Αποτυχημένες πολιτικές για την υγεία: κρούσματα COVID19 σε νησιά, ατμοσφαιρική ρύπανση στις πόλεις, πυρκαγιά στη Μεταμόρφωση

του Νίκου Χρυσόγελου
πρώην ευρωβουλευτή των Πράσινων
συμπροέδρου των ΠΡΑΣΙΝΩΝ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
μέλος του Συμβουλίου του νέου ενωτικού κόμματος ΠΡΑΣΙΝΟΙ

H πρώτη φάση διαχείρισης της πανδημίας δημιούργησε κάποιες προσδοκίες ότι τα θέματα της υγείας αποκτούν προτεραιότητα και οι κυβερνήσεις – κάποιες κυβερνήσεις έστω – θα τα διαχειρίζονται πλέον με σοβαρότητα. Όμως 3 πρόσφατες περιπτώσεις διαχείρισης θεμάτων υγείας δείχνουν ότι αυτή η προσδοκία ήταν υπερβολική.

Πολλά γράφτηκαν για την “επιτυχή διαχείριση της υγειονομικής κρίσης από την Ελληνική κυβέρνηση” μια και δημιουργήθηκε στην αρχή της κρίσης η εικόνα ότι η κυβέρνηση δεν διστάζει να λάβει αποφασιστικά μέτρα για τον περιορισμό της διάδοσης του κοροναϊού με αποκλειστικό στόχο να προστατέψει την υγεία (…και το σύστημα περίθαλψης). Είναι αλήθεια ότι έλαβε γρήγορα μέτρα στην κατεύθυνση όμως του “κλειδώματος των πολιτών στα σπίτια τους καθώς και πολλών οικονομικών κλάδων”, προκαλώντας ως …παρενέργεια μια μεγάλη οικονομική κρίση που μόλις τώρα αρχίζει να φαίνεται το πόσο βαθιά και διαρκείας θα είναι. Μαζί με την εικόνα της “αποφασιστικότητας” δημιουργήθηκε και η ψευδαίσθηση ότι θα είμαστε ασφαλείς το καλοκαίρι (και έτσι θα ανοίξει εκ νέου η οικονομία) και ότι θα υπάρξουν ισχυρά οικονομικά εργαλεία στήριξης της οικονομίας, της εργασίας και όλων των επιχειρήσεων.

Όμως το θαύμα στην Ελλάδα δεν κρατάει πολύ. Η “αποφασιστικότητα” στη λήψη μέτρων και οι σχετικά μειωμένες περιπτώσεις διάδοσης του κοροναϊού στην κοινότητα στην διάρκεια του lockdown δημιούργησαν μια ψευδαίσθηση ασφάλειας στους πολίτες, ενώ πρωθυπουργός, υπουργοί και ΜΜΕ δημιούργησαν μια ψευδή εικόνα “της Ελλάδας που πέτυχε και όλοι θαυμάζουν”, ότι η Ελλάδα (θα) ήταν “ασφαλής χώρα” (για πόσο;) και θα μετατρέπονταν στον “πρώτο τουριστικό προορισμό”.

Τα εκατομμύρια των τουριστών δεν ήρθαν όπως εξωπραγματικά πίστευαν στην κυβέρνηση αλλά και πολλοί άλλοι (και κυρίως από τις χώρες που διαφήμιζαν ότι θα έρθουν, δηλαδή βαλκανικές χώρες, Ισραήλ, Κύπρο, Βρετανία κ.ά.). Όμως τώρα επιστρέφει η πανδημία δριμύτερη και ο κίνδυνος να ξεφύγει ο έλεγχος είναι μεγάλος. Η σιγουριά με την οποία κάθε φορά ανακοινώνονται διάφορα μέτρα που αργότερα θα αλλάξουν πλήρως δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση. Για ένα μεγάλο διάστημα υπήρχε επιμονή στη ΜΗ χρήση μάσκας, μετά η μάσκα σχεδόν επιβλήθηκε ως το βασικό μέσο προστασίας. Αφού γράφτηκαν πολλά για το ότι “¨τα παιδιά μεταφέρουν τον ιό στην κοινότητα γιατί έχουν μεγάλο φορτίο”, στην συνέχεια διαπιστώθηκε ότι “τα παιδιά δεν μεταδίδουν παρά σε περιορισμένο βαθμό τον κοροναϊό”. Στην πορεία μας ….έπεισαν ότι τα μικρά παιδιά ΔΕΝ πρέπει να φοράνε μάσκα, ενώ τώρα μας ενημερώνουν ότι οι ειδικοί προτείνουν μάσκα και για τα παιδιά στους παιδικούς σταθμούς.

