Απόφαση του συνεδρίου των Πράσινων στις 19-20.2.2022

Το 2022 φαίνεται πως θα είναι μια σημαντική χρονιά για τη χώρα μας: αυτή της εξόδου από την πανδημία, της πιθανής εκλογικής αναμέτρησης αλλά και της ανασυγκρότησης του Πράσινου χώρου. Και οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι/ες ως Πράσινοι να συμβάλλουμε καθοριστικά στις εξελίξεις.

1. Η διεθνής συγκυρία

Η εδραίωση αυταρχικών ηγετών, η κλιμάκωση διεθνών ανταγωνισμών και η ανάδυση συγκρουσιακών πολιτικών και επιδιώξεων στην περίοδο προ της πανδημίας, φαίνεται πως περνάνε σε μια επικίνδυνη φάση, με χαρακτηριστικά της ψυχροπολεμικής περιόδου. Η οικονομική ισχυροποίηση της Κίνας παίρνει εμφανώς και στρατιωτική μορφή, προκαλώντας νέες αντισυσπειρώσεις. Οι γεωπολιτικές ισορροπίες διαταράσσονται και λόγω της επέκτασης του ΝΑΤΟϊκού συνασπισμού στην Ανατολική Ευρώπη και την Ουκρανία, με πιθανή μια ένοπλη επέμβαση της Ρωσίας στην ανεξάρτητη Ουκρανία.

Οι εξουθενωμένες κοινωνίες και οικονομίες έχουν εξαντλήσει τις εφεδρείες τους. Μπορεί να βγαίνουμε από την πανδημία αλλά οι κυβερνήσεις θα σταματήσουν να ρίχνουν χρήμα, οι τράπεζες θα μειώσουν τις χρηματοδοτήσεις ενώ ήδη αρχίζει να εμφανίζεται κρίση στην αγορά ακινήτων. Ήδη εξετάζεται το ενδεχόμενο περιοριστικής νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η αύξηση των επιτοκίων θα μεγαλώσει το χρέος αλλά και τα επιτόκια δανεισμού των ομολόγων. Η εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά και ο παρατεταμένος πληθωρισμός, διεθνώς, απειλούν με ύφεση και την ελληνική οικονομία, παρά την αντίθετη κυβερνητική αφήγηση.

Η ανελεύθερη (illiberal) αυταρχική Δημοκρατία γίνεται όλο και πιο κοινότοπο θέαμα παγκόσμια, με τις 700 εκατομμύρια κάμερες, τα στρατόπεδα αναμόρφωσης των Ουηγούρων και το τεράστιο έλλειμμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Κίνας, με το σκάνδαλο Edward Snowden, τον ρατσισμό (I can’t breath) και τη διατήρηση Τραμπισμού στις ΗΠΑ, με τα λογοκριμένα συμβόλαια των εταιρειών εμβολίων με την ΕΕ, την επικρεμάμενη έκδοση του Julian Assange, τη ματαίωση της ψήφισης της ευρωπαϊκής Οδηγίας ενάντια στις διακρίσεις και την άνοδο της ακροδεξιάς σε μια σειρά από χώρες στην ΕΕ. Το τοπίο συμπληρώνεται από τη συμπίεση της παγκόσμιας μεσαίας τάξης (κάτι που αυξάνει τους δυσαρεστημένους με τη δημοκρατία) και με τα σχεδόν 4 δισεκατομμύρια που υποφέρουν κάτω από αυταρχικές δημοκρατίες, σε συνθήκες που γίνονται χειρότερες λόγω της πανδημίας.

2. Το τέλος της πανδημίας;

O απολογισμός της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι τραγικός. Ξεκινώντας την τρίτη συνεχή χρονιά του covid-19 και των μεταλλάξεών του, επιβεβαιώνονται οι αρχικές εκτιμήσεις ότι οι ιοί και οι ζωοανθρωπονόσοι γίνονται συχνότεροι, περισσότεροι και πιο επικίνδυνοι ενώ συνδέονται με την ανατροπή και συρρίκνωση των οικοσυστημάτων και με την κλιματική κρίση. Οι ελπίδες ότι είμαστε κοντά στο τέλος της τωρινής πανδημίας, δεν απαντούν στην προοπτική νέων ιών και νέων μεταλλάξεων.

Η πανδημία βρήκε το Εθνικό Σύστημα Υγείας μετά από πρόγραμμα 10ετούς λιτότητας και -σύμφωνα με την έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας στον χώρο της Υγείας- ευάλωτο αφού οι συνθήκες που επικρατούσαν ήδη με υπερωρίες εξοντωτικές και απλήρωτες στο υγειονομικό προσωπικό, με ελαττωματικό εξοπλισμό, με μεγάλες λίστες αναμονής για χρόνια νοσήματα και χειρουργικές επεμβάσεις, με ελάττωση της ποιότητας των υπηρεσιών λόγω περιορισμένου χρόνου εξέτασης και διαχείρισης των ασθενών, με περικοπές φαρμάκων από τις λίστες, ήταν απέναντι στα ανθρώπινο δικαίωμα στην Υγεία. Ο ρόλος της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης υποβαθμίστηκε και δεν εξυπηρέτησε με κανένα τρόπο την πανδημία. Οι χειρισμοί που ακολούθησε η κυβέρνηση σε ΜΜΜ, σχολεία, εκδηλώσεις πολιτισμού, εστίαση και τουρισμό ήταν λανθασμένες και ανεπαρκείς.

Ήδη ξεπεράσαμε τους 22.000 νεκρούς μόνο στην Ελλάδα. Η χώρα μας έχει υπερτριπλάσια αναλογία θανάτων νοσηλευόμενων ασθενών σε σχέση με τον μέσο όρο των 27 χωρών της ΕΕ, ενώ πρέπει να αναζητηθεί σε παράγοντες όπως η εξουθένωση του ανεπαρκούς προσωπικού των νοσοκομείων, η έλλειψη επαρκών υποδομών, ο δικαιολογημένος φόβος πολλών ασθενών να πάνε εγκαίρως στα νοσοκομεία, ο μεγάλος αριθμός των ηλικιωμένων με χρόνια νοσήματα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες κ.α. Οι αντιφατικές επιλογές και η κακή επικοινωνιακή διαχείριση της πανδημίας εκ μέρους της κυβέρνησης είχαν ως αποτέλεσμα το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης ατόμων άνω των 75 ετών να είναι μόλις 75%.

