Το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ξεκινήσει και ήδη ανήγγειλε τη γενίκευσή του σε όλη τη χώρα, ένα πρόγραμμα αφαίρεσης καύσιμης ύλης από δάση και δασικές εκτάσεις με στόχο την πρόληψη των πυρκαγιών με το όνομα ANTINERO. Το πρόγραμμα, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, παρουσίασε ως σημαντική «μεταρρύθμιση για τη διαχείριση των δημόσιων δασών» ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, σε συνέντευξη Τύπου στις 27 Φεβρουαρίου, στην οποία γνωστοποίησε παράλληλα τα δάση, τα οποία αφορούν οι πρώτες διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται.
Όμως ο τρόπος πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος στην Ηλεία (δάση Καϊάφα και Νότιας Στροφιλιάς) φέρει βαρύτατα ελαττώματα, αποδεικνύοντας τη σοφία του παλαιού ρητού «ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις».
Αν κρίνουμε από την πιλοτική εφαρμογή στην Ηλεία, η αντίληψη που φαίνεται να διέπει τον σχεδιασμό και την εκτέλεση του προγράμματος ΑΝΤΙΝΕΡΟ, πανελλαδικά, είναι η βαρύτατα εσφαλμένη αντίληψη του δάσους ως ΚΥΡΙΩΣ συνόλου από δέντρα, με αγνόηση της σημασίας του υπορόφου από θάμνους και πόες και ΚΑΜΙΑ αναφορά στις σύγχρονη περιβεπιπτώσεις στην πανίδα που διαβιεί και εξαρτάται απολύτως από τον υπόροφο αυτόν. Η ΣΑΡΩΤΙΚΗ αφαίρεση του υπορόφου αποτέλεσε βαρύ πλήγμα ιδίως κατά της ερπετοπανίδας των δασών Καϊάφα και νότιας Στροφυλιάς, με ειδικότερο αποτέλεσμα και την εντελώς απαισιόδοξη πρόβλεψη για την επιβίωση – του εμβληματικού σπάνιου είδους που ανθούσε στην περιοχή, του αφρικανικού χαμαιλέοντα (chameleo africanus).
Δηλαδή, το δάσος αντιμετωπίστηκε ως «άθροισμα δέντρων» που αξίζουν να προστατευτούν και όχι όπως το ορίζει η σύγχρονη περιβαλλοντική επιστήμη, δηλαδή ως αλληλεξαρτώμενο σύνολο χλωρίδας και πανίδας, ως βιοκοινότητα.
Τα κριτήρια που ισχύουν και θα αποτελέσουν και μέρος νομοσχεδίου που αναμένεται σύντομα να κατατεθεί, όπως προέκυψαν στην συνέντευξη τύπου του Υπουργού, μιλούν για «απόληψη βιομάζας» «αξία βιομάζας» «παραγωγική ικανότητα του δάσους» και συναφή, δικαιολογούν την ανησυχία ότι τα ίδια ίσχυσαν ή θα ισχύσουν και στις υπόλοιπες δασικές περιοχές (πρακτικά σε όλη τη χώρα) όπου θα εφαρμοστεί. ΚΑΜΙΑ αναφορά στην πανίδα και τις πιθανές, έως βέβαιες, επιπτώσεις σε αυτήν.
Πουθενά ΚΑΜΙΑ πρόβλεψη για μέτρα ασφαλείας έναντι των οχλήσεων στην πανίδα, μέτρα διαφύλαξης ικανού ποσοστού του βιοτόπου της, ιδίως όταν είναι ο υπόροφος, μόνο μέριμνα για την ποσότητα και την κατανομή των οικονομικών ωφελημάτων από την διάθεση της αφαιρούμενης βιομάζας. Δεν είναι επιτρεπτό με ευρωπαϊκό χρήμα να γίνονται επιστημονικά εσφαλμένες επεμβάσεις στα δάση, που επιφέρουν βαριά πλήγματα στο πιο ευαίσθητο στοιχείο των δασικών οικοσυστημάτων: την πανίδα.
Είναι σαφές ότι δεν επιδιώκουμε τη ματαίωση ή την καθυστέρηση του προγράμματος ΑΝΤΙΝΕRΟ, διότι η πρόληψη των πυρκαγιών είναι στόχος απαραίτητος, που έχει πλήρη την υποστήριξή μας, αλλά την ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΟΡΘΗ εφαρμογή του. Αυτό σημαίνει:
– ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ τροποποιήσεις της μέτρων και τρόπων εφαρμογής, όπου το έργο είναι σε εξέλιξη ΤΩΡΑ,
– έγγραφες απαιτήσεις από τους μελετητές να δίνουν τη δέουσα προσοχή στην πανίδα,
– ιδιαίτεροι χειρισμοί σε δάση ευαίσθητα όπως αυτά με αμμοθινικό υπόστρωμα ή άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά,
– όχι σαρωτική αφαίρεση του υπορόφου των δασών αλλά ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ, ώστε να διατηρούνται επαρκούς έκτασης οικολογικοί «θώκοι» για την πανίδα.
Καλούμε τον ΟΦΥΠΕΚΑ να ασκήσει την επιρροή του δικαιώνοντας τον τίτλο του ως Υπηρεσίας.
Καλούμε το Υπουργείο Περιβάλλοντος να εκτελέσει το έργο πρόληψης των πυρκαγιών χωρίς να προκαλεί βαριά πλήγματα κατά της δασικής μας πανίδας, εξευτελίζοντας έτσι την περιβαλλοντική νομοθεσία.
Ναι στην πρόληψη των πυρκαγιών, αλλά αυτό να μην πληρώνεται με εκατόμβες της πανίδας.