Μια αρχικά, έστω, κάπως σοβαρή διαχείριση της πανδημίας, τείνει να μετατραπεί στην πορεία σε φαρσοκωμωδία όπου οι αντιφατικές δηλώσεις και τα μέτρα χωρίς συνοχή θα βαθύνουν την κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και πολιτών και μάλιστα σε μια εποχή που όλοι/ες θα βιώνουμε την κατάρρευση της οικονομίας και την ανασφάλεια που θα δημιουργείται, ενώ θα σηκώνονται κύματα οργής. Η υγεία είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να υπάρχει ερασιτεχνική διαχείριση θεμάτων που σχετίζονται με αυτήν, όπως τα πιο κάτω 3 παραδείγματα δείχνουν. Η προστασία της υγείας του πληθυσμού δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στην ατομική ευθύνη, αλλά απαιτεί και αποτελεσματικό κρατικό μηχανισμό και κοινωνική συμμετοχή.

Η καλοκαιρινή διαχείριση της επιδημίας

Τα πράγματα άλλαξαν δραματικά το τελευταίο διάστημα. Τα κρούσματα έχουν απογειωθεί, αλλά αυτό δεν είναι από μόνο του το πιο επικίνδυνο. Φτάσαμε σήμερα να έχουν σχεδόν όλοι ξεχάσει “τι πετύχαμε μένοντας σπίτι”, να εξαπλώνονται θεωρίες “ότι δεν υπάρχει ιός”, να δημοσιεύονται καταγγελίες για απόκρυψη κρουσμάτων, αδυναμία πραγματοποίησης τεστ, να μιλάνε κάποιοι για λίστες που δεν ενημερώνονται κ.ά.

Δεν μπορούσε να κρατήσει για πάντα φυσικά το lockdown αλλά όλα δείχνουν ότι δεν προετοιμάστηκε η διοίκηση καθώς και η κοινωνία για την επανάκαμψη της πανδημίας – ο ιός δεν έφυγε ποτέ στην πραγματικότητα, απλώς περιορίστηκε η διάδοσή του επειδή κλειστήκαμε οι περισσότεροι στα σπίτια και πάγωσε η οικονομία. Είναι σχετικά εύκολο να πετύχεις περιορισμό της διάδοσης με αυστηρά περιοριστικά μέτρα σε σχέση με τις μετακινήσεις και την οικονομία, αλλά τι γίνεται την επόμενη μέρα, όταν πρέπει να επιστρέψει η ζωή σε μια κάποια κανονικότητα και οι πολίτες δεν έχουν προετοιμαστεί αλλά κυρίως δεν έχει προετοιμαστεί η δημόσια διοίκηση;

Αρχίζουν να προκαλούνται τότε σοβαρές παρενέργειες:

Από την μία μεταδίδεται κατά κόρον η άποψη “η χώρα παραμένει ασφαλής προορισμός” ή “το τάδε νησί  παραμένει ένας ασφαλής προορισμός” και δύο μόλις μέρες μετά λαμβάνονται αυστηρά μέτρα για τις επιδημιολογικά επιβαρυμένες περιοχές που περιλαμβάνει αυτές τις περιοχές που αντιμετωπίζονταν ως ασφαλείς προορισμοί.