Και ενώ το εθνικό σύστημα Υγείας έχει σημαντική ανάγκη στήριξης, η κυβέρνηση δίνει έδαφος σε ανορθολογικές προσεγγίσεις, θεωρώντας ταυτόχρονα ότι οι επενδύσεις στις ΜΕΘ και τη στελέχωσή τους αποτελούν πολυτέλεια και πεταμένα λεφτά. Και εναποθέτει την ευθύνη στην κοινωνία, με ένα μπαράζ καταλογισμών προστίμων τους 325.000 ανεμβολίαστους πολίτες άνω των 60 ετών.

Παρόλα αυτά και παρά την τεράστια διασπορά της μετάλλαξης Όμικρον και τις βαριές νοσηλείες της Δέλτα, διοχετεύεται μια αισιοδοξία για αποκλιμάκωση σε κρούσματα και θανάτους, προοπτική που συγκινεί τους πάντες αλλά χαλαρώνει και τα μέσα προφύλαξης.

3. Προς ύφεση στην οικονομία;

Για την κυβέρνηση το επόμενο τρίμηνο θα είναι πιθανότατα το δυσκολότερο της θητείας της, επειδή -εκτός από τη φυσιολογική φθορά- θα πρέπει να διαχειριστεί την υγειονομική κρίση ταυτόχρονα με τη διεθνή ενεργειακή κρίση, που έχει εκτοξεύσει τις τιμές αρκετών προϊόντων.

Οι πληθωριστικές πιέσεις, που μειώνουν την αγοραστική δύναμη των πολιτών και επιβαρύνουν το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, ενδεχομένως να μην είναι παροδικές και να επηρεάσουν τόσο την αγορά εργασίας όσο και τη δημοσιονομική πολιτική, με περιοριστικές πολιτικές.

Με δεδομένη την απόσυρση των δημοσιονομικών μέτρων στήριξης, οι κυβερνητικές ελπίδες προσανατολίζονται στα δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για χρηματοδοτήσεις επενδυτικών προγραμμάτων αλλά και στη συμβολή μιας καλής τουριστικής σεζόν.

Ωστόσο, το μέγεθος του δημόσιου χρέους στο 206,7% του ΑΕΠ -το 2ο υψηλότερο στον κόσμο ποσοστό- καθιστά το κόστος εξυπηρέτησης και τα επιτόκια δημόσιου δανεισμού ευάλωτα στις διακυμάνσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος. Αυτό θα εξακολουθήσει να αποτελεί πρόβλημα για την κυβέρνηση, που θα προσπαθεί να το περιορίσει και παράλληλα να στηρίξει την οικονομία.

Η ΝΔ, που ως αντιπολίτευση μιλούσε το 2018 για ένα 4ο Μνημόνιο για την περίοδο 2018-2022, είναι λογικό να σκέφτεται ως κυβέρνηση πρόωρες εκλογές, όσο ακόμη οι συνθήκες είναι σχετικά ευνοϊκές, ώστε να προλάβει τις πιέσεις που αυξάνονται και να εξασφαλίσει προοπτική παραμονής της στην εξουσία. Αν, λοιπόν, το επόμενο τρίμηνο η πανδημία αρχίσει να υποχωρεί και η κοινωνία επιστρέψει σε μια κάποια κανονικότητα, αν με επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος ελαφρώσει η πίεση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αν το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών αυξηθεί έστω λίγο, λόγω μείωσης φόρων και ασφαλιστικών εισφορών και διπλής αύξησης κατώτατου μισθού, αν ο τουρισμός πάει καλά και, αν δεν θολώσουν το πολιτικό τοπίο γεγονότα όπως οι περσινές πυρκαγιές, πρόωρες βουλευτικές εκλογές μπαίνουν στο τραπέζι.

4. Η Δημοκρατία στο στόχαστρο

Παρά τη μονοφωνία ή τη σιωπή των κυρίαρχων ΜΜΕ, οι κύριες τάσεις είναι η συγκεντροποίηση των εξουσιών, η επικράτηση του οικονομικού πάνω στο πολιτικό, η αγνόηση των αντιδράσεων κοινωνικών ομάδων, η ιδιωτικοποίηση δημόσιων φυσικών ή τεχνολογικών πόρων, ο πολλαπλασιασμός των ενδείξεων διαφθοράς.

Η εμμονική προσπάθεια για πολιτικό έλεγχο οδήγησε την ΕΡΤ απευθείας στην ευθύνη του πρωθυπουργού, στις “λίστες Πέτσα”, σε λογοκρισία δημοσιογράφων, facebook και Instagram, στην αντισυνταγματική αντικατάσταση ΔΣ οργανισμών ή μη αρεστών μελών τους, στις κάμερες στις τάξεις των σχολείων. Επίσης, στις παρεμβάσεις της εκτελεστικής εξουσίας στη Δικαιοσύνη (Γεωργιάδης εναντίον Τουλουπάκη, επίσκεψη Μενδώνη στο ΣτΕ). Διώξεις συνδικαλιστών υγείας, με παράλληλη ψήφιση του ακαταδίωκτού για τα μέλη των τριών επιτροπών που αποφασίζουν για τα μέτρα του κορωνοϊού. Τέλος, η Ευρωπαϊκή Ένωση Δικαστών μιλά για παραβίαση της δικαστικής ανεξαρτησίας και αποκλεισμό της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων από νομοπαρασκευαστικές διαδικασίες.

Στη δεύτερη καραντίνα είχαμε πολύμηνη επίδειξη αυταρχισμού, με συστηματικές απαγορεύσεις πολιτικών εκδηλώσεων και τυφλή αστυνομική βία. Η εύκολη αποκλιμάκωσή τους μετά τα γεγονότα στη Νέα Σμύρνη, όταν η κυβέρνηση διαπίστωσε ότι η πολιτική αυτή αποξένωνε και συντηρητικούς πολίτες, δείχνει ότι η κρατική βία αποτελούσε κυβερνητική επιλογή. Η βία αυτή συνεχίζει να έχει κυβερνητική στήριξη αλλά ασκείται επιλεκτικά, εκεί που το πολιτικό κόστος θεωρείται μειωμένο, όπως εναντίον Ρομά ή μεταναστών.

Στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι φανερή η προσπάθεια για παράκαμψη/υποβάθμιση των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων μέσω των υπερεξουσιών που δόθηκαν στις Οικονομικές Επιτροπές των Δήμων (υποτίθεται ως αντίδοτο στην ατυχή εισαγωγή από τον ΣΥΡΙΖΑ της απλής αναλογικής) και της θέσμισης των Αναπτυξιακών ΟΤΑ, ανεξάρτητων από τους αιρετούς. Επίσης η εκλογή δημάρχων από την πρώτη Κυριακή με ποσοστό 43% και η θέσπιση πλαφόν 3% για την εκλογή στα δημοτικά συμβούλια.

Υπάρχει μια «ελλειμματική» λειτουργία της Βουλής, όπου ψηφίζονται νομοσχέδια για την ουσία των οποίων διαφωνούν πάρα πολλοί ή και ΟΛΟΙ οι σχετικοί φορείς και οργανώσεις (περιβαλλοντικό, εκπαιδευτικό, αστυνομία στα πανεπιστήμια, εξίσωση των αποφοίτων κολλεγίων με αυτούς του πολυτεχνείων κλπ), ενώ ποινικοποιείται η κοινοβουλευτική κριτική (περίπτωση Αγγελικής Αδαμοπούλου). Επίσης άρθρα αμφιλεγόμενα εισάγονται ως τροπολογίες σε νομοσχέδια μετά την περίοδο διαβούλευσης ή και μερικές ώρες πριν την ψήφιση (περιβαλλοντικό, παρακολουθήσεις τηλεφώνων, παρεμπόδιση ανθρωπιστικής δράσης για διάσωση προσφύγων στο Αιγαίο).

Στον τομέα της Παιδείας αντέδρασαν όλες οι συνδικαλιστικές παρατάξεις (ακόμη και η κυβερνητική) για τις κάμερες στην τάξη, καταλογίζονται σοβαρές παρατυπίες στο θέμα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τα συνδικαλιστικά όργανα, με τεράστια ποσοστά αποχής από μέρους των εκπαιδευτικών κατά προτροπή ΟΛΜΕ και ΔΟΕ, με κάθε άλλο παρά συναινετικές διαδικασίες για το θέμα της αξιολόγησης. Τεράστιο ζήτημα είναι τα σχολικά τμήματα με 25-27 άτομα εν μέσω πανδημίας, καθώς και η σύμβαση με την Cisco για την τηλεκπαίδευση που κρατήθηκε επί μήνες μυστική και επέτρεπε ρητά τη συλλογή και εμπορική χρήση των προσωπικών μετα-δεδομένων όλων των παιδιών που συμμετείχαν στην τηλεκπαίδευση, που συνιστούν παραβίαση απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όπως διαπίστωσε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Σχεδόν το σύνολο του μαθητικού πληθυσμού των προσφύγων στα ΚΥΤ παραμένει εκτός σχολείου ή παρεμποδίζεται (Πολύκαστρο, Νυμφόπετρα, Ιππείο, Ριτσώνα, κά) με γραφειοκρατικές κωλυσιεργίες των τοπικών αρχόντων (παρά τις σχετικές χρηματοδοτήσεις από την ΕΕ) ή/και του Υπουργείου Παιδείας.

Στην εφαρμογή της νομιμότητας οι πολιτικά ή/και οικονομικά ισχυροί παρακάμπτουν τις διαδικασίες, ενώ στους αδύναμους εξαντλείται όλη η αυστηρότητα. Πχ νομοθετείται η παραγραφή των οφειλών στην εφορία τουλάχιστον 5000 ατόμων που χρωστούσαν άνω των 150.000 έκαστος, στελέχη της Χρυσής Αυγής αφήνονται ελεύθερα, ακυρώνονται εμβολιασμοί του νοσηλευτικού προσωπικού στο νοσοκομείο «Σωτηρία», ώστε να εμβολιαστούν δεκάδες κυβερνητικά στελέχη τα οποία δεν ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες και δεν είναι υπερήλικες, αλλά την ίδια στιγμή με την παρουσία ΜΑΤ κόβεται το ρεύμα από άπορες οικογένειες στην Αγία Βαρβάρα, στη δίκη του Noor 1 έχουν παραιτηθεί εισαγγελείς διότι φοβούνται για τη ζωή τους (!), εργοδότες ξυλοκοπούν μετανάστες που ζητούν δεδουλευμένα, άτομα με αναπηρία αποκλείονται από θέσεις εργασίας και οι κατηγορούμενοι για τον εμπρησμό της Μόριας δεν δικάζονται δίκαια.

Η στάση αρκετών δικαστών του ΣτΕ, στα χνάρια προηγούμενων αποφάσεών του, φαίνεται σε σημαντικές περιπτώσεις να ευνοεί τις κυβερνητικές επιλογές, όπως πχ για την απόσπαση των αρχαίων του σταθμού Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, σε αντίθεση με την τοπική κοινωνία και την παγκόσμια αρχαιολογική κοινότητα.

Η ψηφιοποίηση κάποιες φορές φαίνεται να εγκυμονεί κινδύνους για τη δημοκρατία: η παραβίαση της ιδιωτικότητας από τα μυστικά και ανεξέλεγκτα τεχνολογικά εργαλεία στα χέρια κρατικών υπηρεσιών ή μεγάλων ιδιωτικών εταιρειών, αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο ηθικο-πολιτικό ζήτημα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.

