Όχι κατάργηση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στο Αιγαίο, ναι σε ολοκληρωμένο επανασχεδιασμό του φορολογικού για τα νησιά

Ο Νίκος Χρυσόγελος, συμπρόεδρος των ΠΡΑΣΙΝΩΝ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ, πρώην ευρωβουλευτής και περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου, συμμετείχε στην έκτακτη, κοινή  συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Νοτίου Αιγαίου και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου, που πραγματοποιήθηκε την 1^η Απριλίου 2015 στο Σύνταγμα αλλά και στην πορεία στην Βουλή για το θέμα  των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, που σύμφωνα με δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών επανεξετάζεται (όπως γίνονταν και από προηγούμενες κυβερνήσεις).

Ο Νίκος Χρυσόγελος στην παρέμβασή του τόνισε ότι οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ είναι υπέρ της διατήρησης του καθεστώτος μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης και περιορισμού του αυξημένου κόστους ζωής που έχει για τους νησιώτες η απουσία ολοκληρωμένων κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών.

Ο Νίκος Χρυσόγελος επισήμανε ότι – όπως έχουν απαντήσει πολλές φορές εκπρόσωποι της Κομισιόν και όπως έχει εξηγήσει και ο ίδιος στο προηγούμενο Περιφερειακό Συμβούλιο, όπου είχε εκλεγεί –  το θέμα της κατάργησης του καθεστώτος μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου δεν το θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά οι ελληνικές κυβερνήσεις ή ελληνικοί κύκλοι που αγνοούν την νησιωτική πραγματικότητα. Χαρακτηριστικά, ο τότε Ευρωπαίος Επίτροπος κ. Šemeta είχε επισημάνει σε απαντήσεις του ότι «εμπίπτει στην αρμοδιότητα των ελληνικών αρχών να αποφασίσουν κατά πόσο θα συνεχίσουν να κάνουν χρήση  του μέτρου μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά» και ότι η ίδια η Κομισιόν δεν παίρνει θέση σε αυτό το θέμα.

Σχετικά με το επιχείρημα ότι η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών στα νησιά θα φέρει έσοδα στα δημόσια ταμεία, οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ υποστηρίζουν ότι η χώρα θα μπορούσε να έχει πολλαπλάσια έσοδα αν αναδιοργάνωνε το φορολογικό σύστημα στην περιφέρεια και επανασχεδίαζε τη φορολογική πολιτική. Η εξίσωση των συντελεστών ΦΠΑ δεν θα επέφερε έσοδα περισσότερα από 70-90.000.000 Ευρώ, όταν τα διαφυγόντα έσοδα από μη είσπραξη ΦΠΑ σε όλη τη χώρα (και στα νησιά) ξεπερνάει το 30% (με μέσο ευρωπαϊκό όρο το 12%).

Ο Νίκος Χρυσόγελος πρότεινε να μην μένουν οι φορείς σε μια άμυνα αλλά να προχωρήσουν από κοινού – το Περιφερειακό Συμβούλιο, η αυτοδιοίκηση και οι φορείς του Αιγαίου – στην επεξεργασία μια πρότασης  που θα διεκδικήσει  ένα νέο φορολογικό μοντέλο. Ζήτησε από την κυβέρνηση  να ανοίξει έναν ουσιαστικό διάλογο με τους αυτοδιοικητικούς, κοινωνικούς και επαγγελματικούς φορείς των νησιών για μια ουσιαστική φορολογική μεταρρύθμιση που θα έχει δυο πυλώνες:

• Αποκέντρωση του φορολογικού μοντέλου, με ενίσχυση του περιφερειακού χαρακτήρα του τόσο ως προς τους μηχανισμούς είσπραξης και ελέγχου όσο και ως προς την δυνατότητα απευθείας διάθεσης μέρους των εσόδων που εισπράττονται σε κάθε περιοχή για τις ανάγκες κοινωνικής συνοχής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής της ίδιας της περιφέρειας. Κάτι τέτοιο θα μειώσει τη φοροδιαφυγή και θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα χρήσης των δημόσιων πόρων.
• Μεταρρύθμιση των κατευθύνσεων της φορολογικής πολιτικής ώστε να εξυπηρετεί όχι μόνο εισπρακτικές ανάγκες αλλά και την κοινωνική – οικολογική δικαιοσύνη.