Αν μάλιστα αληθεύουν οι καταγγελίες φορέων πχ της Πάρου που υπέβαλαν μήνυση ότι “αποκρύπτονταν τα κρούσματα κορονοϊού που εντοπίζονταν, ότι δεν υπήρχε καμία ενημέρωσή μας για την πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα αύξησή τους, ότι δεν ελήφθη κανένα έκτακτο μέτρο προς προειδοποίηση και αποτροπή της εξάπλωσης της ασθένειας” και ότι “άφησαν δεκάδες χιλιάδες να μολύνονται, να νοσούν και να μεταδίδουν τον κοροναϊό” δηλαδή “χιλιάδες μετατράπηκαν σε φορείς διάδοσης της επιδημίας σε άλλες περιοχές”, τότε υπάρχει σοβαρό θέμα όχι μόνο ως προς την στρατηγική για την αντιμετώπιση του κοροναϊού (πρακτικές που είναι αντιδιαμετρικές σε σχέση με το lockdown και τις συχνά ακραίες απαγορεύσεις, όπως πχ βόλτα σε ένα πάρκο ή κολύμπι σε μια έρημη νησιωτική παραλία). Αν η αντιφατικότητα αποδειχθεί ότι συνοδεύονταν και με παραποίηση ή απόκρυψη στοιχείων που μπορεί να συνεπάγονται μέχρι και ποινικές ευθύνες για όσους απέκρυψαν ή παραποίησαν σκόπιμα τις πληροφορίες, το ζήτημα αποκτάει εντελώς άλλη διάσταση.

Σε κάθε περίπτωση μια τέτοια στρατηγική δεν βοήθησε την οικονομία, αντίθετα στοχοποίησε περιοχές μέσω φημών και επιλεκτικής λήψης περιοριστικών μέτρων χωρίς οι πολίτες και οι επισκέπτες να έχουν ενημερωθεί εγκαίρως για να συνειδητοποιήσουν την σοβαρότητα του προβλήματος και να αλλάξουν συμπεριφορά όσο αυτό μπορεί να γίνει μέσα στο πνεύμα “επιτυχίας” και “χαλαρότητας” που δημιουργήθηκε με το άνοιγμα στον τουρισμό (εσωτερικό και εξωτερικό).

Αλλά προκύπτει και μια λογική απορία: πώς περίμεναν οι διοικούντες ότι θα εξελιχθούν οι καταστάσεις σε τουριστικές περιοχές όπου τα δρομάκια είναι στενά, οι τουρίστες είναι ο ένας πάνω στον άλλο, τα μέσα προστασίας είναι αδύνατον να εφαρμοστούν και μάλιστα όταν διαφήμιζαν ότι “είμαστε ασφαλής προορισμός και όλοι μας θαυμάζουν”, υπόσχεσαι ως κυβέρνηση ότι θα έρθουν εκατομμύρια επισκέπτες και από την άλλη έχεις αφήσει τους οικονομικούς φορείς χωρίς σοβαρή οικονομική στήριξη να προσπαθούν με 20-30 μέρες δουλειά να βγάλουν τα σπασμένα για ένα ολόκληρο χρόνο (πληρότητα 50-60% για ένα εικοσαήμερο έχουν νησιά όπου παλιότερα γίνονταν το αδιαχώρητο για 2-3 μήνες και είχαν σοβαρό τουρισμό για τουλάχιστον 5-6 μήνες, ενώ ο μέσος όρος πληρότητας σε πολλές περιοχές δεν ξεπέρασε το 10-15%);

 

Η ατμοσφαιρική ρύπανση και η αδιαφορία λήψης οποιοδήποτε μέτρων που θα συνέβαλαν στην αύξηση της ανθεκτικότητας απέναντι στον κοροναϊό

Προφανώς επειδή ο κοροναϊός SARS-COV-2 μεταδίδεται εύκολα πρέπει να λαμβάνουμε μέτρα και σε ατομικό επίπεδο. Αλλά πρέπει να μείνουμε εκεί; Μια σειρά ερωτήματα έχουν προκύψει σχετικά με τις στρατηγικές αντιμετώπισης αλλά και γιατί υπάρχει διαφορά στην διάδοση αλλά και στη θνησιμότητα στις διάφορες περιοχές.

