Οι Πράσινοι για τα Ελληνοτουρκικά και την κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο:

Ειρήνη και βιωσιμότητα, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, χωρίς νέες έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων

Πρόταση ειρήνης και βιωσιμότητας για οριστική επίλυση της αδιέξοδης ελληνοτουρκικής αντιπαράθεση σε πλαίσιο σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο, καταθέτουν οι Πράσινοι. Σε συνέχεια της κοινής τους δήλωσης με τους Τούρκους Πράσινους στις 15 Αυγούστου 2020, με την οποία ζητούσαν τον οριστικό τερματισμό κάθε νέας έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, το Συμβούλιο των Πράσινων υιοθέτησε πολιτικό κείμενο με εκτιμήσεις για την πρόσφατη κρίση και συγκεκριμένες προτάσεις διεξόδου.

Κεντρική θέση ανάμεσα στις πράσινες προτάσεις έχει η ιδέα για μια «νέα Βέρνη» στην Ανατολική Μεσόγειο, ανάλογη με τη συμφωνία Καραμανλή-Ντεμιρέλ του 1976, που πάγωσε επ’ αόριστον κάθε έρευνα για πετρέλαια στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου: μια τέτοια πρόταση, χωρίς νικητές και ηττημένους, βρίσκει έδαφος και στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και συγκεκριμένα στο Άρθρο 83. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η ένταση με το τουρκικό ερευνητικό σκάφος δεν θα μπορούσε να επαναληφθεί.

– Οι Πράσινοι επισημαίνουν ότι στον τουρκικό δημόσιο διάλογο κυριαρχεί κλίμα επιθετικής πατριωτικής πλειοδοσίας και στην Ελλάδα διαμορφώνονται συναινέσεις για μεγάλες αγορές εξοπλισμών και θετικό κλίμα για κάθε συμμαχία «που θα σταματήσει τον Ερντογάν». Παράλληλα, η αναζήτηση υδρογονανθράκων και ο έλεγχος των δρόμων μεταφοράς τους, έχουν καταλυτικό ρόλο στην αντιπαράθεση και την κλιμάκωση της έντασης. Ελπιδοφόρο είναι ότι κερδίζει έδαφος η θέση να προχωρήσει άμεσα η επίλυση των διαφορών, με διπλωματικά μέσα και ορίζοντα τη Χάγη.

Στην τωρινή κρίση, κεντρικό ενδιαφέρον έχει και η διάσταση του στρατιωτικού ελέγχου του θαλάσσιου χώρου μεταξύ Κρήτης, Κύπρου και Μ. Ασίας, καθώς η Τουρκία τον βλέπει ως «μαλακό της υπογάστριο», η Ελλάδα ως γέφυρα αμυντικής ενοποίησης με την Κύπρο, το Ισραήλ ως στρατηγικό του βάθος. Ο στόχος για «ΑΟΖ μέχρι την Κύπρο» πρωτο-ακούγεται στη χώρα μας με το ξεκίνημα της στρατηγικής συμμαχίας με το Ισραήλ, το 2010. Με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά και τις ανάλογες ρυθμίσεις στις συμφωνίες με Ιταλία και Αίγυπτο, το Καστελόριζο έχει ΑΟΖ, έστω μειωμένη. Δεν φαίνεται να έχει όμως ΑΟΖ η γειτονική Στρογγύλη/Ρως (που θα έφερνε την ελληνική ΑΟΖ μέχρι Κύπρο), καθώς λείπει η μόνιμη διαχρονική κατοίκηση που απαιτούν τα Διεθνή Δικαστήρια.

Το Συμβούλιο των Πράσινων καταθέτει μια σειρά προτάσεων για επίλυση της σύγκρουσης με ειρηνικά μέσα, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τις επιταγές της βιωσιμότητας:

• Κανένα νέο σχέδιο έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, ενόψει κλιματικής κρίσης και ευρωπαϊκής δέσμευσης για μηδενισμό καθαρών εκπομπών το 2050.
• Τριπλό Πράσινο ΟΧΙ, σε κλιμάκωση σύγκρουσης, σε παραχώρηση χώρου αλλά και σε σχέδια συνεκμετάλλευσης.
• Σύντομη επίλυση των ελληνοτουρκικών εκκρεμοτήτων σε πλαίσιο σύμφωνο με το Διεθνές Δίκαιο, που περιλαμβάνει πια και το Δίκαιο της Θάλασσας.
• Ευρωπαϊκή διαμεσολάβηση για διασφάλιση λύσεων συμβατών με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τη διεθνή νομιμότητα. Ζητήματα που δεν θα επιλυθούν συναινετικά, να παραπεμφθούν στη Χάγη.
• Προτεραιότητα και στην επίλυση του Κυπριακού, με βάση το πλαίσιο του ΟΗΕ του 2017, για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με αποκλεισμό κάθε μονομερούς στρατιωτικής επέμβασης.
• Πράσινο Σχέδιο για όλη την Ανατολική Μεσόγειο, για έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα στο πλαίσιο της μάχης κατά της κλιματικής κρίσης. Κεντρική θέση στην οριστική εγκατάλειψη κάθε νέας έρευνας και εξόρυξης από όλες τις χώρες της περιοχής.
• Τα θαλάσσια οικοσυστήματα αποτελούν κοινό αγαθό όλης της ανθρωπότητας, που χρειάζεται προστασία. Ιδανική λύση θα ήταν η αμοιβαία παραίτηση Ελλάδας και Τουρκίας από τις αξιώσεις τους για ΑΟΖ. Αν αυτό αποδειχθεί ανέφικτο, να επιδιωχθεί συμφωνία για μηδενικές εξορύξεις και μετά την τελική οριοθέτηση. Διαφορετικά η Ελλάδα να τη θεσπίσει μονομερώς για όλη την επικράτεια και τις θαλάσσιες ζώνες της, όπως έχουν κάνει ήδη Γαλλία και Ισπανία.
• Αναπροσανατολισμός του Φόρουμ Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF), στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής ασφάλειας και τον σχεδιασμό για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Να προσκληθεί και η Τουρκία στον νέο προσανατολισμό.
• Να μείνει παγωμένη, αλλά ανοικτή, η τουρκική υποψηφιότητα στην Ε.Ε. όσο η Τουρκία συμπεριφέρεται αντίθετα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
• Αντίθεση στον νέο γύρο εξοπλιστικών ανταγωνισμών, που θα απειλούσε με χρεωκοπία και δραματική αποδυνάμωση της χώρας μας, αλλά και σε πολιτικές για αύξηση θητείας και κατάργηση αναβολών στράτευσης. Στον επίλογο του κειμένου τονίζεται ότι «στην εποχή της οικολογικής κρίσης και της πανδημίας η ασφάλεια δεν μπορεί να εκφράζεται πια μόνο (ούτε κυρίως) με στρατιωτικούς όρους».

Το Συμβούλιο των Πράσινων