπιστώνω και στην πράξη την αύξηση του ποδηλατικού τουρισμού. Όλο και περισσότεροι τουρίστες ταξιδεύουν με ποδήλατο ακολουθώντας τις πανευρωπαϊκές διαδρομές που διακόπτονται όμως στην Ελλάδα, επειδή δεν έχουν αναπτυχθεί τα δίκτυα τοπικών αλλά και διευρωπαϊκών ποδηλατόδρομων.
Ο αριθμός των Ευρωπαίων ποδηλατών είναι πιθανό να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη επενδύουν περισσότερο σε ποδηλατόδρομους, κέντρα πόλεων χωρίς αυτοκίνητα, βελτιωμένους χώρους αποθήκευσης ποδηλάτων και βελτιωμένη ασφάλεια. Στους Ευρωπαίους αρέσει να πηγαίνουν με ποδήλατο στη δουλειά και στο σχολείο γιατί είναι πιο γρήγορο, πιο εύκολο και υγιεινό . Μερικοί άνθρωποι επιλέγουν επίσης το ποδήλατο έναντι οποιουδήποτε άλλου μέσου μεταφοράς επειδή ανησυχούν για το περιβάλλον και το ταξίδι με ποδήλατο θεωρείται πιο φιλικό προς το περιβάλλον από άλλες μορφές μεταφοράς. Το ενδιαφέρον για τον ποδηλατικό τουρισμό επίσης αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια. Ο COVID-19 οδήγησε σε πολλούς νέους ποδηλάτες χόμπι.
Οι Ευρωπαίοι απαιτούν συγκεκριμένες ποδηλατικές υπηρεσίες και υποδομές. Στις διακοπές τους αρέσει να ακολουθούν ποδηλατικές διαδρομές ή διαδρομές. Αυτές οι διαδρομές έχουν συχνά εγκαταστάσεις κατά μήκος της διαδρομής, όπως ξενοδοχεία, εστιατόρια και υπηρεσίες ποδηλασίας, όπως επισκευές ποδηλάτων και υπηρεσίες παραλαβής αποσκευών. Ειδικά όταν επισκέπτονται προορισμούς μεγάλων αποστάσεων, οι Ευρωπαίοι έχουν μεγάλη ζήτηση για τέτοιες εγκαταστάσεις.
Οι ξεναγήσεις με ποδήλατο προσφέρουν μια αναπτυσσόμενη αγορά. Οι αυτοκαθοδηγούμενοι ποδηλάτες ακολουθούν διαδρομές αλλά δεν ενδιαφέρονται να χρησιμοποιήσουν ξεναγούς. Πολλοί από αυτούς τους ποδηλάτες ταξιδεύουν μόνοι ή με έναν σύντροφο. Οι Ευρωπαίοι είναι πιο συχνά ανεξάρτητοι ταξιδιώτες σε σύγκριση με άλλες περιοχές του κόσμου. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι θα οργανώσουν τις διακοπές τους με το ποδήλατο μόνοι τους. Οι οργανωμένες εκδρομές εξακολουθούν να είναι δημοφιλείς σε λιγότερο έμπειρους ποδηλάτες και ηλικιωμένους ή όταν οι ποδηλάτες θέλουν να εξερευνήσουν προορισμούς μεγάλων αποστάσεων.
Μερικά άλλα ενδιαφέροντα νούμερα:
* Σε 50 χρόνια σε τροχαία δυστυχήματα χάθηκαν 150.000 πολίτες.
* Πόσο κοστίζει μακροχρόνια ένας αυτοκινητόδρομος και πόσο πληρώνει η κοινωνία: Ο Ε65 ο αυτοκινητόδρομος της κεντρικής Ελλάδας κοστίζει 1,6 δισ. Ευρώ, το ελληνικό κράτος συμβάλει με 300 εκατ. Ευρώ και επιδοτεί τη λειτουργία του με 1,5 δισ. ευρώ σε βάθος 30ετίας, ενώ δίνει στον ιδιώτη την εκμετάλλευσή του για 30 χρόνια.
* Κόστος ενός χιλιομέτρου αυτοκινητοδρόμου. Έκθεση Σώματος Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης: κόστος για κατασκευή 1050 μέτρων αυτοκινητόδρομου που συνδέει την παράκαμψη της Πάτρας με τη νέα και την παλαιά Εθνική Οδό Κορίνθου-Πατρών: 82.687.000 ευρώ (2012), πόσο στο οποίο ανέβηκε μετά τις ανατιμήσεις αρχικού προϋπολογισμού 12.554.000 ευρώ που είχε προϋπολογιστεί από την αρχική μελέτη του 1998 (αναγωγή σε ευρώ).
* Νέες κατασκευές, χωρίς συντήρηση υπαρχουσών: Δεν συντηρούμε με επάρκεια τις υποδομές, αλλά δαπανούμε τεράστια ποσά για να κατασκευάσουμε ακόμη περισσότερες οδικές υποδομές. Μέχρι και το 40% των ευρωπαϊκών πόρων κατευθύνονται σε νέους οδικούς άξονες και βαριές υποδομές. Τα κόμματα που διαχειρίστηκαν την εξουσία προβάλλουν τις νέες υποδομές, ασχέτως αν αυτές είναι μια σπατάλη που θα μπορούσε να περιοριστεί αν βελτιώναμε τις υπάρχουσες ώστε να είναι πιο φιλικές στο περιβάλλον, πιο ασφαλείς και πιο λογικές λύσεις.
#GoGreen @Πράσινοι #Πράσινοι