Εδώ και καιρό έχουν ξεκινήσει επιστημονικές έρευνες που δείχνουν ότι οι επιπτώσεις είναι πιο σοβαρές ή και θανατηφόρες μεταξύ όσων έχουν “υποκείμενα νοσήματα” αλλά συχνά αυτό έχει μια “αφηρημένη αναφορά” στα ΜΜΕ. Προφανώς, λοιπόν, θα μπορούσαν να γίνουν πολύ περισσότερα για να βελτιωθεί η υγεία των ατόμων όσον αφορά αυτά ακριβώς τα “υποκείμενα νοσήματα”, ώστε να μειωθεί η θνησιμότητα τόσο από αυτά τα νοσήματα (που είναι έτσι κι αλλιώς πολύ υψηλή σήμερα, ανεξαρτήτως covid-19) αλλά και η θνησιμότητα από τον κοροναϊό που φαίνεται να σχετίζεται έντονα με αυτές τις ασθένειες (πνευμονικές παθήσεις, παχυσαρκία, υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτης κ.α.).

Αυτή είναι η μία διάσταση ως προς την βελτίωση της υγείας και την προστασία από την πανδημία.

Η άλλη διάσταση είναι η άμεσα περιβαλλοντική. Κάποιες έρευνες, με πιο πρόσφατη αυτή στην Ολλανδία, δείχνουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για το γεγονός ότι εμφανίζονται πολύ πιο πολλές και πιο σοβαρές επιπτώσεις ακριβώς σε αυτές τις περιοχές όπου υπάρχει υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση. Μάλιστα οι ερευνητές συνδέουν την μεγαλύτερη θνησιμότητα από COVID-19 με την υψηλή ρύπανση σε κάποιες περιοχές με μικρο-σωματίδια (σαν κι αυτή που υπάρχει πχ στο Μιλάνο, στη Ν.Υόρκη, στη Μαδρίτη, στην Κίνα, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη ή στο Βόλο).

Ακόμα όμως και αν αυτή η διαπίστωση δεν είναι 100% σωστή, από ατμοσφαιρική ρύπανση ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ πρόωρα ΕΤΗΣΙΩΣ μόνο στην Ελλάδα 6.500-13.500 άτομα ενώ στην Ευρώπη 250-400.000 και παγκοσμίως περίπου 700.000 – 3.500.000 άτομα. Από τον χάρτη φαίνεται ότι η Ελλάδα κατέχει ιδιαίτερα υψηλή θέση ως προς τον αριθμό πρόωρων θανάτων ανά 100.000 άτομα που οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη.

Air pollution hotspots in Europe – European Data News Hub

Αν προσπαθούσαμε να μειώσουμε την ατμοσφαιρική ρύπανση στο μισό, δεν θα ήταν αυτό μια πολύ αποτελεσματική πολιτική για την δημόσια υγεία και σε σχέση με την COVID-19 αλλά και συνολικότερα όπως εξάλλου προτείνουν πάνω από 350 οργανισμοί που αντιπροσωπεύουν περισσότερους από 40.000.000 επαγγελματίες υγείας, και πάνω από 4500 ιδιώτες από 90 διαφορετικές χώρες που έστειλαν επιστολή στους παγκόσμιους ηγέτες που συμμετέχουν στους G20; Η βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας είναι βασική στρατηγική για την προστασία της δημόσιας υγείας. 