Αναλυτικά οι θέσεις των ΠΡΑΣΙΝΩΝ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ για το φορολογικό σύστημα και την πολιτική συνοχής στο Αιγαίο

Φορολογική πολιτική όχι μόνο εισπρακτική αλλά και κοινωνικά-οικολογικά δίκαιη

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ υποστηρίζουμε ότι η φορολογική βιωσιμότητα πρέπει να πηγαίνει χέρι-χέρι με μια εξίσου ισχυρή κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Οι πιο δυνατές πλάτες πρέπει να επωμίζονται και το μεγαλύτερο βάρος αλλά παράλληλα το φορολογικό σύστημα πρέπει να στρέφει την οικονομία προς πιο πράσινες και κοινωνικά υπεύθυνες επιλογές, να δίνει ώθηση στη δημιουργία θέσεων εργασίας και να εξασφαλίζει επαρκείς πόρους για την κοινωνική πολιτική, την υγεία, την παιδεία, τη μείωση των ανισοτήτων, την άρση του αποκλεισμού. Έχουμε τονίσει ξεκάθαρα ότι ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα πρέπει λαμβάνει υπόψη την νησιωτικότητα, τις ορεινές κι απομακρυσμένες περιοχές.

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ προτείνουν να διαμορφώσουν οι φορείς μέσα από διάλογο μια πρότασης  που θα διεκδικήσει  ένα νέο φορολογικό μοντέλο που θα βασίζεται μεν στις σημερινές κλίμακες ΦΠΑ για τον νησιωτικό χώρο αλλά η κάθε κλίμακα θα επιλέγεται με κριτήρια διαφορετικά, με στόχο να επιτυγχάνεται με τη χρήση και των φορολογικών εργαλείων προστασία του περιβάλλοντος, κοινωνική συνοχή και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Έτσι, η χαμηλότερη κλίμακα ΦΠΑ πρέπει να εφαρμόζεται για δραστηριότητες, υπηρεσίες και προϊόντα που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική προστασία, στην κοινωνική συνοχή και στην ενθάρρυνση της ποιοτικής τοπικής παραγωγής.

Φορολογική πολιτική για ενίσχυση της αγροτικής γης και προστασίας φυσικών περιοχών

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ υποστηρίζουμε μια πολιτική φορολόγησης και αντικειμενικών αξιών γης που προστατεύει και διατηρεί την αγροτική γη και τις φυσικές περιοχές αντί να οδηγεί σε αναγκαστική πώλησή της λόγω του μεγάλου κόστους διατήρησης και μεταβίβασής της.  Ένας γεωργός που επιμένει να καλλιεργεί τη γη είναι απίθανο να βγάλει από τη σκληρή αυτή δουλειά σε όλη του τη ζωή, όσα θα μπορούσε να βγάλει σε μια μέρα αν πουλούσε πχ 10 στρέμματα γης ως οικόπεδο ακόμα και με τις σημερινές αντικειμενικές κι εμπορικές  αξίες. Το σημερινό φορολογικό – κυρίως φοροεισπρακτικό σύστημα – δημιουργεί μεγάλα οικονομικά βάρη στους νησιώτες που θέλουν να κρατήσουν τη γη τους ως αγροτική, ενώ θα έπρεπε να στηρίζει αυτούς που θέλουν να μείνουν ή να στραφούν στην πρωτογενή παραγωγή.

