Στο υπόμνημα εντοπίζονται 5 βασικές και αναγκαίες μεταρρυθμίσεις:

1. Μετακίνηση της έμφασης και της σχετικής επένδυσης στην πρόληψη.
2. Έγκαιρος, ολοκληρωμένος και κοινωνικά υπόλογος αντιπυρικός σχεδιασμός
3. Ενίσχυση της κλιματικής ανθεκτικότητας και οικολογικής κατάστασης των πιο ευάλωτων δασών
4. Δημιουργία Εξειδικευμένου Σώματος Δασοπυρόσβεσης
5. Ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχής και ενεργοποίηση της κοινωνίας σε τοπικό επίπεδο.

Θέμα: Προτάσεις του WWF Ελλάς για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής φύσης και των οικισμών από τις δασικές πυρκαγιες.

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,
Στο επισυναπτόμενο υπόμνημα, περιγράφονται συνοπτικά οι προτάσεις του WWF Ελλάς σχετικά με τα ζητήματα πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις αλλαγές που προκαλεί ήδη η κλιματική κρίση στα οικοσυστήματα και στην ένταση των φαινομένων. Οι συνοπτικές αναφορές που ακολουθούν, συμπληρώνουν τις προτάσεις που έχει καταθέσει το WWF Ελλάς στο παρελθόν -ήδη από το 2008- και είναιεναρμονισμένες με τα πορίσματα που κατά καιρούς έχουν κατατεθεί στην ελληνική πολιτεία.
Το WWF Ελλάς παραμένει στη διάθεσή σας, για να συμβάλει με οποιονδήποτε τρόπο είναι
εφικτό στην πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών που αποτελούν μια κύρια
απειλή για τα ελληνικά δασικά οικοσυστήματα.
1. Μετακίνηση της έμφασης και της σχετικής επένδυσης στην πρόληψη.
 Κατ’ ελάχιστον επένδυση του 40% των διαθέσιμων πόρων στην πρόληψη
κατά τα πρότυπα της Πορτογαλίας.
 Ενίσχυση της Δασικής Υπηρεσίας, η οποία και αποτελεί τη μόνη αρμόδια και
ικανή υπηρεσία για τον σχεδιασμό και την επόπτευση μέτρων πρόληψης στα
δάση.
 Ενεργή διαχείριση της δασικής βλάστησης με στόχο την στοχευμένη μείωση
της βιομάζας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της στήριξης ή/και
επανάκαμψης κατάλληλων δραστηριοτήτων (π.χ. βόσκηση, υλοτομία,
ρητινοσυλλογή) ή διαχειριστικών πρακτικών όπως η διαχείριση της
βλάστησης με μηχανικά μέσα και με προδιαγεγραμμένη καύση.
 Τόνωση της μεταποίησης των δασικών προϊόντων και της διασύνδεσής της
με την τοπική/εθνική παραγωγή.
2. Έγκαιρος, ολοκληρωμένος και κοινωνικά υπόλογος αντιπυρικός σχεδιασμός
 Κατάρτιση μακροπρόθεσμου Εθνικού Σχεδίου Αντιπυρικής Προστασίας, με
συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων. Το εν λόγω σχέδιο θα
αξιολογεί τους κινδύνους, θα θέτει προτεραιότητες και ρόλους, και θα
καθορίζει την κατεύθυνση των σχετικών δημόσιων επενδύσεων.
 Έγκαιρος στρατηγικός σχεδιασμός της κάθε αντιπυρικής περιόδου, µε
ουσιαστική συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων και κυρίως της δασικής
υπηρεσίας.

• Σαφής στοχοθέτηση για τη μείωση του αριθμού των περιστατικών δασικών πυρκαγιών ο οποίος βρίσκεται σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από τις άλλες Μεσογειακές χώρες.
• Κατάρτιση Τοπικών Σχεδίων Πρόληψης σε επίπεδο Δήμου, με έμφαση στην εξασφάλιση των οικισμών και των υποδομών.
• Λογοδοσία προς την κοινωνία για τα αποτελέσματα της προσπάθειας μέσα από την ετήσια δημόσια παρουσίαση των επενδύσεων και αποτελεσμάτων σε κάθε επίπεδο του αντιπυρικού σχεδιασμού και σε όλα τα επίπεδα διοίκησης.