Δεν είδαμε όμως να γίνεται το ελάχιστο για την βελτίωση της δημόσιας υγείας, για παράδειγμα μια σοβαρή αναδιοργάνωση μέσα στο καλοκαίρι των πόλεων και δημιουργία εκατοντάδων χιλιομέτρων ποδηλατόδρομων που να συνδέουν απλά, οικονομικά και με συνεχές δίκτυο τις γειτονιές μεταξύ τους και με το κέντρο της πόλης. Αυτό το δίκτυο θα μπορούσε με ελάχιστο κόστος να είναι έτοιμο μέσα στο καλοκαίρι και να συμβάλλει από το φθινόπωρο στο να μειωθεί η αυτοκίνηση, να προωθεί ένας οικολογικός και υγιεινός τρόπος μετακίνησης εναλλακτικός στον συνοστισμό που θα υπάρξει είτε στα ΜΜΜ (κάτι που συνεπάγεται αύξηση του κινδύνου διάδοσης του ιού) είτε στους δρόμους με την μεγαλύτερη κυκλοφορία ΙΧ (κάτι που συνεπάγεται αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και άρα σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία). Πολλές περιοχές του πλανήτη, με τις πόλεις να πρωτοστατούν, επιτάχυναν τα προγράμματά τους για δημιουργία σοβαρών υποδομών για διευκόλυνση της μετακίνησης με ποδήλατο. Δεν ξεκίνησαν επιδοτώντας την ηλεκτροκίνηση των ποδηλάτων αλλά την δημιουργία υποδομών για ασφαλή μετακίνηση. Η Μπολόνια ανακοίνωσε για παράδειγμα ότι θα υλοποιήσει ένα φιλόδοξο σχέδιο σχέδιο για το ποδήλατο το Bicipolitana που θα περιλαμβάνει 493 km ποδηλατόδρομων που θα διασχίζουν την πόλη. Ενώ το σχέδιο ήταν να ολοκληρωθεί μέχρι το 2030, τώρα το 60% θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2020. Ο Δήμος της Ρώμης δημιουργεί 150 χιλιόμετρα προσωρινών και μόνιμων ποδηλατικών διαδρομών στους κύριους δρόμους της πόλης και κατά μήκος άλλων βασικών διαδρομών για υποστήριξη της ασφαλούς κινητικότητας στο πλαίσιο των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Η πυρκαγιά στη Mεταμόρφωση και η αντιμετώπισή της ως άλλη μια …πυρκαγιά (Business as usual)

Μια μονάδας συγκέντρωσης ανακυκλώσιμων υλικών παίρνει φωτιά. Σε αυτές τις μονάδες το υλικό που υπάρχει είναι εύφλεκτο και οι πυρκαγιές σε αποθήκες ανακυκλώσιμων τα τελευταία χρόνια είναι αρκετές. Είναι σημαντικό να μάθουμε ποια ήταν τα αίτια τόσων πυρκαγιών, ποια μέτρα ελήφθησαν για να μην έχουμε παρόμοιες καταστροφές και στο μέλλον. Αλλά ένα ζήτημα που είναι απαράδεκτο είναι το πώς αντιμετωπίστηκε (και) αυτή η πυρκαγιά από τις αρχές, ιδιαίτερα ως προς τις επιπτώσεις της στην υγεία, ιδιαίτερα ευάλωτων ατόμων (αλλά και υγιών ατόμων).

Μια οποιαδήποτε πυρκαγιά μέσα στον αστικό, πυκνοκατοικημένο ιστό είναι ένας κίνδυνος για την υγεία. Μερικές όμως πυρκαγιές αποτελούν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο όταν τα υλικά είναι επικίνδυνα ή παράγονται μεγάλες ποσότητες τοξικού νέφους. Τι υλικά κάηκαν και πώς κάηκαν στην πυρκαγιά στην Μεταμόρφωση; Φαίνεται ότι τα υλικά που κάηκαν ήταν κυρίως πλαστικά και χαρτί. Επομένως είναι πολύ πιθανό να δημιουργήθηκε ένα ιδιαίτερα τοξικό νέφος το οποίο εισέπνευσαν χιλιάδες άνθρωποι, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι ακολούθησαν την συμβουλή να μείνουν μέσα στο σπίτι τους με κλειστά πόρτες και παράθυρα (και το …κλιματιστικό τους;). Πολύ σωστά στην ανακοίνωσή της η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρία επισημαίνει ότι “η πυρκαγιά δημιούργησε ένα τοξικό νέφος με εξαιρετικά καρκινογόνες ουσίες για τον ανθρώπινο οργανισμό“.

Το πρόβλημα των κατοίκων των Αθηνών και των προαστίων από την πυρκαγιά στο εργοστάσιο ανακύκλωσης πλαστικών στην Μεταμόρφωση δεν αφορά μόνο το μαύρισμα του ουρανού, ούτε την άσχημη μυρωδιά του καμένου, ούτε το τσούξιμο των ματιών ή τον ερεθισμό του λαιμού. Το πρόβλημα είναι ότι η πυρκαγιά δημιούργησε ένα τοξικό νέφος που περιείχε μεγάλες ποσότητες  διοξινών, χημικών ουσιών εξαιρετικά καρκινογόνων για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ουσιών που αιωρούνται στον αέρα και επικάθονται σε επιφάνειες” και προσθέτει ότι “Σε άλλες χώρες σε παρόμοιες περιπτώσεις, εκκενώνονται προληπτικά άμεσα μικρές πόλεις και χωριά πλησίον του σημείου καταστροφής, για να προστατευθεί ο πληθυσμός και ακολουθούν μέτρα αντιμετώπισης της ρύπανσης εδάφους. Η ζημιά έγινε. Εκφράζουμε την ελπίδα, τα αποτελέσματα της στον πληθυσμό να είναι όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα, παρά την πραγματικότητα της επικινδυνότητας των διοξινών».