Οι παράνομες επαναπροωθήσεις (pushbacks) προσφύγων, με συνέργεια του λιμενικού σώματος (Μουζάλας), η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Ντούνια Μιγιάτοβιτς, καλεί τις ελληνικές αρχές να βάλουν τέλος στις επιχειρήσεις αυτές, τον Οκτώβριο (2021) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά έρευνα για το θέμα (15 εισαγγελικές αρχές την αναλαμβάνουν) η Ολλανδή δημοσιογράφος Ίνγκεμποργκ Μπέγκελ κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ότι λέει ψέματα αρνούμενος τις επαναπροωθήσεις ενώ βοούν τα τηλεοπτικά κανάλια της Ευρώπης, ο Άδωνις Γεωργιάδης αμφισβητεί βασικές αρχές (περί διάσωσης ανθρώπων) του Ναυτικού Δικαίου, με νόμο παρεμποδίζεται η δράση των οργανώσεων διάσωσης προσφύγων στο Αιγαίο, ματαιώνονται επανενώσεις οικογενειών προσφύγων λόγω κωλυσιεργίας των ελληνικών αρχών, συκοφαντούνται οι ΜΚΟ, η μεγάλη μάζα τους είναι ανεμβολίαστη (δεν έχουν ΑΜΚΑ), ενώ οι πρόσφυγες μετά τις εξώσεις από τα ξενοδοχεία που υπέγραψε ο Μηταράκης, μένουν στο κρύο του χειμώνα χωρίς εφόδια. Όλα τα προηγούμενα καθώς και οι άθλιες συνθήκες κράτησης των προσφύγων είναι πολιτική επιλογή ώστε να αποτραπεί η έλευση και άλλων, ενώ οι ευρωπαϊκοί θεσμοί σωπαίνουν αφού «της γης οι κολασμένοι» με αυτούς τους τρόπους κρατούνται μακριά από την Ευρώπη.

Οι παρακολουθήσεις από την ΕΥΠ αυξήθηκαν: από 350 άρσεις απορρήτου που καταγράφονταν στο 2003, το 2019 φτάσαμε αισίως στις 16.000 άρσεις «εκ των οποίων το 80% είναι για λόγους εθνικής ασφαλείας»! Επιπλέον, με αντισυνταγματική τροπολογία για την άρση του απορρήτου πλέον δεν απαιτείται αιτιολογία, δεν προβλέπεται ανώτατο χρονικό όριο για την παρακολούθηση, ενώ η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) δεν έχει (από τον Μάρτιο 2021) τη δυνατότητα να γνωστοποιεί στους πολίτες την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών τους από την ΕΥΠ. Παρακολουθούνται υπάλληλοι μεταναστευτικών οργανισμών, δημοσιογράφοι, δικηγόροι υπεράσπισης μεταναστών, αρνητές της πανδημίας, ακόμη και ανήλικα προσφυγόπουλα.

Αν και η Ελλάδα έχει βελτιώσει τη θέση της από το 2012 με 50? μονάδες στην κλίμακα του δείκτη διαφθοράς (δυτική Ευρώπη: 66), υπάρχουν υποθέσεις που προβληματίζουν όπως πχ ανώτατος και πανίσχυρος δικαστικός του ΣτΕ, με ισχυρές διασυνδέσεις στο υψηλότερο πολιτειακό επίπεδο της χώρας συλλαμβάνεται -κατά λάθος- μετά από διάθεση κοκαΐνης σε τρεις νεαρούς αλλοδαπούς, ενώ στην υπόθεση Novartis, όπου είναι γνωστό (2018) ότι περισσότεροι από 4.000 γιατροί, και κάποιοι πολιτικοί, δωροδοκήθηκαν προκειμένου να προωθήσουν τα προϊόντα της με «μίζες» εκατομμυρίων ευρώ προκαλώντας ζημιά 3 δις στο ελληνικό δημόσιο τέσσερα χρόνια μετά δεν έχει εξακριβωθεί ποιος (ή ποιοι) ήταν ο «κυβερνητικός αξιωματούχος» ο εντελώς αρμόδιος για την έγκριση των τιμών των φαρμάκων που υπέγραψε. Στελέχη της Ελληνικός Χρυσός μετά από σωρεία παραβάσεων που βεβαιώνονται από το Σώμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος Βορείου Ελλάδος (και για τις οποίες έχει επιβληθεί σχετικό πρόστιμο, αλλά η εταιρεία εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται με τις διατάξεις του νόμου) παραπέμπονται να δικαστούν σε κακουργηματικό βαθμό, αλλά και μηνύουν δημοσιογράφο που αναπαρήγαγε σε ηλεκτρονική σελίδα προηγούμενη καταδικαστική απόφαση!

Έχει εκδηλωθεί επανειλημμένα ρατσισμός από Έλληνες πολίτες που βανδαλίζουν σχολείο για να μη φοιτήσουν προσφυγόπουλα, προπηλακίζουν, ξυλοκοπούν και μαχαιρώνουν αλλοδαπούς (Βόλβη, Καλλιθέα, Λασίθι, Λάρισα, Ιστιαία), καταστρέφουν εβραϊκούς τάφους (Γιάννενα), καίνε παράγκες των εργατών γης στα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας, ενώ αντίθετα κάποιοι ζήτησαν να φιλοξενήσουν πρόσφυγες στα σπίτια τους κατά τη χειμερινή περίοδο.

5. Θρυμματισμένες κοινωνικές σχέσεις

Στον παράλληλο κόσμο της πραγματικότητας η κοινωνία βιώνει τα αδιέξοδα μιας ιδιότυπης κατάστασης, μιας ζωής κατακερματισμένης. Οι πολίτες μοιάζουν να έχουν απωλέσει την κοινωνική τους εκδοχή στο δημόσιο ή καλύτερα στον μη-ιδιωτικό τους χώρο. Η κοινωνία φαντάζει έρμαιο παραπληροφόρησης, φοβιών και ανορθολογισμού σ΄ ένα περιβάλλον επίπλαστης επιτυχίας και ανασφάλειας. Η βία γίνεται ολοένα και περισσότερο τρόπος επιβολής εξουσίας.

Οι ασφυκτικές συνθήκες του αποκλεισμού ανέδειξαν σκοτεινές πτυχές των κοινωνικών σχέσεων αλλά έδωσαν και την ευκαιρία για την ανάδειξη προβλημάτων όπως η ενδοοικογενειακή βία, οι γυναικοκτονίες και η συχνή ατιμωρησία για τους βιασμούς, που πυροδότησαν το σημαντικό κίνημα me-too.

