Οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ Ανατολής-Δύσης σε θέματα παραβίασης των δημοκρατικών ελευθεριών. επανέρχονται με αφορμή τον τρόπο που οι χώρες ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της πανδημίας
Ο Guardian, παραπέμποντας σε έρευνα του Ινστιτούτου Varieties of Democracy (V-Dem) , με τα κεντρικά γραφεία της έρευνας στο Πανεπιστήμιο του Gothenburg της Σουηδίας, αναφέρει ότι 5 από τις 18 χώρες της Ανατολικής Ευρώπης έχουν καταγράψει σημαντικές παραβιάσεις των δημοκρατικών ελευθεριών από τον Μάρτιο του 2020, σε σύγκριση με καμία από τις 12 χώρες της Δυτικής Ευρώπης (ήπια παραβίαση αναφέρεται μόνο στο Βέλγιο). Στο ρεπορτάζ η Ελλάδα περιλαμβάνεται στις 5 “ανατολικές χώρες”, όπως φαίνεται και από τον σχετικό χάρτη.
Η έρευνα “The Pandemic Backsliding Project” παρακολουθεί την ανταπόκριση των κρατών στην πανδημία Covid-19 και στα πιθανά αποτελέσματά τους στην ποιότητα της δημοκρατίας σε κάθε χώρα. Η τελευταία έκθεση αντανακλά την κατάσταση μεταξύ Μαρτίου 2020 και Ιουνίου 2021.
Ο Pandemic Violations of Democratic Standards Index (PanDem) καταγράφει το κατά πόσο η απάντηση των κρατών στην πανδημία παραβιάζει τα δημοκρατικά στάνταρτ σε σχέση με την ανταπόκριση σε καταστάσεις ανάγκης.
Ο Pandemic Backsliding Index (PanBack) αντανακλά την έκταση του πιθανού κινδύνου αυτής της απάντησης στην πανδήμια που μπορεί να έχει στην ποιότητα της δημοκρατίας στη χώρα. Ο συνδυασμός αυτών των δύο δίνει μια συνοπτική εικόνα για το πώς η ανταπόκριση στην έκτακτη κατάσταση που δημιουργεί η πανδημία επηρεάζει την ποιότητα της δημοκρατίας μέσα σε κάθε χώρα. Το επίπεδο δημοκρατίας συνολικότερα αποτυπώνεται από άλλους δείκτες που χρησιμοποιήθηκαν το 2019, V-Dem Liberal Democracy Index (LDI).
Το σκορ κάθε μίας από τις 144 χώρες που περιλαμβάνονται στην έκθεση προκύπτει από τη σύγκριση των δεικτών Pandemic Violations of Democratic Standards Index (PanDem), Pandemic Backsliding Index (PanBack) και Liberal Democracy Index (LDI).
Γενικό συμπέρασμα προκύπτει ότι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης είναι πιο πιθανό να στραφούν σε καταχρηστικά μέτρα επιβολής, παραπληροφόρηση και μεροληπτικά μέτρα, με τη συνηθέστερη παραβίαση να είναι οι περιορισμοί στα μέσα ενημέρωσης. Τις χειρότερες επιδώσεις φαίνεται να έχει η Σερβία.
Δυστυχώς, ανάμεσα στις χώρες με τις χειρότερες επιδώσεις περιλαμβάνεται στην έκθεση και η Ελλάδα που καταγράφεται ως μία χώρα με “major violations”: Greece Scores and Rankings for all Indices. PanDem Score: 0.45. PanDem Score Ranking: 11 / 144. PanBack Score: 0.29. PanBack Score Ranking: 12 / 144. LDI Level in 2019: 0.775. LDI Ranking in 2019: 21 / 144
Η ελληνική κυβέρνηση παραβίασε τα δημοκρατικά δικαιώματα τα έτη 2020-2021, σύμφωνα με την έκθεση, με τις χειρότερες επιδόσεις να έχει σε θέματα “περιορισμού της ελευθερίας του τύπου” και του “περιορισμού δικαιωμάτων που δεν μπορούν να περιορίζονται”. Σημαντικές αρνητικές επιδόσεις καταγράφονται και σε θέματα “καταχρηστικής επιβολής” και “μέτρων που προκαλούν διακρίσεις”.