Τέτοιου είδους εργοστάσια ή αποθήκες με ελαστικά, πλαστικά κλπ πρέπει να λαμβάνουν ιδιαίτερα αυστηρά μέτρα προστασίας από πυρκαγιά, ιδιαίτερα την καλοκαιρινή περίοδο όταν οι καιρικές συνθήκες δημιουργούν τις προϋποθέσεις για πυρκαγιά αφού το υλικό είναι έτσι κι αλλιώς εύφλεκτο. Ένα επίσης σημαντικό θέμα είναι αν παρόμοιες εγκαταστάσεις επιτρέπεται να λειτουργούν μέσα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει να υπάρχουν σχέδια ενημέρωσης και προστασίας του πληθυσμού, παρακολούθησης της διάχυσης των ρύπων, ακόμα και σχέδια απομάκρυνσης  σε περίπτωση πυρκαγιάς ευάλωτων ατόμων η υγεία των οποίων θα επιδεινωθεί.

Μια σειρά ερωτημάτων παραμένουν ανοιχτά:

  • Υπάρχει δίκτυο παρακολούθησης της εξέλιξης της ρύπανσης σε ανάλογες περιπτώσεις ή σε πολύ πιο σοβαρές περιπτώσεις (εγκαταστάσεις Οδηγίας ΣΕΒΈΖΟ) και ποιος αναλαμβάνει να ενημερώνει άμεσα και συνεχώς τον πληθυσμό; Τι είδους ρύποι παρήχθησαν στην διάρκεια της συγκεκριμένης πολυήμερης πυρκαγιάς; Οι σταθμοί μέτρησης – αν και όχι επαρκές το υπάρχον δίκτυο – καταγράφουν τη συγκέντρωση ρύπων στην ατμόσφαιρα της Αττικής. Ποια είναι η εικόνα από αυτήν την πυρκαγιά ως προς τους αέριους ρύπους; Τι σημαίνει ότι αρχίζει την έρευνα για τις τοξικές ουσίες ο Δημόκριτος 5 μέρες μετά την πυρκαγιά (η πυρκαγιά ξεκίνησε 15/8, ενώ ανακοινώθηκε η έναρξη μετρήσεων από τις 20/8 και “θα εκπονηθεί σχέδιο δειγματοληψιών και χημικών αναλύσεων στην σωματιδιακή ύλη και στην αέρια φάση για τον προσδιορισμό διοξινών, πολυχλωριομένων διφαινυλίων (PCBs), πολυαρωματικών υδρογονανθράκων (PAHs), οργανικού/στοιχειακού άνθρακα καθώς και Πτητικών Οργανικών Ενώσεων (VOCs)“, ενώ “το Εθνικό Αστεροσκοπείο θα εξετάσει περαιτέρω τα χημικά χαρακτηριστικά του αερολύματος που παρατηρήθηκε στην ατμόσφαιρα της Αθήνας, τη συγκεκριμένη περίοδο“;
  • Πως κινήθηκε το τοξικό νέφος και ποιες περιοχές έπληξε περισσότερο και πώς οι καιρικές συνθήκες επηρέασαν την κίνησή του; Αξιοποιήθηκαν μοντέλα παρακολούθησης και έγκαιρης ενημέρωσης του πληθυσμού, πέρα από ένα μήνυμα που στάλθηκε με το 112; Ζητήθηκε η υποστήριξη από το σύστημα Copernicus της
  • Ποιες είναι οι επιπτώσεις στο έδαφος στις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από το τοξικό νέφος; ασχολήθηκε κάποιο εργαστήριο να κάνει δειγματοληψίες;
  • Έχουμε τελικά ένα οργανωμένο σύστημα περιβαλλοντικής παρακολούθησης στην Αττική (και σε ολόκληρη τη χώρα), όπως οφείλουμε να κάνουμε ως ευρωπαϊκή χώρα;