3. Ενίσχυση της κλιματικής ανθεκτικότητας και οικολογικής κατάστασης των πιο ευάλωτων δασών
– Χαρτογράφηση και αναγνώριση των πλέον εμβληματικών και ευάλωτων δασών της χώρας (ενδεικτικά δάση με υψηλή βιοποικιλότητα, απειλούμενα είδη ή και μοναδικά χαρακτηριστικά χλωρίδας και πανίδας, δάση χωρίς μηχανισμούς μεταπυρικής αναγέννησης, κοκ), λαμβάνοντας υπόψη και τις αλλαγές που προκαλεί η κλιματική κρίση.
 Κατάρτιση και εφαρμογή διαχειριστικών ή/και εξειδικευμένων αντιπυρικών σχεδίων.
 Έμφαση και προτεραιότητα στα εν λόγω δάση στα πλαίσια των σχεδίων πρόληψης και του αντιπυρικού σχεδιασμού.
 Καθώς τα περισσότερα από αυτά είναι ήδη ενταγμένα στο δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών της χώρας, ολοκλήρωση της θεσμικής τους αναγνώρισης και προστασίας (ΠΔ, σχέδιο διαχείρισης).

4. Δημιουργία Εξειδικευμένου Σώματος Δασοπυρόσβεσης
 Το νέο σώμα επιβάλλεται να διοικείται από στελέχη που έχουν την
απαραίτητη επιστημονική γνώση και εμπειρία στις δασικές πυρκαγιές και να
αποτελείται από πυροσβέστες που θα λάβουν την αναγκαία εκπαίδευση.
 Μπορεί να υπάγεται όπου κριθεί προσφορότερο αλλά επιβάλλεται να έχει
διακριτό οργανισμό, ιεραρχία, αποστολή και στοχοθέτηση.
 Έχει σαφή στόχο την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών και θα φέρει την
ευθύνη συνεργασίας µε τους άλλους φορείς για τα μέτρα πρόληψης και την
προετοιμασία της καταστολής.
 Συνεργάζεται κατά την καταστολή και δίνει κατεύθυνση στο κύριο σώμα του
Π.Σ.
 Πέραν της δημιουργίας του νέου σώματος, απαιτείται μία συνολικότερη
αναδιάταξη της δομής, της λειτουργίας, του συστήματος εκπαίδευσης και της
φιλοσοφίας του ΠΣ, προκειμένου να συμβάλλει αποτελεσματικά στην
αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
WWF Ελλάς
Χαριλάου Τρικούπη 119-121
Αθήνα 11473
Τηλ.: 210 3314893
d.karavellas@wwf.gr
www.wwf.gr
5. Ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχής και ενεργοποίηση της κοινωνίας σε
τοπικό επίπεδο.
 Ενεργή και ουσιαστική (όχι προσχηματική) συμμετοχή των πολιτών στην
κατάρτιση των ανωτέρω Τοπικών Σχεδίων Πρόληψης σε επίπεδο Δήμου και
των λοιπών αντιπυρικών σχεδιασμών.
 Πλήρης και άμεση ενεργοποίηση του συστήματος εθελοντισμού πολιτικής
προστασίας.
 Συνεχής ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση, ειδικά του κοινού των
αγροτικών και περιαστικών περιοχών, σε σχέση με την ορθή αντίδραση
έναντι των πυρκαγιών, την συμμετοχή στον κύκλο διαχείρισης τους και των
εντοπισμό επισφαλειών.
 Ένταξη σχετικών δράσεων εκπαίδευσης των νέων στο πλαίσιο της
υποχρεωτικής εκπαίδευσης (κατά τα πρότυπα της εκπαίδευσης για τους
σεισμούς).
 Στοχευμένα προγράμματα ενημέρωσης επαγγελματιών των οποίων οι
δραστηριότητες συνδέονται συχνότερα με την έναρξη πυρκαγιών.
Επιπρόσθετα προς τις παραπάνω προτάσεις πρέπει να αναφερθεί ότι μέτρο άμεσης
προτεραιότητας αποτελεί και η εξασφάλιση των οικισμών της χώρας μας. Όσο οι οικισμοί θα
παραμένουν επισφαλείς (όπως καταμαρτυράται από τις συνεχείς εκκενώσεις) θα είναι
αδύνατον η πολιτεία να αντιδράσει με αποτελεσματικότητα για την προστασία των δασών
αλλά και των ίδιων των περιουσιών και της ανθρώπινης ζωής. Εφόσον οι οικισμοί καταστούν
πιο ανθεκτικοί προς τις πυρκαγιές, η πολιτεία θα μπορεί να επικεντρωθεί στην διαχείριση των
πυρκαγιών στο δάσος, προς όφελος και του περιβάλλοντος και εν τέλει της ανθρώπινης ζωής
και περιουσίας.
Τέλος, απαραίτητο υπόβαθρο όλων των δράσεων που αφορούν το φυσικό περιβάλλον, και
την ασφάλεια των οικισμών, των υποδομών και των ανθρώπινων ζωών είναι η δημιουργία
ενός κλιματικά ανθεκτικού χωρικού σχεδιασμού με την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης
και την ένταξη της διαχείρισης των περιβαλλοντικών και κλιματικών κινδύνων στη χωροταξία,
την πολεοδομία και τις αναπτυξιακές πολιτικές.