Απάντηση του Πράσινο και Μωβ, στο ερώτημα των Φίλων της Φύσης για την αποχώρηση από τον Ενεργειακό Χάρτη
Η Συνθήκη για τον Ενεργειακό Χάρτη (Energy Charter Treaty-ECT) υιοθετήθηκε το 1994, ως εργαλείο για διασφάλιση των ενεργειακών εταιριών απέναντι στο ενδεχόμενο μελλοντικών αυστηρότερων νομοθετικών ρυθμίσεων, που θα περιόριζαν τα έσοδα και τα κέρδη τους: ακόμη για νόμους που υιοθετούνται για σοβαρούς λόγους δημόσιου συμφέροντος, όπως η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και η στροφή σε Πράσινη ενέργεια, ο Χάρτης δίνει δυνατότητα στις εταιρίες να προσφεύγουν με συνοπτικές διαδικασίες σε αδιαφανή δικαστήρια και να διεκδικούν από την αντίστοιχη χώρα αστρονομικές αποζημιώσεις για τη διαφυγή κερδών τους. Στο ίδιο πνεύμα σχεδιαζόταν τη δεκαετία του1990 και η Πολυμερής Συμφωνία για τις Επενδύσεις, που ευτυχώς σταμάτησε κυρίως χάρη στην αντίδραση των Γάλλων Πράσινων, ρυθμιστών στην τότε γαλλική κυβέρνηση.
Σήμερα, είναι πια προφανής ο κατεπείγων χαρακτήρας της κλιματικής κρίσης και η ανάγκη για άμεσα δραστικά μέτρα μεγάλης έκτασης. Στις συνθήκες αυτές, ο Ενεργειακός Χάρτης λειτουργεί ως τροχοπέδη στην Πράσινη Μετάβαση και αποτελεί πραγματική νάρκη: οι κυβερνήσεις γίνονται πολύ διστακτικότερες για κρίσιμα μέτρα, όσο κινδυνεύουν να επιβαρυνθούν με κολοσσιαίες αποζημιώσεις σε εταιρίες. Ενδεικτικά, η γερμανική RWE απαίτησε από την ολλανδική κυβέρνηση 1,4 δις ευρώ, ως αποζημίωση για τον προγραμματισμό της να σταματήσει η παραγωγή ηλεκτρισμού από άνθρακα.
Για τον λόγο αυτό, ο Ενεργειακός Χάρτης θεωρείται πλέον ασύμβατος με τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Ήδη, μια μεγάλη σειρά ευρωπαϊκών κυβερνήσεων αποχωρούν από τον Ενεργειακό Χάρτη, ή δηλώνουν επίσημα πρόθεση να αποχωρήσουν: Ιταλία, Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία, Ισπανία, Σλοβενία. Η Νορβηγία είχε αρνηθεί εξαρχής να τον κυρώσει.
H Τροπολογία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον Οκτώβριο του 2020, ζητάει τερματισμό της προστασίας του Χάρτη για τα ορυκτά καύσιμα. Πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χαιρετίζει τις αποχωρήσεις χωρών και απορρίπτει το αναθεωρημένο κείμενο της συνθήκης.
Ως Πράσινο και Μωβ, θεωρούμε ότι η Ελλάδα έχει εξαιρετικά σοβαρούς λόγους να είναι η αμέσως επόμενη αποχώρηση από τον Ενεργειακό Χάρτη:
– Η Ελληνική Τάφρος στο Ιόνιο και το Λυβικό είναι εξαιρετικά σημαντική και ευαίσθητη για τα θαλάσσια θηλαστικά: στηρίζουμε με όλες μας τις δυνάμεις το αίτημα και την εκστρατεία κηρυχθεί προστατευόμενη περιοχή, έστω και αν αυτό θίξει οικονομικά συμφέροντα ομίλων πετρελαίου και αερίου.
– Εξίσου επιτακτική είναι και η ανάγκη για άμεσο τερματισμό όλων των ερευνών και εξορύξεων για πετρέλαιο και αέριο στη χώρα μας όπως προτείνει και ο ίδιος ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας: ο τερματισμός αυτός συνεπάγεται και ανάκληση όλων των σχετικών παραχωρήσεων σε πετρελαϊκές εταιρίες. Σημειώνουμε εδώ ότι το Πράσινο και Μωβ είναι κάθετα αντίθετο σε οποιαδήποτε έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας μας.
– Τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η πλήρης κλιματική ουδετερότητα της Ελλάδας και της Ευρώπης πρέπει να επισπευστεί για το 2040, το πολύ: αν στο μεταξύ έχουν προχωρήσει οι νέες μονάδες αερίου, που μας βρίσκουν ήδη
αντίθετους/ες ως Πράσινο και Μωβ, θα απαιτηθεί η διακοπή της λειτουργίας τους πριν ολοκληρώσουν τον αναμενόμενο κύκλο ζωής τους.
Αποχώρηση λοιπόν της Ελλάδας από τη συνθήκη του Ενεργειακού Χάρτη είναι απαραίτητη για να μη ναρκοθετηθεί η Πράσινη Μετάβαση, και για να μην κινδυνεύσει να επιβαρυνθεί η Ελλάδα με υπέρογκες αποζημιώσεις, και μάλιστα σε συμφέροντα που κανονικά θα έπρεπε να αποζημιώνουν αυτά εμάς, για την ευθύνη τους στην κλιματική κρίση.
Καθώς το ελληνικό πολιτικό σύστημα και τα κόμματα εξουσίας κρατούν το κρίσιμο αυτό θέμα στη σιωπή, ως Πράσινο και Μωβ χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία των Φίλων της Φύσης να το θέσουν στον προεκλογικό διάλογο και να απευθυνθούν στα πολιτικά κόμματα για καθαρές απαντήσεις.