Αναγκαία μια πολιτική κοινωνικής συνοχής και σύγκλισης

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ προτείνουμε να διαμορφωθεί μέσα από διάλογο μια νέα στρατηγική κοινωνικής συνοχής και σύγκλισης μεταξύ των ελληνικών περιφερειών, στο εσωτερικό κάθε περιφέρειας (ιδιαίτερα των νησιωτικών που έχουν μεγάλες αποκλίσεις) αλλά και στο εσωτερικό των νησιών (ιδιαίτερα των μεγάλων που παρουσιάζουν επίσης σημαντικές ανισότητες). Ναι μεν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ είναι αναγκαίοι αλλά, όπως αναγνωρίζει και η Κομισιόν «αποδείχθηκαν λίαν περιορισμένης εμβέλειας μέσο αναδιανομής» και εξισορρόπησης της έλλειψης των αναγκαίων υποδομών αλλά και του μεγάλου κόστους ζωής και παραγωγής.

Ενδυνάμωση των ικανοτήτων αυτοδιοίκησης και κοινωνίας πολιτών

Είναι ανάγκη, λοιπόν, προώθησης βιώσιμων πολιτικών για τα νησιά, αξιοποιώντας τα τοπικά κεφάλαια και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών μας, βελτιώνοντας τις ικανότητες τόσο της αυτοδιοίκησης όσο και των τοπικών κοινωνιών σε θέματα περιφερειακού και τοπικού σχεδιασμού. Στόχος θα πρέπει να είναι  η απευθείας και καλά στοχευμένη μεταφορά πόρων και η ανάπτυξη κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών για την αντιμετώπιση των περιφερειακών, εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Οι ευρωπαϊκές πολιτικές και οι Κανονισμοί των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων έχουν αλλάζουν κι αυτό απαιτεί καλύτερη οργάνωση της αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών, διάλογο, ενσωμάτωση στην ευρωπαϊκή διαδικασία ώστε να μπορούν να επωφεληθούν όλες οι περιοχές, ιδιαίτερα οι νησιωτικές κι ορεινές και γενικότερα όσες αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα συνοχής και σύγκλισης.

Παραπομπές σχετικά με το καθεστώς μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ:

1. Το άρθρο 174 της Συνθήκης της Λισαβόνας, που καθορίζει το αντικείμενο της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, αναγνωρίζει τη νησιωτικότητα και τονίζει ότι ειδική προσοχή πρέπει να δοθεί στα νησιά, με δράσεις που θα μειώσουν την καθυστέρηση στην ανάπτυξη αυτών των λιγότερο ευνοημένων περιοχών και θα συμβάλουν στην κοινωνική συνοχή http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2010:083:0047:0200:EL:PDF
2. Σύμφωνα με το άρθρο 120 της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, ΕΕ 2006, L 347/1 καθώς και το αρ. 17, παρ. 4 του Ν. 2093/1992 http://nomothesia.ependyseis.gr/eu-law/getFile/%CE%9D+2093+1992.pdf?bodyId=372109 η Ελλάδα επιτρέπεται να εφαρμόζει συντελεστές έως 30% χαμηλότερους από τους αντιστοίχως επιβαλλόμενους στην ηπειρωτική Ελλάδα,  για τους νομούς Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου και Κυκλάδων και στα νησιά Θάσος, Βόρειες Σποράδες, Σαμοθράκη και Σκύρος. Εμπίπτει στην αρμοδιότητα των ελληνικών αρχών να αποφασίσουν κατά πόσο κάνουν χρήση της.
3. Σε γενικές γραμμές, όμως, οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ αποδείχθηκαν λίαν περιορισμένης εμβέλειας μέσο αναδιανομής όπως αποδεικνύει έρευνα http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/common/publications/studies/report_evaluation_vat.pdf
4. Το άρθρο 10 του Κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ορίζει ότι τα επιχειρησιακά προγράμματα που καλύπτουν περιοχές με σοβαρά και μόνιμα μειονεκτήματα πρέπει να αποδίδουν ιδιαίτερη προσοχή στην αντιμετώπιση των ειδικών δυσκολιών των εν λόγω περιοχών.