6. Εικονικό ενδιαφέρον για το περιβάλλον και την ενέργεια

Οι καταστροφικές πυρκαγιές και οι πλημμύρες συνδέονται σαφώς με την κλιματική κρίση και την απώλεια των οικοτόπων και των υγροτοπικών συστημάτων αλλά δεν μπορούν να προσφέρουν άλλοθι στα συμφέροντα και τις σκοπιμότητες ή την κυβερνητική ανικανότητα. Ο βασικός υπεύθυνος είναι το γνωστό καταστροφικό αναπτυξιακό και κερδοσκοπικό μοντέλο, που συνεχίζουν να το υπηρετούν οι κυβερνήσεις, παρόλο που υπονομεύει την ίδια μας την επιβίωση. Οι Πράσινοι θα πρέπει να συμβάλλουν ώστε να γίνει κοινή συνείδηση πως τα καταστροφικά φαινόμενα θα γίνουν ακόμα πιο έντονα μέσα στη δεκαετία αυτή, αν δεν αλλάξουμε τις πολιτικές. Γι’ αυτό και καταθέσαμε αναλυτικές προτάσεις για τη Β. Εύβοια.

Το σταμάτημα των πολιτικών μακροχρόνιου εγκλωβισμού της χώρας στο αέριο, η οικοδόμηση μιας οικονομίας χαμηλών απαιτήσεων σε ενέργεια, η χωροθέτηση των ΑΠΕ χωρίς εκπτώσεις στην προστασία της φύσης, η έμφαση στις πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, η στήριξη της ενεργειακής δημοκρατίας και της κλιματικής δικαιοσύνης για τους νέους, για τους ασθενέστερους, για πληττόμενες περιοχές έχουν πια επείγοντα χαρακτήρα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πολιτεύθηκε ως κυβέρνηση του λιγνίτη και των εξορύξεων υδρογονανθράκων, η ΝΔ πολιτεύεται ως πλασιέ των συμφερόντων του αερίου. Η εμμονή στην εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα βλάπτει σοβαρά και την τσέπη των περισσότερων από εμάς, όπως δείχνουν οι ανατιμήσεις από την εκτίναξη των διεθνών τιμών του αερίου. Γι’ αυτό και δώσαμε έμφαση στην κοινωνική διάσταση της ενεργειακής μετάβασης και καταθέσαμε αναλυτική συνολική εναλλακτική πρόταση για Συμμετοχική Πράσινη Μετάβαση. Η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας δεν θα γίνει με επιδόματα λίγων ευρώ – αναγκαία μόνο για προσωρινή ανακούφιση – αλλά και με γενναία ενίσχυση προγραμμάτων πράσινης και ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών και στήριξη στα τοπικά προϊόντα, τον ήπιο τουρισμό και την πράσινη καινοτομία.

Ολοκληρωμένο εναλλακτικό σχέδιο καταθέσαμε και για τη βιώσιμη χωροθέτηση των ΑΠΕ, με προτεραιότητα στην εξοικονόμηση, την ενεργειακή δημοκρατία και τη μικρή κλίμακα, αλλά και κατανομή των εθνικών αναγκών ανά περιφέρεια, νομό και δήμο, κυρίως σε συγκεκριμένες ζώνες με ήδη εκτεταμένη ανθρώπινη παρέμβαση.

Όταν οι άλλες πολιτικές δυνάμεις επιμένουν να μιλούν για ανάπτυξη, με ή χωρίς πράσινο πρόσωπο ή προσωπείο, πρόκειται για ευημερία των αριθμών και θα πρέπει να το αποκαλύψουμε.

7. Η χαρτογράφηση των πολιτικών δυνάμεων

7.1 Νέα Δημοκρατία, νεοφιλελευθερισμός και η υπό ακύρωση δημοκρατία

Η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη, από την αρχή της θητείας της εγκλωβίστηκε στα προεκλογικά της γραμμάτια και στον ιδιότυπο συνασπισμό ακραίων φιλελεύθερων (μόνο ως προς την οικονομία) και «εκσυγχρονιστών» με ακροδεξιούς. Η αποτυχία της κυβέρνησης να προστατεύσει τους πολίτες, είναι απότοκος των εμμονών της, αλλά και της ανάγκης της να ικανοποιήσει τα ετερόκλητα ακροατήρια που είχε συνενώσει ως αντιπολίτευση κατά του ΣΥΡΙΖΑ.

Το αφήγημα «νόμου και τάξης», που επικαλείται συχνά η κυβέρνηση, συνδέεται και με πολιτικές για «χώρα-αστακό» στα πρότυπα του Ισραήλ, με εξοπλισμούς, αύξηση θητείας και πρόσδεση σε γεωπολιτικούς άξονες. Παράλληλα καταφέρνει να κρατήσει εκτός δημόσιου διαλόγου το κατά πόσο τέτοιες πολιτικές κάνουν όντως μια χώρα ασφαλέστερη.

Τα κομμάτια που συνδέουν το κυρίαρχο μπλοκ στη Νέα Δημοκρατία έχουν ως αποκλειστικούς συνδετικούς κρίκους τον πρωθυπουργό και το κέρδος, πολιτικό ή/και οικονομικό. Ειδικά για τον πρωθυπουργός δείχνει σε εξαιρετικά άβολη θέση. Η φούσκα του πετυχημένου, εργατικού, σύγχρονου και φιλελεύθερου οικογενειάρχη ενδέχεται να μετατραπεί και σε αδύναμό της κρίκο.

Στο πεδίο των διεθνών σχέσεων η χώρα δείχνει μια κινητικότητα και μια αίσθηση ότι τα πάει καλά, αλλά οι διαφορές και οι εντάσεις με την Τουρκία παραμένουν, όπως και η στήριξη της διπλωματίας των αγωγών και της αναζήτησης διεθνών ερεισμάτων μέσω της κλιμάκωσης της αγοράς υπέρογκων εξοπλιστικών συστημάτων και της άκριτης ταύτισης με τα γεωπολιτικά συμφέροντα κάθε χώρας που βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την Τουρκία. Είναι φανερή η πράσινη ισχυρή φωνή που θα τονίζει ότι η πραγματική ασφάλεια της κοινωνίας και της χώρας τελικά υπονομεύεται όταν η κυβέρνηση και το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα εστιάζουν αποκλειστικά στη βραχυπρόθεσμη και στρατιωτική διάσταση. Η επιβεβαίωσή μας για το αδιέξοδο στον φαραωνικό υποθαλάσσιο αγωγό αερίου EastMed από το Ισραήλ στην ΕΕ δεν φαίνεται να επηρεάζει άμεσα τις πολιτικές αυτές.