Όλα αυτά συγκλίνουν στο βασικό ερώτημα: ενημερώθηκε σωστό ο πληθυσμός, ιδιαίτερα σε περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από το τοξικό νέφος; Είναι αποτελεσματικό να μένουν κλεισμένοι στα σπίτια τους τα άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας αλλά και οι υγιείς; Για πόσο διάστημα;

 

Τα ερωτήματα είναι σε κάποιο βαθμό ρητορικά αφού οι αρχές γνωρίζουν ότι

Παρόμοιες πυρκαγιές έχουν μελετηθεί όπως για παράδειγμα αυτή σε παρόμοια μονάδα στον Ασπρόπυργο και υπάρχει σχετική εμπειρία.

– σήμερα η τεχνολογία μας δίνει την δυνατότητα να παρακολουθούμε την εξέλιξη μιας πυρκαγιάς και την διάχυση των ρύπων σε πραγματικό χρόνο και

– η ενημέρωση του πληθυσμού μπορεί να γίνεται άμεσα και αποτελεσματικά, αρκεί να υπάρχουν σχετικά σχέδια έκτακτης ανάγκης.

Μετά το ατύχημα στο Σεβέζο της Ιταλίας πολλές μονάδες περιλαμβάνονται στον κατάλογο των επικίνδυνων εγκαταστάσεων της Οδηγίας Σεβέζο και άρα έχουν υποχρεωθεί να υποβάλλουν σχέδια έκτακτης ανάγκης, οι αρχές θα έπρεπε λοιπόν να είναι καλύτερα προετοιμασμένες για βιομηχανικά ατυχήματα μικρότερης κλίμακας και να μην περιμένουν απλώς από τους κατοίκους να  “μην κυκλοφορούν” ή “να κλείνουν τις πόρτες και τα παράθυρα”. Τι θα συμβεί σε πιο σοβαρό βιομηχανικό ατύχημα;

Εξάλλου υποτίθεται ότι μετά την περιβαλλοντική παρακολούθηση της πυρκαγιάς σε ανάλογα μονάδα στον Ασπρόπυργο 6-6 2015, η Περιφέρεια είχε στην διάθεσή της τα στοιχεία και προτάσεις για καλύτερη οργάνωση σε ανάλογες περιπτώσεις. Στα συμπεράσματα εκείνης της εμπειρίας αναφέρονταν:

  • ΕΚΔΟΘΗΚΑΝ 2 ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ Ε.Α.Α ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΚΑΙ ΑΠΕΣΤΑΛΗΣΑΝ ΑΠΌ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΤΙΣ ΑΡΜΟΔΙΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗ ΚΥΡΩΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥΣ
  • ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ:
  •  ΑΜΕΣΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ε.Α.Α ΓΙΑ ΣΥΝΔΡΟ
  •  ΚΑΛΥΨΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΑΔΥΝΑΜΙΩΝ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ
     ΥΠΟΒΟΗΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΕΛΕΚΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ
  •  ΕΓΚΑΙΡΗ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΕΓΚΥΡΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΑΡΧΩΝ

Προφανώς πρέπει οι πολίτες να λαμβάνουν μέτρα για τα θέματα υγείας και πολύ σωστά αυτο-οργανώνονται όπως με την δημιουργία ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ – ΟΠΑΡ. Πόσο ρεαλιστικό είναι να περιμένουν οι αρχές μόνο από τους πολίτες να …εμποδίσουν τους αέριους ρύπους με κλειστές πόρτες και παράθυρα; Πόσο ρεαλιστικό είναι να περιμένουν οι αρχές ότι ο κοροναϊός θα εξαφανιστεί – εν μέσω οικονομικής κρίσης – μόνο από την “υπεύθυνη στάση των πολιτών”;

Και η ευθύνη και υπευθυνότητα της διοίκησης στην οργάνωση, ενημέρωση, πρόληψη και σωστή προετοιμασία;

 

 

Posted on 21/08/2020 in Άρθρα

Share the Story

Back to Top