7.2 ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία: Η πανδημία ως χειμερία νάρκη

Όσο απροετοίμαστος ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει το 2015, τόσο απροετοίμαστος ήταν και στο να ασκήσει αξιωματική αντιπολίτευση το 2019. Κανείς/καμία δεν μπορεί να είναι σίγουρος/-η για το εάν η απουσία αντιπολίτευσης για δύο περίπου χρόνια οφείλεται σε συνειδητή παροχή σχεδόν «ελευθέρας» στην κυβέρνηση λόγω της πανδημίας ή στην αντικειμενική αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να αρθρώσει αξιόπιστο αντιπολιτευτικό αλλά και ταυτόχρονα δημιουργικό λόγο.

Το αδιαμφισβήτητο πολιτικό κεφάλαιο του Α. Τσίπρα δεν φαίνεται προς ώρας ικανό να σηκώσει από μόνο του το αύριο του ΣΥΡΙΖΑ. Η πρόταση για «προοδευτική διακυβέρνηση» μπορεί να γίνει αξιόπιστη όταν ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ σταθεί με αξιοπιστία απέναντι σε όσα αρνητικά ο ίδιος έπραξε το διάστημα 2015-2019.

7.3 ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής: Σε αναμονή πολιτικής

Η γενική συγκίνηση από την απρόσμενη απώλεια της Φ. Γεννηματά και η εκλογή του Ν. Ανδρουλάκη έχουν παίξει ρόλο στη δημοσκοπική του ενίσχυση και στην προσμονή αρκετών. Η βοηθούσα δημοσκοπική άνοδος με τη σειρά της δημιουργεί μια εικόνα θετική.

Η αλήθεια όμως παραμένει. Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής αργά ή γρήγορα θα κληθεί και πάλι να αναμετρηθεί με τους σκελετούς στην πολίτική του ντουλάπα, όπως και να ορίσει τις πολιτικές του συντεταγμένες. Ο Ν. Ανδρουλάκης είναι γέννημα θρέμμα του κομματικού ΠΑΣΟΚ κι ως τέτοιος έχει αυξημένα κομματικά αντανακλαστικά, που όμως δεν ταυτίζονται πάντα με τα ευρύτερα πολιτικά αντανακλαστικά. Οι πολίτες έχουν αποδείξει στη μετά το 2010 εποχή πως λειτουργούν με λιγότερο συναισθηματικά-κομματικά κριτήρια απ’ όσο θέλαμε να πιστεύουμε.

7.4 Κ.Κ.Ε.: Το παρόν ως προοπτική

Το Κ.Κ.Ε. παραμένει φάρος σοβαρότητας και σταθερότητας, μόνο που δεν εκπέμπει φως! Όπως και στην οικονομική κρίση, δείχνει να ικανοποιείται με την επιρροή του και δε δείχνει να θέλει ή να μπορεί να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά. Η πεισματική άρνηση κάθε συμμετοχής σε κυβερνητικά καθήκοντα, δεν επιτρέπει στο κόμμα αυτό να ακουστεί σε ευρύτερα ακροατήρια. Αυτό είναι κάτι που σίγουρα το γνωρίζει και ο Περισσός. Το ερώτημα όμως παραμένει, αν δεν θέλει αυτό το ΚΚΕ, τότε τι θέλει; Η παραπομπή στη «λαϊκή συμμαχία που θα ανατρέψει…» δεν αρκεί.

7.5 Ελληνική Λύση, Άκρα Δεξιά: Ο Διεμβολισμός

Η συρρίκνωση και διάσπαση της Χ.Α. σήμανε την επανασύνδεση των συγκοινωνούντων δοχείων της Δεξιάς παράταξης. Αυτό όμως δεν σημαίνει και απουσία ξενοφοβικών, ομοφοβικών, ρατσιστικών, αντισημητικών, ισλαμοφοβικών, θρησκοληπτικών, συνομωσιολογικών και συναφών φωνών. Μπορεί ο κ. Βελόπουλος να εκφράζει μια «λαϊκή ακροδεξιά», μα δεν παύει να μοιράζεται το μεγαλύτερο όγκο θέσεων κάθε ακροδεξιού μορφώματος που έχει περάσει από τη χώρα. Μικρότερα ακροδεξιά κόμματα, συγκεντρώνουν επίσης ορατά ποσοστά. Η υπουργοποίηση του παλιού ακροδεξιού τρίο του ΛΑ.Ο.Σ. στην παρούσα κυβέρνηση της Ν.Δ., καθώς και η κυβερνητική υιοθέτηση ακροδεξιών θέσεων και πρακτικών (πολιτογράφηση, μεταναστευτικό, φράκτες, επαναπροωθήσεις, κρατική βία) φαίνεται να διεμβολίζει προς το παρόν τον χώρο αυτό.

Από την άλλη, ο διεμβολισμός αυτός ενισχύει στην κοινωνία τις ακροδεξιές αξίες και αντιλήψεις, απενοχοποιώντας τες σε μεγάλα ακροατήρια. Μέρος της κοινωνικής δυσαρέσκειας ενισχύει επίσης την ακροδεξιά, ιδίως μέσα από θεωρίες συνωμοσίες και ανορθολογικές αφηγήσεις για την πανδημία. Παράλληλα, οι επιλογές Ερντογάν και ο τρόπος που προβάλλονται στη χώρα μας, ενισχύουν τόσο τον εθνικισμό όσο και την αναζήτηση μιας «ισχυρής εξουσίας». Μεσοπρόθεσμα, λοιπόν, αποτελεί ορατό κίνδυνο η ενίσχυση της ακροδεξιάς: η ενίσχυση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, μαζί με την οικοδόμηση βιώσιμης ευημερίας για όλους και όλες, αποτελούν επείγουσες προκλήσεις για τον πράσινο χώρο.

7.6 ΜεΡΑ25: Πολιτική περιχαράκωση

Το ΜεΡΑ25 είναι ένα αρχηγικό κόμμα της αριστεράς. Δεν φαίνεται να καταφέρνει να ξεκολλήσει από ποσοστά που θα το έκαναν ένα μεγαλύτερο κόμμα. Συχνά λειτουργεί ως μηχανισμός δικαίωσης της πολιτικής Βαρουφάκη το 2015, κάτι που αυτόματα το περιορίζει.
Πολλοί από όσους/-ες παρακολουθούν το ΜεΡΑ25 αποτελούν και δικό μας ακροατήριο, καθώς συχνά αντιγράφει προτάσεις της πολιτικής οικολογίας εδώ και στο εξωτερικό. Η προσπάθεια του ΜεΡα25 να παρουσιαστεί ως το «πράσινο κόμμα» της χώρας θα προκαλούσε θυμηδία, αν δεν ακυρωνόταν από το αφήγημα του «μετακαπιταλισμού» και δεν προστίθετο σε σειρά δηλώσεων εντυπωσιασμού χωρίς περιεχόμενο που εν τέλει αδυνατίζουν το στίγμα του. Δυστυχώς για το ΜεΡα25 κι ευτυχώς για την πολιτική οικολογία η πράσινη προσέγγιση στην πολιτική όταν γίνεται ευκαιριακά και με δημοσκοπικές επιδιώξεις… δεν είναι βιώσιμη.

8. Η Πολιτική Οικολογία την εποχή της Πανδημίας: Κρίσιμα προτάγματα, νέα προοπτική!

Οι Πράσινοι γεννηθήκαμε ως κόμμα μέσα στην πανδημία, μέσα από ανοικτές διαδικασίες και με στόχο το νέο μας κόμμα να είναι ενωτικό. Για να πετύχουμε τον στόχο αυτό καταθέσαμε πρώτοι πρόταση ανοικτού διαλόγου σε κόμματα τα οποία θεωρήσαμε κοντινά.

Τους «Οικολόγους Πράσινους» τους γνωρίζουμε οι περισσότεροι/-ες από παλιά. Υπάρχουν διαφορές οι οποίες είναι μεγάλες γιατί ακριβώς προέρχονται μετά από συμπόρευση για αρκετά χρόνια. Ζητήσαμε από τους ΟΠ να αποτιμήσουν τη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ και το έκαναν με δειλά όμως βήματα, κάτι που πάντως εκτιμήσαμε. το ότι το έκαναν. Δεν βλέπουμε την πιθανή εκλογική συνεργασία με τους ΟΠ ως επανασυγκόλληση, ούτε ως ένα μεταμοντέρνο «πολιτικό reunion». Είμαστε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως ξεχωριστά κόμματα, με διαφορετική ανάλυση για πολύ πρόσφατα γεγονότα. Είμαστε όμως με θετική διάθεση, προτάσσοντας το πολιτικό και με μόνο γνώμονα το πολιτικό. Εάν ένα κατεξοχήν συναινετικό κόμμα, όπως το δικό μας, δεν μπορεί να συνεννοηθεί με ένα άλλο κόμμα που επικαλείται παρόμοιες αρχές, τότε θα είχαμε χάσει ένα πλεονέκτημα που μας ξεχωρίζει από όλα τα άλλα κόμματα, πως εμείς πιστεύουμε πως οι άνθρωποι μπορούν και πρέπει να συζητούν, να συνεννοούνται, να συναινούν.

Στον ίδιο διάλογο συνεργασίας γνωρίσαμε το «Κόμμα για τα Ζώα» (ΚγτΖ) και την «Πράσινη Αριστερά». Συνδιοργανώσαμε εκδηλώσεις εξ αποστάσεως, μοιραστήκαμε πολιτικές θέσεις και σίγουρα σήμερα μπορούμε να μιλάμε με τη βεβαιότητα μιας καλοπροαίρετης πρωτοβουλίας μας, η οποία άνοιξε διαύλους επικοινωνίας, όχι όμως αυτό που είχαμε θέσει ως στόχο, την πολιτική συνεργασία στις εκλογές.

Το ΚγτΖ θα βρεθεί αργά ή γρήγορα στο σημείο όπου θα πρέπει να διαλέξει: περιχαράκωση ως ένα ακόμα «ΚΚΕ» της ορθότητας και του απόλυτου ή όσμωση, συνύπαρξη, γονιμοποίηση ιδεών, πολιτική συμμαχία και άρα συνεργασία. Στις διαπραγματεύσεις προσήλθαμε με την εκτίμηση ότι έχουμε τις πληρέστερες θέσεις. Αν ήμασταν σίγουροι, ίσως να μην έπρεπε να συζητάμε παρά μόνο μεταξύ μας.

Η «Πράσινη Αριστερά» ήρθε στις συναντήσεις μας κυρίως ως παραδοσιακή Αριστερά και ελάχιστα ως Πράσινη. Η επιμονή της να διαχωρίσουμε τον προγραμματικό διάλογο από τη φυσιογνωμία του κοινού εκλογικού σχήματος που θα δημιουργούσαμε, δείχνει τις διαφορετικές μας προτεραιότητες. Γνωρίζαμε πως η ΠΑ ήταν σε προχωρημένη σύγκλιση με τη «Σοσιαλιστική Προοπτική», ένα μικρό κόμμα που προήλθε από το ΠΑΣΟΚ και δραστηριοποιείται πολιτικά κυρίως στη Μακεδονία. Η επιλογή συνεργασίας τους με το «Πράσινο Κίνημα» καταδεικνύει την προσέγγιση αυτή.

Παράλληλα, έχοντας εκφράσει την επιδίωξή μας ως κόμματος για ένταξη στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα (Ε.Π.Κ.) -μέλος του οποίου είναι οι Ο.Π.- καλλιεργήσαμε και αποδεχτήκαμε την πρωτοβουλία του ΕΠΚ για ενωτική κίνηση. Οι θέσεις μας είναι άλλωστε σχεδόν ταυτόσημες με αυτές του ΕΠΚ. Συμμετείχαμε δημιουργικά στις δύο συνεδριάσεις διαλόγου και ενότητας υπό την αιγίδα του ΕΠΚ, επηρεάσαμε τις εξελίξεις, αποδειχτήκαμε ένας αξιόπιστος πολιτικός συνομιλητής και συνεχίζουμε χωρίς να ξεφεύγουμε από τον αρχικό μας σχεδιασμό.

Την ίδια περίπου περίοδο και μέσα σε καθεστώς πανδημίας επιδιώξαμε να έρθουμε σε επαφή και πολιτικό διάλογο και με άλλα πολιτικά κόμματα του δημοκρατικού τόξου. Συναντηθήκαμε με την τότε Πρόεδρο του ΚΙΝ.ΑΛΛ/ΠΑ.ΣΟ.Κ. Φ. Γεννηματά και αντιπροσωπεία του κόμματός της. Δεν ευοδώθηκαν περαιτέρω προσπάθειές μας με τους επικεφαλής της υπόλοιπης κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης, κι αυτό ίσως δείχνει πως ενοχλούνται με την επιδίωξή μας ως μιας αυθύπαρκτης, ανεξάρτητης κι αυτόνομης Πράσινης παράταξης.

Επίσης, αρχίσαμε να συναντιόμαστε με Περιφερειακές και Δημοτικές πρωτοβουλίες που αυτοπροσδιορίζονται ως πράσινες ή/και οικολογικές. Στις συνομιλίες αυτές προσερχόμαστε με διάθεση σύνδεσης και σύνθεσης και σεβόμενοι την αυτονομία ενός εκάστου. Η Πράσινη συμμαχία που οραματιζόμαστε έχει χώρο για όλους κι όλες, αρκεί να το θέλουν!

Στόχος μας τέλος παραμένει ένα κάλεσμα για επαναδραστηριοποίηση σε φίλους του πράσινου χώρου, οι οποίοι/-ες αποστασιοποιήθηκαν, απομακρύνθηκαν από την «κεντρική πολιτική σκηνή» ή επέλεξαν τοπικές και μόνο δράσεις, αρνούμενοι κομματική ένταξη. Θέλουμε να υπάρχει ένας ανοιχτός πολιτικός χώρος για όλους/-ες αυτούς στην υπό διαμόρφωση συμμαχία μας.

9. Προοπτική εκλογών

Τα δεδομένα της οικονομίας, όπως αναλύθηκαν, πριν επιδεινωθούν θα μπορούσαν να επιτρέψουν ένα κλίμα σχετικής ικανοποίησης των πολιτών, με συγκράτηση του πληθωρισμού λόγω μέτρων στήριξης και κάμψης των διεθνών τιμών του ορυκτού αερίου. Η βελτίωση του κοινωνικού κλίματος λόγω της εξόδου από την πανδημία και της αύξησης των εσόδων λόγω της κίνησης του τουρισμού, θα μπορούσαν να ευνοήσουν τα σενάρια πρόωρων εθνικών εκλογών.

Παρόλες τις διαβεβαιώσεις, για το αντίθετο, οι εκλογές γίνονται στην Ελλάδα όταν το θεωρήσει ευνοϊκό γι’ αυτήν η εκάστοτε κυβέρνηση. Μάλιστα, παραμένει αυξημένη η πιθανότητα να γίνουν διπλές εκλογές, εφόσον οι πρώτες θα γίνουν με απλή αναλογική, κάτι που δεν ευνοεί τον σχηματισμό αυτόνομης κυβέρνησης. Σε 45 ημέρες θα ακολουθήσουν δεύτερες εκλογές, με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, που ευνοεί το πρώτο κόμμα. Θα μπορούσαν να γίνουν στην αρχή του καλοκαιριού, με τη συμπλήρωση ήδη τριών χρόνων εξουσίας της ΝΔ και εφόσον το 2023 είναι σίγουρα εκλογική χρονιά, λόγω αυτοδιοικητικών εκλογών τον Οκτώβριο. Πιθανόν, όμως, το κλίμα για την κυβέρνηση να είναι καλύτερο στην αρχή του φθινοπώρου.

Σε κάθε περίπτωση ο πράσινος χώρος θα πρέπει να είναι έτοιμος το συντομότερο, ώστε να μπορέσει να διεμβολίσει το πολιτικό και το μιντιακό σύστημα.

10. Ο ρόλος ενός πράσινου κόμματος

Σήμερα οι Πράσινοι είναι η κινητήρια δύναμη στην ευρωπαϊκή πολιτική, με 73 μέλη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμμετοχή σε 8 ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και πάνω από 800 συμβούλους στην Αυτοδιοίκηση. Οι ευρωπαϊκές πόλεις πρασινίζουν κάτω από την επιρροή και την καθοδήγηση των Πράσινων στελεχών και των ιδεών τους. Στη νότια Ευρώπη η ανάπτυξη των Πράσινων έχει καθυστερήσει και στην Ελλάδα, στην περίοδο των 4,5 χρόνων της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όπου συμμετείχαν -μέσω του ΣΥΡΙΖΑ- και στελέχη των Οικολόγων Πράσινων, έγιναν πολύ μεγάλες υποχωρήσεις στα ζητήματα της πράσινης ατζέντας και ζημιά στην εικόνα του χώρου. Γι’ αυτό προχωρήσαμε στην έναρξη μιας διαδικασίας διαλόγου, προγραμματικών συγκλίσεων, ανανέωσης και επιτυχούς συμμετοχής στις επόμενες εκλογές.

Οι Πράσινοι όπου γης δεν είμαστε Κασσάνδρες. Είμαστε ρεαλιστές και αισιόδοξοι! Έχουμε εμπιστοσύνη στην επιστήμη και στις καλές πλευρές του ανθρώπινου είδους! Όλα όσα ζούμε σήμερα -ανισότητα, διακρίσεις, φυσικές καταστροφές, μετακινήσεις πληθυσμών, πόλεμοι, ανασφάλεια, διαφθορά, μεταδημοκρατία- είναι κομμάτια του παζλ του κόσμου που επιδιώκουμε να ανατρέψουμε. Οι ίδιες οι πανδημικές κρίσεις αποτελούν τα απόνερα της «ανάπτυξης» του ανθρώπινου είδους! Η αποϊδεολογικοποίηση της πολιτικής μπορεί ακόμα κι αυτή να ειδωθεί ως υποπροϊόν της κυριαρχίας ως μόνης και μόνιμης αξίας, αυτής του κέρδους πέρα από κάθε όριο.

Όσο όμως οι σταθερές στη ζωή μας αποδυναμώνονται, τόσο οι πολίτες θα αναζητούν πολιτικές εκφράσεις των αγωνιών τους. Και εδώ αρχίζει ο δικός μας ρόλος και η συμβολή μας σε μια νέα προοπτική για τους πολίτες, για τη χώρα και τον πλανήτη: η ανάπτυξη ενός δυναμικού κινήματος και ενός ελκυστικού πράσινου σχήματος.